برخلاف تصور عموم، انتخاب‌های زیادی جهت استفاده به عنوان سیستم گرمایشی بدون گاز وجود دارند. از بویلر روغن (نفت و گاز مایع) گرفته تا سیستم‌های گرمایشی تجدیدپذیر همگی گزینه‌های در دسترس هستند. مقایسه هر کدام از این سیستم‌ها می‌تواند شما را در انتخاب یک سیستم گرمایشی مناسب برای خانه‌های بدون گاز راهنمایی کند. درصورتی که از بخاری گازی در خانه استفاده می‌کنید، می‌توانید از تعمیر بخاری گازی آچاره استفاده کنید.
انواع سیستم گرمایشی بدون گاز
در حالی که استفاده از موتورخانه در خانه‌ها جزو رایج‌ترین سیستم‌های گرمایشی به شمار می‌رود، اما گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند. برای خانه‌هایی که به شبکه گاز رسانی دسترسی ندارند، انتخاب‌هایی مثل سوخت‌های جایگزین گاز، سیستم‌های گرمایشی برقی و استفاده از منابع تجدیدپذیر از مهم‌ترین آن‌ها هستند. در ادامه به معرفی و بررسی این موارد می‌پردازیم:
– سوخت‌های جایگزین گاز
- نفت
- گاز مایع
– سیستم‌های گرمایشی برقی
- بویلر الکتریکی
- پنل‌های مادون قرمز
– منابع تجدیدپذیر
- زیست توده (زباله‌های قابل سوزاندن)
- پمپ‌های حرارتی
- صفحات خورشیدی
۱. بویلر نفت
کارکرد بویلر نفت در خانه‌ها مانند موتورخانه است. زیرا از سوخت برای تامین گرمایش مرکزی و گرم کردن آب، استفاده می‌کنند. این مخازن، مانند موتورخانه شامل نمونه‌های معمولی، ترکیبی و سیستمی هستند، با این تفاوت که ابتدا باید سوخت را در یک مخزن ذخیره کرد.
با نیاز به مخزن ذخیره نفت، باید فضای مناسبی در خارج از خانه برای این کار وجود داشته باشد. علاوه بر مخزن، باید فضای مناسبی جهت انتقال این سوخت به داخل خانه نیز تعبیه شود.
مزایای استفاده از بویلر نفت
- راهکاری در دسترس و آسان برای افرادی که به شبکه گاز شهری متصل نیستند.
- آزادی عمل در خریداری نفت از افراد و در زمان دلخواه
- بسته به انواع مختلف، بویلرهای نفت می‌توانند جایگزین مناسبی برای گاز باشند.
معایب استفاده از بویلر نفت
- امکان افزایش قیمت نفت وجود دارد.
- ملک شما به فضای کافی برای ذخیره نفت نیاز دارد.
- نفت یک سوخت فسیلی است که سوزاندن آن باعث آزاد کردن کربن در فضا می‌شود که یکی از عوامل تغییرات آب و هوایی به شمار می‌رود.
- منابع نفتی احتمالا تا 40 سال دیگر به پایان می‌رسند.
قیمت بویلرهای نفت
بویلرهای نفت قیمتی مشابه موتورخانه دارند. قیمت این بویلرها بسته به برند سازنده و مدل آن کاملا متغیر است. علاوه بر بویلر، هزینه نصب و راه اندازی آن نیز باید در نظر گرفته شود. در مقایسه با موتورخانه، راه‌اندازی بویلرهای نفت هزینه بیشتری دارند، زیرا علاوه بر بویلر نیاز به مخزن ذخیره نیز دارند.
پس از نصب، هزینه متوسط استفاده از این سیستم، کمی بیشتر از گاز بوده، اما همچنان از گاز مایع و سیستم برقی ارزان‌تر تمام می‌شود.
تاثیر بر محیط زیست
خوشبختانه، بویلرهای جدید نفت، بازدهی بالایی دارند و بیش از 90% از میزان سوخت را به گرمایش تبدیل می‌کنند. در واقع این سیستم‌ها اتلاف انرژی کمی دارند. با این حال اگر از تولید کربن و فرستادن آن به جو، احساس خوبی ندارید، بهتر است از منابه تجدیدپذیر استفاده کنید.
