همه چیز درباره بک لایت تلویزیون

آیا می‌دانید تلویزیون‌های ال ای دی (LED) با تلویزیون‌های ال سی دی (LCD) چه تفاوتی دارند؟ جالب است بدانید که تفاوت اصلی این تلویزیون‌ها، در بک لایت آن‌ها است. با وجود این که تلویزیون به یک بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی ما تبدیل شده است، گاها تصور اشتباهی راجع به نحوه کارکرد آن داریم. تکنولوژی ساخت تلویزیون در این سال‌ها با سرعت زیادی پیشرفت کرده و تغییرات اساسی در نحوه ساخت این دستگاه به وجود آمده است.

این پیشرفت، تلویزیون‌های پلاسما را تقریبا از رده خارج کرده و ال سی دی (LCD) را در اختیار مصرف‌کنندگان قرار داده است. اما با فاصله نه چندان زیادی، تلویزیون‌های ال ای دی توسط سازندگان روانه بازار شدند و تجربه جدیدی را در این زمینه برای ما رقم زده‌اند و تمایز اصلی آن‌ها را می‌توان بک لایت آن‌ها دانست.

در این مقاله از مجله آچاره به تمام سوالات شما درباره بک لایت تلویزیون پاسخ خواهیم داد. پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.

بک لایت تلویزیون چیست؟

به زبان ساده می‌توان گفت که بک لایت تلویزیون در واقع منبع نور نمایشگر این دستگاه است. برخلاف تصور اکثر افراد، پنل نمایشگر تلویزیون‌های (LCD) و (LED) صرفا تصویر و رنگ‌ها را نمایش داده و قادر به تولید نور نیست. در نتیجه در این دستگاه‌ها از بک لایت استفاده شده است. نحوه کارکرد بک لایت و پنل نمایشگر به این صورت است که بک لایت از پشت پنل، نور موردنیاز را تابانده تا تصاویر و رنگ‌های پنل قابل مشاهده باشند. در نتیجه بدون بک لایت، شما قادر به تماشای تلویزیون نخواهید بود.

تاریخچه بک لایت تلویزیون

در تلویزیون‌هایی که قبل از ال سی دی (LCD) مورد استفاده قرار می‌گرفتند، از بک لایت استفاده نمی‌شد و پنل نمایشگر این دستگاه‌ها منبع نور نیز به حساب می‌آمد. این روند تا معرفی ال سی دی به بازار ادامه داشت، اما با تولید این دستگاه دیگر از آن تکنولوژی قدیمی در ساخت تلویزیون‌ها استفاده نشد. استفاده از بک لایت در ال سی دی، علاوه‌بر کاهش مصرف انرژی این دستگاه، کیفیت تصویر آن را به‌طور چشمگیری افزایش داد.

اما از آن زمان تا به حال تحولات زیادی در تکنولوژی ساخت بک لایت تلویزیون به‌ وجود آمده است. بک لایت استفاده شده در تلویزیون‌های ال سی دی (LCD) مجموعه‌ای از لامپ‌های فلورسنت (CCFL) بود که نور موردنیاز دستگاه را در اختیار آن قرار می‌داد. اما این نوع بک لایت دارای چندین نقطه ضعف مهم بود. نقطه ضعف اصلی بک لایت فلورسنت، حرارتی بود که توسط آن تولید می‌شد و سلامت دیگر قطعات را در معرض قرار می‌داد. همچنین مصرف بالای این نوع بک لایت نیز باعث شد که تولیدکنندگان این دستگاه به دنبال یک راهکار مناسب باشند.

این تحول با استفاده از لامپ‌های ال ای دی (LED) در بک لایت به وقوع پیوست. با استفاده از این لامپ‌ها در بک لایت تلویزیون، نقاط ضعف اصلی بک لایت فلورسنت اصلاح شد و کیفیت تصاویر نیز روند صعودی را در پیش گرفت. امروزه می‌توانیم این تغییر را به عنوان بزرگترین تحول در تکنولوژی ساخت بک لایت تلویزیون در نظر بگیریم.

در سال‌هایی که از بک لایت ال ای دی (LED) در ساخت تلویزیون‌ها استفاده می‌شود، تغییرات متعددی در نحوه ساخت آن توسط برندهای مختلف سازنده تلویزیون به وجود آمده که بک لایت ال ای دی را به چند دسته تقسیم کرده است.

