لوله پی وی سی (PVC) چیست و چه کاربردی در لوله کشی دارد؟

در سال 1926 بود که یک شیمیدان آمریکایی موفق به کشف ماده PVC شد. در خلال جنگ جهانی دوم نیز محققان آلمانی این ماده کشف شده را توسعه داده و زمانی که مواد اولیه کافی برای ساخت لوله‌های فلزی در دسترس نداشتند، از این ماده برای تهیه لوله‌ استفاده کردند. ماده اصلی تشکیل دهنده این پلیمر، پلی وینیل کلراید بوده که به صورت خلاصه PVC نامیده می‌شود و به صورت پودر سفید رنگ است. این ماده، در مقابل خوردگی مقاوم و در برابر الکتریسیته عایق می‌باشد. از همه مهم‌تر اینکه با حرارت دادن، نرم و قالب پذیر شده و با سرد شدن، سخت می‌گردد. از همین ویژگی خاص برای تهیه انواع لوله ها بر پایه PVC استفاده شده که برای لوله کشی فاضلاب و هواکش داخلی ساختمان‌ها می‌توان از آن‌ها بهره برد.

خدمات لوله کشی ساختمان با تیم حرفه‌ای آچاره

تا به امروز دو نوع معمولی و فشار قوی از لوله پی وی سی (PVC) ساخته شده است که از نظر ضخامت با هم متفاوت هستند. ضخامت جدار نوع معمولی در قطرهای 40، 50، 75، 100، 125 و 150 میلی متر ساخته می‌شود و ضخامت جدار لوله‌های فشار قوی نیز در قطرهای 100، 125 و 150 میلی متر تولید می‌گردد. این لوله‌ها عموماً در شاخه هایی به طول 6 متر عرضه شده و فشاری حدود 4 تا 6 اتمسفر را نیز تحمل می‌کنند.

خواص لوله پی وی سی (PVC)

لوله‌های PVC دارای وزن سبکی هستند و حمل و نقل آن‌ها آسان است. همچنین به راحتی بین سقف‌های کاذب و یا دیوارها قرار می‌گیرند. هزینه اجرای لوله‌های PVC در مقایسه با لوله‌های چدنی و پلی پروپیلن بسیار کمتر است و مقاومت بالاتری نیز در مقابل عوامل خورنده دارند. این مسئله باعث شده تا عمر این لوله‌ها در مقایسه با دو نمونه دیگر بیشتر باشد. اما لوله‌های PVC از مقاومت کمتری در مقابل فشارهای خارجی برخوردارند. از این رو، در مکان‌هایی که احتمال وارد آمدن فشار خارجی و یا ضربه وجود دارد، استفاده از این لوله‌ها توصیه نمی‌شود. همچنین این لوله‌ها در مقابل حرارت زیاد، فرم و استحکام خود را از دست می‌دهند. به همین دلیل از آن‌ها در سیستم‌های فاضلاب با دمای بیش از 65 درجه سانتیگراد استفاده نمی‌کنند.

بیشتر بخوانید: نحوه تعمیر شیر اهرمی ظرفشویی [تعمیر و تعویض مغزی و واشر شیر اهرمی]

مزایای لوله پی وی سی (PVC)

لوله‌های PVC برای انتقال آب آشامیدنی ایمن‌تر هستند. دلیل این مسئله مقاومت بالاتر در مقابل خوردگی است. بنابراین آلودگی‌های مختلفی که در نتیجه خوردگی لوله های چدنی به وجود می‌آید، در لوله‌های PVC وجود نخواهد داشت.

اولین سیستم های لوله کشی آب مبتنی بر PVC بیش از 80 سال است که نصب شده است و اکثر آن‌ها تا به امروز پابرجا هستند. طول عمر مورد انتظار لوله های PVC، 100 سال یا بیشتر است. علاوه بر این، سیستم‌های لوله کشی PVC میزان خرابی بسیاری کمتری نسبت به سایر موارد مشابه دارند. به همین دلیل نسبت به اکثر سیستم‌های لوله کشی، مقرون به صرفه هستند. این هزینه، شامل هزینه خرید لوله، هزینه نصب، بهره برداری، تعمیر و نگهداری و نیز جایگزین کردن لوله‌های معیوب است. نرخ خرابی لوله‌های مختلف مورد استفاده در شبکه آب رسانی در آمریکای شمالی در هر 100 کیلومتر در شکل زیر ترسیم شده است.

