یکی از مدرن‌ترین روش‌های لوله کشی فاضلاب ساختمان که اجرا و تعمیر آن نیز نسبت به روش‌های دیگر آسان‌تر است، لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی است. در این روش به دلیل وجود مزایای زیاد، معایب بسیار کم‌اهمیت می‌شود و لذا کیفیت بالای این نوع لوله‌کشی سازندگان را به اجرای آن ترغیب می‌کند.
امروزه نحوه طراحی و اجرای ساختمان‌ها به گونه‌ای است که سعی می‌شود از مصالح سبک‌تر در سقف خانه‌ها استفاده شود و تأسیسات ساختمانی به بهترین روش ممکن اجرا شود. هر چقدر میزان دسترسی به تأسیسات راحت‌تر باشد، بعدها تعمیر و نگهداری آن‌ها نیز راحت‌تر خواهد بود. یکی از دلایل استفاده از روش لوله‌کشی فاضلاب زیر سقفی نیز همین موضوع است.
در سیستم‌های قدیمی‌تر ساختمان‌سازی، اجرای تاسیسات به این شکل بود که پس از طراحی و آماده‌سازی نقشه تأسیسات، لوله‌ها باید در کف بنا تعبیه می‌شدند و سپس شیب بندی کف انجام می‌شد و در قدم بعدی روی لوله‌ها را با خاک نرم و پوکه‌های ساختمانی می‌پوشاندند.
در مرحله نهایی به روش ماهیچه‌ای روی تأسیسات را سیمان کشی می‌کردند که تا پایان کف سازی لوله‌ها آسیب نبینند؛ اما با این حال باز هم احتمال آسیب دیدن لوله کشی فاضلاب و تأسیسات وجود داشت.
قیمت لوله کشی فاضلاب زیر سقفی را بر اساس عواملی مانند متراژ لوله کشی، نوع و کیفیت لوله و اتصالات، مواد و مصالح استفاده شده، دستمزد لوله کش، روش انجام کار، کاربری ساختمان، تعداد طبقات و تعداد سرویس های بهداشتی تخمین می زند.
روش لوله کشی زیر سقفی مزایای زیادی دارد، از جمله:
- هزینه تعمیرات کمتر
- ضخامت سقف کمتر
- لوله کشی راحت تر
- عدم آسیب به لوله ها در حین ساخت و ساز
- فضای بیشتر برای چیدمان
- افزایش طول عمر لوله ها
- انتقال حرارت بهتر
- کاهش متراژ لوله مصرفی
- انعطاف بیشتر لوله کشی
- سرعت بیشتر اجرای لوله کشی
- کاهش ناهنجاری های صوتی
- عدم ایجاد شکاف در دیوارها
نحوه لوله کشی زیر سقفی
نحوه لوله کشی زیر سقفی مانند همان سیستم لوله کشی فاضلاب در کف است ولی با این تفاوت که شیب بندی در این روش راحت‌تر است و دیگر احتمال آسیب دیدن لوله‌ها در سایر مراحل وجود ندارد. مهم‌ترین نکته در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی دسترسی آسان به تأسیسات برای تعمیرات احتمالی در آینده است.
معمولاً برای لوله کشی زیر سقفی فاضلاب، در طراحی تأسیسات داکت ها به صورت افقی و عمودی در نظر گرفته می‌شوند و لوله‌ها از میان آن‌ها عبور می‌کنند. لوله‌های اصلی آب فاضلاب و هواکش فاضلاب، هر دو از میان داکت ها عبور داده می‌شوند.
نحوه لوله کشی زیر سقفی فاضلاب به این شکل است که لوله کشی طبقه دوم، زیر سقف طبقه اول اجرا می‌شود و توسط سوراخ‌هایی به طبقه دوم منتقل می‌شود. برای این کار یک انشعاب اصلی از رایزر اصلی گرفته می‌شود و به جهت‌های مختلف انشعاب داده می‌شود؛ اما لوله هواکش هر طبقه باید در همان طبقه انجام شود. در واقع لوله هواکش هر طبقه با لوله کشی طبقه بعد انجام می‌شود. برای اطلاعات بیشتر مقاله رفع نشتی لوله آب فلزی را مطالعه کنید.
