لوله کشی گاز توکار یکی از مسائل چالش برانگیز در اجرای ساختمان‌ها است. برای انجام این مورد بایستی حتماً به یکسری نکات ایمنی توجه شده و تمامی استانداردهای لازم رعایت شود. زیرا در لوله کشی به روش توکار هر اقدام نادرست و غیرحرفه‌ای می‌تواند فاجعه‌آفرین شود. رعایت استانداردهای مخصوص لوله کشی و همچنین پروتکل‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. ما در این مقاله قصد داریم تا به بررسی خطرات لوله کشی گاز توکار بپردازیم. بنابراین اگر ساختمانی در حال اجرا دارید، پیشنهاد می‌شود که حتماً در ادامه با ما همراه باشید.
لوله کشی گاز توکار چیست؟
پیش از این‌که به بررسی خطرات لوله کشی گاز توکار بپردازیم، لازم می‌دانیم تا درمورد این روش توضیحاتی را بیان کنیم. زیرا ممکن است این سوال برای عده زیادی از افراد پیش بیاید که لوله کشی گاز توکار چیست؟
در پاسخ به این سوال باید بگوییم که لوله کشی به روش توکار جهت انتقال گاز انجام می‌شود. در این روش لوله‌ها در دسترس نبوده و داخل دیوار و یا زمین تعبیه می‌شوند. به‌همین خاطر بایستی این امر به‌صورت صحیح و بسیار دقیق اجرا شود و حتما لوله‌ها در سطح کیفی بالا قرار داشته باشند. جوشکاری لوله گاز یکی از حساس‌ترین کارها در روش توکار است که باید به‌درستی و توسط افراد حرفه‌ای انجام شود.
لوله‌کشی گاز توکار بسیار مستحکم بوده و از مقاومت بسیار بالایی در مقابل عواملی مثل فرسایش، رطوبت یا ضربه برخوردار است. از روش لوله‌کشی بیشتر در پروژه‌ها و ساختمان‌های بزرگ استفاده می‌شود.
لوله کشی گاز توکار بهتر است یا روکار؟
برای درک بهتر خطرات لوله کشی گاز توکار لازم است بدانید که به‌طور کلی لوله کشی گاز به دو روش توکار و روکار انجام می‌شود که هریک از آن‌ها دارای مزایا و معایبی هستند. در زمان اجرای ساختمان ممکن است افراد برای لوله کشی دچار سردرگمی شوند که از روش روکار استفاده کنند یا توکار!؟ آیا این موضوع سلیقه‌ای است یا باید وضعیت ساختمان را مورد بررسی قرار داد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوالات باما همراه باشید.
لوله کشی گاز روکار برای چه ساختمان‌هایی مناسب است؟
در این نوع روش لوله کشی همانطور که از نام آن مشخص است، لوله‌ها قابل دسترس بوده و روی دیوار یا زمین به‌کار گذاشته می‌شوند. لوله کشی گاز توکار تنها برای پروژههای خاصی قابل اجرا است که عبارتند از:
- ساختمان‌های قدیمی که به لوله‌کشی گاز نیاز دارند
در ایران از ۲۰ سال پیش تا به امروز لوله کشی گاز خانگی پیشرفت بسیار زیادی پیدا کرده‌است. معمولا در شهرهایی که به تازگی در آن‌ها لوله کشی گاز شهری می‌آید، در برخی ساختمان‌های قدیمی، لوله کشی گاز وجود ندارد. بهدلیل این‌که از قبل محلی برای قرارگیری لوله‌های گاز پیش‌بینی نشده بهترین روش همان روش توکار است.
- در پروژههای ارزان قیمت
در برخی پروژه‌ها مثل مسکن‌های روستایی جهت کاهش هزینه‌ها به‌جای لوله کشی گاز توکار از روکار استفاده می‌شود. زیرا این روش از نظر هزینه متریال استفاده شده بسیار مقرون به‌صرفه است.
معایب
- عدم زیبایی
- صدمه پذیری بالا
- استفاده از بست‌ها به‌صورت فراوان
مزایا
- کاهش هزینه‌ها به دلیل استفاده از متریال ارزان
- سرعت اجرای بالا؛ زیرا دارای حساسیت کم‌تری است.
- سهولت در تغییر لوله‌ها
لوله کشی گاز توکار برای چه پروژه‌هایی مناسب است؟
قبل از این‌که درمورد خطرات لوله کشی گاز توکار صحبت کنیم، بایستی بگوییم که این روش لوله کشی برای ساختمان‌های تازه‌ساز مناسب است. در روش توکار بهدلیل استفاده از لوله‌های سپاهان یا مانیسان که قیمت بالایی دارند، پروژه با هزینه‌های بیش‌تری به اتمام می‌رسد.
در لوله کشی گاز توکار خانگی به نوار پیچی نیاز است. بهترین مزیت این روش کاهش طول لوله‌کشی بهدلیل استفاده از مسیرهای میانبر است. در این روش لوله‌ها داخل زمین و دیوار گذاشته شده که باعث زیبایی فضای داخلی منازل نیز می‌شود.
