امروزه استفاده از لوستر در بین عموم مردم رواج زیادی دارد و شما می‌توانید آن را در بسیاری از خانه‌ها مشاهده کنید. اما در سال‌های گذشته بروز یک تحول، ساختار لوسترها را به کلی دگرگون کرد. با معرفی لامپ‌های ال ای دی، استفاده از لامپ‌های رشته‌ای به مرور زمان کاهش چشمگیری داشته و بسیاری از افراد به استفاده از لامپ‌های ال ای دی روی آورده‌اند. مصرف پایین‌تر این لامپ‌ها نسبت به لامپ‌های رشته‌ای، از مهم‌ترین دلایل این اقبال عمومی بوده است ولی ویژگی‌های منحصر به فرد لامپ‌های ال ای دی به همین عامل محدود نمی‌شود. شاید بپرسید که آیا لامپ و یا لوستر ال ای دی، قابلیت تعمیر دارد؟ در این مقاله از مجله آچاره با تکنولوژی این نوع لامپ بیشتر آشنا شده و نکات لازم راجع به روند تعمیر لوستر ال ای دی را در اختیار شما قرار خواهیم داد. پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
لامپ ال ای دی (LED) چیست؟
این نوع لامپ در واقع یک منبع نور نیم‌رسانا بوده که جریان الکتریسیته منبع تغذیه آن می‌باشد. نحوه کار دیود نورگسیل یا ال ای دی به این صورت است که با عبور جریان الکتریکی، ماده نیم‌رسانای لامپ انرژی خود را به شکل فوتون آزاد می‌کند. در گذشته این نوع لامپ صرفا قادر به تولید نور مادون قرمز بود و از آن صرفا در ساخت کنترل‌های از راه دور و یا ریموت‌ها استفاده می‌شد.
به مرور زمان ویژگی‌های منحصر به فرد ال ای دی (LED) همانند مصرف انرژی پایین‌تر، اندازه کوچکتر، استحکام بیشتر و … باعث شد که با اعمال تغییراتی در ساختار، از ال ای دی در مقیاس بسیار گسترده‌تری استفاده شود. ادامه این روند تا به امروز باعث شده که شما لامپ ال ای دی را در هر گوشه و کناری مشاهده کنید. یکی از مصارف ال ای دی، استفاده از آن در لوسترهاست. در حال حاضر شما به انواع مختلف لوستر ال ای دی دسترسی داشته و می‌توانید نسبت به نیاز خود، مدل مناسب را انتخاب کنید. به طور کلی ساختار یک لامپ ال ای دی را می‌توان به 4 بخش تقسیم کرد که عبارتند از:
- قاب لامپ (Frame): تمام بخش‌های لامپ ال ای دی در قاب یا فریم قرار دارند و این بخش تمام اجزا را در موقعیت خودشان نگه می‌دارد.
- درایور (Driver): ولتاژ جریان برق خانگی به عنوان انرژی موردنیاز لامپ‌های ال ای دی مناسب نیست و این جریان باید توسط درایور برای مصرف ال ای دی‌ها تنظیم شود.
- برد مدار چاپی: جریان الکتریسیته مصرفی لامپ‌های ال ای دی از طریق مدار چاپ شده بر روی این برد به این لامپ‌ها منتقل می‌شود.
- لامپ ال ای دی (LED): ساختار اصلی لامپ نیز به عنوان یک بخش در این ساختار کلی در نظر گرفته می‌شود.
اما در صورت خرابی این نوع لوستر باید نسبت به تعویض آن اقدام کرد، یا لوستر ال ای دی قابلیت تعمیر نیز دارد؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت که تعمیر لوستر ال ای دی امکان‌پذیر است اما این مقیاس خرابی است که مشخص خواهد کرد روند تعویض یا روند تعمیر لوستر ال ای دی برای شما انتخاب مناسب‌تری می‌باشد. به این منظور در قسمت بعد به طور خلاصه دلایل خرابی این نوع لامپ را مرور خواهیم کرد.
