سیم کشی تلفن سانترال امکان برقراری ارتباط باکیفیت خطوط داخلی و شهری را میسر می‌کند. در شرکت‌ها و سازمان‌های بزرگ، وجود تلفن سانترال یکی از ضروریات است. زمانی که پرسنل یک مجموعه بخواهند با بخش‌های داخلی به سهولت تماس بگیرند، به سیستم تلفن سانترال نیاز دارند.
با استفاده از تلفن سانترال تماس‌های تلفنی درون سازمانی و مدیریت خطوط تلفنی بسیار پرسرعت، باکیفیت و به سهولت امکان‌پذیر خواهد بود. اما باید توجه داشت هرگونه مشکل در سیم کشی خطوط می‌تواند علاوه بر کاهش کیفیت تماس، به طور کلی تماس‌ها را مختل نماید. بنابراین لازم است سیم کشی تلفن سانترال به دقت و مطابق اصول استاندارد انجام شود. در این مطلب سعی داریم نگاهی جامع به نحوه سیم کشی تلفن‌های سانترال داشته باشیم. از شما دعوت می‌کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با آچاره همراه باشید.
انواع دستگاه‌های PBX (سانترال)
سیستم سانترال به دو صورت اینترنتی و سیم کشی انجام می‌شود. بنابراین در هریک از این سیستم‌ها باید دستگاه‌های PBX مخصوصی مورد استفاده قرار گیرد.
1. سانترال نرم‌افزار
در سیستم اینترنتی از سانترال‌های نرم‌افزاری (تحت شبکه) استفاده می‌شود. در این سیستم دیگر نیازی به سیم کشی و سخت‌افزار نیست و تمامی اتصالات و ارتباطات در بستر اینترنت انجام می‌شود.
2. سانترال سخت‌افزار
این سیستم نیازمند نصب و راه‌اندازی یک دستگاه سخت‌افزار سانترال و سیم کشی تلفن سانترال می‌باشد. در واقع به‌وسیله سیم کشی سانترال، سیم‌های ورودی و خروجی به دستگاه سانترال متصل می‌شوند. سیم‌های ورودی همان خطوط شهری هستند که طبق نقشه مخابرات به دستگاه متصل می‌شوند و سپس به‌وسیله سیم کشی داخلی، به سوکت‌های مربوطه متصل می‌شوند.
اصول انتخاب یک دستگاه سانترال (دستگاه PBX) مناسب
دستگاه سانترال مرکز اصلی برقراری تماس‌ها و راه‌اندازی مرکز تلفن می‌باشد. برای خرید یک دستگاه سانترال باید به نکات مهمی توجه داشت. در ادامه به چند مورد اشاره می‌کنیم:
1. پایداری سیستم
یک دستگاه سانترال باکیفیت و استاندارد باید قابلیت برقراری تماس‌های مکرر را در قالب یک سیستم پایدار داشته باشد. معمولا مجموعه‌هایی که اقدام به راه‌اندازی سیستم تلفن سانترال می‌نمایند، تماس‌های تلفنی گسترده و مکرری دارند. بنابراین وجود یک دستگاه سانترال با عملکرد قوی در کیفیت و سرعت برقراری تماس‌ها نقش مهمی خواهد داشت.
2. ظرفیت دستگاه سانترال
ظرفیت دستگاه سانترال باید متناسب با حجم تماس‌ها و گستردگی کار باشد. معمولا دستگاه‌های سانترال در دو سطح کم‌ظرفیت و پرظرفیت تولید می‌شوند.
دستگاه سانترال کم‌ظرفیت: دستگاه سانترال کم‌ظرفیت برای مجموعه‌ها و مشاغل کوچک کارایی دارد. کمیت و میزان ظرفیت این دستگاه‌ها سه نوع است.
- نوع اول تا 3 خط شهری و 8 خط داخلی را پشتیبانی می‌کند.
