در این مقاله قصد داریم تا شما را با سیم ارت یا سیم اتصال به زمین، روش‌های نصب سیم اتصال به زمین، سیم ارت ساختمانی، اهداف سیم اتصال به زمین، انواع سیم‌کشی‌ها و … آشنا کنیم.
این کابل در مدار الکتریکی برای جلوگیری از بروز خطای الکتریکی به زمین متصل می‌شود تا به وسیله‌ی آن جریان اضافه به زمین انتقال داده شود و از بروز شک الکتریکی، آتش‌سوزی و برق‌گرفتگی جلوگیری کند. کابل ارت به رنگ سبز یا زرد بوده و عایق آن از جنس پلی وینیل کلراید و لاستیک ترمو پلاستیک است. دمای کاری سیم اتصال به زمین۹۰ درجه سانتی‌گراد بوده که برای دفن در چاه ارت مناسب است. در تمامی وسایل برقی از جمله ماشین لباسشویی، یخچال، کولر، ماکروفر و … از سیم ارت برای جلوگیری از برق‌گرفتگی استفاده می‌شود.
کاربرد سیم ارت چیست؟
از اهداف سیم کشی ارت می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- تامین ایمنی نيروگاه و تجهيزات الکتریکی
- تخلیه بار الکتریکی ناشی از جریان اضافی
- تخلیه بار الکتریکی ناشی از برخورد صاعقه هنگام رعد و برق
- حفاظت از جان انسان
- حذف ولتاژ اضافه
- اطمينان از قابلیت کار الکتریکی و …
ویژگی‌های سیم ارت
مقاومت بالا و عمر طولانی یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های سیم اتصال به زمین به حساب می‌آید و در تمامی‌وسایل برقی از آن به‌عنوان محافظ برق‌گرفتگی استفاده می‌شود. همچنین جنس سیم ارت در 2 نوع مسی و آلومینیومی‌در بازار موجود است که نوع مسی این کابل به دليل مقاومت بالا در برابر خوردگی، زنگ‌زدگی، پوسیدگی و توانایی بالای هدایت جریان نسبت به نوع آلومینیومی، بسیار پراستفاده‌تر است.
آشنای با انواع سیم کشی
در سیم‌کشیِ یک وسیله برقی فارغ از توکار یا روکار بودن آن، به‌طور کلی 3 سیم فاز، نول و ارت وجود دارد که در ادامه هر کدام را به‌صورت خلاصه توضیح می‌دهیم:
- سیم فاز یا گرم: سیم فاز همان سیم اصلی بوده که داری جریان برق است و به محض تماس با فرد، وی را دچار برق‌گرفتگی می‌کند.
- سیم نول یا خنثی: سیمی‌بی‌خطر است که برای بستن حلقه مدار به وسیله الکتریکی استفاده می‌شود و عایقی به رنگ سفيد یا خاکستری دارد که در مدار ضروری است.
- سیم ارت یا زمینی: این سیم برای حفاظت بیشتر استفاده می‌شود و هنگامی‌که اتصال به بدنه وسایل برقی برسد توسط سیم ارت به زمین منتقل می‌شود و جلوی حوادث احتمالی را می‌گیرد. این سیم یک سیم اضافه است که برای ایمنی بیشتر وسایل برقی به بدنه بیرونی دستگاه متصل می‌شود.
اگر یک دستگاه بدون سیم ارت باشد، در صورت خطا فلز خارجی دستگاه برق‌دار شده و در صورت تماس با فرد، او را دچار برق گرفتگی می‌کند و حتی در برخی از مواقع ممکن است باعث مرگ یا آتش‌سوزی شود.
مهم‌ترین نقش سیم ارت در سیم کشی ساختمانی
سیم اتصال به زمین نقش بسیار مهمی برای جلوگیری از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی در سیم‌کشی ساختمان‌ها دارد و با انتقال نشتی جریان برق به زمین، از برق‌گرفتگی و آتش‌سوزی جلوگیری خواهد کرد. یک مورد دیگر از فواید سیم اتصال به زمین این است که در زمان برخورد رعدوبرق شدید با گوشه یک ساختمان، به خاطر وجود سیم ارت به این ساختمان خسارت چندانی وارد نمی‌شود که نشان‌دهنده اهمیت بسیار بالای سیم اتصال به زمین است.
