یکی از مسائلی که در زمان ساخت ساختمان، از اهمیت زیادی برخوردار است، چگونگی لولهکشی فاضلاب آن است. اگر لولهکشی فاضلاب در ساختمان درست انجام نشود، شرایط نامناسبی را برای سکونت اهالی به‌وجود می‌آورد. سیستم لولهکشی فاضلاب درمقایسه با سیستم لولهکشی آب بسیار پیچیده‌تر است و سهل‌انگاری در هر قسمت از آن می‌تواند باعث ایجاد مشکلات جدی شود. لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف مهم‌ترین بخش است؛ چراکه ایجاد کاستی حتی در یک قسمت کوچک آن، مشکلات زیادی را به‌وجود می‌آورد. این مشکلات می‌تواند منتشرشدن آلودگی، ایجاد بوی بد و به وجود آمدن هزینه‌‌تراشی باشد.
لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف
در ابتدا به بحث لولهکشی می‌پردازیم. نصب لوله‌های فلزی، پلاستیکی، سیمانی که به منظور انتقال گازها، آب و جامدات کوچک انجام می‌شود را، لولهکشی می‌گویند.
امروزه برای لولهکشی از لوله‌هایی با جنس پروپیلن استفاده می‌شود اما در گذشته از لوله‌های سربی در لولهکشی آب، گاز و فاضلاب استفاده می‌شد. لوله‌های پروپیلن به رنگ‌های سبز و سفید هستند و جنسی پلاستیکی دارند. لولهکشی اگر طبق اصول خود پیش نرود، هزینه‌های زیادی را برای اصلاحات دوباره به وجود می‌آورد. این کار باید توسط یک فرد ماهر و باتجربه انجام شود.
برای لولهکشی ابتدا باید در نقشه ساختمان، نقشه لولهکشی را رسم کرد. لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف و دیگر طبقات، باید به‌گونه‌ای باشد که کل لوله‌های سیستم ساختمان، بعد از مدتی مسدود نشود و نیاز به لوله‌بازکن نباشد. اغلب لوله‌کشی‌ها در همکف ساختمان انجام می‌شود،چراکه اگر در این مکان نشتی یا خرابی لوله رخ دهد، بوی نامطبوع فاضلاب در کل ساختمان نمی‌پیچد.
استفاده از تجهیزات مناسب در لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف
سیستم فاضلاب باید دارای تجهیزاتی باشد که به روند پیش‌روی فضولات در لوله‌ها کمک کند. وظیفه لوله آب فاضلاب این است که مواد زائد را تا چاه فاضلاب بیرون هدایت کند. نصب این لوله‌ها به‌صورتی است که در امتداد نیروی جاذبه زمین قرار دارد (یعنی به‌صورت عمودی است) تا روند هدایت مواد فاضلابی سرعت بخشیده شود.
لوله‌های ونت یکی از تجهیزات مهمی است که لازم است در سیستم کلی فاضلاب قرار گیرد. کاربرد این لوله‌ها این‌گونه است که با قرارگرفتن در کنار لوله‌های فاضلابی و تهویه از انتشار بوی بد فاضلاب در ساختمان جلوگیری می‌کند. این سیستم همانند سیستم لوله آب عمل می‌کند، اما تفاوت اصلی آن در شکل قرارگرفتن لوله‌ها است. لوله‌های ونت با ایجاد فشارهوا، حرکت مواد فاضلابی را به جریان می‌اندازد.
شکل قرارگیری لوله‌های ونت به‌صورت افقی است و در امتداد ساختمان قرار گرفته و حتی با ایجاد فشار هوا، فشاری به سمت بالا هم دارد. از دلایل اصلی بوی بد در ساختمان می‌توان تهویه نامناسب و کارگذاشتن اشتباه لوله‌های ونت را مثال زد. عضو مهم و جدایی‌ناپذیر از هر نوع فاضلابی، سیفون است. سیفون وظیفه جلوگیری از خشک‌شدن لوله آب را دارد. با توجه به شکل این نوع لوله که گلوگاهی است، ورود حشرات به دستشویی، سینک و حمام بسیار کمتر اتفاق می‌افتد و از پخش‌شدن بوی نامطبوع جلوگیری می‌شود. یکی دیگر از مزیت‌های این شکل لوله، وجود همیشگی کمی آب در آن است که فضای لوله را خیس نگه دارد.