محاسبه رایگان هزینه لوله کشی آب و فاضلاب ساختمان!
1. طریقه انشعاب گیری در لوله کشی زیر سقفی
هنگام لوله کشی حتماً به این نکته دقت کنید که لوله فاضلاب توالت فرنگی و توالت ایرانی بهتر است به صورت جداگانه انشعاب داده شود.
در نهایت پس از تکمیل نحوه لوله کشی زیر سقفی فاضلاب، تمام لوله‌ها و تأسیسات به وسیله سقف کاذب و کناف پوشانده می‌شوند.
2. تعبیه لوله هواکش طبقه به‌صورت زیر سقفی
تعداد طبقات ساختمان هر تعدادی که باشد، در هر صورت تمام لوله کشی زیر سقفی به رایزر زیر سقف اول منتقل شود و این رایزرها هم در نهایت به رایزر اصلی لوله فاضلاب که در کف ساختمان قرار دارد منتقل می‌شوند. لوله‌های هواکش هم به وسیله داکت ها به پشت بام منتقل می‌گردند.
3. مهار لوله‌ها در لوله کشی زیر سقفی
مهار لوله‌ها در نحوه لوله کشی زیر سقفی اهمیت زیادی دارد، زیرا وقتی آب در لوله‌ها جاری می‌شود، وزن لوله‌ها زیاد می‌شود و اگر به درستی مهار نشود احتمال شکستگی و یا خروج از آب‌بندی لوله‌ها وجود دارد.
زمانی که لوله‌ها دچار گرفتگی و انسداد شوند، وزن لوله‌ها چندین برابر حالت معمول می‌شود.
روش‌های مهار لوله‌های در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی
1. داکت کشی
داکتی که زیر لوله‌ها قرار می‌گیرد، خودش به عنوان یک مهار کننده عمل می‌کند. تنها کاری که باید در این روش انجام شود این است که لوله‌ها به وسیله بست های کمربندی به داکت بسته شوند.
2. مهار لوله‌ها به وسیله بستهای بزرگ گلابی شکل
بست های گلابی شکل معمولاً در ابعاد لوله‌های فاضلاب هستند. این بست ها باید از طریق نبشی‌های مخصوص در اطراف لوله‌های فاضلاب بسته شود و سپس به قسمت‌های مختلف ساختمان جوش داده شود. بهتر است برای مناطقی که دارای انشعاب یا وزن زیاد هستند، از بستهای گلابی شکل بیشتری استفاده شود.
به این نکته دقت کنید که در زمان جوشکاری، جوش ها منجر به سوختن لوله‌ها نشود و از محکم بودن بست ها نیز اطمینان حاصل کنید. در لوله کشی زیر سقفی، لوله کشی‌های طبقه همکف باید در درون زمین کار شود. لوله کشی فاضلاب آشپزخانه برای لوله‌های جذبی هم باید به همین روش انجام شود.
مسیر فاضلاب برای پشت بام و تراس باید به سمت چاه جذبی در نظر گرفته شود. برای این کار از همان داکت‌ها استفاده می‌شود ولی مسیر لوله‌های جذبی جدا در نظر گرفته می‌شود و به لوله مجزای منتهی به چاه جذبی متصل می‌شود.
در نحوه لوله کشی زیر سقفی، قطر لوله‌ها فرقی با روش‌های دیگر ندارد و نباید قطر لوله‌ها را تغییر داد. قطر لوله‌ها توسط طراحان در نقشه‌های تأسیساتی و طبق محاسبات خاص تعیین می‌شود و امکان تغییر ندارد.
