بسیاری از ما تصور می‌کنیم که از برق سه‌فاز فقط در تجهیزات الکترونیکی بزرگ استفاده می‌شود. اما امروزه با پیشرفت‌های چشم‌گیر تکنولوژی، ما دسترسی بیشتری به امکانات داریم و حتی می‌توانیم از برق سه‌فاز در منزل استفاده کنیم. برق سه‌فاز برای نصب و راه‌اندازی کردن دستگاه‌هایی مثل پمپ، الکتروموتور و همین‌طور دستگاه‌هایی که به تغذیه سه‌فاز نیاز دارند کاربرد دارد. برای تهیه برق منازل و واحدهای اداری، از برق تک‌فاز و برای واحدهای صنعتی و تجاری از برق سه‌فاز استفاده می‌شود. اما امروزه استفاده از برق سه‌فاز در منازل مسکونی خیلی افزایش یافته است. اگر می‌خواهید درمورد نحوه نصب پریز سه فاز روکار بیشتر بدانید پیشنهاد می‌کنیم با ما همراه باشید.
نحوه نصب پریز سه فاز روکار
برای نصب پریز سه فاز روکار باید چند نکته را رعایت کنید. اول این‌که باید حتما به یک متخصص مراجعه کنید. انجام این کار توسط خودتان در منزل خطرناک است مگر این‌که از اصول نصب پریز و برقکاری سررشته داشته باشید. برای نصب پریز روکار باید 3 نکته را رعایت کنید تا بتوانید فرآیند نصب را با موفقیت انجام دهید.
1. توجه به ارتفاع پریز برق ساختمان
مناسب‌ترین ارتفاع برای نصب پریز سه فاز روکار حدودا 30 سانتی‌متر می‌باشد. اما ما به شما پیشنهاد می‌کنیم که ارتفاع 40 سانتی‌متر را درنظر بگیرید. این ارتفاع از لحاظ زیبایی بهتر است و جلوه قشنگ‌تری دارد. ارتفاع پریزهای برق در جاهای مختلف خانه باهم متفاوت است. برای مثال ارتفاع مناسب برای نصب پریز ماشین لباس‌شویی و گاز آشپزخانه حدود 60 سانتی‌متر است.
این ارتفاع از کف آشپزخانه محاسبه می‌شود. تمامی پریزهایی که در آشپزخانه نصب می‌شوند باید دقیقا این اندازه باشند. پریزهای نصب‌شده برای ماشین‌های ظرف‌شویی و لباس‌شویی باید با محل خروجی آب 30 سانتی‌متر فاصله داشته باشند.
ارتفاع پریز یخچال و فریزر برابر با 120 سانت است. این ارتفاع برای هود حدودا 180 یا 200 سانتی‌متر است. پریز نصب شده برای پکیج باید حدود 10 سانت از لوله آب آن فاصله داشته باشد و در ارتفاع 140 سانتی‌متری از زمین نصب شود.
2. فاصله نصب پریز برق از لوله های آب و گاز
کم‌ترین فاصله کلیدها و پریزهای برق و جعبه فیوز برای مواقعی که شیرگاز از آن‌ها بالاتر قرار گرفته یا کنار آن‌ها نصب شده است باید 10 سانتی‌متر باشد. اگرهم شیرگاز به اجبار زیر آن نصب شود این فاصله به 50 سانتی‌متر تغییر پیدا می‌کند.
برای فاصله بین کلیدها و پریزهای برق از لوله‌کشی گاز، 5 سانتی‌متر را درنظر گرفته‌اند. کم‌ترین فاصله‌ای که برای سیم‌ها و کابل‌های برق فشارضعیف با لوله‌های توکار گاز طبیعی که با مصالح ساختمانی پوشش داده می‌شوند درنظر گرفته شده؛ 10 سانت است.
3. رعایت فاصله نصب پریز سه فاز روکار
در فضاهای مسکونی و اتاق‌های خانه به جز سرویس بهداشتی و حمام و آشپزخانه، پریزها در نقاط خاصی قرار داده می‌شوند. فاصله هیچ نقطه‌ی از نقاط خط کف اتاق نباید از تصویر پریزها روی خط پیرامون، از 1.5 متر بیشتر باشد.
به‌عبارتی باید فاصله دو پریز در یک اتاق برابر با 3 متر باشد. اندازه‌گیری روی خط پیرامون قابل انجام است. برای اندازه‌گیری نصب پریز سه فاز روکار، درها و پنجره‌ها نباید درنظر گرفته شوند. فاصله تصویر پریز هم روی خط پیرامون، نباید از لبه در و پنجره‌ای که از کف شروع شده بیشتر از 1.5 متر باشد.
نکاتی که هنگام نصب پریز برق ساختمان باید رعایت کنیم
نکات زیادی هست که هنگام نصب پریز سه فاز روکار و پریز برق ساختمان باید حتما رعایت کنیم. رعایت این نکات باعث می‌شود که کار نصب بهتر و بدون ایراد انجام شود.
- استفاده از سه راهی‌های برق در هرجای ساختمان مجاز نیست.
- فیوز مورد استفاده برای پریزهای برق باید 16 آمپر و از نوع C باشد.
- تمامی پریزهایی که در ساختمان استفاده می‌شود باید ارت‌دار باشند. فرقی نمی‌کند که نوع این خانه‌ها ساختمانی یا ویلایی باشد.
- برای اتصال سیم‌های برق به پریز، باید از سرسیم استفاده کنید. می‌توانید سرسیم‌ها را نیز قلع اندود کنید.
