رنگ پلی‌اورتان(Poly Urethane)، محصولی دوجزئی است که از دو ترکیب رزین پلیول (Polyol Resin) به عنوان مادۀ پایه و یک مادۀ همراه با نام پلی ایزوسیانات (Poly-Isocyanate) در مقام مادۀ سخت‌کننده، ساخته می‌شود. در پاره‌ای از موارد می‌توان نوع رزین را با افزودنی‌هایی مثل آکریلیک نیز تکمیل کرد. رنگ‌های آکریلیک به دلیل داشتن وزن مولکولی بالا (Molecular Weight)، زمانی که روی سطحی قرار می‌گیرند، لایۀ سخت و پوششی محکم ایجاد می‌کنند که باعث مقاومت سطح پیرامون باد و نور مستقیم خورشید می‌شود.
ویژگی‌های رنگ پلی‌اورتان
رنگ پلی‌اورتان، ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که آن را به عنوان انتخابی بهینه در نقاشی و موارد مرتبط تبدیل می‌کند. بخش‌های مهم این ویژگی‌ها عبارت‌اند از:
- روی سطوح براق و بسیار زیبا هستند و انطباق بالایی با محیط پیرامون خود نشان می‌دهند.
- خاصیت خودتمیزشونده(Self Cleaning)، از مهم‌ترین ویژگی‌های رنگ پلی‌اورتان است. این ویژگی کمک می‌کند زمانی که گرد و غبار روی یک لایه از رنگ پلی‌اورتان نشست، جذب ماده نشود بلکه با وزش باد بعدی، خودبه‌خود از روی سطح رنگ بلند شوند.
- رنگ‌های پلی‌اورتان قابلیت شستشو با مواد شویندۀ متفاوت را دارا می‌باشند.
- ویژگی دیگر رنگ‌های پلی‌اورتان، خشک‌شدن سریع در دمای پایین است.
- ضربه‌پذیری بالا و مقاومت سایشی، از مشخصه‌‌های رنگ پلی‌اورتان است.
- برخلاف بعضی از رنگ‌ها، پلی‌اورتان در برابر اسید، باز و روغن و املاح شیمیایی، مقاومت بالایی از خود بروز می‌دهد.
- رنگ پلی‌اورتان روی سطوح فلزی، با کیفیت مناسبی می‌چسبد.
- سازگاری با محیط‌زیست، از دیگر ویژگی‌های رنگ‌های پلی‌اورتان است.
- تطبیق‌پذیری بالای رنگ‌های پلی‌اورتان، موجب می‌شود که علاوه بر سطوح فلزی بر روی سطوح دیگری نظیر چوبی و پلاستیکی نیز به کار روند.
- مواد موجود در رنگ‌های پلی‌اورتان باعث می‌شوند که یک لایۀ حفاظتی جلوی رطوبت و فرایند اکسید‌شدن ایجاد شود و بدین وسیله از خوردگی سطح جلوگیری می‌کند.
- مواد پلی‌اورتان، هیچ بخار مضری برای انسان از خود ساطع نمی‌کنند.
- رنگ‌های پلی‌اورتان، تحمل دمای بسیار بالایی دارند به شکلی که می‌توانند در بازۀ منفی 30 تا بالای 110 درجه سانتیگراد، به کار روند.
- یکی از ویژگی‌های مهم رنگ‌های پلی‌اورتان، توانایی آن در پوشش‌دهی مجدد است یعنی نیازی نیست که لایه‌های پیشین با سمباده کنده شود. برای این کار، صرفاً نیاز است که سطح جاری، به طور کامل آماده‌سازی شود.
- تطبیق‌پذیری، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع رنگ است. این مشخصه باعث می‌شود که شما به راحتی بتوانید رنگ‌های پلی‌اورتان را روی سطوحی کاملاً متفاوت مثل فلز، چوب، بتن و حتی پلاستیک اعمال کنید. رنگ پلی‌اورتان بر روی این سطوح، بعد از خشک‌شدن، هیچ عامل بازدارنده و مضری نیز برای کاربران آن محیط در پی نخواهد داشت.
