نحوه ی عملکرد رادیاتور خودرو و 4 دلیل ترکیدن آن

ممکن است شما هم هنگام مسافرت در روزهای گرم تابستان با افزایش آمپر و داغ شدن خودرو مواجه شده باشید. در این حالت اگر به رانندگی ادامه دهید، احتمالا با ترکیدن رادیاتور ماشین روبرو خواهید شد. تعمیر رادیاتور مشکلی است که معمولا تقاضای زیادی برای تعمیر دارد و افراد زیادی برای این موضوع به مکانیکی مراجعه می‌کنند. در این مقاله قصد داریم بطور کامل علت ترکیدن رادیاتور ماشین را بررسی کرده و با ارائه راهکارهایی از آن جلوگیری کنیم.

نحوه کارکرد رادیاتور

رادیاتور خودرو قطعه ای است که نقش مهمی در کارکرد وسیله نقلیه‌ی شما دارد. اغلب رانندگان می‌دانند که وظیفه رادیاتور که برخی به اختصار به آن رادیات می‌گویند خنک کردن موتور خودرو است. اگر رادیاتور به درستی کار نکند و تحت فشار قرار بگیرد ممکن است با ترکیدن رادیاتور خودرو خود مواجه شوید.

رادیاتور هنگامی که سرد است و حرارت بالایی ندارد، اساسا تحت فشار نیست، اما وقتی که بدلیل کارکرد زیاد داغ می‌شود، به یک سیستم فشار تبدیل می‌شود. هنگامی که این دستگاه سرد باشد به راحتی می‌توانید سطح آب رادیات را بررسی کنید. اما اگر هنگام داغ بودن بخواهید آن را چک کنید احتمالا با مخلوط آب داغ و ضدیخ روبرو می‌شوید که ممکن است به شما آسیب برساند.

اجزای سیستم خنک کننده خودرو و عملکرد رادیاتور

عملکرد رادیاتور

همانطور که بیان شد وظیفه رادیاتور خنک نگه داشتن آب درون خودرو است. در واقع آب توسط پمپ، درون موتور و رادیاتور جریان می‌یابد. این آب هنگامی که به موتور وارد می‌شود به دلیل دمای درون موتور گرم شده و هنگام عبور از رادیاتور دوباره خنک می‌شود. همچنین 2 شلنگ بین موتور و رادیاتور قرار دارد. شلنگ بالایی از طریق محفظه ترموستات به موتور متصل می‌شود. وظیفه ترموستات اندازه‌گیری میزان دما در فاصله بین موتور و رادیاتور است. اگر خودروی شما فاقد نشانگر میزان آب است، احتمالا یک چراغ خطر برای هشدار در مواقع لازم صفحه آمپر وجود دارد.

لوله‌های داخلی و خارجی

رادیاتور دارای دو لوله کوچک فلزی است که به بدنه رادیاتور متصل شده‌اند. یکی از آن‌ها به داخل رادیاتور می‌رود و دیگری از آن بیرون می‌آید. این لوله‌ها در نهایت به گیربکس می‌رسند. در صورتی که گیربکس دارای کولر (خنک کننده) جداگانه نباشد، رادیاتور به عنوان خنک‌کننده برای خنک کردن روغن گیربکس عمل می‌کند.

فن‌ها

همچنین رادیاتور به یک یا دو فن مجهز است تا فرآیند خنک‌کنندگی را بهبود دهند. این فن‌ها ممکن است از نوع برقی باشند که مستقیم به رادیاتور متصل می‌شوند، یا از نوع دستی که به پمپ آب (واتر پمپ) وصل می‌شوند.

دلایل ترکیدن رادیاتور ماشین

دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است باعث ترکیدن رادیاتور خودرو و مراجعه به تعمیرگاه، برای تعمیر رادیاتور شود. اگر فشار رادیاتور بیش از حد شود، می‌تواند باعث ایجاد سوراخ در مخزن رادیاتور شود که از مهمترین علل ترکیدن رادیات خودرو به شمار می‌رود. همچنین گرفتگی لوله‌های رادیاتور (تجمع آهک) نیز می‌تواند باعث ایجاد فشار زیاد و در نهایت ترکیدن رادیاتور ماشین شود. با این حال درپوش رادیاتور طوری طراحی شده است که بتواند فشار هوا را تخلیه کند، اما هنگامی که این فشار بیش از حد باشد، از خارج کردن آن ناتوان خواهد بود. در ادامه علت ترکیدن رادیاتور ماشین را به صورت موردی بیان می‌کنیم:

