این روزها نگهداری از حیوانات خانگی به خصوص گربه بیش از قبل مورد استقبال مردم قرار گرفته است. گربه نیز مانند سایر حیوانات، و حتی در بعضی موارد بیشتر از آنها، نیاز به چکاپ‌های دوره‌ای دارد. یکی از کارهای معمول انجام آزمایش تشخیصی بیماری ویروسی در گربه است.
چه نوع ویروس‌هایی را می‌توان با آزمایش تشخیص داد؟
آزمایش تشخیص بیماری ویروسی در گربه معمولاً شامل آزمایش سرطان خون گربه(FeLV) ، ویروس نقص ایمنی گربه (FIV) و کرونا ویروس گربه است که باعث ایجاد پریتونیت عفونی(FIP) در گربه‌ها می‌شود.
ویروس لوسمی گربه (FeLV) یکی از مهم‌ترین ویروس‌های عفونی در گربه‌ها است. FeLV مسبب تعدادی از بیماری‌های مهم در گربه‌ها از جمله سرطان خون است. ویروس FeLVبسیار مسری است و از طریق مایعات بدن منتقل می‌شود و ممکن است در گربه‌های باردار از طریق جفت هم منتقل شود.
ویروس نقص ایمنی گربه یا همان (FIV) ویروس دیگری است که مخصوص گربه‌‌سانان است. FIV ظرفیت سیستم ایمنی گربه را برای پاسخ به عوامل عفونی کاهش می‌دهد FIV.بسیار مسری است و در درجه اول از طریق زخم گزش به گربه منتقل می‌شود اگرچه ممکن است از راه‌های دیگری مانند جفت نیز منتقل شود. پریتونیت عفونی گربه یا (FIP) نیز یک بیماری است که توسط یک گونه جهش یافته از ویروس کرونا در گربه ایجاد می‌شود. ویروسFIP می‌تواند باعث ایجاد علائم بالینی مختلفی از جمله تولید مایع در حفره شکم و قفسه سینه گربه شود.
چه زمانی انجام آزمایش برای گربه توصیه می‌شود؟
دلایل متعددی برای انجام آزمایش بیماری ویروسی در گربه وجود دارد. از آنجا که هر دو بیماری FeLVو FIV می‌توانند با طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها، از جمله سرطان مغز استخوان و نقص سیستم ایمنی همراه شوند انجام آزمایش بیماری ویروسی در گربه‌ها به شدت در مواقعی که گربه بیمار است توصیه می‌شود.
دامپزشک شما ممکن است انجام آزمایش را به دلایل دیگری هم توصیه کند. به‌عنوان مثال می‌توان آزمایش ویروسی در گربه را برای گربه‌ای که در معرض ارتباط با گربه دیگری با وضعیت نامعلوم قرار گرفته است یا برای پذیرشِ مراقبت از گربه‌ای که قبلاً با گربه‌های دیگر در ارتباط بوده انجام داد.
از آنجا که تعداد گربه‌هایی که در معرض ویروس کرونا هستند بسیار کم است، انجام آزمایش خون کرونا در گربه به احتمال زیاد مفید نیست. بنابراین آزمایش کرونا به طور کلی محدود به گربه‌هایی می‌شود که در آنها احتمال ابتلا به بیماری به دلیل مشاهده علائم بالینی و داده‌های آزمایشگاهی دیگر محتمل است. گاهی اوقات افرادی که صاحب تعداد زیادی گربه هستند (مانند مراکز پرورش حیوانات) آزمایش تشخیص کرونای گربه انجام می‌دهند تا از انتشار ویروس بین آنها جلوگیری کنند.
آزمایش تشخیص عفونت ویروسی لوسمی در گربه
آزمایش‌های غربالگری FeLV وجود آنتی‌ژن ویروسی (پروتئین ویروسی) در نمونه خون گربه را بررسی می‌کند. دامپزشک می‌تواند با استفاده از یک کیت مخصوص تست، غربالگری FeLV را در همان محیط کلینیک انجام دهد. اگر آنتی‌ژن FeLV در نمونه خون وجود داشته باشد کیت آزمایش تغییر رنگ می‌دهد.
