اصول کلی داکت لوله کشی روکار

داکت لوله کشی روکار بهترین روش برای محافظت از لوله‌های روکار و پوشاندن تصویر نازیبای لوله‌های درهم تنیده است. سال‌هاست که به دلیل مهندسی نوین لوله‌ها و کانال‌ها به صورت توکار تعبیه می‌شوند. به همین دلیل ما دیگر شاهد لوله‌های نازک و یا قطور در حاشیه دیوارها نیستیم. اما ممکن است به دلیل اشکال در لوله ‌کشی توکار یا نیاز به افزایش انشعاب، لوله کشی روکار تنها راه چاره باشد.

در مواقعی که مجبور به لوله کشی روکار می‌شوید، مهمترین مسئله آسیب‌پذیربودن لوله‌ها و نمای ظاهری آن‌ها است. اما استفاده ازسیستم داکت کشی می‌تواند راه حل مناسبی برای این مشکل باشد. با آچاره همراه باشید تا اطلاعات بیشتری در خصوص مراحل انجام و مزایای این روش کسب نمایید.

انواع روش‌های لوله کشی

کار لوله کشی از جهت نحوه انجام کار به دو شکل لوله کشی توکار و لوله کشی روکار انجام می‌شود. با توجه به تفاوت‌ها و معایب و مزیت‌هایی که این دو نوع روش لوله کشی دارند، ابتدا به بررسی اجمالی آن‌ها می‌پردازیم.

1- لوله کشی توکار

طبق مهندسی تاسیسات، لوله کشی توکار روش کاملا استانداردی است که  در زمان ساخت بنای نوساز انجام می‌شود. یعنی در زمانی که سازه در حال ساخت است با توجه به نقشه ساختمانی، نقشه تاسیسات و لوله کشی نیز طراحی می‌شود. به این ترتیب به موازات انجام نازک‌کاری ساختمان‌ کار لوله کشی نیز انجام می‌شود. به این ترتیب بعد از کارهای تکمیلی ساختمان و بتن‌ریزی و گچ‌کاری، لوله‌ها کاملا پنهان شده و نمود خارجی نخواهند داشت. به همین دلیل این روش لوله کشی، توکار نامیده می‌شود.

در لوله کشی توکار از لوله‌هایی مانند لوله 5 لایه و پلیمر استفاده می‌شود. زیرا این لوله‌ها در برابر پوسیدگی مقاوم هستند و کمتر دچار ترکیدگی و نشتی و رسوب می‌شوند.

مزایا و معایب لوله کشی توکار

لوله کشی توکار دارای مزیت‌هایی است که امروزه اصلی‌ترین روش لوله کشی ساختمانی محسوب می‌شود. از جمله مزایای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• حفظ زیبایی ساختمان به دلیل مخفی بودن لوله‌ها در داخل دیوارها و سقف و کف
• محافظت ونگهداری از لوله‌ها و جلوگیری از ورود ضربه و آسیب به آن‌‌ها
• دوام و ماندگاری طولانی مدت

اما این روش لوله کشی معایبی دارد که بعضا دردسر ساز می‌شود. به همین دلیل در انجام لوله کشی توکار باید نهایت دقت را بکار برد. معایب لوله کشی توکار عبارتند از؛

• تغییرناپذیری نقشه لوله کشی و عدم امکان تغییر در مسیر لوله‌ها
• عدم امکان افزایش انشعاب به صورت توکار
• دشواری تشخیص معایب و گرفتگی و نشتی لوله‌ها
• صرف هزینه زیاد جهت تعمیر لوله‌‌ کشی به دلیل نیاز به تخریب کف و دیوارها و بنایی ساختمان
• امکان بروز مشکلاتی از قبیل افت فشار آب

2- لوله کشی روکار

همانگونه که از نامش پیداست، در این روش دیگر خبری از تعبیه لوله‌ها در زیر کف یا دیوارها و بتن‌ریزی و گچ‌کاری نیست. لوله‌ها در مجاورت دیوارها به شکل عمودی یا افقی قرار می‌گیرند. البته همانطور که اشاره کردیم این روش لوله کشی در زمان ساخت سازه انجام نمی‌شود.