- نوع دوم تعداد 6 خط شهری و 16 خط داخلی را مدیریت می‌کند. هر دو نوع اول و دوم, در تلفن‌های هایبرید کاربرد دارند.
- نوع سوم 8 خط شهری و 24 خط داخلی را ارائه می‌دهد که مختص تلفن‌های آنالوگ است.
در واقع دستگاه کم‌ظرفیت در ارائه و پشتیبانی خطوط، دارای محدودیت بیشتری است. اما می‌توان با توجه به سقف تعیینی دستگاه سانترال، کارت توسعه خریداری کرد و ورودی خطوط را ارتقاء بخشید.
دستگاه سانترال پرظرفیت: این دستگاه برای ارگان‌ها و سازمان‌های بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه‌ها به طور معمول تا سقف 640 خط ورودی را پشتیبانی می‌کنند.
3. کاربری آسان در کنار قابلیت‌های پیشرفته
راه‌اندازی و کاربری ساده و آسان از دیگر ویژگی‌هایی است که کاربر می‌تواند به واسطه آن، به‌راحتی دستگاه سانترال را مدیریت کند. همچنین دستگاه سانترال دارای قابلیت‌هایی نظیر موارد ذیل نیز هست:
- قابلیت راه‌اندازی در تمامی بستر‌های ویپ
- امکان استفاده همزمان از تلفن‌های آنالوگ، دیجیتال و هایبرید
- امکان ایجاد (سیپ ترانک) خطوط پنج رقمی
- اپراتور هوشمند و صف انتظار
مراحل سیم کشی تلفن سانترال و راه‌اندازی مرکز تلفن
در سیم کشی تلفن‌های سانترال شاهد تعداد زیادی سیم‌های رنگارنگ هستیم. هریک از این سیم‌ها نقش مهمی در مدار الکتریکی سانترال دارند. بنابراین کار سیم کشی باید با دقت بسیاری انجام شود. انجام امور الکترونیکی دقت و تمرکز بسیاری می‌طلبد. زیرا کوچکترین مشکلی می‌تواند تمامی مدارهای ارتباطی را دچار اختلال نماید.
سیم کشی سانترال نیز یکی از اموری است که بی‌دقتی و عدم مهارت در آن می‌تواند مشکلات عدیده‌ای ایجاد نماید. ایجاد نویز در خطوط، قطع شدن‌های مکرر تماس‌ها، اختلال در تماس خطوط درون مرکزی و خطوط شهری، اختلاط خطوط و به اصطلاح خط رو خط شدن، همگی ناشی از یک سیم کشی غلط و نادرست است. به همین دلیل باید دانش و تبحر کافی در زمینه سیم کشی سانترال وجود داشته باشد.
مرحله اول؛ راه‌اندازی دستگاه سانترال
بعد از انتخاب یک دستگاه سانترال مناسب با توجه به وسعت کار، باید مراحل نصب و راه‌اندازی آن را انجام داد. برای این کار باید با توجه به دستورالعمل مربوط به دستگاه که در دفترچه راهنما وجود دارد، اقدام نمود. به منظور ایجاد اتصالات، باید کارت‌های داخلی و شهری برای دستگاه تعریف شود. همچنین برای راه‌اندازی مرکز تلفن به همراه این کارت‌ها، کارت خدمات جانبی دستگاه سانترال نیز در داخل آن قرار می‌گیرد.
مرحله دوم؛ کابل کشی بر اساس نقشه سانترال
اولین مرحله از سیم کشی تلفن سانترال، کابل‌کشی اصولی و مطابق با استاندارد است. برای کابل‌کشی نیاز به نقشه سانترال می‌باشد. در واقع این نقشه به عنوان راهنمای سیم کشی تلفن‌های شبکه و داخلی مورد استفاده تکنسین‌ها قرار می‌گیرد.