• زنگ زدگی می‌تواند باعث از بین رفتن پوشش فلزی رادیاتور شده و در نهایت باعث ایجاد ترک شود.
• خرابی ترموستات یا ایجاد نشتی در واشر سر سیلندر می‌تواند باعث گرم شدن بیش از حد یا فشار بالای آب رادیات در داخل رادیاتور شود که در نهایت منجر به ایجاد ترک خواهد شد.
• گرمای تابستان باعث می‌شود تا رادیاتور نتواند به کمک هوای بیرون خنک شود. در نهایت کم شدن میزان آب باعث گرم شدن بیش از حد و ترکیدن رادیاتور ماشین می‌شود.
• اگر در سرمای زمستان از ضدیخ استفاده نشود، ممکن است آب موجود در رادیاتور یخ زده و باعث ایجاد منافذی شود که در نهایت به صورت ترک خود را نشان می‌دهند.

1- آسیب به مخزن رادیاتور

برخی از مخازن رادیاتور از پلاستیک ساخته شده‌اند. به دلیل میزان گرمای روزانه موجود در رادیاتور، این مخازن در نهایت فرسوده شده و ممکن است ترک بخورند. اگر هنگام رانندگی در جاده با سنگ یا موارد دیگری برخورد کنید، ممکن است تایرها هنگام بالا آمدن با رادیاتور برخورد کنند و به قسمت‌های فلزی رادیاتور آسیب برساند. این آسیب در نهایت باعث ایجاد نشتی در مخزن رادیاتور خواهد شد.

بیشتر بخوانید راهنمای جامع تعویض و تعمیر رادیاتور پراید

2- نشتی آب در رادیاتور

اگر رادیاتور نشتی آب داشته باشد، خودرو بیش از حد گرم می‌شود و ممکن است موتور خودرو آسیب ببینید. در این حالت معمولا موتور خودرو قفل شده و ماشین متوقف خواهد شد. اگر لوله‌های رادیاتور آلمینیومی باشند، احتمالا پیچ و تاب دارند. این پیچ و تاب به اندازه‌ای است که در واشر یک سوراخ ایجاد شود. اگر بیش از حد دچار پیچیدگی شوند، به تعمیر یا تعویض نیاز خواهند داشت که هزینه زیادی را باید متحمل شوید.

3- علت ترکیدن رادیاتور ماشین به دلیل ترموستات ماشین

ترموستات یک کنترل‌کننده الکتریکی است که دمای آب را در خودرو  اندازه می‌گیرد تا مکانیسم خودرو برای خنک کردن مشخص شود. یکی از رایج‌ترین دلایلی که ممکن است باعث شود موتور شما بیش از حد گرم شود،خرابی ترموستات است. ترموستات ماشین با ترموستات خانه شما متفاوت است. در خانه ترموستات دما را ردیابی می‌کند و بسته به تنظیمات آن، سیستم تهویه مطبوع را روشن می‌‌کند. اما اگر خانه شما بیش از حد گرم شود و هیچ اتفاقی نیفتد، مشکل بزرگی پیش نمی‌آید و نهایتا خودتان متوجه می‌شوید و پنجره‌ها را باز می‌کنید یا کولر را روشن می‌کنید!

اما وقتی موتور شما خیلی داغ شود، نمی‌توانید کاری برای رفع مشکل انجام دهیدچون ترموستات موتور شما در واقع دریچه‌ای است که جریان مایع خنک کننده موتور را کنترل می‌کند. هنگامی که موتور داغ می‌شود، سوپاپ باز می‌شود و مایع خنک‌کننده برای کاهش دمای موتور از آن عبور می‌کند.  اما اگر موتور خنک باشد سوپاپ بسته است تا جریان مایع خنک کننده را مسدود کند و به گرم شدن موتورِ سرد کمک کند. ممکن است ترموستات خراب خودروی شما در حالت بسته گیر کرده و این مشکل باعث گرم شدن بیش از حد موتور شود و شما بدون اطلاع از مشکل به رانندگی ادامه دهید. مهم نیست که موتور چقدر داغ می‌شود، مایع خنک کننده نمی‌تواند از آن عبور کند. این یک مشکل خیلی جدی است و می‌تواند باعث داغ شدن سریع موتور شما شود.

4- کم شدن سطح آب رادیاتور

اگر بخش زیادی از آب رادیاتور به بیرون نشت کند، خودرو بیش از حد گرم می‌شود. هنگامی که خودرو بیش از حد گرم شود آسیب‌های زیادی به موتور وارد می‌شود. حتی ممکن است موتور قفل شود و ماشین را از کار بیاندازد.اگر متوجه شدید که نشانگر آب به رنگ قرمز درآمده فوراً توقف کنید و ماشین را خاموش کنید تا از گرم شدن بیش از حد آن جلوگیری کنید. قبل از اینکه بخواهید درب رادیاتور را باز کنید، ماشین باید حداقل یک و نیم ساعت خنک شود.

