یکی از مهم‌ترین اقدامات در نگهداری و حفظ سلامت ساختمان، جلوگیری یخ زدن لوله‌های آب ساختمان و کنتور آب، در فصول سرد سال است. آب در هنگام انجماد (تشکیل یخ)، 9.1% انبساط و افزایش حجم پیدا می‌کند. طبیعتا هنگامی که حجم آب افزایش پیدا کند در فضایی که در حالت عادی خود قرار گرفته است، جا نمی‌شود. افزایش حجم آب موجود در لوله‌ها و رادیاتورها، به بدنه لوله فشار وارد کرده، باعث ترک و ترکیدن لوله می‌شود. نکته قابل توجه در این روند، قدرت زیاد آب برای باز کردن فضا برای جبران افزایش حجم خود می‌باشد. لوله‌های آب از جنس‌های مختلف و سختی ساخته می‌شوند اما تاکنون هیچ یک از این جنس‌ها توان مقاومت در برابر آب را نداشته‌اند.
بهترین راه برای جلوگیری از ترکیدن و ترک خوردن لوله‌های ساختمان در فصول سرد این است که از ابتدا اقدامات لازم برای جلوگیری از یخ زدن لوله های آب ساختمان را انجام دهیم. در این مقاله به بررسی این اقدامات خواهیم پرداخت.
بهترین روش‌ها برای جلوگیری از یخ زدن لوله های آب ساختمان
در این بخش ابتدا روش‌های پیشگیری از یخ زدن لوله‌های آب و کنتورهای ساختمان را بررسی می‌کنیم و سپس به سراغ راه حل یخ زدگی لوله‌ها می‌‌پردازیم.
عایق کاری لوله های آب سرد / گرم و کنتور آب پیش از سرما
بهترین و مهم‌ترین روش برای جلوگیری از یخ زدن لوله‌های آب ساختمان و کنتورها، عایق کاری لوله های آب سرد / گرم است. رایج‌ترین عایق برای لوله‌های آب، پشم شیشه است. اما از اسفنج‌های لوله شکل و عایق‌های لاستیکی فومی نیز برای این امر استفاده می‌شود. اما در دمای زیر 10 درجه سیلیسیوس، فقط پشم شیشه می‌تواند مانع یخ زدن لوله‌های آب شود. توجه داشته باشید که لوله‌هایی که نزدیک به فضای باز هستند، بیشتر در معرض سرما قرار می‌گیرند و احتمال ترکیدگی آن‌ها نیز نسبت به لوله‌هایی که در عمق ساختمان قرار دارند، بیشتر است.
برای عایق بندی لوله‌ها، تمامی لوله‌های آب سرد را به وسیله پشم شیشه (و یا هر جنس عایقی که انتخاب کرده‌اید.) بپوشانید. در عایق بندی لوله‌ها و کنتور آب به نکات زیر توجه کنید:
- نشتی و وجود درز در عایق بندی باعث ورود سرما به لوله شده، احتمال یخ زدگی آن را افزایش می‌دهد.
- از چسبیدن عایق به لوله اطمینان کسب کنید. وجود فضای خالی بین لوله و عایق احتمال یخ زدن لوله‌ها را افزایش می‌دهد.
- برای محکم شدن و ثابت ماندن لایه عایق، می‌توانید از سیم و اتصالات پلاستیکی استفاده کنید.
- در عایق بندی قسمت‌هایی از لوله که در معرض هوای باز هستند، دقت بیشتری به خرج دهید. این قسمت‌ها زودتر یخ می‌زنند.
مطلب پیشنهادی نحوه نصب لوله برق روکار
درست است که بهترین راه برای جلوگیری از یخ زدن لوله های آب، عایق کاری لوله های آب سرد / گرم می‌باشد؛ اما شما می‌توانید برای اطمینان بیشتر اقدامات جانبی دیگری را نیز انجام دهید.