- این رنگ‌ها مقاومت بالایی در مقابل گچی‌شدن دارد.
شرایط ساخت
رنگ پلی‌اورتان یک پلیمر است. ساختار این پلیمرها، از بخش‌های تکرارشونده و طولانی به نام مونومر، تشکیل می‌شود. در ابتدا باید رنگ پلی‌اورتان را باید با سخت‌کننده‌ها، با نسبت مشخص مخلوط کرد. حالا زمان اضافه‌کردن تینر برای رسیدن به ویسکوزیته مدنظرتان برای کاربردی موردنظر است. نکته‌ای که باید در هنگام آماده‌سازی رنگ‌های پلی‌اورتان مورد توجه قرار دهید این موضوع است که آن را باید کاملاً قبل از مصرف به هم بزنید.
استعلام رایگان قیمت نقاشی ساختمان!
این نوع رنگ، عمر مفیدی نزدیک به ساعت دارد به همین دلیل، فقط به مقدار لازم رنگ را آماده کنید. استفاده از اسپری برای پاشش یکنواخت این رنگ را فراموش نکنید! رنگ‌های پلی‌اورتان به شکل مایع، جامد و گاز ساخته می‌شنود.
بیشتر بخوانید: نحوه آماده سازی رنگ پلاستیک [تمام پلاستیک و نیمه پلاستیک]
کاربردهای رنگ پلی‌اورتان
رنگ‌های نوع پلی‌اورتان در مقام یک پلیمر ایده‌آل چندمنظوره، نه تنها برای پوشش سطوح به کار می‌روند بلکه در ساخت پوشاک، لوازم خانگی و صنعت‌های دیگر نیز به شکل گسترده به کار می‌روند:
1. پوشش کف
کفپوش پلی‌اورتان را حتماً در بسیاری از مراکز خرید جدید دیده‌اید. همچنین در ساخت سالن‌های بولینگ نیز اخیراً به شکل گسترده‌ای، رنگ نوع پلی‌اورتان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در ساخت سالن‌های ورزشی که به زیبایی و ظاهر اهمیت ویژه‌ای می‌دهند، استفاده از کف پلی‌اورتان در اولویت بالایی قرار می‌گیرد.
بیشتر بخوانید: فرمول 49 ترکیب رنگ نقاشی ساختمان
2. صنعت هوافضا
پوشش‌دهی تعدادی از قطعات هواپیما و بخش‌های داخلی آن، با رنگ‌های پلی‌اورتان انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین دلایل استفاده از رنگ پلی‌اورتان در این صنعت، زیبایی و استحکام توامان است که امکانات متعددی را برای تولیدکنندگان فراهم می‌سازد.
3. صنایع کشتی‌سازی
برای بخش‌هایی مثل عایق‌گذاری و بخش آب‌بندی سازه‌های دریایی نیز به سراغ رنگ‌های پلی‌اورتان رفته‌اند. پوششی که این رنگ بر سطوح ایجاد می‌کند می‌تواند مقاومت بالایی پیرامون رطوبت بالا و مستمر را ایجاد کند. پوشش رنگ‌های پلی‌اورتان در ساخت بعضی از تجهیزات صنعت غواصی نیز به کار می‌روند.
4. خطوط لوله
خطوط لوله نفت و گاز که کیلومترها در صحرا و بیابان و دشت کشیده می‌شوند، نیاز به لایۀ محافظی برای دوام بیشتر دارند. رنگ پلی‌اورتان، انتخاب بهینه‌ای برای این کار است. لوله‌هایی که زیر آب قرار دارند هم می‌توانند به دلیل توانایی رنگ‌های پلی‌اورتان در فشار بالا، با آن پوشش داده شوند.
5. سقف‌های فلزی
رنگ‌های پلی‌اورتان در مقایسه با رنگ‌های آکریلیک، طول عمر بیشتری را در سازه‌های فلزی سقف فراهم می‌سازند.
