تاسیسات ساختمان یکی از مهم‌ترین فاکتور‌هایی است که باید به بهترین شکل پیاده‌سازی شود. استانداردهای زیادی برای تاسیسات وجود داشته که بر اساس آن می‌توان ساختمان را در گروه‌های مختلفی درجه‌بندی کرد. قطعا عبارت ایمن‌سازی ساختمان به گوشتان خورده است، ایمن‌سازی ساختمان تمام جزئیات آن اعم‌از؛ سازه، لوله کشی، برق کشی و مصالح را در بر می‌گیرد. اگر لوله کشی آب و گاز به‌درستی انجام نشود، علاوه‌بر ایجاد خسارات بسیار زیاد، خطرات جبران‌ناپذیری را به بار خواهد آورد. به‌همین دلیل لوله کشی اهمیت بسیار زیادی دارد.
هنگام لوله کشی گاز، تعیین سایز لوله بسیار مهم است. شاید به این فکر کنید که مگر لوله‌های مخصوص ساختمان جهت گاز‌کشی یک اندازه‌ی خاص ندارد؟ قطعا سایز لوله گاز مختلف است. ساختمان‌های بزرگ و چند طبقه از لوله گاز متفاوتی نسبت به ساختمان کوچک و یک طبقه استفاده می‌کنند. تعیین لوله گاز ساختمان بر اساس شرایط مختلفی تعیین خواهد شد. در این مقاله قصد داریم به‌موضوع تعیین سایز لوله گاز ساختمان بپردازیم پس با ما همراه باشید.
عوامل تعیین کننده‌ی سایز لوله گاز ساختمان
- مساحت ساختمان: انشعاب لوله گاز باید چه مساحتی را تحت پوشش دهد؟ جواب این سوال در تعیین سایز لوله گاز ساختمان بسیار مهم است. در فرمول تعیین کننده‌ی سایز لوله گاز، حداکثر مسافتی که لوله باید طی می‌کند، یکی از فاکتور‌های مهم است.
- نقشه‌ی ساختمان: الگو و نقشه‌ی ساختمان، تعداد اتاق‌ها، میزان پوشش‌دهی گاز در ساختمان و هم‌چنین فضای باز ساختمان مهم است. بر اساس نقشه و طبق استانداردهای موجود مشخص می‌شود که چه قسمت‌هایی از خانه و ساختمان را می‌توان لوله کشی کرد. اگر قسمتی فاقد استاندارد باشد، هرگز لوله‌کشی گاز برای آنجا انجام نخواهد شد.
- دستگاه‌های موجود در ساختمان: موتور خانه، بخاری گازی، آبگرمکن، شوفاز، اجاق گاز و دستگاه‌هایی که به گاز شهری متصل هستند، در تعیین سایز لوله گاز نقش مهمی دارند. چرا که این دستگاه‌ها تعیین کنده‌ی گاز مصرفی در ساختمان خواهند بود و انشعاب گاز باید توان تامین گاز مصرفی را داشته باشد. اگر از لوله گاز با سایز کوچک استفاده شود، گاز کمی وارد ساختمان شده که تامین کننده‌ی نیاز آن نمی‌باشد.
- ظرفیت کنتور: کنتور گاز خروجی خاصی داشته و با توجه به ظرفیت آنها میزان خروجی گاز بر اساس متر‌مربع تعیین می‌شود. با توجه به این که از چه کنتوری استفاده می‌شود، سایز لوله گاز نیز تعیین خواهد شد. چرا که لوله‌ها عاملی برای تنظیم کننده‌ی گاز خروجی می‌باشند، از هر لوله‌ای برای انشعاب استفاده نخواهد شد.
فرمول تعیین سایز لوله گاز ساختمان
دو فاکتور بسیار مهم برای تعیین سایز لوله گار ساختمان وجود دارد:
- حداکثر مسیری که لوله گاز طی می‌کند.
- میزان مصرف گاز شهری
یک جدول استاندارد برای تعیین سایز لوله گاز وجود دارد که پارامتر‌های آن دو عامل بالا است. برای جلوگیری از هدر رفت انرژی گاز و هم‌چنین تامین گاز مورد نیاز ساختمان باید هر دو فاکتور بسیار دقیق و اصولی تعیین شوند. کوچک‌ترین خطایی در محاسبه‌ی این دو فاکتور سبب تحمل هزینه‌های اضافی و خسارت برای ساختمان خواهد شد.
| فاصله سر لوله رابط تا شیر قفل سونده علمک(cm) | سایز سر لوله رابط بالای علمک(in) | سایز شیر اصلی(in) | قطر جانشین کنتور یا لوله رابط(in) | طول جانشین کنتور(cm) | حداقل فاصله کنتوراز سقف(cm) | فاصله کنتور از دیوار(cm) | ظرفیت گازدهی(m3/hr) | نوع کنتور | |
| مشترک | تکی | ||||||||
| 50 | 30 | 1 | 1 | 1 | 25-30 | 10 | 10 | 0.1-6 | G4 |
| 50 | 30 | 1 | 1 | 1 | 25-30 | 10 | 10 | 6.1-10 | G6 |
| 50 | 30 | 1 | 1 | 1 | 35-40 | 15 | 15 | 10.1-16 | G10 |
| 50 | 30 | 1 | 1 1/2 | 1 | 35-40 | 15 | 15 | 16.1-25 | G16 |
| 60 | 40 | 1 | 2 | 2 | 82 | 30 | 25 | 25.1-40 | G25 |
| 60 | 40 | 1 | 2 | 2 | 120-150 | 40 | 30 | 40.1-65 | G40 |
| 60 | 40 | 1 | 2 | 2 | 120-150 | 40 | 30 | 65.1-1100 | G65 |
| 60 | 40 | 1 | 2 | 2 | 120-150 | 40 | 30 | 100.1-160 | G100 |
کلام آخر
لوله کشی گاز یکی از مهم‌ترین فرآیندهایی است که در طی ساخت ساختمان باید به‌درستی انجام شود. تعیین سایز لوله گاز برای ایمن سازی ساختمان بسیار مهم است، چرا که سایز لوله گاز مقدار گاز ورودی به ساختمان را تعیین می‌کند، مقدار اضافی باعث هدر رفت انرژی و هم‌چنین افزایش هزینه‌های ناشی از مصرف گاز خواهد شد. مقدار کمتر نیز جواب‌گو مصرف ساختمان نبوده و دستگاه‌هایی که با گاز کار می‌کنند، دچار مشکل خواهند شد.