۲. بویلر گاز مایع
گاز مایع نیز یک سوخت گازی به شمار می‌رود اما با این تفاوت که می‌توان آن را ذخیره کرد. دقیقا برعکس گاز شهری که توسط اداره گاز مستقیما به مصرف خانگی می‌رسد و امکان ذخیره آن برای افراد وجود ندارد. در واقع مانند بویلرهای نفت، در این مورد نیز به مخازنی در اطراف خانه خود نیاز دارید.
بویلرهای گازمایع نیز در انواع نمونه‌های معمولی، ترکیبی و سیستمی در ابعاد مختلف قابل سفارش هستند. به همین دلیل از این سیستم می‌توانید بسته به فضای کوچک یا بزرگ خانه استفاده کنید.
مزایای استفاده از بویلر گاز مایع
- اغلب مقرون بصرفه‌تر از بویلرهای نفت هستند.
- در ابعاد مختلف قابل اجرا هستند.
- علاوه بر سیستم گرمایشی به عنوان اجاق یا فر نیز قابل استفاده هستند.
معایب استفاده از بویلر گاز مایع
- قیمت گاز مایع از گاز طبیعی و نفت بیشتر است.
- باید سطح گاز مایع را در مخزن کنترل کنید.
- ایجاد مخزن ذخیره سازی باعث افزایش هزینه‌ها می‌شود.
قیمت بویلرهای گاز مایع
هزینه خرید بویلرهای گازمایع تفریبا برابر موتورخانه‌های مرسوم است. بسته به برند سازنده، مدل و سایز، بویلرهای گاز مایع قیمت متفاوتی دارند. علاوه بر بویلر گاز مایع، مخزن ذخیره سازی نیز باید خریداری شود که قیمت جداگانه‌ای دارد. گاز مایع گران‌تر از گاز طبیعی و نفت است. بنابراین هزینه جاری استفاده از این سیستم مقداری بیشتر از بویلر نفت خواهد بود.
تاثیر بر محیط زیست
گاز مایع نیز مانند نفت، یک سوخت فسیلی است و سوزاندن آن باعث آزاد کردن کربن می‌شود. البته طبق آمار، گاز مایع، 15 الی 20%، میزان کربن کمتری نسبت به نفت آزاد می‌کند. بنابراین اگر این موضوع برای شما اهمیت دارد، بین نفت و گاز مایع، بهتر است از بویلرهای گاز مایع استفاده کنید.
۳. بویلر الکتریکی
بویلرهای برقی یکی از بهترین گزینه‌ها برای خانه‌ها و آپارتمان‌های کوچک هستند. به این دلیل که بویلرهای الکتریکی قادر به تولید گرمایش و آب گرم در ابعاد بزرگتر نیستند. در این سیستم‌ها، نیاز به لوله دودکش (مانند بویلرهای نفت و گاز مایع برای خارج کردن گازها) وجود ندارد. از این رو ابعاد فشرده‌ای دارند و نگرانی در مورد فضای نصب آن‌ها ندارید.
مزایای استفاده از بویلر الکتریکی
- سروصدای بسیار کمتری حین کار دارند.
- گازهای گلخانه‌ای منتشر نمی‌کنند.
- تعداد قطعات مورد استفاده آن‌ها بسیار کمتر است، از این رو احتمال خرابی کمتری در آن‌ها وجود دارد.
- نیازی به سرویس منظم مانند بویلرهای نفت و گاز مایع ندارند.
- سبک و بسیار جمع و جور هستند.
معایب استفاده از بویلر الکتریکی
- قیمت برق مصرفی بیشتر از گاز، نفت و گاز مایع است.
- هنگام قطعی برق کارایی ندارند.
- قابلیت گرم کردن آب در ابعاد بزرگ را ندارند.
