آیا تنها هدف نورپردازی نمای ساختمان، زیبایی است؟ بسیاری از افراد پاسخ این سوال را مثبت می‌دانند اما باید گفت که زیبایی تنها کاربرد و مزیت این روند نیست. با این که در گذشته توجه چندانی نسبت به این موضوع نشان داده نمی‌شد اما در این سال‌ها عموم مردم نسبت به نورپردازی نمای ساختمان محل زندگی و یا کار خود ترغیب شده‌اند. احتمالا می‌پرسید که علت این مسئله چیست؟ در این مقاله از مجله آچاره با بررسی همه‌جانبه نورپردازی ساختمان، به شما در روند تصمیم‌گیری در این زمینه کمک خواهیم کرد.
تاریخچه نورپردازی نمای ساختمان
جالب است بدانید که تاریخچه استفاده از عامل نور برای ایجاد تغییر در نمای بیرونی ساختمان‌ها تقریبا به 1 قرن پیش بازمی‌گردد. این ایده اولین بار توسط کمپانی جنرال الکتریک مطرح شد و در فاصله‌ای نه‌چندان طولانی، این ایده در یک ساختمان واقع در منهتن (ایالات متحده) به اجرا درآمد که از عامل نور برای زیباتر کردن نمای بیرونی آن استفاده شده بود.
پس از آن و در طول دهه 40 میلادی، نورپردازی نمای ساختمان به مرور رواج یافت که در نهایت باعث نامگذاری منهتن به عنوان شهر نورانی شد. از آن زمان تاکنون، استفاده از این قابلیت در بین عموم مردم رشد قابل‌توجهی داشته و این روند امروزه به صورت بسیار حرفه‌ای توسط متخصصین انجام می‌پذیرد. اما نورپردازی نمای ساختمان چه مزایایی دارد؟
مزایای نورپردازی نمای ساختمان
شاید در نگاه اول تنها هدف نورپردازی نما، زیبایی به نظر برسد اما با کمی دقت بیشتر می‌توانیم به مزایای دیگری نیز اشاره کنیم. استفاده از نور در فضای بیرونی ساختمان علاوه بر ارتقای میزان زیبایی این فضا، می‌تواند نقش مهمی نیز در افزایش امنیت و ایمنی داشته باشد. اگر هنوز نسبت به نورپردازی نمای محل زندگی یا کار خود به یک تصمیم مناسب نرسیده‌اید، بهتر است کمی بیشتر با مزایای استفاده از این قابلیت آشنا شوید. در ادامه برخی از مهم‌ترین مزایای نورپردازی نمای ساختمان را به صورت مختصر شرح خواهیم داد.
1. روشنایی
اولین مزیتی که می‌توان برای نورپردازی فضای باز ساختمان در نظر گرفت، ایجاد روشنایی در این فضا است. به خصوص اگر راجع به نورپردازی نمای ساختمان مسکونی صحبت کنیم، روشن بودن فضای اطراف این ساختمان‌ها به ساکنین آن کمک شایان‌توجهی خواهد کرد. تصور کنید که در کنار خانواده قصد تفریح در این فضا را داشته باشید. مطمئنا تاریک بودن محیط اطراف، این محیط را برای استفاده در این جهت نامناسب کرده و شما باید فضای دیگری را به این منظور پیدا کنید. در نتیجه می‌توان گفت که با نورپردازی نمای بیرونی ساختمان، تمامی ساکنین می‌توانند بخشی از زمان خود را در این فضای باز صرف کنند.
2. زیبایی
همان‌طور که می‌دانید عامل زیبایی، مهم‌ترین مزیت این روند است. فارغ از این که ساختمان شما مسکونی، اداری، تجاری و … باشد، استفاده از عامل نور در نمای بیرونی آن می‌تواند زیبایی آن را دوچندان کند. البته این زیبایی صرفا در روشن‌تر شدن نما خلاصه نشده و با توجه به قواعد زیبایی‌شناسی، می‌توان تغییرات ملموسی را در ظاهر ساختمان ایجاد کرد. البته سبک نورپردازی نمای ساختمان باید با توجه به کاربری ساختمان تعیین شود و استفاده از یک سبک نورپردازی برای همه ساختمان‌ها به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. در بخش قواعد نورپردازی نما، اطلاعات بیشتری در این زمینه در اختیار شما قرار خواهیم داد.