به گونه‌ای می‌توان گفت که لوله کشی روکار نوعی لوله کشی اضطراری است که در مواقع خاصی به کار می‌رود. مانند اینکه لوله کشی توکار ساختمان دچار مشکلات اساسی شده باشد و ترکیدگی و نشتی غیرقابل تعمیری رخ داده باشد. یا اینکه برای افزایش انشعاب یا تغییر در مسیر لوله‌ها نیاز به افزایش لوله و تغییر آن‌ها باشد. روشن است که اگر بخواهیم این امور را به صورت توکار انجام دهیم نیازمند صرف هزینه بسیاری خواهد بود.

مزایا و معایب لوله کشی روکار

• سهولت در انجام لوله کشی روکار در هر زمان
• تشخیص زودهنگام مشکلات لوله‌ها و تعمیر آن بدون نیاز به تخریب و بنایی
• انشعاب‌گیری آسان و حذف و افزایش لوله‌
• امکان ایجاد تغییر در مسیر لوله‌ها
• کم‌هزینه بودن انجام لوله کشی روکار
• عدم کاهش فشار آب

معایب لوله کشی توکار کاملا مشخص است که مهمترین آن‌ها عبارتند از؛

• ایجاد تصویری ناخوشایند از قرار گرفتن لوله‌ها در مجاورت دیوار
• امکان ضربه خوردن و آسیب لوله‌ها

داکت لوله کشی روکار چیست؟

احتمالا در مقوله لوله کشی روکار عبارت داکت لوله کشی را شنیده‌اید. داکت نوعی روکش و کانال است که معمولا از جنس پی وی سی ساخته می‌شود. داکت برای عبور لوله‌ها و کابل‌های برق و تلفن طراحی شده است و به همین دلیل در سایز‌های مختلفی تولید می‌شود. برای لوله کشی روکار معمولا از داکت استفاده می‌کنند. یعنی با عبور دادن لوله‌ها از داخل داکت نوعی حفاظ برای لوله‌ها ایجاد می‌شود. داکت کمی بزرگتر از سایز لوله‌‌ها و ممکن است به شکل گرد یا مسطح باشد. همچنین اگر تعداد زیادی لوله روکار داشته باشیم و یا لوله‌ها قطور باشند از باکس‌ها و پنل‌هایی که  از جنس چوب مقاوم است استفاده می‌شود.

مزایای استفاده از داکت لوله کشی

در واقع داکت کشی، با کاور کردن لوله‌های روکار نمای نامطلوب آن‌ها را می‌پوشاند. همچنین از دیگر مزایای داکت‌های لوله کشی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

• نظم بخشی به کابل‌ها و لوله‌ها
• زیبا شدن نمای داخلی و خارجی ساختمان
• حفاظت از آسیب رسیدن به لوله‌ها و افزایش ماندگاری و دوام آن‌ها
• حفظ لوله‌ها از تابش مستقیم نور خورشید در لوله کشی روکار نمای بیرون ساختمان
• کاهش صدای لوله‌ها به هنگام عبور سیالات
• نصب ساده و آسان

داکت لوله کشی روکار باید در نهایت دقت و ظرافت و زیبایی انجام شود. زیرا همانطور که بیان شد در استفاده از داکت گذشته از مزیت‌های فنی آن، زیبایی و تمیزی نمای داخل و خارج ساختمان نیز مدنظر قرار می‌گیرد.

اصول داکت کشی لوله

برای این که داکت کشی لوله‌ها به درستی انجام شود باید به نکات مهمی توجه کرد.

1. رعایت ایمنی و استانداردها

یکی از دلایل داکت کشی حفظ لوله‌های روکار از آسیب‌های احتمالی و جلوگیری از ورود ضربه به آن است. بنابراین زمانی که داکت کشی انجام می‌شود باید ایمنی خود داکت را نیز در نظر داشت. به همین دلیل باید نوع و سایز داکت به گونه‌ای انتخاب شود که کاملا ایمن باشد. باید توجه داشت که خود داکت برای لوله‌ها مشکلی ایجاد نکرده و موجب آسیب آن‌ها نشود. همچنین نباید مانند یک شیء اضافی و مزاحم، مانع عبور و مرور شود. بحث ایمنی خصوصا در مورد داکت کشی کابل‌های برق بسیار مهم است. به منظور جلوگیری از برق‌ گرفتگی باید به نکات ایمنی و عایق بندی داکت توجه بیشتری داشت.