انواع بک لایت تلویزیون

همان‌طور که اشاره کردیم، در اولین بک لایتی که در ساخت تلویزیون مورد استفاده قرار گرفت، از لامپ‌های فلورسنت (CCFL) استفاده شده بود که با معرفی بک لایت ال ای دی (LED)، استفاده از آن خاتمه یافت. پس از آن در نحوه ساخت بک لایت ال ای دی تغییراتی به‌وجود آمد و در نتیجه این روند، بک لایت‌های ال ای دی به چند دسته تقسیم شدند.

توجه داشته باشید که این تغییرات صرفا در نحوه قرارگیری و تکنولوژی لامپ‌های استفاده شده در بک لایت به‌وجود آمده و کاربری اصلی این بخش تغییری نداشته است. در ادامه به چند نوع از بک لایت‌های ال ای دی (LED) اشاره خواهیم کرد.

محاسبه رایگان هزینه نصب و تعمیر تلویزیون!

1. بک لایت مستقیم (Direct Backlight)

هر بک لایت از یک شاسی و تعداد متغیری لامپ که بر روی شاسی قرار گرفته‌اند، تشکیل شده است. در بک لایت مستقیم لامپ‌های ال ای دی (LED) به‌صورت متوازن در تمام نقاط شاسی پخش شده‌اند. در این بک لایت نور در تمام نقاط به‌صورت یکنواخت به پنل نمایش‌گر تابیده می‌شود.

این نکته را می‌توان یکی از نقاط ضعف بک لایت مستقیم (Direct Backlight) دانست زیرا زمانی که نور بک لایت تلویزیون به‌صورت یکنواخت پنل را روشن کند، بخش‌های تیره‌تر تصویر همچنان روشن خواهند ماند.

این معضل در نهایت باعث نمایش رنگ خاکستری به جای رنگ مشکی خواهد شد. برای درک بهتر این موضوع، یک تصویر را در نظر بگیرید که از نقاط روشن و تاریک تشکیل شده است. در واقع میزان تیرگی این قسمت‌ها تفاوت دارد و باید میزان مختلفی از نور به آن‌ها تابیده شود، اما پخش یکنواخت نور توسط بک لایت مستقیم که حاصل از همزمان روشن شدن لامپ‌های ال ای دی (LED) در آن می‌باشد، در این شرایط باعث روشن‌تر شدن نقاط تاریک تصویر شده و قادر به نمایش عمق تصویر نیست.

2. بک لایت اج یا لبه‌دار (Edge lit)

در این نوع بک لایت لامپ‌های ال ای دی (LED) به‌صورت یکنواخت در تمام سطح شاسی قرار نگرفته‌اند و معمولا به‌صورت ردیفی از آن‌ها استفاده شده است. در واقع لامپ‌های ال ای دی در بک لایت اج (Edge Backlight) یا در دو ردیف بالا و پایین و یا چپ و راست قرار گرفته‌اند و برخلاف بک لایت مستقیم، نور این بک لایت به‌صورت مستقیم به پنل نمایشگر تابیده نمی‌شود. در بین بک لایت اج و پنل نمایشگر یک لایه نیمه شفاف گرفته که باعث روشن شدن سطح بیشتری از پنل شده و بک لایت بخش بزرگتری را روشن می‌کند.

این قابلیت به سازندگان اجازه داده تا از تعداد کمتری لامپ ال ای دی (LED) در ساخت بک لایت استفاده کنند. اما علت اصلی طراحی این بک لایت افزایش عمق تصویر بوده و در ساخت آن تلاش شده تا به هر قسمت از پنل نمایشگر، نوری متناسب با تصویر تابیده شود.

از آن جایی که در این بک لایت لامپ‌های ال ای دی قابلیت فعالیت جداگانه را دارند، تصویر پویاتری در پنل به نمایش در می‌آید. در واقع این عامل منجر به عمیق‌تر شدن بخش‌های تاریک و برجستگی نقاط روشن تصویر شده و در نتیجه شما شاهد تصویر باکیفیت‌تری نسبت به بک لایت مستقیم خواهید بود. البته این قابلیت با 2 روش در این بک لایت استفاده شده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

1. در نوع اول، لامپ‌های ال ای دی که در پایین و بالای شاسی قرار گرفته‌اند، به‌صورت متقارن عمل کرده و نور را در نوارهای عمودی که در کنار یکدیگر قرار دارند، تولید می‌کنند. این نوع بک لایت نور صفحه نمایشگر را به 8 تا 16 قسمت تقسیم می‌کند. در تصویر می‌توانید حالت قرارگیری این قسمت‌ها را مشاهده کنید.