مشاهده هزینه نگهداری از حیوانات خانگی
نتیجه آزمایش غربالگری مثبت نشان‌دهنده Viremia است. با این حال، از آنجا که درصدی از گربه‌ها به طور طبیعی قادر به حذف ویروس از سیستم ایمنی خود هستند این ویروس ممکن است دائمی نباشد. از آنجا که جواب هیچ آزمایشی برای مدتی طولانی قابل استفاده نیست و به دلیل احتمال وجود Viremia بصورت موقتی و گذرا، تأیید نتیجه مثبت آزمایش به ویژه در حیوانات بدون علائم بالینی بسیار مهم است.
نتیجه مثبت آزمایش نشان دهنده وجود ویروس است و نشان می‌دهد که گربه احتمالاً نمی‌تواند ویروس FeLV را از بدن خود حذف کند. دامپزشکان از آزمایش‌های تشخیصی جدیدتر DNA یا همان (PCR) که مواد ژنتیکی ویروسی را تشخیص می‌دهد نیز برای تأیید عفونت‌های FeLV استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد آزمایش‌های مبتنی بر PCR هنگام ارزیابی نمونه‌های خون نسبت به آزمایش‌های غربالگری مزیت چندانی ندارند.
آزمایش تشخیص عفونت نقص ایمنی در گربه
آزمایش‌های غربالگری FIV به دنبال وجود آنتی‌بادی انجام می‌شود. آزمایش‌های غربالگری FIV را می‌توان در همان محیط کلینیک با استفاده از کیت‌های مخصوص آزمایش انجام داد. درست مانند غربالگریFeLV ، این کیت‌ها در صورت وجود آنتی‌بادی FIV در نمونه خون تغییر رنگ می‌دهند. اگر به‌تازگی پس از انجام آزمایش، بیماری ویروسی گربه تشخیص داده شده باشد تست FIV ممکن است نتیجه منفی کاذب بدهد. بین نتیجه مثبت آزمایش و عفونت FIV ارتباط خوبی وجود دارد. با این وجود، تأیید نتیجه آزمایش غربالگری مثبت، به‌ویژه در حیواناتی که علائم بالینی ندارند، بسیار مهم است زیرا هیچ آزمایشی همیشه دقیق نیست.
مهم است بدانید که وجود آنتی‌بادی‌های مادرزادی در بچه‌گربه‌های زیر 6 ماه ممکن است منجر به نتیجه مثبت کاذب شود. در چنین شرایطی این بچه‌گربه‌ها باید بعد از 6 ماهگی یا بعد از 60 روزگی که آنتی‌بادی‌های مادرزادشان از بین رفت دوباره آزمایش شوند.
درخواست خدمات مراقبت از حیوانات خانگی
علاوه بر این، از آنجا که این آزمایش به دنبال وجود آنتی‌بادی FIV است که برای تولید در سیستم ایمنی گربه به زمان نیاز دارد، اگر اخیراً بیماری ویروسی گربه تشخیص داده شده باشد ممکن است جواب آزمایش FIV به‌صورت کاذب منفی شود. بنابراین در صورت وجود سابقه تماس احتمالی با ویروس، زخم‌های اخیر یا قرار گرفتن در معرض گربه‌های خیابانی و بی‌سرپرست، ممکن است مجدداً در دو ماه نیاز به تکرار آزمایش باشد.
مهم است که بدانیم گربه‌های آلوده به FeLV یا FIV ممکن است سال‌ها زنده بمانند. گاهی نتیجه مثبت آزمایش می‌تواند تنها نشان دهنده وجود عفونت ویروسی باشد و لزوماً به معنی وجود خود بیماری نیست. حتی آزمایش‌های جدید DNA که برای تشخیص ژنتیکی ویروس طراحی‌شده‌اند قادر به تشخیص دقیق گونه‌های مختلف کرونا نیستند.
لازم به ذکر است اگرچه اطلاعات ترکیبی به دست آمده از علائم بالینی، آزمایش‌های آزمایشگاهی و مشخصات مایعات موجود در حفره شکم یا قفسه سینه ممکن است از وجود FIP پشتیبانی کند، تشخیص قطعی FIP همچنان به بررسی میکروسکوپی بافت آسیب‌دیده یا یافته‌های پس از مرگ حیوان متکی است.