همانطور که در تصویر می‌بینید، لوله‌های PVC نسبت به همه موارد مشابه شامل لوله‌های آهنی، بتن-فولادی، فولادی، سیمانی و چدنی، نرخ خرابی بسیار کمتری دارند. لوله‌های PVC از نظر زیست محیطی بهترین انتخاب هستند و نسبت به مصالح سنتی مزایای زیست محیطی بیشتری دارند. از آنجایی که PVC نوعی پلاستیک کم کربن است، لوله‌های PVC نیاز به انرژی کمتری برای تولید دارند و در نتیجه منابع انرژی کمتری را مصرف می‌کنند. به دلیل وزن کمتر، این لوله‌ها هنگام حمل و نقل به انرژی سوختی کمتری نیاز خواهند داشت. علاوه بر آن، لوله های PVC به دلیل عمر طولانی‌تر، انرژی کمتری را برای تعمیر و یا تعویض مصرف می کنند و در نهایت باید گفت که این لوله ها، قابل بازیافت هستند. نکته دیگر این است که سطح بسیار صاف این لوله‌ها باعث می‌شود که سیال با سرعت بیشتری در آن جاری شود و در نتیجه به انرژی زیاد برای پمپاژ نیاز نخواهد داشت. اتصال این لوله‌ها از دوام بیشتری برخوردار است و از هدر رفت آب جلوگیری خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: علت قطع نشدن آب سیفون توالت فرنگی چیست؟

همانطور که گفته شد، لوله‌های PVC قابل بازیافت هستند. این بدان معنی است که می‌توان از آن‌ها بدون آنکه خواص خود را از دست دهند، چندین بار استفاده کرد. سالیانه حدود 80000 تن لوله PVC در اروپا بازیافت می‌شوند. از سوی دیگر، بازیافت PVC باعث ایجاد شغل های متعدد و صرفه جویی در منابع و انرژی خواهد شد. برای هر کیلوگرم لوله PVC بازیافت شده، 2 کیلوگرم CO2 صرفه جویی می‌شود، بر همین اساس صرفه جویی CO2 ناشی از بازیافت PVC در اروپا در حال حاضر بیش از 1.5 میلیون تن در سال بوده که از سال 2000 تا کنون، این رقم به بیش از 13 میلیون تن رسیده است. بازیافت PVC در اروپا تنها در سال 2020 بیش از 1500 شغل مستقیم در کارخانجات ایجاد کرده است.

کاربردهای لوله پی وی سی (PVC)

لوله پی وی سی (PVC) و فیتینگ‌های آن برای بسیاری از کاربردهای صنعتی مناسب است. از جمله این کاربردها می توان به سیستم‌های تصفیه آب و استخرهای شنا، سیستم‌های سرمایشی و گرمایشی، آبکاری شیمیایی و صنایع فرآوری اشاره کرد. همچنین این لوله‌ها به صورت گسترده در کشاورزی و باغداری کاربرد دارد. برای آبیاری قطره‌ای و اسپری در گلخانه‌ها، سیستم‌های غرقابی در مزارع و تأمین آب واحدهای دامداری از لوله‌های PVC استفاده می‌شود. اما کاربرد گسترده و غیرصنعتی لوله‌های PVC مربوط مصارف خانگی است. به منظور ساخت وان‌های آب گرم و استخرهای خانگی، سیستم‌های آبیاری خانگی و آکواریوم‌های شخصی از این لوله‌ها استفاده می‌شود.

جمع بندی

لوله پی وی سی (PVC) به واسطه ویژگی‌های منحصر به فردی که از نظر دوام در مقابل خوردگی و نیز طول عمر بالا دارند، امروزه در بسیاری از کاربردهای مختلف استفاده می‌شوند. اتصال آسان‌تر، وزن کمتر، هزینه‌های تعمیر و نگهداری پایین‌تر و سازگاری بیشتر با محیط زیست از جمله خصوصیات لوله‌های PVC است. همچنین با توجه به جنس پلاستیکی لوله‌های PVC، استفاده از آنها در موقعیت‌های مختلف و شکل دهی به آن‌ها نسبت به لوله‌های فلزی مانند مس و فولاد، به مراتب آسان‌تر است و این مسئله باعث شده تا امروزه تقریباً در همه صنایع از لوله‌های PVC استفاده شود. تنها عیبی که می‌توان برای این لوله‌ها متصور شد، ضریب انبساط بالاتر آن‌ها در مقایسه با لوله‌های مسی و فولادی است که بهره گیری از آن‌ها را در شرایط گرما و یا سرمای شدید، محدود می‌سازد. البته این مسئله نیز با وضع تمهیدات لازم برای کاهش فشار ناشی از انبساط و انقباض لوله‌ها، قابل حل است.