با پیشرفت علم و تکنولوژی، و همچنین افزایش جمعیت، چند دهه‌ای است که مردم سراسر دنیا رو به زندگی ماشینی آورده‌اند. به گونه‌ای که اکنون شاهد هستیم که برخی از خانواده‌ها بیش از یک خودروی سواری در پارکینگ خود دارند. ظاهر خودرو یکی از مواردی است که افراد به آن بسیار توجه دارند تا بتوانند از آسیب‌های احتمالی به بدنه خودرو جلوگیری کنند. اما باید گفت، اینها برای نگهداری و افزایش طول عمر اتومبیل کافی نیست. شما باید به مواردی همچون تعویض به موقع لنت ترمز، روغن‌کاری، انجام معاینات فنی به موقع و سالم بودن تایرها نیز توجه داشته باشید.
اما از لحاظ فنی، آنچه که بسیار مورد اهمیت است، تسمه تایم می‌باشد. بی‌توجهی به سالم یا معیوب بودن تسمه تایم می‌تواند باعث ایجاد هزینه‌های سنگین برای شما شود. از آنجایی که افراد زیادی از خودروهای شرکت سایپا استفاده می‌کنند، ما قصد داریم در ادامه مطلب، درمورد عمر مفید تسمه تایم پراید و نحوه کارکرد این قطعه با شما صحبت کنیم.
معرفی کلی تسمه تایم
تسمه تایم، زنجیر تایم یا تسمه بادامک بخشی از موتور احتراق داخلی است که زمان‌بندی سوپاپ‌های موتور را کنترل می‌کند. برخی از موتورها، از چرخ دنده‌های زمان‌بندی استفاده می‌کنند. اصطلاح “تسمه تایم” همچنین برای توصیف هر تسمه صاف با دندانه‌های یکپارچه استفاده می‌شود. چنین تسمه‌هایی برای انتقال نیرو یا تعویض حرکت چرخشی و حرکت خطی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
اساس کار آنها به این صورت است که میل بادامک و سوپاپ‌ها به وسیله آن همزمان با حرکت پیستون‌ها باز و بسته می‌شود. از این رو، برخی تسمه تایم را “تسمه گیلمر” یا “تسمه محرک میل بادامک” نیز نامیده‌اند.
جنس تسمه تایم از لاستیک است که در نقاط خاصی بریده می‌شود. جنس و شکل ظاهری آن باعث شده تا به میل لنگ اجازه دهد، میل بادامک را بچرخاند. نام تسمه تایم از این واقعیت ناشی می‌شود که تسمه تایم وظیفه حرکت هماهنگ میل بادامک و پیستون‌ها را بر عهده دارد.
اگر این وسیله، وظیفه خود را در باز و بسته نگه داشتن سوپاپ‌ها به صورت موازی با میل بادامک انجام ندهد، ممکن است کل موتور از کار بیفتد. همچنین، اگر تسمه تایم بشکند یا بلغزد، باعث می‌شود موتور فوراً از کار بیفتد یا حتی به عمر موتور آسیب جدی وارد کند.
اساس کار تسمه تایم در تجهیزات مختلف
کار تسمه تایم چرخه‌ای است. وظیفه اصلی آن چرخاندن قرقره میل بادامک است و این قرقره را با قرقره میل لنگ هماهنگ می‌کند. برخی از مدل‌ها دارای دو قرقره میل بادامک هستند. تسمه تایم، سوپاپ‌ها و پیستون‌ها را هماهنگ می‌کند تا در زمان‌های مناسب بادامک‌ها را روی میل بادامک فشار دهند. این فرآیند با پدال زدن دوچرخه قابل مقایسه است. بادامک‌ها باید قبل از اینکه سوپاپ‌ها و پیستون‌ها، دوباره آنها را به سمت پایین فشار دهند، به بالای چرخه برسند.
قسمت داخلی تسمه شامل دندانه‌هایی است که مطابق با چرخ دنده‌ها هستند. هنگامی که تسمه تایم با چرخش میل لنگ و میل بادامک در تماس است، دندان‌ها اصطکاک ایجاد می‌کنند. اگر دندان‌ها آسیب ببینند، تسمه تایم می‌تواند میل لنگ و میل بادامک را از هماهنگی خارج کند. این باعث پرتاب زمان‌بندی سوپاپ و پیستون می‌شود که می‌تواند سوپاپ‌ها و پیستون‌ها را از بین ببرد.