5- مایع خنک‌کننده رادیاتور

علت ترکیدن رادیاتور پراید و یا بطور کلی علت ترکیدن رادیاتور ماشین می‌تواند در فرآیند مایع کننده باشد. اگر ترموستات شما درست کار می‌کند و ایرادی ندارد، مشکل می‌تواند مربوط به مایع خنک کننده باشد. ممکن است مجاری خنک کننده با زنگ زدگی یا سایر رسوبات موتور مسدود شده باشد یا ممکن است مایع خنک کننده کافی در موتور وجود نداشته باشد. اغلب، سطح مایع خنک کننده به دلیل نشتی کاهش می‌یابد. در صورت بروز این مشکل حتما سریعا از یک تعمیرکار کمک بگیرید.

6- خرابی فن رادیاتور ماشین

رادیاتور شما مسئول خنک کردن مایع خنک کننده موتور در هنگام عبور از شبکه داخلی آن است. بنابراین عملکرد رادیاتور برای حفظ دمای موتور حیاتی است. هنگامی که مشکل رادیاتور باعث گرم شدن بیش از حد موتور شما می‌شود، یکی از اولین مواردی که باید بررسی کنید فن رادیاتور و تمام قطعات فن است. این مشکل در ماشین پراید زیاد پیش می‌آید و می‌تواند دلیل ترکیدن رادیاتور پراید شما باشد. اگر فن شما به دلیل شکستگی تیغه فن یا مشکل در اتصالات درست کار نمی‌کند باید فورا آن را تعمیر کنید چون این مشکل می‌تواند مانع از کاهش دمای مایع خنک کننده در رادیاتور شود.

مراقبت از رادیاتور و جلوگیری از ترکیدن رادیاتور ماشین

• یک هشدار مهم در رابطه با ترکیدن رادیاتور ماشین وجود دارد که معمولا به آن توجه نمی‌شود. اگر تمام آب درون رادیاتور در اثر نشتی تخلیه شود، آبی برای اندازه گیری دمای رادیاتور وجود ندارد و نشانگر آن در آمپر به درستی نمایش داده نمی‌شود. در واقع طوری نشان می‌دهد که انگار ماشین کاملا خنک است. بنابراین لازم است حداقل ماهی یکبار خودتان میزان آب رادیاتور را چک کنید.
• برای اینکه رادیاتور را در شرایط مناسبی نگه دارید، لازم است آب رادیات را بطور منظم تعویض کنید. اگر مدت زمان طولانی، آب رادیات را عوض نکنید، شروع به ایجاد خوردگی و ترک در رادیاتور می‌کند. این موضوع قطعا باعث ایجاد نشتی و گرم شدن بیش از حد رادیاتور و موتور خواهد شد.
• اگر همواره در زیر ماشین لکه‌های آب جمع می‌شود و باید دائما آب رادیات را دوباره پر کنید، احتمالا رادیاتور شما ترک خورده است. برای تشخیص صحیح و تعمیر رادیاتور خود باید با یک مکانیک تماس بگیرید.

پیشگیری از ترکیدن رادیاتور ماشین

اگر متوجه شدید که آمپر ماشین در حال بالا رفتن و رسیدن به نقطه قرمز است یا چراغ خطر مربوط به آن روشن شده است، خودرو را بلافاصله متوقف کنید و موتور را خاموش کنید تا از گرم شدن بیش از حد جلوگیری کنید. قبل از باز کردن درب رادیاتور، خودرو حداقل باید نیم ساعت متوقف و خاموش باقی بماند (مگر اینکه بخواهید آب داغ و ضدیخ به روی شما بپاشد!).

سخن پایانی

رادیاتور یکی از اجزای مهم در خودرو است که عملکرد صحیح آن تاثیر مستقیم روی عملکرد خودرو دارد و در صورت خراب شدن خیلی سریع به ماشین شما آسیب می‌رساند. برای جلوگیری از ترکیدن رادیاتور ماشین و دریافت تعمیرات پیشگیرانه از تعمیرکاران ماهر آچاره کمک بگیرید. برای دریافت خدمات ما می‌توانید از سایت و اپلیکیشن آچاره استفاده کنید و یا با شماره تلفت اختصاصی 1471 تماس بگیرید.