قیمت بویلرهای الکتریکی
هزینه نصب این سیستم نسبت به خود بویلر بیشتر از سیستم‌های دیگر است. البته نصب این بویلرها نسبت به نفت و گازمایع ساده‌تر است و دردسر کمتری دارند. در حالی که به صورت کلی، استفاده از بویلرهای برقی بازدهی بیشتری دارد، اما هزینه جاری آن‌ها نسبت به دیگر روش‌ها به دلیل بالا بودن تعرفه برق، بیشتر خواهد شد.
تاثیر بر محیط زیست
وقتی صحبت از تاثیر مصرف برق بر محیط زیست می‌شود، دو رویکرد متفاوت وجود دارد. از طرفی وقتی برای گرم کردن خانه از برق استفاده می‌شود، هیچ آلاینده‌ای مانند کربن تولید نخواهد شد. با این حال، تولید برق به صورت کلی یک فرایند کربن‌زا است. زیرا همانطور که مرسوم است، برق با سوزاندن سوخت‌های فسیلی تولید می‌شود.
هر چند که در سال‌های اخیر، صنایع تولید برق در حال استفاده از روش‌های جایگزین هستند. به عنوان مثال، استفاده از منابع تجدید پذیر یکی از این روش‌ها هستند. بنابراین اگر طرفدار محیط زیست هستید، استفاده از بویلرهای الکتریکی برای شما مناسب خواهد بود.
۴. پنل‌های مادون قرمز
پنل‌های حرارتی مادون قرمز بطور مستقیم، اجسام و افراد داخل خانه را با استفاده از تابش مادون قرمز گرم می‌کنند. از این جهت، این پنل‌ها متفاوت با سیستم پکیج و شوفاژ هستند (پکیج تنها هوا را گرم می‌کند). بنابراین با استفاده از این پنل‌ها در یک اتاق بسیار سرد نیز احساس گرما می‌کنید، زیرا گرما مستقیما به شما می‌تابد (مانند خورشید!).
این پنل‌ها یک سیستم گرمایش ساده هستند که نیاز به اتصال به یک سیستم مرکزی برای گرمایش مانند آنچه در بویلرها اتفاق می‌افتد، ندارند. پنل‌های مادون قرمز با برق و مستقل از یکدیگر کار می‌کنند.
مزایای استفاده از پنل‌های مادون قرمز
- روش گرمایشی بسیار کارآمد که موجب کاهش هزینه‌ها می‌شود.
- دیوارها و اجسام جامد، قابلیت ذخیره گرما را دارند و باعث می‌شوند تا فضای خانه مدت بیشتری گرم بماند.
- این پنل‌ها قادر هستند تنها در مدت 30 ثانیه به دمای دلخواه برسند.
- عدم وجود قطعات متحرک در این پنل‌ها به معنی کارکرد بدون صدای آن‌هاست.
- گردش هوا را کاهش داده (در مقایسه با پکیج و شوفاژ) که منجر به کاهش رطوبت و کپک زدن محیط می‌شود.
- باعث پخش شدن گرد و غبار در خانه نمی‌شود (برای افراد مبتلا به آسم ایده‌آل است).
- برخی از مدل‌های جدید آن می‌توانند به عنوان آینه نیز عمل کنند.
معایب استفاده از پنل‌های مادون قرمز
- برای کارکرد موثر صفحات مادون قرمز، باید اطراف آن‌ها تمیز و عاری از گرد و غبار باشد.
- بطور کلی هزینه بیشتری نسبت به سیستم‌های گرمایش معمولی دارند.
قیمت پنل‌های مادون قرمز
این پنل‌ها بسته به نوع و مدل خود، قیمت‌های متفاوتی دارند. البته هزینه‌های جاری نیز برای استفاده از آن‌ها وجود دارد. همانطور که گفته شد این پنل‌ها با برق کار می‌کنند و برق نیز انرژی ارزانی محسوب نمی‌شود.