هر تسمه تایم برای حفظ فشار روی خود، به یک کشنده نیز نیاز دارد. کشنده ممکن است با فنر بارگذاری شود، با فشار روغن فعال شود یا می‌توان آن را به صورت دستی تنظیم کرد. در واقع، کشنده‌ها برای این به کار گرفته می‌شوند که تسمه تایم کشش کافی برای حرکت دادن تمام قرقره‌هایی که اجزای موتور را به حرکت در می‌آورند را داشته باشند.
عمر مفید تسمه تایم پراید
تسمه تایم پراید یا هر خودرویی یک عمر مفید دارد که با دیدن نشانه‌های آن باید اقدام به تعویض کرد. اگر تسمه تایم به موقع تعویض نشود، آسیب‌های زیادی به موتور وارد شده و امکان دارد در زمان رانندگی، خطرات جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد. در ادامه به بررسی نشانه‌های تعویض تسمه تایم می‌پردازیم:
1. شنیدن صداهای غیرعادی از داخل محفظه موتور
پولی‌ها، بخشی هستند که تسمه تایم را به میل بادامک و میل لنگ وصل می‌کنند. وجود میل لنگ برای این است که با ایجاد یک نیروی محرکه، میله‌هایی که به پیستون متصل هستند را به چرخش درآورد. از طرفی کار میل بادامک این است که سوخت را به داخل محفظه احتراق هدایت کرده و از سمت اگزوز، دود را به سمت بیرون منتقل کند. اگر زمان کار کردن این سه قطعه مهم، صداهای غیرعادی مانند تیک تیک از داخل موتور شنیدید، می‌توان گفت تسمه تایم خراب است و نیاز به تعویض دارد.
2. استارت نخوردن اتومبیل
اگر در زمان روشن کردن خودرو، استارت زده نشد، گاهی اوقات این مورد به علت خراب بودن و فرسودگی تسمه تایم می‌باشد. در این حالت، تسمه تایم به خاطر فرسوده بودن قدرت کافی برای به چرخش درآوردن میل لنگ و میل بادامک را ندارد. درنتیجه موتور اتومبیل شما روشن نخواهد شد. معمولا وقتی خودرو روشن باشد، تسمه تایم ممکن است پاره شود. در این اتفاق باعث ایجاد آسیب‌های جدی به خودرو مانند خرابی پمپ روغن، سرسیلندر و میل لنگ می‌شود. پس با رویت همچین مواردی، سعی کنید در اسرع وقت تسمه تایم را تعویض کرده تا از خسارات مالی بالا جلوگیری کنید.
3. عملکرد نامناسب دور موتور
اگر دنده‌های تسمه تایم خودروی شما، دچار فرسودگی و خوردگی شده باشد، یا این که دنده‌های تسمه شل شوند، شرایطی پیش می‌آید که در زمان شتاب گرفتن اتومبیل، مقدار دور موتور از مقدار اصلی خود بیشتر خواهد شد. پس برای جلوگیری از خراب شدن موتور و عملکرد بهتر خودرو، باید تسمه تایم را به طور کامل عوض کرد.
مشاهده هزینه مکانیک سیار ماشین در محل!
4. خارج شدن دود زیاد از اگزوز
خارج شدن دود زیاد از اگزوز، یکی دیگر از نشانه‌های تعویض تسمه تایم است. علت این است که فرسودگی تسمه تایم باعث می‌شود تا این قطعه حساس خوب کار نکند. بنابراین، موتور خودرو با کار کردن بیش از حد سعی دارد، قطعات را بیشتر به کار بیندازد. در نتیجه خودرو در زمان فعالیت، دود زیادی را از اگزوز خارج می‌کند.
