در خیلی از مواقع، مانند بازسازی، تعمیرات، تغییرات و یا افزایش انشعابات باید در ساختمان لوله کشی گاز انجام شود. در چنین شرایطی، هم می‌توان از لوله کشی گاز توکار استفاده کرد و هم لوله کشی گاز رو کار. به همین دلیل قصد داریم تا در این مقاله همه نکات مربوط به لوله کشی گاز توکار و روکار را توضیح دهیم تا بسته به شرایط بتوانید بهترین انتخاب را انجام دهید.
موارد استفاده از لوله کشی گاز روکار
- ساختمانهای قدیمی که نیاز به لوله کشی گاز دارند.
- پروژه‌های ارزان سازی و روستایی
- اجرای لوله کشی گاز روکار در ساختمانهای قدیمی
ساختمان‌هایی که متعلق به 30 و 40 سال پیش هستند، از لوله کشی گاز برخوردار نیستند. برای گاز رسانی به این ساختمان‌ها، باید لوله کشی گاز انجام گیرد. در این ساختمان‌ها به دلیل قدیمی بودن و تعبیه نشدن امکانات لازم برای مراحل لوله کشی گاز، باید لوله کشی گاز به صورت روکار انجام شود.
اجرای لوله کشی گاز روکار
ساختمان‌هایی که متعلق به 30 و 40 سال پیش هستند، از لوله کشی گاز برخوردار نیستند. برای گاز رسانی به این ساختمان‌ها، باید لوله کشی گاز انجام گیرد. در این ساختمان‌ها به دلیل قدیمی بودن و تعبیه نشدن امکانات لازم برای لوله کشی گاز، باید لوله کشی گاز به صورت روکار انجام شود. در شهرک‌های روستایی یا خانه‌های نوساز روستایی، جهت رسیدن به هزینه تمام شده پایین، از لوله کشی گاز روکار استفاده میشود.
مزایای لوله کشی گاز روکار
- متریال و لولههای مصرفی در لوله کشی گاز روکار ارزان است.
- به علت در معرض دید بودن لولهها در این روش، خطر کمتری لولهها را تهدید میکند و هر نوع نشتی و آسیبی به راحتی قابل تشخیص است.
- در لوله کشی روکار، به دلیل عدم نیاز به نوارپیچی و حساسیت کمتر نسبت به لوله کشی توکار، سرعت اجرای بیشتری دارد.
- لولهها در لوله کشی روکار به راحتی در دسترس هستند، به همین دلیل انشعاب گرفتن و تغییر مسیر و جایگاه در این روش راحت است.
معایب لوله کشی گاز روکار
- لولهها در معرض دید قرار دارند و زیبایی بصری ساختمان را دچار ایراد میکنند.
- به دلیل در دسترس بودن لولهها، احتمال آسیبپذیری و ضربه خوردن لولهها وجود دارد.
- تعداد بست به کار برده شده در لوله کشی روکار بیشتر است و همین موجب زشتی لولهها میشود.
موارد استفاده از لوله کشی گاز توکار
در ساختمان‌هایی که نوسازی می‌شوند، بهتر است که از لوله کشی گاز توکار استفاده شود. در لوله کشی گاز توکار از لوله مانیسمان بدون درز استفاده میشود که گرانتر از لولههای مورد استفاده در لوله کشی گاز روکار است و به همین جهت پروژه‌های ساختمانی کمی گرانتر تمام می‌شوند. در لوله کشی گاز توکار، نوارپیچی انجام میشود. میزان طول لوله کشی در این روش به علت استفاده از مسیرهای کوتاه‌تر، کمتر است.
مطلب پیشنهادی : نحوه رفع ترکیدگی لوله و نشتی‌های احتمالی
مزایای لوله کشی گاز توکار
- زیبایی بصری ساختمان به دلیل مشخص نبودن لولهها حفظ میشود.
- عمر لوله کشی گاز توکار، در صورت انجام نوار پیچی درست و رعایت ضوابط و مقررات، بسیار طولانی است.
- در این روش از لوله کشی گاز، امکان انتخاب مسیرها و محلهای مختلف برای لوله کشی وجود دارد.
- در این روش، لوله کشی، به دلیل استفاده از لولههای بدون درز مانیسمان، فشار بیشتر را تحمل میکند.
معایب لوله کشی گاز توکار
- اجرای لوله کشی توکار از حساسیت بیشتری برخوردار است و ضوابط اجرایی آن سختتر از لوله کشی گاز روکار است.
- در تعمیرات و تغییرات معماری داخلی ساختمان، امکان دسترسی به لولهها نیست.
- جوشکاری و لوله کشی به دلیل پوشانده شدن با مصالح و گچ، از حساسیت بالایی برخوردار است و در صورتی که کیفیت جوش پایین باشد، می‌تواند عواقب بسیاری خطرناکی داشته باشد.
مطلب پیشنهادی : راهنمای لوله کشی شوفاژ ساختمان
مصالح و لوازم مورد استفاده در لوله کشی گاز توکار و روکار
مصالح مورد نیاز برای این دو نوع لوله کشی عبارتند از:
- لوله گاز
- اتصالات گاز
- نوار عایق
- شیرآلات گازی
- الکترود
لوله گاز برای لوله کشی گاز توکار
قبل از ورود تکنولوژی‌های جدید، لوله مورد استفاده در لوله کشی گاز، لولههای مانیسمان بود؛ اما امروزه از لولههای api نیز استفاده میشود.