خالی کردن لوله‌های آب غیر ضروری و قطع آب واحدهای خالی از سکنه
آب راکد موجود در لوله‌ها، با سرعت بیشتری نسبت به آبی که در جریان است، یخ می‌زند. واحدهای خالی از سکنه و رها شده در ساختمان، بسیاری از مواقع موجب دردسر ساکنان دیگر ساختمان می‌شوند. برای جلوگیری از یخ زدن آب در لوله‌های ساختمان، در صورت امکان اقدامات زیر را درباره این واحدها انجام دهید:
- از بسته بودن آب سرد و گرم واحدهای خالی از سکنه اطمینان کسب کنید.
- در صورت امکان آب موجود در لوله‌های این واحدها را تخلیه کنید.
- از مالک واحد بخواهید برای جلوگیری از یخ زدن لوله های آب ساختمان، درب و پنجره‌های واحد خالی را به خوبی ببندد تا سرما کمتر وارد محل خالی شود.
مطلب پیشنهادی بررسی علل نشتی لوله آب
در جریان نگه داشتن آب
در گذشته گفته می‌شد برای جلوگیری از یخ زدگی لوله‌های آب به خصوص در طول شب‌های سرد که مصرف آب ساختمان قطع می‌شود، بهتر است یکی از شیرهای آب ساختمان را کمی باز بگذارید. برای اینکار بهتر است شیر آبی را انتخاب کنید که بیشتر از سایرین در معرض سرما قرار دارد. با این کار جریان آب لوله در طی شب نیز حفظ می‌شد و همانطور که قبلا اشاره کردیم، آب در حال جریان دیرتر از آب راکد یخ می‌زند.
البته با توجه به مشکل کمبود آب و وجود گزینه‌های جایگزین منطقی‌تر، ما استفاده از این روش را به هیچ عنوان به شما پیشنهاد نمی‌کنیم.
یک روش دیگر که عملی مشابه را انجام می‌دهد، پوشاندن دهانه لوله آبی که بیشتر در معرض سرما قرار دارد، با بطری خالی است. همچنین شما می‌توانید سرپوشی برای شیرهای آبی که در حیاط و محوطه ساختمان شما قرار دارند، تهیه کنید تا هوای سرد مستقیما به شیر و در نتیجه لوله آب نرسد.
مطلب پیشنهادی راهنمای لوله کشی زیر سقفی فاضلاب
راهکارهایی برای جلوگیری از یخ زدن کنتور آب
اگر می‌خواهید از صرف هزینه‌های اضافی تعمیرات ناشی از یخ زدگی آب جلوگیری کنید، حفاظت از کنتور آب را فراموش نکنید! برای جلوگیری از یخ زدن کنتور آب، راه‌های مختلفی وجود دارد که در ادامه بهترین روش‌ها را برای شما شرح خواهیم داد.
- تمام کنتورهای آب بخشی به نام حوضچه دارند. یکی از روش‌های جلوگیری از یخ زدن کنتور آب، خرید درپوش استاندارد و مناسب است که از ورود سرما به کنتور جلوگیری کند.
- از سیمان برای عایق بندی دیواره‌های حوضچه استفاده کنید. سیمان تا حد زیادی از نفوذ سرما به حوضچه کنتور جلوگیری خواهد کرد.
- از پشم شیشه نیز می‌توانید برای عایق بندی کنتور آب استفاده کنید.
- از کیسههای پوشالی برای پر کردن محفظه حوضچه کنتور استفاده کنید تا سرما کمتر به این محل نفوذ کند.
سخن پایانی
*برای جلوگیری از صرف هزینه‌های اضافی تعمیرات ساختمان، مراقب لوله‌های آب باشید.
برای جلوگیری از یخ زدن لوله های آب ساختمان در زمستان، روش‌های مختلفی وجود دارد؛ اما بهترین روش عایق بندی لوله‌ها می‌باشد. علاوه بر عایق بندی می‌توانید از خالی کردن لوله‌های غیر ضروری ساختمان، باز نگه داشتن یک شیر آب در طول شب و استفاده از سرپوش برای شیرهای آبی که در معرض سرما هستند نیز، استفاده کنید تا اطمینان بیشتری به آسیب ندیدن لوله‌های آب ساختمان خود داشته باشید. همچنین علاوه بر روش‌های گفته شده در مقاله، می‌توانید از دستگاه‌های ترموستات و لامپ‌های رشته‌ای برای جلوگیری از یخ زدن لوله‌های آب ساختمان نیز استفاده کنید.