3. ایمنی
با این که میزان تردد افراد در ساختمان‌های مختلف متفاوت است اما فراهم کردن ایمنی برای این افراد ضروری به نظر می‌رسد. بدون توجه به این نکته، ورود و خروج اشخاص به صورت پیاده و یا با وسایل نقلیه می‌تواند برای آن‌ها خطرآفرین واقع شود. تردد در ورودی و خروجی‌های تاریک این خطر را بیش از پیش کرده و با کوچکترین بی‌دقتی، سلامت این اشخاص در معرض خطر قرار می‌گیرد. نورپردازی نمای ساختمان این مشکل را تا میزان بسیار زیادی رفع کرده و با روشن‌تر شدن محیط اطراف ساختمان، افراد می‌توانند به صورت کاملا ایمن تردد کنند.
4. امنیت
هیچ دزدی روشنایی را به تاریکی ترجیح نمی‌دهد. تمام افرادی که قصد ورود غیرمجاز به یک ساختمان را دارند، تلاش می‌کنند تا این روند را بدون دیده شدن پشت سر بگذارند بنابراین روشن بودن فضای اطراف ساختمان به یک سد برای این افراد تبدیل می‌شود. البته نورپردازی نما به تنهایی برای افزایش امنیت کافی نبوده و این توجه به قواعد نورپردازی است که احتمال بروز چنین خطراتی را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال اگر شما از یک منبع نور قدرتمند که دیدن محیط را برای افراد دشوار می‌کند، استفاده کنید، به هدف خود نرسیده و به جای افزایش، امنیت ساختمان را کاهش خواهید داد. به همین دلیل در حین تصمیم‌گیری راجع به نوع نورپردازی نما، این نکات مهم باید به دقت در نظر گرفته شوند.
5. ارزش افزوده ساختمان
در کنار یکدیگر قرار گرفتن همه این مزیت‌ها باعث شده که نورپردازی نمای ساختمان، ارزش آن را نیز افزایش دهد. نورپردازی نمای ساختمان زیبایی، ایمنی و امنیت را همراه با یکدیگر برای شما به ارمغان آورده که می‌تواند برای اکثر افراد عامل بسیار ترغیب‌کننده‌ای در نظر گرفته شود. در نتیجه با پشت سر گذاشتن این روند می‌توانید ارزش ساختمان خود را نیز افزایش داده و لذت ببرید.
روش‌های نورپردازی نمای ساختمان
نمای یک ساختمان را بسته به ابعاد آن می‌توان با استفاده از روش‌های مختلفی نورپردازی کرد و طراحان برای اجرای ایده‌های خود صرفا باید روش موردنظر خود را به درستی اجرا کنند. به طور کلی این روش‌ها را می‌توان بر اساس عوامل گوناگونی دسته‌بندی کرد که یکی از آن‌ها نوع منبع نوری است که در این روند مورد استفاده قرار می‌گیرد. نورپردازی نمای ساختمان با توجه به این عامل به 2 دسته تقسیم می‌شود که عبارتند از:
1. نورپردازی ثابت
زمانی که منبع نور به کار رفته قادر به تغییر شدت، جهت و رنگ نور نباشد، اصطلاحا از نورپردازی ثابت استفاده شده است. البته نورپردازی ثابت با به کار بردن تجهیزات مختلفی اجرا می‌شود و طراحان می‌توانند تغییرات موردنظر خود را در عواملی همچون رنگ نور و … اعمال کنند. به طور مثال در نورپردازی ثابت شما می‌توانید از منابع نوری تک‌رنگ و یا چندرنگ استفاده کنید که هر کدام ظاهری منحصربه‌فرد را برای نمای ساختمان شما ایجاد خواهند کرد.