2. در نوع دوم هر کدام از لامپ‌های ال ای دی (LED) به‌صورت جداگانه قابلیت فعالیت دارند و نیازی به تقارن در عملکرد آن‌ها نیست. این عامل قسمت‌های مختلف نوری که در نوع اول به آن اشاره کردیم را 2 برابر کرده و از این لحاظ تصویر بهتری را به نمایش می‌گذارد. نحوه روشن کردن پنل نمایشگر توسط این نوع از بک لایت را می‌توانید در تصویر مشاهده کنید.

3. بک لایت (Full Array with Local Dimming)

هدف از طراحی این بک لایت، مستقل کردن نقاط بیشتری از پنل نمایشگر بوده تا شما تصویر واقعی‌تری را مشاهده کنید. در این بک لایت نور قبل از رسیدن به پنل، شکسته شده و نقاط مختلف پنل را در بخش‌های کوچک و نسبت به تصویر نمایش داده شده، روشن خواهد کرد که باعث افزایش چشمگیر عمق تصویر می‌شود.

به این پدیده ( Local Dimming ) گفته می‌شود که در آن تابش نور علاوه بر عمق دادن به نقاط تاریک و برجسته کردن نقاط روشن، رنگ‌های تصویر را نیز شفاف‌تر خواهد کرد. در واقع اگر در تلویزیون شما از این نوع بک لایت استفاده شود، شما شاهد یک تصویر واضح و واقعی خواهید بود. البته پیشرفت تکنولوژی در ساخت بک لایت تلویزیون به اینجا محدود نشده و سازندگان این دستگاه، نوع مدرن‌تری از بک لایت را برای دستگاه‌های خود طراحی کرده‌اند.

4. مینی ال ای دی (Mini LED)

پس از این که از قابلیت (Local Dimming) در ساخت بک لایت تلویزیون استفاده شد، ساخت لامپ‌های مینی ال ای دی (Mini LED) برای استفاده در بک لایت مطرح شد. نتیجه این روند ساخت لامپ‌های ال ای دی با یک پنجم (5/1) سایز نوع مرسوم ال ای دی (LED) بود. با کاهش اندازه لامپ‌های ال ای دی و رساندن سایز هر لامپ به 200 میکرون، قسمت‌های کوچک‌تری از لحاظ پخش نور در پنل تشکیل شده که افزایش بیش از پیش عمق تصویر را به همراه داشته است.

خرابی بک لایت تلویزیون

عملکرد این قطعه نیز همانند دیگر قطعات الکترونیکی گاها مختل شده و اصطلاحا خراب می‌شود. تا به اینجا متوجه شدیم که بدون بک لایت، تلویزیون‌های ال سی دی (LCD) و ال ای دی (LED) قادر به نمایش تصویر نخواهند بود. اگر برد تیکان نیز خراب باشد با چنین مشکلی مواجه خواهیم شد. این نکته بک لایت را به یکی از مهم‌ترین قطعات تلویزیون تبدیل کرده زیرا در صورت بروز مشکل در عملکرد آن، کارکرد کلی دستگاه از بین خواهد رفت. شاید بپرسید که دلایل خرابی بک لایت تلویزیون چیست؟ از دلایل خرابی بک لایت تلویزیون می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم :

1. نوسانات جریان برق
2. آسیب فیزیکی به تلویزیون ( ضربه، فشار، آب‌خوردگی و … )
3. جدا شدن لامپ‌ها از شاسی
4. استفاده از قطعات بی‌کیفیت
5. فرسودگی

به‌منظور افزایش عمر بک لایت تلویزیون، شما می‌توانید چند نکته را مدنظر داشته باشید.

1. پس از 2 ساعت استفاده مداوم از تلویزیون، 10 دقیقه به آن استراحت دهید.
2. تنظیمات نور دستگاه را در حالت اتوماتیک (Auto) قرار دهید. (فراموش نکنید که تنظیمات نور تلویزیون به‌صورت خودکار در حالت 100 درصد قرار دارد و در این حالت همیشه بیشترین میزان روشنایی را تولید می‌کند.)
3. در صورت دستی بودن تنظیمات نور، روشنایی 70 تا 80 درصدی بهترین گزینه برای شما محسوب می‌شود.
4. گزینه صرفه‌جویی در مصرف انرژی را در تلویزیون خود فعال کنید.