مزایا
- زیبایی در کار
- ماندگاری و دوام بالا
- وجود تنوع در انتخاب مسیر لوله کشی گاز
- مقاومت در برابر فشار بالا
معایب
- حساسیت بالا
- سختی قوانین و ظوابط
- غیرقابل دسترس بودن لوله‌های گاز
- حساسیت و دقت بالا در جوشکاری
تا این بخش از مقاله با توضیح هریک از روش‌های روکار و توکار متوجه شدید که هیچ از آن‌ها نسبت به دیگری تمایز نداشته و هریک مزایا و معایبی دارند. لوله کشی گاز روکار مناسب ساختمان‌های قدیمی و ارزان ساز بوده و لوله کشی توکار برای ساختمان‌های که از صفر ساخته می‌شوند انتخاب مناسبی است اما هزینه نسبتا بالاتری دارد. در ادامه به بررسی خطرات لوله کشی گاز توکار می‌پردازیم.
مطالعه بیشتر: لوله کشی گاز توکار بهتر است یا روکار؟
خطرات لوله کشی گاز توکار
برای پاسخ به این سوال که لوله کشی گاز توکار چه خطراتی دارد؟ باید دوباره به ابتدای متن اشاره کنیم. همانطور که در بخش مقدمه گفته شد، در این روش لوله کشی حساسیت بالایی وجود داشته و بایستی حتما تمامی استاندارهای ایمنی در اجرای آن رعایت شود. اگر در لوله کشی گاز توکار تمامی استانداردها و نکات ایمنی رعایت شده و جوشکاری لوله‌ها نیز توسط افراد حرفه‌ای انجام شود، خطری ساختمان را تهدید نمی‌کند. اما کوچک‌ترین اشتباه یا عدم توجه به یکی از نکات ایمنی موجب شده تا لوله‌های گاز نشتی کرده و فاجعه بزرگی به وجود بیاید.
استفاده از لوله کشی‌های مخصوص آتش نشانی و تعبیه سیستم اعلام حریق در ساختمان‌هایی که لوله کشی توکار دارند، امری الزامی است.
استاندارهای لوله کشی گاز توکار
حال که درمورد خطرات لوله کشی گاز توکار توضیح دادیم، لازم است تا استانداردهای روش توکار را نیز برای شما شرح دهیم.
همانطور که گفته شد در لوله کشی توکار استانداردهایی وجود دارد که عدم توجه به آن‌ها می‌تواند سبب بروز حوادث بزرگی شود. این استانداردها عبارتند از:
- قوانین طراحی خطوط لوله کشی گاز توکار
- انتخاب لوله باکیفیت و مناسب
- انتخاب اتصالات جوش مناسب
- دودکش گاز استاندارد
- استاندارد نصب دودکش
- استاندارد بودن مسیر عبور دودکش
- نوار پیچی مناسب
- انتخاب نوار عایق باکیفیت و مناسب لوله کشی گاز توکار
- رعایت فاصله میان لوله‌های گاز با دیگر اتصالات ساختمان
نکات مهم در رابطه با لوله کشی توکار
رعایت یکسری نکات در اجرا لوله کشی گاز باعث می‌شود تا دیگر خطرات لوله کشی گاز توکار ساختمان و افراد را تهدید نکند.
این نکات ایمنی عبارتند از:
- محصولات استفاده شده در لوله کشی گاز توکار بایستی دارای کیفیت بالایی باشند تا در زمان جوشکاری مقاومت خود را از دست ندهند. شما می‌توانید جهت بررسی کیفیت لوله‌ها، اتصالات و… از مهندسین ناظر گاز کمک بگیرید. درصورتی‌که مهندس ناظر محصولات را تایید کرد، می‌توانید در لوله کشی توکار از آن‌ها استفاده کنید.
- اگر نیاز به ایجاد تغییر مسیر لوله کشی باید با ناظر مشورت شود.
- مورد دیگری که باید درزمان لوله کشی گاز توکار به آن توجه داشت، اندازه لوله‌ها است. برای این‌کار در ابتدا باید دورترین نقاط مصرف گاز ساختمان درنظر گرفته شده و اندازه لوله‌ها براساس نقشه سایزبندی تعیین شود.
- دودکش و لوله گازی که در یک داکت قرار دارند، بایستی به‌وسیله تیغه‌‌ای از یک‌دیگر جدا شوند.
- جهت عایق کاری لوله‌های گاز بایستی زیر آن‌ها لایه‌ای نازک از ماسه قرار گیرد.
- مسیر عبور لوله‌ها نباید در دودکش، هواکش، تهویه و… باشد.
بیشتر بخوانید : علت گرفتگی لوله فاضلاب
عایق بندی لوله گاز توکار
عایق بندی برای جلوگیری از خطرات لوله کشی گاز توکار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. زیرا لوله‌ها دارای پوششی هستند که باید جهت به‌منظور جلوگیری از ضربه خوردگی حتما عایق بندی شوند. پیش از فرایند عایق کاری لازم است تا با استفاده از بنزین تمام چربی‌های موجود روی لوله گاز از بین بروند.
پس از چربی زدایی توسط پلیمر عایق بندی انجام شده سپس سطح لوله‌ها با نواری پوشانده می‌شود. اما لازم است تا قبل از نوار پیچی مطمئن شوید که پرایمر کاملا خشک شده‌است.
نتیجه‌گیری
درمورد خطرات لوله کشی گاز توکار بایستی بگوییم که در این روش هیچ خطری وجود ندارد به شرط این‌که تمام ظوابط و استاندارهای لازم درنظر گرفته شده‌است. همچنین لوله کشی گاز توکار بیشتر برای ساختمان‌های که از صفر ساخته می‌شوند، مناسب‌تر است. زیرا لوله‌ها در نقاط مناسبی قرار می‌گیرند.