مزایای نحوه لوله کشی زیر سقفی
- هزینه تعمیرات لوله کشی در صورت خرابی کمتر از روش‌های دیگر است.
- ضخامت سقف و وزن ساختمان به دلیل استفاده نکردن از خاک و پوکه کم می‌شود.
- لوله کشی راحت‌تر با مشخص بودن مسیر و عدم تداخل و مزاحمت دیوار و المان‌های ساختمان.
- عدم آسیب رسانی به لوله‌ها در حین عملیات ساخت و ساز.
- ایجاد فضای بیشتر برای چیدمان و دکوراسیون داخلی.
- بر اثر کاهش فشار بر لوله و اتصالات، طول عمر لوله‌ها در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی افزایش پیدا می‌کند.
- در لوله کشی آب سرد و گرم زیر سقفی به دلیل کاهش تبادل حرارتی بین لوله و مصالح، انتقال حرارت بهتر انجام می‌شود.
- متراژ لوله مصرفی در لوله کشی فاضلاب زیر سقفی با توجه با باز بودن دست مجری در انتخاب مسیر نزدیک‌تر، کاهش می‌یابد.
- انعطاف بیشتر لوله کشی در برابر لرزش‌ها ساختمان و نشست احتمالی بنا.
- به دلیل مشخص بودن مسیر، سرعت اجرای لوله کشی افزایش پیدا می‌کند.
- به دلیل وجود سقف کاذب و معلق بودن سقف، ناهنجاری‌های صوتی لوله کشی کم می‌شود.
- به دلیل عدم عبور لوله از دیوارها، در بدنه گچ و سیمانی ساختمان، شکاف ایجاد نمی‌شود.
معایب نحوه لوله کشی فاضلاب زیر سقفی
- بالا بودن دستمزد لوله کشی فاضلاب زیر سقفی به دلیل سختی اجرا.
- نیاز به طراحی و انجام محاسبات دقیق و حرفه‌ای.
- مهار کردن لوله کشی فاضلاب زیر سقفی الزامی است.
- حتماً باید از لوله‌های با کیفیت و مرغوب و در نتیجه گران‌تر استفاده شود.
- لزوم طراحی و اجرای سقف کاذب و کناف.
قیمت لوله کشی فاضلاب زیر سقفی
در لوله کشی زیر سقفی از لوله‌های پوش فیت، پلیکا و یا PVC استفاده می‌شود. در این روش، دسترسی به تأسیسات و لوله کشی برای تعمیر و بازسازی راحت‌تر است.
قیمت لوله کشی زیر سقفی، بدون محاسبه و در نظر گرفتن قیمت لوله مصرفی به صورت زیر محاسبه می‌شود:
- قیمت لوله کشی فاضلاب زیر سقفی با استفاده از پلیکا، پی وی سی و پوش فیت و بدون احتساب قیمت اجرای بست فاضلاب در ساختمانی با متراژ هر واحد 50 الی 100 متر، واحدی حدوداً 4 الی 5 میلیون تومان است.
- قیمت لوله کشی فاضلاب زیر سقفی با استفاده از پلیکا، پی وی سی و پوش فیت و بدون احتساب قیمت اجرای بست فاضلاب در ساختمانی با متراژ هر واحد 100 الی 150 متر، هر واحد حدوداً 5 الی 6 میلیون تومان است.
به طور کلی برآورد هزینه‌ها در نحوه لوله کشی فاضلاب زیر سقفی، بدون بازدید از ساختمان ممکن نیست.
عوامل مؤثر در تعیین قیمت لوله کشی زیر سقفی
- متراژ لوله کشی
- نوع و کیفیت لوله و اتصالات
- مواد و مصالح استفاده شده
- دستمزد لوله کش
- روش انجام کار
- کاربری ساختمان (مسکونی، اداری و تجاری)، تعداد طبقات و تعداد سرویس‌های خاک مازاد