همان‌طور که از نام این روش‌ها پیداست، در نورپردازی ثابت تک‌رنگ، صرفا از منابع نور با یک رنگ مشخص و در نورپردازی ثابت چندرنگ از منابعی با توانایی تولید چندین طیف رنگی استفاده شده است. بکارگیری منابع نوری با رنگ‌های متفاوت به شما در جهت ایجاد تمرکز بر روی المان‌ها و … کمک کرده و شما در به نمایش کشیدن نقاط خاصی از نما روند ساده‌تری را تجربه خواهید کرد.
2.نورپردازی متغیر
در این روش منابع نوری که در روند نورپردازی ساختمان از آن‌ها استفاده می‌شود، توانایی ایجاد تغییر در عواملی همچون رنگ، شدت و جهت نور را خواهند داشت. از این روش بیشتر در ساختمان‌هایی که کاربری مسکونی ندارند، به کار برده شده و بهتر است این نوع نورپردازی در راستای نورپردازی نمای ساختمان‌های تجاری، اداری و … استفاده شود. نورپردازی متغیر، طراحان را آزادتر گذاشته و شما می‌توانید تغییرات موردنظر خود را با محدودیت‌های کمتری اعمال کنید. همچنین این نوع نورپردازی نما در جلب توجه عابرین موفق‌تر عمل کرده و نظر این افراد را در مدت زمان کوتاه‌تری جلب می‌کند.
البته لازم به ذکر است که نورپردازی نمای ساختمان با استفاده از سبک‌های مختلفی اجرا می‌شود که هر کدام یک هدف مشخص را دنبال می‌کنند. البته این سبک‌ها مرز مشخصی نداشته و در این سال‌ها طراحان موفق به ایجاد سبک‌های نوینی در این زمینه شده‌اند. با این وجود در ادامه به برخی از رایج‌ترین سبک‌های نورپردازی نما اشاره خواهیم کرد:
- نورپردازی منطقه‌ای
- نورپردازی وسیع
- نورپردازی پس‌زمینه
- نورپردازی خشن و …
توجه داشته باشید که قبل از انتخاب سبک نورپردازی، نیازها و اولویت‌های خود را مرور کرده و با توجه به این عوامل تصمیم نهایی را اتخاذ کنید.
انواع تجهیزات نورپردازی ساختمان
پس از این که روش و سبک نورپردازی نما تعیین شد، زمان انتخاب تجهیزات فرا رسیده است. در این مرحله شما با توجه به نیازهایی که برای اجرای ایده خود دارید، باید تجهیزات موردنیاز خود را تهیه کنید. امروزه در نورپردازی ساختمان از منابع نوری مختلفی استفاده می‌شود تا در نهایت بهترین نتیجه برای شما به ارمغان آید. این منابع نوری را می‌توان به چند دسته کلی تقسیم کرد که در ادامه از آن‌ها نام خواهیم برد:
- لامپ‌های ال ای دی (LED)
- پروژکتورها
- لامپ‌های ریسه‌ای خطی
- نورهای دکوراتیو
- جت‌لایت‌ها
- وال‌واشرها و …
شما باید به منظور انتخاب نوع تجهیزات و میزان آن‌ها، حتما نظر کارشناسان را جویا شده و پس از مشورت با این افراد در این زمینه تصمیم‌گیری کنید. فراموش نکنید که کاربری ساختمان و نیازهای خود را در این روند مدنظر داشته باشید.