البته این موضوع نمی‌تواند مشکلی در انتخاب آن‌ها ایجاد کند. پنل‌های مادون قرمز تنها در عرض 30 ثانیه می‌توانند شما را گرم کنند. این میزان نسبت به دیگر سیستم‌های گرمایش برای خانه‌های بدون گاز، عدد فوق العاده‌ای محسوب می‌شود. به دلیل قدرت بالای آن‌ها در گرم کردن محیط، نیازی به روشن بودن همیشگی آن‌ها نیست. به همین دلیل هزینه‌های جاری استفاده از آن نیز زیاد نخواهند بود.
تاثیر بر محیط زیست
پنل‌های مادون قرمز درون خانه نصب می‌شوند و هیچ آلایندگی تولید نمی‌کنند. به این دلیل که این پنل‌ها از برق استفاده کرده و هیچ سوخت فسیلی را نمی‌سوزانند. بنابراین با استفاده از این پنل‌ها هیچ کربنی به هوا اضافه نخواهید کرد.
البته از نظر مصرف نیز، همانطور که گفته شد نیاز نیست پنل‌های مادون قرمز شبانه روز روشن باشند تا خانه شما گرم شود. البته تولید برق در منبع، به خودی خود یک فرآیند کربن‌زا است و تاثیرش را بر محیط زیست خواهد گذاشت.
۵. بویلرهای زیست توده، یک سیستم گرمایشی بدون گاز
بویلرهای زیست توده از زباله‌های قابل سوختن برای تامین انرژی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال در این فرآیند، تراشه‌ها، گندله‌ها و کنده‌های چوب سوزانده شده و از حرارت ایجاد شده برای گرم کردن فضای خانه و آب استفاده می‌شود. این بویلرها یکی از بزرگترین سیستم‌های گرمایشی به حساب می‌آیند و به فضای بزرگی (در حدود 10 متر مربع) برای ذخیره سوخت نیاز دارند. بنابراین از قبل باید چنین فضایی را در ملک خود در نظر بگیرید.
مزایای استفاده از بویلرهای زیست توده
- استفاده از منابع تجدیدپذیر سوخت
- بدون ایجاد کربن
- یک سیستم گرمایشی بسیار کارآمد (بازدهی حدود 90%)
- امکان دریافت حمایت‌های دولتی (بسته به کشور محل سکونت)
- در صورت دسترسی به منطقه جنگلی، می‌توانید خانه خود را بدون هزینه جاری گرم کنید.
معایب استفاده از بویلرهای زیست توده
- مقدار قابل توجهی فضا اشغال می‌کند (هم بویلر و هم مخزن دخیره آن)
- یکی از گرانترین سیستم‌های گرمایشی (صرفا هزینه راه اندازی، هزینه جاری ناچیز)
- نیاز به بازرسی و تمیزکاری دوره‌ای برای پاک کردن خاکستر
قیمت بویلرهای زیست توده
بویلرهای زیست توده یکی از گرانترین سیستم‌های گرمایشی برای خانه‌های بدون گاز است. قیمت آن‌ها بسته به مدل و نوع می‌تواند دامنه گسترده‌ای را شامل شود. خوشبختانه، با وجود هزینه اولیه زیاد، می‌توانید به آن به عنوان یک سرمایه گذاری نگاه کنید. صحت این موضوع را می‌توان هزینه‌های جاری پایین و امکان استفاده از مشوق‌های دولتی دانست.
تاثیر بر محیط زیست
سوزاندن چوب برای گرم کردن خانه یک فرآیند غیر کربن‌زا است. در واقع کربنی که در فضا منتشر می‌شود، با رشد درختان دیگر جذب آن‌ها می‌شود. از خاکستر به جای مانده نیز می‌توان برای تولید کامپوزیت‌های چوبی مختلف استفاده کرد.
۶. پمپ‌های حرارتی، سیستم گرمایشی بدون گاز محبوب
محبوبیت پمپ‌های حرارتی روز به روز در حال افزایش است و به عنوان یک سیستم گرمایشی با منابع تجدیدپذیر، انتخاب بسیاری از خانه‌های فاقد گاز است. بصورت کلی، دو نوع پمپ حرارتی وجود دارد: پمپ‌های با منبع هوا و منبع زمین.