لوله گاز مورد استفاده در لوله کشی گاز روکار
لوله مورد استفاده در لوله کشی گاز روکار، لولههای درزدار معمولی استاندارد است. یکی از اشتباهات بسیار رایجی که در لوله کشی گاز روکار انجام میشود، استفاده کردن از لولههای شوفاژ است.
اتصالات جوشی گاز مورد استفاده در لوله کشی گاز توکار و روکار
اتصالات جوشی، یکی از مهم‌ترین مصالح و لوازمی است که در لوله کشی گاز انجام میشود. تنها اتصال مجاز برای استفاده در لوله کشی گاز روکار، اتصالات بدون درز یا اتصالات جوشی مانیسمان است.
نوار عایق برای لوله کشی گاز توکار
همه لوله‌هایی که با گچ و سیمان و … پوشانده می‌شوند، باید با دو لایه نوار عایق پوشانده شود. در لوله کشی گاز توکار، نوار عایق گاز و رنگ پرایمر را از یک برند انتخاب کنید.
شیر گازی برای لوله کشی گاز توکار یا روکار
یکی از اجزای ضوابط استاندارد اجباری، شیر گازی است، به همین دلیل شیر گازی باید دارای نشان حک شده استاندارد باشد. فرقی نمی‌کند که از چه نوع شیر گازی در لوله کشی گاز توکار یا روکار استفاده کنید.
برای لوله کشی گاز توکار یا روکار، باید از الکترودهای استاندارد استفاده شود. دلایل اهمیت الکترود جوشکاری عبارتاند از:
- الکترود خوب، جوش و اتصالات بهتری ایجاد میکند.
- لوله کشی گاز با الکترود خوب، بهتر انجام میشود.
نکات اجرایی لوله کشی گاز توکار
- اگر لولههای گاز با لولههای تأسیساتی و کابل برق در یک راستای افقی یا عمودی قرار گیرند، لولههای گاز باید حداقل 10 سانتیمتر با آنها فاصله داشته باشد.
- در صورت قرارگیری لولهها در کانال افقی قرار بگیرد، کانال باید عایق کاری و سپس با ماسه خشک پر شود.
- لولههای گاز نمی‌توانند از داخل دهانه چاه آب و فاضلاب عبور کنند.
- در صورتی که لولهها در کف پارکینگ و یا محل عبور ماشین قرار بگیرند، باید یک کانال حفر و با ماسه پر شود و یا با یک غلاف فلزی محافظت شود تا مانع از وارد شدن فشار به لولهها شود.
- اگر لولههای گاز با لولههای دیگر در یک کانال قرار گیرد، نمی‌توانید کانال را با ماسه پر کنید. کانال باید دارای تهویه مناسب باشد.
نکات اجرایی برای لوله کشی گاز روکار
- ارتفاع لولههای توکار باید طوری باشد که در برابر آسیب‌های خارجی محافظت شود.
- لولههای روکار باید حداقل 5 سانتیمتر از لولههای آب فاصله داشته باشند. در صورتی که امکان رعایت این فاصله نباشد، لولهها باید طبق استاندارد نوارپیچی شوند.
- سیم‌های روکار و کلید پریزهای برق، باید حداقل 5 سانتیمتر از لولههای گاز فاصله داشته باشند.
- لولههای گاز نمی‌توانند از کانالهای هواکش، آسانسور، دودکش و تهویه رد شوند.
- درصورتی که لولههای گاز روکار، در برابر تغییرات دمایی چشمگیری قرار می‌گیرند، باید برای انبساط و انقباض لولهها، پیشبینی‌های لازم انجام شود.
- لولهها باید کیفیت بالایی داشته باشند تا در زمان جوشکاری و ایجاد پخ، دچار افت کیفیت نشوند.
- ایجاد هر نوع تغییر در مسیر لوله کشی گاز، باید با مشورت ناظر انجام شود.
- سایز لولهها باید بر اساس دورترین نقطه مصرف یک ساختمان تعیین شود.
- در صورت قرارگیری لوله گاز و دودکش در یک داکت، باید به وسیله یک تیغ از هم جدا شوند.
انتخاب لوله کشی گاز روکار یا توکار؟
در کل نمی‌توان با اطمینان گفت که یکی از این دو روش بر دیگری ارجحیت دارد. انتخاب هر یک از اینها بستگی به شرایط پروژه و امکانات آن دارد. برخی از عواملی که در انتخاب لوله کشی گاز توکار یا روکار عبارتاند از:
- نوع پروژه
- مسائل زیباشناختی
- تعمیر و نگهداری
- بودجه
مطلب پیشنهادی : علت ترکیدن لوله های آب در زمستان
نکات لوله کشی گاز روکار در مناطق مرطوب و عبوری جریان آب
- نوارپیچی کردن دو لایه لولهها
- پاکسازی کردن کانال از مواد اضافی
- قیرگونی کردن کانال
- شیبدار کردن کف کانال