6. شرایط نگهداری
رنگ‌های پلی‌اورتان، توانایی اشتعال دارند به همین خاطر بایستی در ظروف دربسته و پلمپ‌شده و دور از حرارت و جریان برق نگهداری شوند. همچنین همیشه سعی کنید آب و رطوبت را از ظرف رنگ پلی‌اورتان دور نگه دارید. اگر درب ظرف را باز کردید، سعی کنید که در اولین زمان، باقی رنگ را هم مصرف کنید.
دسته‌بندی رنگ پلی‌اورتان
1. رنگ پلی‌اورتان مات
پلی‌اورتان مات از پایۀ رزین اکریلیک و سخت‌کنندۀ ایزوسیانات با ترکیبی از بهبوددهنده‌های سطح در لایۀ نهایی، تولید می‌شود. از مهم‌ترین ویژگی‌های رنگ پلی‌اورتان مات می‌توان به مقاومت شیمیایی و مکانیکی مناسب تحت تابش نور خورشید، اشاره کرد. رنگ‌های پلی‌اورتان مات، همچنین پوشش مناسبی در سازه‌ها و سطوح غیرمسطح خواهند بود.
2. رنگ پلی‌اورتان نیمه‌مات
رنگ‌های پلی‌اورتان نیمه‌مات علاوه بر دارا بودن ویژگی‌های رنگ پلی‌اورتان مات، مقاومت بالایی در برابر سایش و خراش دارد که این امر موجب می‌شود در صنایعی که با اجسام سنگین و تیز کار می‌کنند، به طور گسترده استفاده شود.
3. پلی‌اورتان براق
مقاومت بالا در برابر تابش اشعۀ خورشید و مواد مکانیکی و شیمیایی، از ویژگی‌های پایۀ رنگ پلی‌اورتان براق است. در کنار این ویژگی‌ها، ثبات رنگ و حفظ براقیت از دیگر ویژگی‌های رنگ‌های پلی‌اورتان براق است که سبب می‌شود به عنوان رنگ میانی لایه‌های اپوکسی، استفاده شود. مقاومت در برابر خراش و سایش هم مثل رنگ پلی‌اورتان نیمه‌مات، از ویژگی‌های این رنگ است. رنگ‌های پلی‌اورتان براق، متداول‌ترین نوع پلی‌اورتان در صنایع فلزی و حوزه‌های صنعتی به شمار می‌روند.
4. پلی‌اورتان نیمه‌براق
رنگ پلی‌اورتان نیمه براق علاوه بر ویژگی‌های پیشین، به صورت گسترده در سطوح سخت و خشن به کار می‌رود تا بتواند مقاومت مناسبی برای آن‌ها را ایجاد کند.
چند نکته در استفاده از رنگ پلی‌اورتان
- برای پاشش مناسب رنگ‌های پلی‌اورتان، از اسپری با نازل 1.4 تا 1.6 میلیمتر استفاده کنید. پیشنهاد می‌شود که حرکت دستی شما در هنگام اسپری رنگ پلی‌اورتان برای ایجاد سطحی یکنواخت، افقی و عمودی باشد. حتی‌المقدور از حرکات دورانی پاشش، کمتر استفاده کنید.
- در هنگام اسپری پلی‌اورتان، حتماً ماسک و دستکش را فراموش نکنید!
- عوامل اشتعال‌زا را از جعبه رنگ پلی‌اورتان دور نگه دارید.
- کلیه وسایلی را که در فرایند رنگ‌آمیزی با رنگ‌های پلی‌اورتان نیاز دارید، قبل و بعد از انجام کار با تینر، کاملاً شستشو دهید.
- با افزایش دمای محیط، زمانی که شما برای اعمال پوشش دوباره رنگ نیاز دارید، کاهش می‌یابد. به طور مثال، در دمای 10 درجه، این زمان 16 ساعت خواهد بود در حالی که اگر دمای محیط به 40 درجه سانتیگراد برسد، زمانی نزدیک به 4 ساعت برای این کار کافی خواهد بود.
- سعی کنید در محیطی دور از بادهای تند، فرایند نقاشی با این نوع رنگ را انجام دهید.