علت خرابی لامپ‌های ال ای دی
دلایل مختلفی می‌توانند به خرابی این نوع لامپ منجر شوند که میزان خسارت هرکدام از آنها نسبت به یکدیگر متفاوت است. نگهداری ناصحیح و نادیده گرفتن توصیه‌های سازنده به طور معمول ریشه خرابی لامپ ال ای دی می‌باشد که ممکن است به شکل‌های مختلفی خود را نشان دهد. به طور کلی از دلایل خرابی لامپ ال ای دی می‌توانیم به موارد ذیل اشاره کنیم:
- گرم شدن بیش از حد لامپ و تجهیزات (Over Heat)
- فرسودگی و خرابی خازن‌ها
- نوسانات شدید جریان الکتریسیته
- سوختگی کامل یا جزئی دیود
- ناسازگاری تجهیزات نسبت به یکدیگر
- بروز خطا در روند ساخت مدار الکتریکی
- ایجاد اتصال کوتاه
- بی‌کیفیتی بخش‌های مختلف از جمله دیود و …
فارغ از این که لامپ ال ای دی شما به کدام یک از دلایل ذکر شده دچار مشکل شده است، شما باید به صورت بصری شرایط آن را مورد بررسی قرار داده و اصطلاحا روند عیب‌یابی آن را انجام دهید. در ادامه نکات لازم به منظور عیب‌یابی و تعمیر لوستر ال ای دی را در اختیار شما خواهیم گذاشت.
عیب‌یابی و تعمیر لوستر ال ای دی
بهتر است قبل از آغاز روند عیب‌یابی، لوازم مورد نیاز را تهیه کرده و به چند نکته دقت داشته باشید. در ادامه علاوه بر ذکر لوازم مورد نیاز، به این نکات نیز اشاره خواهیم کرد. لوازمی که شما باید برای تعمیر لوستر ال ای دی از آنها استفاده کنید به شرح ذیل می‌باشند:
- منبع تغذیه (جریان 12 ولت بهترین گزینه است)
- هویه (دستگاه لحیم)
- سیم لحیم
- روغن لحیم
- انبردست (پنس)
- مقاومت صد اهم تا یک کیلو اهم (چند عدد)
- چیپ ال ای دی با ولتاژهای متنوع (چند عدد)
- مولتی‌متر (Multi Meter)
فراموش نکنید که روند تعمیر لوستر ال ای دی به آشنایی با ساختار لامپ‌های ال ای دی و کمی تجربه قبلی نیازمند است و در صورتی که شما دارای این شرایط نیستید بهتر است این روند به افراد متخصص سپرده شود. در این روند به نکاتی که ذکر خواهیم کرد حتما دقت داشته باشید:
- دسته همه ابزارهایی که در تعمیر لوستر ال ای دی مورد استفاده قرار می‌گیرند باید عایق الکتریکی باشند. در غیر این صورت حتما این نقاط را عایق کنید.
- در روند جدا کردن لوستر از منبع تغذیه حتما به نکات ایمنی دقت کرده و سلامت خود را در معرض خطر قرار ندهید.
- تعمیر لامپ ال ای دی به ظرافت نیاز دارد در نتیجه هنگام کار با این نوع لامپ از حرکت‌های ناگهانی و وارد کردن ضربه و فشار بیش از حد به قسمت‌های مختلف لامپ بپرهیزید.
عیب‌یابی لوستر ال ای دی
برای شروع روند عیب‌یابی نیز مانند نصب انواع لوستر باید در قدم اول لوستر ال ای دی را از منبع تغذیه یا جریان برق شهری جدا کرده تا بدون هیچ خطر احتمالی و به‌راحتی با آن کار کنید. پس از جدا کردن لوستر از منبع تغذیه باید روند عیب‌یابی را به منظور شناسایی اختلالات موجود در لوستر آغاز کنید. در این روند شما باید علاوه بر مشاهده بصری، از مولتی‌متر نیز استفاده کنید. در این صورت مشکل موجود، در زمان کوتاه‌تری شناسایی خواهد شد. قبل از باز کردن حباب لامپ‌های ال ای دی با مطالعه دفترچه راهنمای لوستر از چگونگی عملکرد آن اطلاعات بیشتری کسب کنید تا در روند تعمیر لوستر ال ای دی با چالش خاصی مواجه نشوید.
در قدم بعد باید حباب لامپ‌ها از بدنه جدا شود تا به ال ای دی‌ها دسترسی پیدا کنیم. نحوه اتصال حباب به بدنه وابسته به نوع و اندازه لامپ خواهد بود اما معمولا این قسمت یا با استفاده از نگهدارنده و به صورت فشرده به بدنه متصل شده و یا به این منظور در لامپ پیچ به کار رفته است. با استفاده از ابزار مناسب مثل پیچ‌گوشتی، محفظه پلاستیکی را جدا کرده تا برد لامپ را مشاهده کنید. این برد نیز با استفاده از پیچ و خمیر سیلیکونی به بدنه متصل بوده و سیم‌های درایور از زیر آن به لامپ‌ها متصل شده است.
حالا باید اختلال موجود شناسایی شود. مواقعی که لامپ ال ای دی کاربرد خود را از دست می‌دهد معمولا یا مشکل ریشه در نقص درایور داشته و یا عملکرد خود لامپ از بین رفته است. شما باید در روند عیب‌یابی هر دو قسمت را بررسی کرده تا هیچ اختلالی از چشم شما دور نماند.