- برخی افراد، پریز ارت‌دار را فقط در آشپزخانه نصب می‌کنند. اما این کار اشتباه است و تمام پریزهای ساختمان باید یک نوع ارت داشته باشند.
- درصورتی که از قوطی برق کلیدهای گالوانیزه در پشت پریز استفاده می‌کنید؛ باید قوطی را به سیم ارت وصل کنید.
- اگر جای خاصی را برای محل قرارگرفتن تلویزیون درنظر گرفته‌اید باید سه عدد پریز برق را درکنار هم قرار دهید.
- جریان نامی پریزهای سه‌فاز و تک فاز باید درحدود 16 آمپر باشد.
5 مرحله آموزش و نحوه سیم کشی پریز سه فاز
نحوه سیم کشی پریز سه فاز دارای پنج مرحله اساسی است که به‌صورت زیر می‌باشد:
1. نصب کنتور برق سه فاز
ابتدا باید کنتور برق سه‌فاز را متصل کنید و اطمینان حاصل کنید که جریان برق سه‌فاز در ساختمان محل سکونت شما وجود دارد. قبل از اتصال باید به این نکته توجه کنید که قبل از نصب کنتور سه‌فاز باید انشعاب برق سه فاز از خیابان تا ساختمان شما انجام شده باشد. این‌کار باید با دستور اداره برق صورت بپذیرد.
2. اتصال کلید اتوماتیک به کنتور سه فاز برای سیم کشی پریز سه فاز
به‌عنوان کلید اصلی از کنتور برق سه‌فاز به ورودی سه‌فاز باید کلید اتوماتیک یا کلید کمپکت را مورد استفاده قرار دهید. درنتیجه باید این کلید را به کنتور برق سه‌فاز متصل کنید.
3. اتصال فازهای کلید اتوماتیک به کلید دوقطب
در مرحله سوم خروجی سه‌فاز از کلید کمپکت یا به‌عبارتی همان کلید اتوماتیک را به کلید دوقطبی و کلید مینیاتوری تک قطبی متصل نمایید.
4. متصل کردن سیم های نول به کلید محافظ جان
در این مرحله از کار باید سیم‌های نول را به کلید محافظ جان متصل کنید.
5. متصل کردن کلید دوقطبی به فاز و نول
در آخرین مرحله باید پایه کلید دوقطبی را به خط فاز و نول متصل کنید. در اینجا باید خط فاز خروجی را به آخرین زیر مدار وصل کنید. مشابه این پروسه نیز برای سیم نول اتفاق میفتد. به‌عنوان آخرین اقدام باید وسیله برقی سه‌فاز را به ترمینال ارت که به زمین متصل است وصل کنید. مدار پریز برق و نقشه سیم کشی پریز سه فاز اصلا چیز پیچیده‌ای نیست. شما برای برق‌دار کردن پریز به سیم فاز و نول احتیاج دارید. برای سیم‌کشی پریز لازم نیست مثل سیم‌کشی کلید تک‌پل یا دوپل، خروجی بگیرید.
قوانین نصب پریز برق در ساختمان به چه صورت است؟
رعایت قوانین نصب پریز برق و نصب پریز سه فاز روکار مهم است و باید به آن توجه شود. این نکات درواقع جزو قوانین نصب پریز به‌شمار می‌روند:
- برای نصب پریز سه فاز روکار و کلا پریز برق، باید به اندازه کافی دانش و مهارت داشته باشید. اگر جز این باشد، خطر برق گرفتگی یا نصب اشتباه، زیاد می‌شود.
- قبل از نصب پریز برق، باید از قطع بودن برق کل ساختمان مطلع شوید. فیوز را پایین بزنید یا حداقل فیوز ناحیه‌ای که می‌خواهید پریز نصب کنید را قطع کنید.
- قبل از نصب پریز، جای دقیق آن‌ها را روی نقشه سیم‌کشی برق ساختمان مشخص کنید. با این‌کار از نصب غیرمجاز پریز در نقاط ممنوع جلوگیری می‌کنید.
- سیم‌های فاز و نول و ارت را به‌خوبی در زیر پیچ پریز محکم کنید. وگرنه احتمال قطعی پریز افزایش پیدا می‌کند.
- بعد از قطع کردن برق هم باید سیم‌ها را با فازمتر چک کنید تا از عدم وجود جریان برق در سیم‌ها مطمئن شوید.
بزرگ‌ترین مشکلات برق ساختمان
برخی از مشکلات برق ساختمان‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
- قطع جریان مدار
- خروجی کم ظرفیت
- بار الکتریکی مازاد
- جرقه الکتریکی
- سیم‌کشی آلومینیومی
- عدم وجود قطع‌کننده جریان باقی‌مانده در مدار
- شوک الکتریکی
- سیم‌های فرسوده شده
نتیجه گیری
امروزه از برق سه‌فاز در صنایع بسیار بزرگ و جاهای مختلف زیادی استفاده می‌شود. در گذشته امکان استفاده از برق سه‌فاز در ساختمان‌های مسکونی وجود نداشت. اما به لطف پیشرفت تکنولوژی، شاهد نصب پریز سه فاز روکار و توکار در منازل مسکونی و ساختمان‌ها هستیم. برای سیم کشی پریز سه فاز باید حتما از یک متخصص کمک گرفت تا هیچ خطایی موقع نصب رخ ندهد. برای انجام این کار می‌توانید همواره از برقکاران مجرب آچاره کمک بگیرید.