تجهیزات مورد نیاز برای کابل کشی
- سیم‌های اصلی در 5 رنگ اصلی، شامل رنگ‌های: بنفش – سفید – مشکی – زرد – قرمز
- سیم‌های فرعی در 5 رنگ، شامل رنگ‌های: سبز- قهوه ای – آبی – طوسی – نارنجی
- کابل‌های زوجی: کابل‌های چند زوجی شامل سیم‌کشی ساده تلفن هستند که به صورت دو به دو به هم متصل و پیچیده شده‌اند. این نوع سیم‌کشی‌ها باعث کاهش اختلالات مغناطیسی می‌شوند. در واقع سیم‌های رنگی فرعی و اصلی در این کابل جای می‌گیرند. علت استفاده از کابل‌های چند زوجی، قابلیت آن‌ها در برقراری ارتباط بین چندین کانال است. در واقع با استفاده از این کابل‌ها می‌تواند چند خط تلفن را به شبکه اضافه نمود.
سیم کشی داخلی سانترال
در خصوص سیم کشی تلفن‌های هایبرید و آنالوگ باید دو روش متفاوت به کار برد.
- در سیم کشی تلفن‌های آنالوگ و هایبرید از یک زوج سیم (2 رشته سیم) استفاده می‌شود. سپس سیم‌های داخلی از دستگاه سانترال تا پست مخابراتی و پریز کاربر کابل کشی می‌شود.
- برای سیم کشی تلفن دیجیتال 2 زوج سیم (4 رشته سیم) نیاز است. سیم‌های مشکی – زرد مربوط به منتقل کردن داده‌ها و دیتا و سیم‌های سبز- قرمز که برای انتقال خطوط مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مرحله سوم؛ برقراری اتصالات بین خطوط
پس از کابل کشی نوبت به برقراری اتصالات بین سیم‌ها و خطوط تلفن می‌رسد.
- در این مرحله خطوط باید توسط کابل‌ها و سیم کشی‌های انجام شده، به ترمینال‌های تلفن وصل شوند.
- در ادامه باید خط داخلی و شهری به وسیله کابل آمفونال (کابل رابط سانترال) از روی کارت‌های سانترال مربوطه به ترمینال متناظر متصل شوند.
- سپس با استفاده از خطوط ساده تلفن، خط‌های داخلی و شهری به درون مجموعه تقسیم می‌شوند.
مرحله چهارم؛ دادن برنامه به دستگاه سانترال
بعد از تکمیل اتصالات، برای شروع کار باید دستگاه سانترال برنامه‌ریزی و کدگذاری شود. برنامه‌ریزی دستگاه سانترال پرظرفیت و کم‌ظرفیت با یکدیگر متفاوت است. به همین دلیل دو روش برای دادن برنامه به دستگاه سانترال وجود دارد:
ثبت درخواست سیم کشی تلفن ساختمان
روش اول (PT_Programming): در این روش، برنامه‌ریزی دستگاه به‌وسیله گوشی اپراتوری انجام می‌شود. این روش بیشتر در مورد دستگاه‌های کم‌ظرفیت به کار می‌رود و نیازمند کدهای برنامه‌ریزی و شناخت آن‌ها است.
روش دوم (PC_Programming): برنامه‌ریزی در دستگاه‌های پرظرفیت به این روش انجام می‌شود. در این سیستم برنامه‌ریزی به وسیله نرم‌افزار کامپیوتری و اتصال به کامپیوتر انجام می‌شود.
به این ترتیب دستگاه سانترال با برنامه تعیین شده و کدهای داده شده آماده کار خواهد شد.
روش تشخیص مشکلات سیم کشی تلفن سانترال
در مواقعی ممکن است دستگاه سانترال دچار اختلال شود. این اختلال می‌تواند به‌دلیل بهم ریختگی برنامه و کدها باشد و یا اینکه بخاطر ایرادات سیم کشی تلفن سانترال، بروز کند. چنانچه مشکلات ناشی از مرکز تلفن باشد، لازم است دستگاه ریست شود. اما اگر دستگاه دچار اختلال نباشد، مسلما مشکل از نحوه سیم کشی تلفن سانترال می‌باشد.