روش‌های نصب سیم ارت در ساختمان‌ها
نصب سیم اتصال به زمین در ساختمان‌ها به 2 صورت انجام می‌شود:
- نصب سیم ارت به صورت زمینی عمیق
- نصب سیم ارت به صورت زمینی سطحی
نصب سیم ارت به‌صورت زمینی یکی از پرکاربردترين روش‌ها است که در این روش باید یک چاه در پایین‌ترین سطح حفر شود که با کمترین عمق به رطوبت برسد. چاه سیم اتصال به زمین باید حداقل ۴ متر و حداکثر ۸ متر باشد که باز هم بستگی به رطوبت خاک دارد.
به‌عنوان مثال: در زمین‌هایی که زودتر به رطوبت می‌رسند، ۴ متر کفایت می‌کند. اما در زمینی که دیرتر به رطوبت برسد و سنگلاخ باشد، باید ۶ تا ۸ متر حفر شود. بعد از حفر چاه باید سیم اتصال به زمین به وسیله جوش برنج یا نقره به صفحه مسی متصل گردد. سپس ۲۰ لیتر آب‌نمک کف چاه ریخته تا پس از ۲۴ ساعت، ۲۰ سانتی‌متر خاک رس نرم پر شود. بعد از آن، لوله پولیکای انتقال رطوبت را در چاه قرار دهید و با ۱۵ کیسه بنتونیت مخلوط با آب چاه را تا حدودی پر کرده، صفحه مسی را عمودی در مرکز چاه قرار داده و بقیه چاه را با مخلوط بنتونیت پر کنید.
نصب سیم اتصال به زمین به‌صورت زمینی سطحی نسبت به روش چاه عمیق ساده‌تر است و می‌توان به‌صورت شعاعی، مختلط، شبکه‌ای، RoD و … اجرا کرد که عمدتا برق‌کارها از روش RoD استفاده می‌کنند. در اینجا این روش را به‌طور خلاصه توضیح خواهیم داد.
در این روش می‌بایست گودالی ۸۰ سانتی‌متری حفر شده و به‌جای صفحه مسی از میله‌های فولادی روکش مسی استفاده شود. برای پر کردن گودال باید زمین دارای رطوبت نباشد. درنهایت روی لوله‌های مسی را با بنتونیت و مابقی چاه را با خاک نرم پر کنید.
معرفی انواع سیم اتصال به زمین
سیم‌های اتصال به زمین شامل سیم‌های ارت خشک، سیم‌های ارت روکش‌دار، سیم ارت افشان و نیمه افشان است که هر یک را به‌طور خلاصه مورد بررسی قرار می‌دهیم:
1. سیم ارت خشک یا مفتولی
این نوع سیم‌ها قابلیت انعطاف‌پذیری ندارند؛ به همین دلیل به آن‌ها سیم اتصال به زمین خشک گفته می‌شود. این سیم‌ها شامل یک سیم مسی مفتولی هستند و بیشتر برای فرم کاری داخل تابلو برق کاربرد دارند. ولتاژ سیم‌های خشک مفتولی ۷۵۰ و ۴۵۰ ولت بوده و هادی این نوع سیم‌ها از مس استاندارد با پوششی از ماده پی.وی.سی است.
2. سیم اتصال به زمین روکش دار
سیم ارت روکش دار که روکش آن از جنش پی.وی.سی است، یکی از ایمن‌ترين انواع سیم‌های اتصال به زمین به شمار می‌رود. این نوع سیم‌ها را هم می‌توان در سیم کشی ساختمان و هم در داخل تابلو‌ها به کار برد.
3. سیم اتصال به زمین افشان
این نوع سیم‌ها مجموعه‌ای از رشته‌های مفتولی با قابلیت انعطاف‌پذیری بالا هستند و از مقاومت بالایی برخوردارند. همچنین جنس این سیم‌ها مس با روکش فلزی است. از این نوع سیم‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری بالایی که دارند می‌توانید در زیر حجم زیادی از مصالح استفاده کنید.
4. سیم اتصال به زمین نيمه افشان
این نوع سیم‌ها از تعدادی رشته‌های مفتولی در هم پیچیده تشکیل می‌شوند.
جمع‌بندی
در این مقاله با بررسی کاربرد سیم ارت تلاش کردیم تا همه اطلاعات موردنیاز شما را در اختیارتان قرار دهیم. در صورتی که در این مورد سوالی در ذهنتان دارید، آن را از طریق بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا کارشناسان آچاره در اسرع وقت پاسخگوی شما باشند. امیدواریم که از مطالعه این مقاله بهره برده باشید.