عیب‌یابی درایور
در راستای عیب‌یابی درایور باید آن را به جریان الکتریسیته متصل کرده و جریان خروجی را اندازه‌گیری کنید. اگر خروجی درایور دارای نوسان بوده و یا به طور کلی هیچ خروجی نداشته باشد، احتمالا عملکرد یک یا چند خازن آن با مشکل روبه‌رو شده است. به منظور برطرف کردن این اختلال شما باید این خازن‌ها را تعویض کنید تا کارکرد صحیح درایور بازیابی شود. هنگام تست جریان خروجی درایور حتما رعایت نکات ایمنی را مدنظر خود داشته باشید زیرا ممکن است این جریان دارای ولتاژ زیادی باشد. در صورتی که با تعویض خازن مشکل برطرف نشد، باید خود درایور را تعویض کنید. زمانی که می‌خواهید درایور جایگزین را تهیه کنید حتما به یکسان بودن مشخصات آن با درایور قبلی توجه داشته باشید.
عیب‌یابی لامپ ال ای دی (LED)
در صورتی که برد نیز از لحاظ فیزیکی سالم باشد باید شرایط لامپ‌های ال ای دی مورد بررسی قرار گیرد. بسته به نوع اتصال لامپ‌ها بر روی برد، ممکن است سوختگی یک لامپ به خاموش شدن همه لامپ‌ها منجر شود. در این مرحله، مشکل با استفاده از دو روش قابل شناسایی خواهد بود که اولین آنها شرایط ظاهری لامپ‌ها است که بررسی بصری می‌باشد. معمولا زمانی که هر لامپ دچار سوختگی شود یک لکه سیاه در کنار خود و بر روی برد ایجاد خواهد کرد. هرگونه تغییر شکل در این محدوده می‌تواند برای شناسایی سریع‌تر اختلال به شما کمک کند.
اگر با استفاده از این روش موفق به پیدا کردن مشکل نشدید، باید با استفاده از مولتی‌متر هر لامپ ال ای دی را به طور جداگانه بررسی کنید تا هر گونه مشکل در عملکرد آنها شناسایی شود. پس از این که اختلال یا اختلالات موجود را پیدا کردید، روند اصلی تعمیر لوستر ال ای دی آغاز خواهد شد که در واقع به معنای تعویض ال ای دی‌های خراب می‌باشد.
تعمیر لوستر ال ای دی
پس از شناسایی ال ای دی‌های خراب باید ابتدا آنها را از برد جدا کرده و سپس ال ای دی‌های سالم را جایگزین آنها کنید. به این منظور با استفاده از هویه و بدون وارد کردن آسیب به برد، کمی حرارت به پایه‌های لامپ وارد کرده تا از برد جدا شوند. پس از خارج کردن ال ای دی یا ال ای دی‌های خراب از برد، جایگزین آنها باید در موقعیت مدنظر قرار بگیرد. فراموش نکنید که اندازه ال ای دی جایگزین باید برای برد مناسب باشد بنابراین بهتر است از ال ای دی یکسان برای جایگزینی استفاده کنید.
با توجه به قطب‌های مثبت و منفی، پایه‌های ال ای دی جدید را با هویه به برد لحیم کرده و از ایمن و مستحکم بودن موقعیت آن اطمینان حاصل کنید. بهتر است قبل از متصل کردن بخش‌های دیگر، عملکرد صحیح بخش‌های تعویض شده را با رعایت نکات ایمنی امتحان کرده و از سالم بودن آنها مطمئن شوید. سپس می‌توانید قسمت‌های دیگر لامپ یا لوستر ال ای دی را به ترتیب به یکدیگر متصل کرده تا کارکرد صحیح آن کاملا بازیابی شود.
در این مقاله تلاش کردیم که شما را با لامپ ال ای دی (LED) بیشتر آشنا کرده و نکات لازم به منظور تعمیر لوستر ال ای دی را در اختیار شما قرار دهیم. یادآور می‌شویم که تعمیر لوستر ال ای دی یک روند تخصصی بوده و به افراد عادی پیشنهاد نمی‌شود. در صورتی که شما در این روند با ساختار و نحوه عملکرد این لوستر و اجزای تشکیل‌دهنده آن آشنا نباشید، سلامت شما در معرض خطر قرار خواهد گرفت بنابراین بهتر است در این شرایط تعمیر این لوستر را به افراد بامهارت بسپارید. برای این کار می‌توانید از کارشناسان مجرب آچاره کمک بگیرید. شما می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات این مطلب طرح کرده و پاسخ آنها را در سریع‌ترین زمان ممکن از این متخصصین دریافت کنید. امیدواریم که این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد.