پمپ‌های حرارتی با منبع هوا: این پمپ‌ها با استفاده از یک فن، هوای بیرون را جذب کرده و گرمای موجود در آن را استخراج می‌کنند. برخی از مدل‌های آن نیز می‌توانند در دمای تا 25- درجه سانتی گراد نیز به کار خود ادامه دهند.
پمپ‌های حرارتی با منبع زمین: این پمپ‌ها با گردش مایع خنک‌کننده در لوله‌های مدفون، حرارت زیرزمینی را جذب می‌کنند. دمای زمین معمولا به دلیل جذب گرمای خورشید در طول سال بین 10 الی 15 درجه سانتی گراد ثابت است.
هر دو نوع پمپ‌های حرارتی به فضایی در بیرون از خانه نیاز دارند. البته بین این دو، نصب پمپ حرارتی با منبع زمینی دشوارتر است. زیرا برای راه اندازی این پمپ‌ها، نیاز به حفر زمین خواهید داشت تا بتوان لوله‌ها را دفن کرد. اما پمپ‌های حرارتی با منبع هوا در هوای آزاد نصب می‌شوند و تقریبا فضایی به اندازه یک ماشین لباسشویی اشغال می‌کنند.
مزایای استفاده از پمپ‌های حرارتی
- دستیابی به بازدهی 400 الی 500%
- هزینه‌های جاری کم
- عمر 2 برابر نسبت به موتورخانه (حدود 25 سال)
- نیاز کم به نگهداری و تعمیرات دارد.
- امکان دریافت مشوق از طرف دولت (بسته به کشور محل زندگی)
معایب استفاده از پمپ‌های حرارتی
- هزینه‌های اولیه نسبتا زیاد
- برای کار نیاز به برق دارد.
- حرارت کمتری نسبت به دیگر بویلرها تولید می‌کنند، بنابراین بهتر است از رادیاتور های بزرگ برای آن‌ها استفاده کنید یا به عنوان گرمایش از کف، آن‌ها را به کار ببرید.
- ملک محل سکونت شما باید عایق بندی خوبی (در برابر آلودگی‌ها و نزولات جوی) شده باشد، تا بتوانید بازدهی بیشتری را دریافت کنید (البته این موضوع برای همه سیستم‌های گرمایشی صادق است).
- نصب پمپ حرارتی با منبع زمینی می‌تواند دشوار و پردردسر باشد.
قیمت پمپ‌های حرارتی
استفاده از پمپ حرارتی می‌تواند یک سرمایه گذاری قابل توجه باشد. به خصوص اگر قصد دارید پمپ حرارتی با منبع زمینی راه اندازی کنید.
در حالی که هزینه اولیه پمپ‌های حرارتی ممکن است نسبت به روش‌های دیگر بیشتر باشد، اما این سیستم‌ها تا 20 الی 25 سال نیاز به تعویض ندارند که فوق العاده است. این رقم 2 برابر یک بویلر معمولی می‌باشد. علاوه بر آن، هنگام نصب چنین سیستمی نیز می‌توانید برای دریافت مشوق از دولت اقدام کنید.
پمپ‌های حرارتی به قدری کارآمد هستند که بازگشت سرمایه بالایی را نتیجه می‌دهند. کارایی یک پمپ حرارتی با عنوان ضریب عملکرد فصلی ارزیابی می‌شود (SCoP) و هر چه SCoP بالاتر باشد، پمپ حرارتی بازدهی بیشتری دارد. با اطلاع از این رقم، می‌توانید هزینه پمپ حرارتی را تخمین بزنید.
نصب پمپ حرارتی احتمالا هزینه‌های جانبی بیشتری را به شما تحمیل می‌کند. به عنوان مثال، سیستم گرمایش از کف، استفاده از رادیات‌های بزرگتر، سیلندر آب گرم و عایق کاری می‌تواند شامل این موارد باشد.
تاثیر بر محیط زیست
وقتی صحبت از محیط زیست می‌شود، نمی‌توانید از سیستم گرمایش تجدیدپذیری مثل پمپ‌های حرارتی، سازگارتر با محیط زیست پیدا کنید. پمپ‌های حرارتی با منبع هوا و زمین، هر دو به آسانی در دسترس هستند و باعث ایجاد کربن در جو نیز نمی‌شوند.