معمولا ایرادات سیم کشی به اشکال مختلف در سیستم سانترال نمایان می‌شود. اگر در تلفن کلیدINTERCOM روشن شود نشانگر اشکالات سیم کشی مانند اتصالی و یا قطعی سیم‌ها است. اما موارد دیگری نیز حاکی از مشکلات سیم کشی تلفن‌های سانترال می‌باشد. مانند:
- اختلالات تماس و ایجاد نویز
- قطعی های مکرر
- اختلال در خطوط داخلی (خط رو خط شدن)
در این شرایط بهتر است از متخصصین و مراکز مجاز تعمیرات تلفن سانترال کمک بخواهید و از دست زدن به برد دستگاه و پورت‌ها خودداری کنید. زیرا ممکن است این مشکل موجب اختلال در برنامه مرکز تلفن شود و تنظیمات دستگاه به طور کلی مختل شود.
نقشه سیم کشی تلفن سانترال
سیم کشی تلفن سانترال بر اساس نقشه آن انجام می‌شود. بنابراین باید در تهیه نقشه آن به چند نکته اساسی توجه شود:
- در ابتدای امر باید محل نصب دستگاه سانترال مشخص شود. مکان مورد نظر باید دسترسی خوبی به مکان‌های مختلف مجموعه داشته باشد. رطوبت و دمای بالای محیط می‌تواند به دستگاه سانترال آسیب برساند. بنابراین باید در مکان نصب دستگاه، چنین مشکلاتی وجود نداشته باشد.
- در نقشه سیم کشی سانترال، خطوط شهری به عنوان ورودی و خطوط داخلی به عنوان خروجی شناخته می‌شوند.
- هرچه خطوط شهری بیشتر باشند به این معناست که خطوط داخلی بیشتری خواهیم داشت.
- برای سیم کشی درست و اصولی باید بدانیم هر بخش یا اتاق باید چند خط تلفن در اختیار داشته باشد. همچنین نوع خطوط (داخلی – شهری) آن نیز در نظر گرفته می‌شود.
- برای سیم کشی و تهیه تجهیزات لازم باید متراژ فضا محاسبه شود.
- به منظور بهره‌وری بهتر، در نقشه سیم کشی تعداد و جای پریزها مشخص می‌شود. همچنین لازم است ضمن ایجاد بهترین دسترسی برای کاربر، از سیم کشی بیهوده و اضافی صرف‌نظر شود.
نکات تخصصی نقشه سیم کشی تلفن سانترال
- کدگذاری و نمایش رنگ‌های مختلف خطوط مخابراتی و داخلی
- تعیین محل نصب پریزهای تلفن در نیم طبقه و همکف روی پلان معماری
- تعیین محل نصب جعبه اصلی تلفن روی نقشه
- آدرس دهی پریزها و جعبه اصلی
- مسیر سیم کشی و داکت
- مشخص کردن محل قرارگیری جعبه‌های کف خواب پریزها
اگر مطالعه این مقاله برای شما مفید بود پیشنهاد می‌کنیم راهنمای کامل سیم‌کشی تلفن سانترال پاناسونیک را نیز مطالعه کنید.
سخن پایانی
آنچه در این مقاله مطرح شده است، راهبردهای عملی سیم کشی تلفن سانترال به همراه اطلاعات جانبی دیگر در خصوص انتخاب دستگاه سانترال مناسب می‌باشد. روشن است که این کار کاملا تخصصی بوده و نیاز به دانش و مهارت دارد. به همین دلیل لازم است با امداد از نیروهای مجرب و مراکز مانند آچاره، نتیجه مطلوب کسب کرد. برای مشاوره با متخصصان و کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه با آچاره تماس بگیرید.