اما از کجا بفهمیم بک لایت تلویزیون خراب شده است؟ خرابی بک لایت تلویزیون نیز مثل دیگر لوازم صوتی و تصویری، علائمی را نمایش خواهد داد. از آن جایی که عملکرد بک لایت به‌طور مستقیم بر روی تصویر نمایش داده شده در دستگاه تاثیرگذار است، خرابی آن توسط ما قابل مشاهده خواهد بود. این نکته بدین معنی است که خرابی بک لایت تلویزیون همیشه ایجاد نقص در تصویر و خارج شدن نور آن از میزان طبیعی را به همراه خواهد داشت. با مشاهده این علائم، سلامت بک لایت تلویزیون شما به بررسی بیشتر نیاز خواهد داشت :

1. ایجاد نقاط تاریک در تصویر
2. ایجاد نقاط روشن در تصویر
3. خاموش و روشن شدن تصویر (چشمک زدن)
4. روشنایی غیرطبیعی تصویر
5. خاموش شدن تلویزیون لحظاتی پس از روشن کردن آن

 به‌صورت کلی بروز هر گونه نقص در تصویر نمایش داده شده، ممکن است نشانه خرابی بک لایت تلویزیون شما باشد.

نصب و تعمیرات تخصصی تلویزیون با تیم آچاره

تعمیر و تعویض بک لایت تلویزیون

در شرایطی که بک لایت تلویزیون شما به تعمیر نیاز داشته باشد، مقیاس تعمیر بنابر میزان خرابی بک لایت تعیین خواهد شد. تعمیر بک لایت ممکن است صرفا به تعویض چند لامپ ال ای دی (LED) و یا یک ردیف از آن محدود شود اما در بعضی از موارد همه لامپ‌های ال ای دی به تعویض نیاز خواهند داشت. اگر تمام لامپ‌های ال ای دی بک لایت باید تعویض شود، بهتر است کل بک لایت را تعویض کنید.

زیرا در این شرایط تعویض کامل بک لایت، عمر طولانی‌تری را برای دستگاه شما به همراه داشته و در بلند مدت هزینه بیشتر این تعویض جبران خواهد شد. دقت داشته باشید که به‌ منظور تعمیر یا تعویض بک لایت تلویزیون، حتما از کمک افراد متخصص کمک بگیرید و شخصا هیچ اقدامی در این راستا انجام ندهید. قبل از انتخاب کارشناس از مهارت وی اطمینان حاصل کرده و به هیچ عنوان در این روند از قطعات غیراصل و بی‌کیفیت استفاده نکنید.

کارشناسان مجرب آچاره در روند تعمیر و تعویض بک لایت تلویزیون از قطعات موردتایید سازنده دستگاه استفاده کرده و شما می‌توانید این روند را با خیال راحت به این متخصصین بسپارید.

قیمت بک لایت تلویزیون

در بخش‌های قبلی اشاره کردیم که امروزه انواع مختلفی از بک لایت‌ها در ساخت تلویزیون‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند. در نتیجه اگر قصد تعویض بک لایت تلویزیون خود را دارید، باید از بک لایت اصلی که برای آن در نظر گرفته شده است، استفاده کنید.

این نکته باعث وجود اختلاف قیمتی در بین بک لایت‌های موجود در بازار می‌شود. البته امروزه هر نوع بک لایت هم با کیفیت‌های مختلفی تولید می‌شود و کیفیت آن‌ها درجه‌بندی دارد. پیشنهاد ما به شما استفاده از بک لایت اصلی هنگام تعویض بک لایت تلویزیون می‌باشد. توجه داشته باشید که در صورت انتخاب قطعه اصلی هزینه بیشتر شما در بلندمدت جبران خواهد شد.

در این مقاله با ذکر همه نکات راجع به بک لایت تلویزیون تلاش کردیم که شما را با این بخش از تلویزیون بیشتر آشنا کرده و در روند تشخیص خرابی و تعویض به شما کمک کنیم. فراموش نکنید که روند تعمیر و تعویض بک لایت تلویزیون یک روند تخصصی است و انجامش به افراد عادی پیشنهاد نمی‌شود.

شما می‌توانید سوالات خود را در بخش نظرات همین مطلب با کارشناسان کاربلد آچاره در میان بگذارید و پاسخ خود را در کوتاه‌ترین زمان ممکن دریافت کنید. از این که تا انتها با ما همراه بودید سپاس‌گزاریم.