2. زیبایی و ظرافت

سایز، رنگ و نوع ( گرد یا مسطح ) بودن داکت باید کاملا در نظر گرفته شود. سایز داکت باید متناسب با لوله‌ها باشد و مشکلی برای لوله‌‌ها ایجاد نکند. اما از طرفی هر چه ظریف‌تر باشد بر زیبایی بصری آن افزوده خواهد شد. امروزه محصولات متنوعی در بازار وجود دارد با رنگ‌ها و طرح های متفاوت. همچنین بعضی از داکت‌ها کمی هنرمندانه‌تر طراحی شده‌اند و مانند یک شیء دکوراتیو می‌توان از آن‌ها در حاشیه دیوار استفاده کرد.

3. شرایط محیط

شرایط محیطی مکانی که داکت کشی انجام می‌شود باید در نظر گرفته شود. اگر برای نمای بیرونی ساختمان داکت کشی می‌شود، باید جنس و مرغوبیت آن را لحاظ کرد. زیرا ممکن است داکت در مجاورت سرما و گرما محیط خارجی ساختمان دچار آسیب شود.

4. مهارت و تبحر در نصب

اگر موارد فوق رعایت شود اما نصب داکت با ظرافت و حوصله صورت نگیرد، مسلما نتیجه رضایت‌بخش نخواهد بود. در مواقعی ممکن است در کنج دیوار نیاز به برش 90 یا 45 درجه داکت باشد. یا در مسیر لوله‌ها مانعی وجود داشته باشد و مسیر لوله‌ها و داکت را کمی تغییر دهد. در چنین شرایطی باید محاسبات دقیق و سلیقه و خلاقیت داشت. همچنین در سوراخکاری و نصب داکت، باید نهایت دقت و ظرافت انجام شود تا ظاهر کار کاملا مطلوب باشد.

داکت لوله کشی آب روکار

برای داکت لوله کشی آب روکار باید به چند نکته اساسی در خصوص لوله‌ها توجه داشت؛

• در وهله نخست لازم است برای عبور لوله‌ها مکان‌‌هایی را در نظر گرفت که دید کمتری داشته باشند.
• همچنین برای لوله کشی آب بهتر است از لوله‌هایی با قطر کم استفاده شود. در این صورت داکت لوله کشی آب روکار نیز سایز کوچکی انتخاب می‌شود و زیبایی و ظرافت بیشتری خواهد داشت.
• در صورتی که لوله کشی قبلی نیز روکار بوده و دچار فرسودگی و خرابی شده و جایگزینی لوله‌ها نیازمند تخریب است، لوله‌های سالم را به موازات لوله‌های قبلی نصب کرده و داکت سایز بزرگتری را برای کاور کردن لوله‌ها انتخاب کنید.
• در نظر داشته باشید که لوله‌های آب گرم به مرور زمان کمی تغییر شکل داده و ممکن است منبسط شوند. البته این مورد بستگی زیادی به کیفیت جنس لوله‌های به کار رفته دارد. معمولا لوله‌های گالوانیزه و فلزی قدیمی دچار مشکلات و آسیب‌های زیادی می‌شدند. اما امروزه با استفاده از لوله‌های 5 لایه و پلیمر کمتر شاهد مشکلات سابق هستیم. اما با این حال لازم است در خصوص داکت لوله آب گرم ، به سایز توجه بیشتری کرد و مشکلات احتمالی را در نظر داشت.

داکت لوله کشی فاضلاب

به دلیل نوع کارایی سیستم فاضلاب، لوله کشی آن کمی متفاوت‌تر از لوله کشی آب می‌باشد. سایز لوله‌ها نیز بیشتر از لوله‌های آب انتخاب می‌شود و قطورتر هستند.