محاسبه رایگان هزینه سرویس و تعمیر پکیج!
۷. صفحات خورشیدی، سیستم گرمایشی بدون گاز نسبتا پر‌هزینه
صفحات خورشیدی، گرمای خورشید را جذب می‌کنند تا آب را با استفاده از یک آب گرم کن، گرم کنند. بنابراین برای استفاده از صفحات خورشیدی، نیاز به یک سیستم گرمایش دارید که شامل آب گرم کن است.
مزایای استفاده از صفحات خورشیدی
- هزینه سیستم گرمایشی شما برای یک خانواده 4 نفره، حدود 40 تا 70% کاهش پیدا خواهد کرد.
- ارزان است زیرا فقط به تابش خورشید نیاز دارد.
- امکان استفاده از حمایت‌های دولتی
- آزاد نکردن کربن در فضا
معایب استفاده از صفحات خورشیدی
- باید به عنوان بخشی از یک سیستم گرمایش دیگر نصب شود.
- فقط برای خانه‌هایی که سقف مناسبی برای این کار دارند، قابل نصب است.
- به عنوان بخشی از سیستم گرمایشی که شامل بویلر ترکیبی باشد، قابل استفاده نیست.
قیمت صفحات خورشیدی
هزینه سیستم گرمایش صفحات خورشیدی برای شما بستگی به تعداد پنل‌هایی دارد که می‌خواهید در پشت بام نصب کنید. همچنین اگر آب گرم کن شما با این صفحات سازگار نباشد، باید هزینه‌ای برای خرید یکی از این مدل‌ها نیز کنار بگذارید.
برای اطلاع دقیق از تعداد صفحات خورشیدی مورد نیاز و برآورد هزینه، باید نصاب این صفحات در مورد فضای قابل پوشش سقف نظر دهد و بصورت میدانی از آن بازدید کند.
تاثیر بر محیط زیست
نصب صفحات خورشیدی یکی از کارآمدترین گزینه‌ها به عنوان سیستم گرمایش خانگی به شمار می‌رود. این سیستم تنها به تابش نور خورشید نیاز دارد، بنابراین هیچ گونه گاز گلخانه‌ای انتشار نخواهد یافت.
محاسبه رایگان هزینه تعمیر آبگرمکن دیواری و زمینی!
چه سیستم گرمایشی برای خانه شما مناسب است؟
همانطور که دیدید، گزینه‌های زیادی برای انتخاب به عنوان سیستم گرمایشی برای خانه‌های بدون گاز وجود دارد. اکنون فقط باید تصمیم بگیرید که می‌خواهید از کدامیک استفاده کنید. مسئله اصلی بسیاری از این سیستم‌های گرمایشی، فضای مورد نیاز آن‌هاست. بویلرهای نفت، گاز مایع و زیست توده، همگی به فضای اضافه جهت قرارگیری مخزن ذخیره سازی نیاز دارند.
بویلرهای زیست توده، حتی بدون در نظر گرفتن مخازن ذخیره نیز، همچنان بزرگ هستند. پمپ‌های حرارتی نیز به فضای بیرونی احتیاج دارند (این موضوع در پمپ‌های حرارتی با منبع زمینی برجسته‌تر است).
اگر در بیرون از خانه، فضای کافی برای مخازن سوخت یا پمپ حرارتی ندارید، سیستم‌های گرمایش برقی (بویلر الکتریکی یا پنل‌های مادون قرمز) مناسب‌تر هستند.
بهترین جایگزین مشابه بویلرهای گاز، بویلرهای نفت و گاز مایع هستند. این سیستم‌ها توانایی پاسخگویی در ابعاد گسترده (چند خانه) را نیز در صورت نیاز دارند (فقط کافی است تا از نوع و سایز بویلر مناسب خانه خودتان استفاده کنید). خانه‌ها و آپارتمان‌های کوچک با یک اتاق خواب و یک حمام، بهتر است از بویلرهای الکتریکی استفاده کنند.