قواعد و اصول نورپردازی نمای ساختمان
از زمانی که شما برای استفاده از نورپردازی در نمای ساختمان ابراز علاقه می‌کنید تا زمانی که اجرای این روند به پایان می‌رسد، باید به برخی از نکات توجه ویژه‌ای داشته باشید زیرا بی‌توجهی به نکات مهم در هر مرحله، نتیجه نهایی را مستقیما تحت‌تاثیر قرار خواهد داد. به منظور کمک به شما در این روند، در ادامه به مهم‌ترین نکاتی که باید مورد توجه قرار بگیرند، اشاره خواهیم کرد:
1. رنگ نور
مصالحی که در ساخت نمای ساختمان شما به کار برده شده است، مهم‌ترین نقش را در تعیین رنگ نور ایفا می‌کند. شما باید رنگ نوری که قصد استفاده از آن دارید را با توجه به این نکته انتخاب کنید تا در انتها این 2، نسبت به یکدیگر سازگاری داشته باشند. از آنجایی که رنگ‌های آبی و سفید تقریبا با اکثر رنگ‌هایی که در ساخت نما از آن‌ها استفاده می‌شود، سازگاری دارند، استفاده از این رنگ‌های نوری رواج بیشتری در بین عموم مردم دارد.
2. جهت نور
در روند نورپردازی نمای ساختمان، توجه به جهت نور نیز حائزاهمیت بسیار زیادی است. حتی تصور این که جهت قرارگیری منابع نور باعث تابیده شدن نور به فضای داخلی ساختمان شود نیز برای همه ما دشوار است اما این تنها مشکل در این زمینه نیست. در تعیین جهت نور شما باید تلاش کنید تا پس از روشن شدن منابع نور، در دیگر بخش‌ها سایه ایجاد نشود. توجه داشته باشید که ایجاد سایه، زیبایی نمای ساختمان شما را به چالش خواهد کشید. همچنین جهت نور را به نحوی تنظیم کنید تا جزئیات مدنظر شما در نما، نادیده گرفته نشده و به صورت یکنواخت دیده نشوند.
3. شدت نور
کم و یا زیاد بودن شدت نور، هر کدام مشکلات مختص به خود را دارند و هیچکدام از آن‌ها به شما توصیه نمی‌شود. شدت نور باید با توجه به جنس نما، المان‌ها و … تعیین شود، در غیر این صورت رسیدن به یک نتیجه نهایی مناسب برای شما دور از انتظار خواهد بود. تلاش کنید که در این روند با توجه به اهداف و نیازهای خود تصمیم‌گیری کنید.
این 3 عامل را می‌توان مهم‌ترین نکاتی دانست که باید در روند نورپردازی نمای ساختمان موردتوجه قرار بگیرند اما قواعدی که در این روند باید به آن‌ها توجه شود، به همینجا محدود نمی‌شوند. در راستای این که شما به یک نتیجه مطلوب دست پیدا کنید باید جزئیات این روند را نیز مرور کرده و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید. در این بخش به برخی از این نکات نیز اشاره می‌کنیم:
- توجه به بافت و نمای ساختمان‌های مجاور و نقش ساختمان شما در بین آن‌ها
- توجه به ورودی‌ها، پنجره‌ها، گوشه‌های ساختمان و …
- توجه به ابعاد ساختمان و فاصله‌ای که قابل مشاهده است.
- توجه به نحوه جایگذاری تجهیزات و محل عبور اتصالات
- توجه به شرایط جغرافیایی
- توجه به تامین امنیت تجهیزات
- توجه به میزان مصرف انرژی و …
شما با مدنظر قرار دادن این نکات می‌توانید رسیدن به نتیجه دلخواه را تضمین کنید. البته مشورت با متخصصین را در این روند فراموش نکرده و از عجله کردن بپرهیزید.
در این مقاله از مجله آچاره تلاش کردیم تا به شما در روند نورپردازی نمای ساختمان کمک کرده و اطلاعت لازم به این منظور را در اختیار شما قرار دهیم. توجه داشته باشید که این روند، یک روند تخصصی محسوب شده و بدون تجربه قبلی نباید هیچ گونه اقدامی در این راستا انجام داد. شما می‌توانید سوالات خود را از طریق بخش نظرات با کارشناسان مجرب آچاره در میان گذاشته و پاسخ خود را در زمانی کوتاه دریافت کنید.