• یکی از نکات مهم در سیستم لوله کشی فاضلاب، شیب لوله‌ها است. در واقع در لوله کشی فاضلاب شیب لوله‌ها را به صورت استاندارد، 2 درصد در نظر می‌گیرند. به این ترتیب فاضلاب به سرعت عبور کرده و لوله‌ها دچار گرفتگی و رسوب نمی‌شوند. به همین دلیل برای داکت لوله کشی فاضلاب باید به شیب لوله‌های افقی توجه داشت. زیرا نحوه قرار دادن داکت باید به درستی انجام شود تا لوله‌ها به خوبی کاور شوند.
• مسئله بعد عبور لوله‌های ونت یا هواکش از کنار لوله‌های فاضلاب است. لوله ونت برای ایجاد تهویه و جلوگیری از بوی نامطبوع فاضلاب نصب می‌شود. به همین دلیل قطر داکت برای هر دو لوله باید محاسبه شود. داکت لوله فاضلاب اگر به درستی نصب شود می‌تواند از انتشار بوی نامطبوع فاضلاب تا حد زیادی جلوگیری کند.
• در داکت لوله فاضلاب باید دقت بیشتری داشت. زیرا نحوه لوله کشی فاضلاب کاملا با لوله کشی آب متفاوت است. با در نظر گرفتن تفاوت‌ها باید داکت کشی به درستی انجام شود. خصوصا اینکه داکت لوله فاضلاب در مکان‌های پررطوبت مانند حمام و دستشویی انجام می‌شود. در واقع عامل رطوبت می‌تواند به داکت آسیب جدی وارد نماید. بنابراین باید نوع جنس داکت مرغوب و با دوام باشد.

سوالات متداول

• هزینه داکت لوله کشی روکار بر چه مبنایی محاسبه می‌شود؟

هزینه داکت کشی با توجه به متراژی که کار داکت کشی انجام می‌شود محاسبه خواهد شد. این هزینه شامل هزینه متریال و دستمزد خواهد بود که معمولا به صورت متری تعیین می‌شود. در خصوص دستمزد باید به این نکته توجه داشت که میزان وقتی که صرف کار می‌شود نیز جز عواملی است که باید در نظر گرفت. زیرا در بعضی مواقع به دلیل نوع لوله کشی روکار و وجود موانع در مسیر داکت کشی کار کمی پیچیده و سخت می‌شود. در نتیجه این موارد در میزان دستمزد تاثیر خواهد داشت. نوع و مرغوبیت جنس به کار رفته نیز از جمله مواردی است که در تعیین هزینه اهمیت دارد.

• آیا امکان دارد صرفا قسمت‌هایی که مدنظر کارفرما می‌باشد داکت کشی شود؟

مسلما متخصصان مطابق خواست کارفرما کار را پیش خواهند برد. اما در مواقعی ممکن است درخواست کارفرما مغایر با استانداردهای کار باشد. در این صورت متخصصان با اطلاع رسانی کامل به کارفرما کار را انجام خواهند داد. باید در نظر داشت که ایمنی جزء اصول داکت کشی می‌باشد. در صورتی که درخواست کارفرما سیستم لوله کشی را به مخاطره بیندازد، متخصصان این موضوع را متذکر خواهند شد.

• آیا لوله کشی روکار و داکت کشی بهتر از لوله کشی توکار می‌باشد؟

در خصوص لوله کشی توکار یا روکار که با داکت کشی کاور شده باشد، نمی‌توان با قطعیت نظر داد. زیرا با توجه به شرایط مکان مورد نظر، باید تصمیم گیری شود. باید مزایا و معایبی لوله کشی توکار و روکار را که در همین مقاله عنوان شد، در نظر داشت. در بعضی موارد به دلیل شرایط موجود ممکن است لوله کشی توکار بهترین انتخاب باشد و یا بالعکس. بنابراین شرایط مکانی تعییین کننده قطعی خواهد بود.

سخن پایانی

انجام داکت لوله کشی از جمله کارهای تاسیساتی است که نیاز به تبحر و شناخت سیستم لوله کشی دارد. همانطور که در بخش اصول داکت کشی بیان شد، مهارت در نصب، یکی از پارامترهای مهم این کار است. شناخت جنس مرغوب، توانایی در انجام کار، شناخت محیط و به کارگیری جنس مناسب، همگی مواردی است که یک نصاب حرفه‌ای باید به آن‌ها واقف باشد. شما می‌توانید برای مشاوره و استعلام قیمت با متخصصان آچاره تماس بگیرید. متخصصان ما در اسرع وقت در محل حاضر شده و با بررسی کامل، اطلاعات لازم را به شما خواهند داد.