5. میس فایر دادن موتور
در مواقعی که تسمه تایم دچار فرسودگی شده باشد و به خوبی کار نکند، تنظیمات مربوط به باز و بسته شدن سوپاپ‌ها و زمان‌بندی آن بهم می‌خورد. این مشکل احتمال دارد موجب میس فایر دادن موتور شود. سهل انگاری و عدم اقدام به موقع باعث ایجاد پیامدهای زیان باری خواهد شد.
6. نشتی روغن
اگر تسمه تایم خودرو، دچار نشتی روغن شود، این مورد به ما می‌گوید تسمه تایم نیاز به تعویض دارد. کاور تسمه تایم، به واسطه چند پیچ و مهره پوشانده شده تا از بخش‌های داخلی محافظ کند و بتواند عملکرد خود را به درستی انجام دهد. اگر روغن از درون کاور نشتی دهد، در دراز مدت موجب فرسودگی تسمه تایم شده و کم کم کاور از بدنه اصلی شل خواهد شد. علاوه بر خراب بودن و فرسوده شدن تسمه تایم، شل بودن آن سبب بالا رفتن غیرمعمول دمای موتور می‌شود. این مورد سبب جوش آوردن موتور خواهد شد. پس با دیدن نشتی روغن اقدامات لازم را انجام دهید.
زمان تعویض تسمه تایم پراید
تا زمانی که خودرو صفر کیلومتر است، یا فقط زیر 20 هزار کیلومتر با آن رانندگی شده باشد، مسلما تسمه تایم سالم است و نیازی به تعویض ندارد. مگر اینکه بر اثر سانحه به تسمه تایم آسیب وارد شود. با این حال، بسته به نوع خودرو و میزان کارکرد آن باید هر چند وقت یکبار، تسمه تایم را با یک تسمه نو جایگزین کرد، حتی اگر تسمه تایم نسبتا سالم باشد. به عنوان مثال در خودروی پراید، بعد از هر 80 هزار کیلومتر، باید اقدام به تعویض تسمه تایم کرده تا مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری کنید.
مکانیک سیار ماشین در محل تهران
عواملی که باعث کم شدن عمر مفید تسمه تایم پراید می‌شوند
گاهی اوقات بی‌توجهی به یک سری موارد، باعث کاهش عمر مفید تسمه تایم خواهد شد. این عوامل از این قرارند:
- استفاده از دور موتور بالا(بالاتر از چهار هزار دور در دقیقه)
- افزایش یا کاهش شتاب موتور به صورت ناگهانی
- استفاده از دنده یک و دو برای سرعت‌های بالا
- بی‌توجهی به مانع‌ها، زمانی که سرعت اتومبیل زیاد است
- خراب شدن هرزگرد یا گیرپاژ تسمه تایم
- شل شدن یا سفت کردن زیاد تسمه تایم
- نشتی روغن از کاسه نمد پراید میل لنگ
- استفاده نکردن طولانی مدت از اتومبیل
- بی‌توجهی به تعویض دوره‌ای تسمه تایم (بهتر است هر سه سال یکبار این کار را انجام داد)
- استفاده از تسمه تایم بی‌کیفیت و غیراستاندارد
- عملکرد نامناسب قطعات مرتبط با تسمه تایم
- عدم تراز بودن پولی‌های متصل به تسمه تایم
- نصب غلط تسمه تایم
- عدم تعویض هرزگرد و تسمه سفت کن، در زمان عوض کردن تسمه تایم
کلام آخر
تسمه تایم یکی از قطعات مهم هر خودرویی است که باعث ایجاد ارتباط بین میل لنگ و بادامک می‌شود. برخی از عوامل مثل نشت روغن، خارج شدن دود بیش از حد از اگزوز و روشن نشدن اتومبیل نشانه خراب بودن تسمه تایم است. با این حال اگر هیچ کدام از نشانه‌ها را رویت نکردید بهتر است بسته به مسافت طی شده و نوع خودرو، اقدام به تعویض آن کنید تا از مشکلات احتمالی بعدی جلوگیری شود. تعمیرکاران حاذق خودروی آچاره آماده ارائه خدمات تعمیر خودرو در محل به شما عزیزان هستند تا بدون نیاز به حضور در تعمیرگار و معطلی مشکل آن را حل کنید.
