مدارک برق ساختمان مجموعه‌ای از سیم‌ها، کلیدها، پریزها و سایر تجهیزات الکتریکی است که برای تأمین برق به وسایل و تجهیزات ساختمان استفاده می‌شود. مدار برق ساختمان باید به درستی طراحی و نصب شود تا ایمنی و عملکرد صحیح ساختمان را تضمین کند.
طراحی و نصب مدار برق ساختمان باید توسط یک مهندس برق واجد شرایط انجام شود. این کار برای اطمینان از ایمنی و عملکرد صحیح مدار ضروری است.
مدارک برق ساختمان بخش مهمی از هر ساختمان است. طراحی و نصب صحیح مدار برق ساختمان برای ایمنی و عملکرد صحیح ساختمان ضروری است و پیشنهاد می‌شود از برقکار حرفه‌ای کمک بگیرید.
مدار برق ساختمان معمولاً شامل موارد زیر است:
- منبع تغذیه: این می‌تواند یک ترانسفورماتور، ژنراتور یا منبع تغذیه دیگری باشد که برق را از شبکه برق اصلی یا یک منبع مستقل تأمین می‌کند.
- سیم‌کشی: این سیم‌ها برق را از منبع تغذیه به وسایل و تجهیزات ساختمان منتقل می‌کنند.
- کلیدها و پریزها: این تجهیزات برای کنترل جریان برق در مدار استفاده می‌شوند.
- تجهیزات حفاظتی: این تجهیزات برای محافظت از مدار در برابر جریان بیش از حد، اتصال کوتاه و سایر خطرات استفاده می‌شوند.
مدارهای برق ساختمان
در دوران کودکی، بسیاری از ما کاردستی‌هایی با لامپ‌های کوچک ساخته‌ایم. در این کاردستی‌ها، یک لامپ کوچک را با دو رشته سیم به یک باتری ۱٫۵ ولتی وصل می‌کردیم و لامپ روشن می‌شد.
اگر این کار را انجام داده باشید، می‌توانید ۳۰ درصد از برق ساختمان را بفهمید. با این تفاوت که در مدار برق ساختمان، باتری حذف شده و لامپ انرژی خود را از برق شهر می‌گیرد.
بنابراین، مدار برق ساختمان شبیه مدار کاردستی دوران کودکی ماست، با این تفاوت که در مدار برق ساختمان، باتری حذف شده و لامپ انرژی خود را از برق شهر می‌گیرد.
اگر ما بخواهیم لامپ را خاموش کنیم کافیست یکی از سیم های متصل به لامپ را قطع کنیم. البته یک راه ساده تر این است که به جای قطع کردن سیم برق یک کلید در مسیر سیم فاز قرار دهیم تا این کلید عمل قطع و وصل را به‌عهده بگیرد. در اینصورت نیازی نیست که هر بار با یک سیم لخت خطرناک کار کنیم.
محاسبه رایگان هزینه خدمات برقکاری ساختمان!
نصب لامپ در مدار برق ساختمان
قطع و وصل کردن جریان برق توسط کلیدها انجام می‌شود و همیشه باید در مسیر سیم فاز قرار گیرند. بنابراین در مدار برق ساختمان سیم فاز توسط یک کلید تک پل جریان ورودی به لامپ قطع و وصل می شود. در پشت کلیدهای تک پل، دو ترمینال برای اتصال سیم های برق وجود دارد. که معمولاً یکی از این ترمینال ها طلایی و دیگری نقره ای است. برای قرار دادن کلید در این مدار، کافی است سیم فاز ورودی را به ترمینال طلایی رنگ وصل کنید و سپس یک رشته سیم از ترمینال نقره ای به لامپ وصل کنید.
البته اگر در کلیدهای تک پل ترتیب ترمینال های طلایی و نقره ای رعایت نشود و آنها جابجا وصل شوند، مشکلی در عملکرد مدار پیش نمی آید، اما بهتر است این ترتیب رعایت شود. به این دلایل است که وجود یک برقکار حرفه‌ای و با سابقه احساس می‌شود.
یکی از کلیدهای تک پل اتاق خود را بیرون بیاورید و به دقت به دو ترمینالی که سیم های برق به آنها متصل شده اند نگاه کنید. اگر هر کدام از پیچ‌های طلایی یا نقره ای را شل کنید، سیم های متصل به آن از زیر ترمینال رها می‌شود. برای اتصال مجدد، باید دوباره سیم را زیر مهره پیچ قرار دهید و پیچ را سفت کنید. اگر بخواهیم مدار برق ساختمان کامل‌تر شود باید به آن سرپیچ لامپ را وصل کنیم تا به شکل درست‌تری دربیاید.
توجه به علائم نقشه کشی برق ساختمان از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سرپیچ لامپ در مدار برق ساختمان
با چرخاندن انتهای سر پیچ لامپ خلاف عقربه‌های ساعت، قسمت انتهایی باز می‌شود و اجزای آن از یکدیگر جدا می‌شوند و پشت این قطعه دو پیچ کوچک برای اتصال سیم ها به سر پیچ لامپ تعبیه شده است. سیم فاز همیشه به یکی از این پیچ ها و سیم نول به پیچ دیگر متصل می شود.
سیم فاز همیشه به یکی از این پیچ ها و سیم نول به پیچ دیگر متصل می شود. توجه داشته باشید که سیم فاز باید به کنتاکت کف سرپیچ (مغزی سرپیچ) و سیم نول هم به کنتاکت بدنه وصل شود. به این دلیل که وقتی لامپ در داخل سرپیچ لامپ قرار می‌گیرد، اتصال سیم های فاز و نول با لامپ باید به صورت خاصی باشد.
تاثیر جابه‌جایی فاز و نول در مدار برق ساختمان
با توجه به اینکه جابجایی فاز و نول تأثیری در عملکرد لامپ ندارد، معمولاً برقکاران کمتر به این موضوع اهمیت می‌دهند. ولی اگر می‌خواهید به عنوان یک تکنسین ماهر شناخته شوید، حتماً این موارد به ظاهر بی اهمیت را جدی بگیرید زیرا در بند ۱۳-۸-۱-۲ مقررات ملی ساختمان نیز به این نکته اشاره شده است.
دلیل تأکید بر این موضوع این است که اگر در آینده یک شخص عادی قصد باز و بسته کردن لامپ را داشته باشد، احتمال برخورد دست او با کنتاکت بدنه زیاد است، بنابراین نباید فاز را به بدنه وصل کرد. بنابراین، با رعایت این نکته، سرپیچ لامپ را در مدار قرار می‌دهیم.
نکات پایانی در مورد مدار برق ساختمان
مدار برق ساختمان از اصلی‌ترین موارد در سیم کشی و برقکاری ساختمان است. یک مدار ساده شامل سیم، کلید، سرپیچ و لامپ است. اتصال هر کدام از این موارد قوانین خاصی دارد که در این مقاله به آن پرداخته شده است. حتی اتصال فاز و نول به سرپیچ هم اهمیت دارد چون ممکن است اگر اشتباهی متصل شود باعث برق گرفتگی افراد دیگر شود. مقررات ملی ساختمان هم به این موارد به‌طور کامل اشاره کرده است و در سطح بالاتر نحوه سیم کشی ساختمان ویلایی اهمیت دارد.