اصول مهم در لولهکشی فاضلاب ساختمان
در این بخش به چند مورد از نکات مهم و حیاتی در لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف می‌پردازیم.
- لوله‌های ونت، به‌صورت افقی قرارگرفته‌اند و شیب لوله باید مناسب باشد تا آب و مواد داخل لوله کاملا خارج شوند. اگر شیب لوله افقی کم باشد، مواد و آب داخل لوله باقی می‌مانند و اگر شیب لوله زیاد باشد، آب به‌‌سرعت خارج شده و مواد داخل لوله گیر می‌کند. در این موارد، شیب نامناسب لوله باعث گرفتگی لوله می‌شود. شیب مناسب برای لوله‌های فاضلاب افقی 2 درجه است.
- در لوله‌های افقی، باید یک دریچه به‌صورت قائم بر آن نصب شود تا در زمان ضروری از آن استفاده شود.
- برای اطمینان از عدم وجود نشتی در لوله کشی فاضلاب، ابتدا باید آن را برای دو تا سه بار تست کنید. این تست برای این است که اگر مشکلی در سیستم لولهکشی وجود داشت، آن را برطرف کنید. این آزمایش را باید به این صورت انجام دهید که، آب را وارد لوله‌ها کنید و هر چند دفعه آزمایش باید برای 5 ساعت آب در لوله ها در گردش باشد. به این کار آب‌بندی لوله‌ها می‌گویند.
- برای جلوگیری از گرفتگی لوله‌ها، بهترین گزینه استفاده از مخزن رسوب‌گیر است. این مخزن رسوب‌گیر باید خیلی با کیفیت باشد. استفاده از این وسیله باعث طولانی‌تر شدن عمر مفید لوله می‌شود.
- کفشوهای تراس و بالکن، نباید به فاضلاب شهری متصل باشد.
- یکی بودن سیستم فاضلاب آشپزخانه و دستشویی کار اشتباهی است.
- اگر لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف را در فصل زمستان انجام می‌دهید، برای تست نشتی بهتر است به‌جای استفاده از آب معمولی از آب‌نمک استفاده کنید. یا درصورت استفاده از آب معمولی، از خارج شدن کامل آب از لوله‌ها اطمینان حاصل کنید؛ چون اگر آب درون لوله باقی بماند، دچار یخ‌زدگی می‌شود.
- معمولا لوله‌های فاضلاب ساختمان در چند سال اول نباید دچار گرفتگی شود. اگر این اتفاق رخ دهد، علاوه‌بر هزینه باز کردن لوله، هزینه‌های دیگری را نیز باید بپردازید.
- در مکان‌های بهداشتی، باید از سیفون استفاده شود و سیفون‌ها حتما باید دارای هواکش و تهویه مناسب هوا باشند.
- دقت کردن به کیفیت لوله هنگام خرید
- لولهکشی نامناسب و رعایت نکردن میزان شیب لوله، می‌تواند باعث پیچیده شدن بوی بد فاضلاب در خانه شود.
- تهویه هوا در آپارتمان به درستی انجام شود.
انواع لوله‌های فاضلاب و روش لولهکشی آن
لوله‌های فاضلاب جنس‌های مختلفی دارند. برای لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف از انواع لوله‌ها می‌توان استفاده کرد. هر لوله از میزان کیفیتی برخوردار است و با یکدیگر تفاوت دارند. در این بخش به معرفی جنس برخی از لوله‌های فاضلاب می‌پردازیم.
1. لوله پوش‌فیت
لوله پوش‌فیت بهترین نوع لوله برای استفاده در فاضلاب داخلی ساختمان است. این لوله در دو نوع، معمولی و سایلنت وجود دارد. نوع سایلنت این لوله به‌گونه‌ای است که هنگام حرکت مواد و آب در لوله‌های فاضلاب ساختمان و لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف، هیچ صدایی شنیده نمی‌شود.
2. لوله گالوانیزه
این نوع لوله در برابر زنگ‌زدگی و رطوبت بسیار مقاوم است. به همین دلیل از این لوله در لولهکشی فاضلاب مصارف بهداشتی استفاده می‌شود. این لوله بسیار مقاوم است و این مقاومت به‌دلیل داشتن یک لایه عایق است.
3. لوله پلیکا
این نوع لوله ارزان‌ترین نوع لوله فاضلاب است و می‌توان برای هر نوع فاضلابی استفاده کرد. اما توصیه می‌شود از لوله پلیکا گرانول، به‌دلیل بازیافتی بودن و کیفیت کم آن استفاده نشود.
