نقشه‌های الکتریکی به دو منظور کلی ساخته می‌شوند که هر کدام دارای علائم اختصاری و انحصاری هستند. برای اینکه بتوانید نقشه سیم کشی برق ساختمان و مدارهای صنعتی را بکشید یا اینکه بتوانید آنها را بخوانید باید با این علائم آشنا شوید. علائم اختصاری در نقشه‌های الکتریکی را در این مطلب به صورت جداگانه برای شما توضیح خواهیم داد.
انواع علائم نقشه کشی برق ساختمان
برای سیم کشی یک ساختمان نیاز به نقشه برق داریم. نقشه برق نوعی زبان ترسیم برای انتقال اطلاعات و ایده‌های ذهنی طراح برق به برقکار می‌باشد.
نقشه روشنایی
نقشه روشنایی پایه و اساس اجرای سیم کشی روشنایی و زبان فنی مشترک بین طراح و برقکار سیستم‌های الکتریکی ساختمان می‌باشد. توانایی خواندن نقشه، مهارتی است که با استفاده از آن، می‌توانید مشخصات اجزای یک نقشه معماری و همچنین جانمایی تجهیزات الکتریکی و مسیر مدارهای روشنایی را مشخص نمایید.
تصویر زیر نقشــه روشنایی یک واحد مســکونی را نشان می‌دهد، با دقت به آن نگاه کنید.
برای ترســیم نقشه‌های الکتریکی ساختمان لازم است تا تصویر و نمایی متفاوت با شکل ظاهری ساختمان داشته باشیم، که این تصویر از برش زدن تصویر سه بعدی ساختمان ایجاد می‌گردد. اگر با استفاده از یک صفحه برش فرضی (معمولا بــرش از ارتفاع 2.3 متر یا 3.4 متــر دیوار می‌گذرد)، قسمت بالای یک طبقه ســاختمان را برش بزنیم و از زاویه بالا به نقشه به دست آمده از ساختمان نگاه کنیم، به نقشــه حاصل پلان گویند. نحوه ایجاد یک پلان در شکل زیر نشان داده شده است.
بیشتر بخوانید سیم کشی ساختمان ویلایی
پلان ســاختمان موقعیت تمام دیوارها، درها، پنجره‌ها، پله‌ها، فضاها و قســمت‌های مختلف ســاختمان را در طبقه برش خورده نشان می‌دهد. به پلانی که در آن مبلمان و وســایل مختلف خانه مانند تصویر زیر نمایش داده شده باشد، پلان تجهیزات (مبلمان) گویند. به پلانی که بدون مبلمان و وســایل خانه باشد، پلان معماری (خام) گویند.
نقشە روشنایی
نقشــه روشــنایی در شــکل زیر نشــان می‌دهد که چراغ روشنایی هر قسمت از آپارتمان از چه محلی و چگونه کنترل می‌شود. همچنین برقکار از طریق این نقشه محل قرارگیری کلیدها و چراغ‌ها را تشخیص داده و مسیر لوله کشی برق را از روی این نقشه تعیین می‌کند.
علائم نقشه کشی برق ساختمان، خواندن نقشە روشنایی
نقشە روشنایی یک واحد مسکونی در شکل زیر نشان داده شده است. با توجه به نقشە روشنایی نکات زیر را درميیابیم :
در اتاق‌های خواب چراغ سقفی با کلیدهای تبدیل (دو راهه) کنار در ورودی ، کنار تخت کنترل می‌شود. همچنین از کنار تخت خواب کلید یک پل، چراغ دکوراتیو دیواری بالای تخت (چراغ خواب) را کنترل می‌کند.
بیشتر بخوانید سیم کشی ساختمان چند طبقه
آشپزخانه دارای یک چراغ سقفی و یک چراغ دیواری است که هر یک با یک کلید یک پل کنترل می‌شوند. آرک اوپن آشپزخانه مجهز به چراغ‌های سقفی نوع توکار با لامپ LED است.
روشنایی هال و پذیرایی با لوستر به همراه کلید دو خانه (دو پل) برای کنترل دو گروه لامپ طراحی شده است. در این فضا از چراغ دیواری با لامپ فلورسنت که توسط کلید یک پل کنترل می‌شوند ، استفاده شده است. در حمام و توالت به منظور رعایت موارد ایمنی ، کلید در محل ورودي در قرار داده شده است تا که قبل از ورود بتوان فضاي داخل آنها را روشن كرد. چراغ ديواري ضد آب نيز روی ضلعی که در حمام و دستشويي باز می‌شود، پشت به پشت کلید قرار داده شده است.
علائم نقشه کشی برق ساختمان، خواندن نقشه پریزها
نقشه پریزهای برق یک واحد مسکونی در شکل زیر نشان داده شده است.
در این نقشه متناسب با چیدمان مبلمان در اتاق پذیرایی و چیدمان تخت در اتاق خواب و کابینت‌های آشپزخانه که جانمایی شده اند، پریزهایی در نظر گرفته شده است. در سرویس بهداشتی کنار روشویی و در آشپزخانه برای یخچال، ماشــین لباسشویی، اجاق گاز و هود پریز منظور شده است. به کار بردن پریز داخل حمام ممنوع اســت. حداکثر هر 12 عدد پریز باهم تشکیل یک مدار را می‌دهند و از نزدیکترین پریز با علامت فلش به داخل تابلوی مینیاتوری متصل می‌شود. پریزهای داخل آشپزخانه تشکیل یک مدار جداگانه را می‌دهند.
علائم نقشه کشی برق ساختمان، پریزهای تلفن و آنتن
نقشه پریز تلفن جزو سیستم‌های جریان ضعیف محسوب می‌شود و مدار هر یک مستقل از مدار برق اجرا می‌شوند.
علائم نقشه کشی برق ساختمان
در جدول زیر علائمی که به صورت معمول در نقشه‌های برق ساختمان به کار می‌روند را برای شما آورده‌ایم :
| نام وسیله | علائم الکتریکی | نام وسیله | علائم الکتریکی |
| زنگ از نوع چکشی |  |
لامپ سیگنال |  |
| بی زر، ویبراتور |  |
لامپ رشته‌ای |  |
| دربازکن |  |
زنگ اخبار |  |
| دهنی (میکروفن) |  |
لامپ فلورسنت |  |
| گوشی |  |
سیم زیرکار |  |
| بلندگو |  |
سیستم توکار |  |
| آلارم (بوق) |  |
جعبه تقسیم |  |
| بخاری برقی |  |
ماشین لباسشویی |  |
| فتوسل |  |
ماشین ظرفشویی |  |
| مقاومت (المنت گرمکن) |  |
اجاق برقی |  |
| سلف (سیم پیچ) |  |
آب گرمکن |  |
| خازن |  |
پریز دوبل با کنتاکت محافظ |  |
| سیم سیگنال |  |
پریز سه فاز با کنتاکت محافظ |  |
| سیم تلفن |  |
بادبزن |  |
| لامپ احتیاط |  |
یخچال |  |
| چراغ خطر |  |
فریزر |  |
| لامپ قابل قطع |  |
باتری به طور کلی |  |
کار را به آچاره بسپارید
برای پوشاندن نقشه تابلو ساختمان خود می‌توانید کار را به متخصصین آچاره بسپارید. با آچاره می‌توانید به‌صورت کاملاً رایگان مشاوره بگیرید و خدمات خود را دریافت کنید.