انواع روش‌های لولهکشی ساختمان
در این بخش به انواع روش‌های لولهکشی می‌پردازیم. درکل روش لولهکشی به دو نوع تقسیم می‌شود.
- روش سقفی
- روش سنتی
روش سنتی اغلب برای لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف به‌کار برده می‌شود. این نوع لولهکشی این‌گونه است که لوله‌هایی را در کف ساختمان نصب می‌کنند و ازآن‌جایی که این روش از قدیم تابه‌حال انجام می‌شده، به آن روش سنتی می‌گویند.
برخلاف روش سنتی در لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف، لولهکشی سقفی همان‌طور که از اسمش پیداست، در سقف کار گذاشته می‌شود. تنها تفاوت این دو روش در محل قرارگیری لوله‌ها است.
وظیفه لوله‌های فاضلاب و دریچه‌ها
در دسته‌بندی نوع لوله‌های فاضلاب به مسئله جنس آن پرداختیم. حال می‌خواهیم به مسئله وظیفه انواع لوله فاضلاب بپردازیم. هر نوع لوله‌ای وظایفی را به عهده دارد.
- لوله‌هایی که وظیفه حمل فاضلاب سنگین را به عهده دارند.
- لوله‌هایی که وظیفه حمل فاضلاب سبک را دارند.
- تخلیه آب باران و نزولات جوی، به عهده برخی لوله‌ها است.
- لوله‌هایی که حاوی فاضلاب سبک و آب باران هستند. به این نوع لوله‌ها، لوله مرکب گفته می‌شود.
- لوله‌ای که در کنار سیفون قرار دارد و وظیفه تهویه هوا را به عهده دارد. این لوله‌ها معمولا در ساختمان به‌صورتی تعبیه می‌شوند که انتهای لوله به پشت بام برسد و با هوای آزاد برخورد داشته باشد.
در قسمتی از لوله‌ها دریچه‌ای قرار داده می‌شود که در زمان گرفتگی سیفون و لوله‌ها، برای رفع این مشکل دیگر نیازی به باز کردن آن‌ها نیست و با باز کردن دریچه‌ها می‌توانید این گرفتگی را تمیز کنید.
هزینه لولهکشی فاضلاب ساختمان همکف چقدر است؟
هزینه لولهکشی فاضلاب به‌عومل متعددی بستگی دارد. عوامل تاثیرگذار در قیمت لولهکشی می‌تواند، به متراژ لوله، کیفیت لوله و اتصالات استفاده شده، مصالح ساختمانی به‌کار رفته، دستمزد لوله‌‌کش، نوع ساختمان (مسکونی، تجاری و اداری) و روش انجام کار لولهکشی،بستگی داشته باشد. چگونگی خاک همکف ساختمان و تعداد طبقات، تأثر زیادی در کم یا زیاد شدن هزینه لولهکشی دارد.
با توجه به مطالب گفته شده، اگر در لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف، از لوله‌های پوش‌فیت استفاده کنید، میزان هزینه لولهکشی بیشتر خواهد شد. میزان هزینه لولهکشی برای فاضلاب ساختمان همکف، بیشتر از هزینه لولهکشی سقفی است. هرچه میزان کیفیت کار بیشتر باشد، هزینه آن هم بیشتر خواهد بود.
نتیجه‌گیری
لولهکشی فاضلاب در هرساختمانی با ساختمان دیگر متفاوت است. برای مثال در ساختمان‌های به‌صورت آپارتمان از لوله‌کشی‌های سقفی استفاده می‌شود، اما در اغلب خانه‌های ویلایی این لولهکشی به‌شکل کفی انجام می‌شود. لوله‌ها هم مانند هر یک از سیستم‌های داخلی خانه، وظایف خود را دارند. درصورت عدم درست انجام این وظایف، فرد صاحب‌خانه موظف به تغییر لوله‌ها و بالا بردن سطح کیفیت آن‌ها است.
از شما انتظار می‌رود با خواندن این مقاله، بهترین جنس برای لوله و بهترین نوع لوله کشی فاضلاب ساختمان همکف را، در زمان لولهکشی منزل خود انتخاب کنید.
سلام
بین لوله های پلیکا و پوش فیت برای ساختمان سه طبقه کدوم رو پیشنهاد میدین؟