شستن ریشه فرش در خانه، سخت‌ترین قسمت تمیز کردن فرش است. انجام این کار نیاز به تجربه و شناخت کافی الیاف فرش و مواد شوینده مناسب دارد. هنگامی که ریشه‌های فرش شسته و سفید شوند تمیزی، زیبایی و جلوه فرش دوچندان می‌شود. به همین دلیل حساسیت زیادی برای شستن ریشه‌های فرش وجود دارد.
زمانی که شما با زحمت و وسواس فراوان فرش را در خانه می‌شویید، قطعا انتظار دارید که فرشی تمیز و درخشان داشته باشید. ولی مشاهده تصویر ناخوشایند ریشه‌های رنگ گرفته و تیره و کدر، تمام زحمات شما را بی‌نتیجه خواهد کرد. این مشکل راهکارهای ساده و کاربردی دارد که قصد داریم در این مقاله به آن‌ها بپرازیم.
به شما پیشنهاد می‌کنیم جهت کسب آگاهی بیشتر در خصوص نظافت و شستشو با مقالات مجله آچاره همراه باشید.
چرا بعد از شستشو ریشه فرش تیره می‌شود؟
غالبا برای ریشه‌زنی فرش از نخ سفید یا شیری رنگ استفاده می‌شود. همین مسئله موجب می‌شود که ریشه‌ها بسیار زودتر از خود فرش کثیف شوند و ظاهری نازیبا پیدا کنند. همچنین ممکن است پس از شستشوی فرش در خانه، رنگ ریشه‌ها کدر و تیره شود. دلایل مختلفی باعث تیره و زرد شدن رنگ ریش‌های فرش می‌شود.
1. استفاده از مواد شوینده نامناسب
زمانی که برای شستشوی فرش از مواد شوینده نامناسب استفاده شود، ممکن است فرش رنگ پس بدهد. بنابراین تماس رنگ فرش با ریشه، آن را تیره خواهد کرد. به همین دلیل ضروری است که با شناخت الیاف فرش خود، مواد شوینده مناسبی به کار ببرید.
2. شستشوی فرش با آب داغ
تصور اکثریت این است که شستن فرش با آب داغ، آن را تمیزتر و درخشان‌تر خواهد کرد. اما ممکن است رنگ فرش در اثر حرارت بالای آب داغ آسیب ببیند و در آن حل شود. در چنین شرایطی قطعا تغییر رنگ فرش موجب تغییر رنگ ریشه نیز خواهد شد. این اتفاق بیشتر در مورد فرش‌هایی که جنس نخ آن‌ها از پشم است رخ می‌دهد. اما در هر صورت شستشوی فرش با آب داغ به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود.
3. شستشو و خشک کردن غیر اصولی فرش
روش شستشوی نادرست و خشک کردن فرش به شیوه غلط، به رنگ ریشه‌ها آسیب می‌زند. در روش سنتی و شستشوی فرش دستباف در خانه معمولا فرش را از ارتفاع آویزان می‌کنند تا خشک شود. این کار سبب می‌شود که آب ناشی از شستشوی فرش به سمت ریشه سرازیر شود. به این ترتیب ریشه‌هایی که در مسیر راه‌آب قسمت‌های بالایی فرش قرار دارند، زرد و کدر می‌شوند.
چند راهکار ساده برای جلوگیری از کدر و زرد شدن ریشه فرش
- دقت داشته باشید برای شستن فرش از مواد شوینده غیر اسیدی استفاده نمایید. این مسئله خصوصا در مورد فرش‌هایی که الیاف ظریف‌تری دارند اهمیت بیشتری دارد.
- الیاف فرش خود را بشناسید و باتوجه به آن شستشو را انجام دهید.
- از آب داغ برای شستشوی فرش استفاده نکنید.
- فرش‌هایی را که جنس نخ آن‌ها پشمی است و همچنین فرش‌های دارای رنگ طبیعی را با احتیاط بیشتری بشویید. این فرش‌ها بسیار آسیب‌پذیر بوده و امکان رنگ پس دادن آن‌ها زیاد است.
- قبل از شستشو لازم است حتما فرش و ریشه‌ها را جارو بکشید. گردوغبار روی فرش به هنگام شستشو در تاروپود فرش نفوذ کرده و موجب کدر شدن فرش و ریشه‌ها می‌شود.
- پس از شستشوی فرش سعی کنید با استفاده از پارو یا تی مسطح یا هر وسیله دیگری آب فرش را کاملا خارج کنید. این کار موجب می‌شود که آب شستشوی فرش به شکل زردآب از روی ریشه عبور نکرده و آن را کدر نکند.
- برای خشک کردن فرش عموما آن را لول می کنند و اجازه می‌دهند تا آب آن گرفته شود. اما بهترین حالت این است که فرش را به حالت کاملا باز از ارتفاع آویزان کنید. این کار علاوه بر خشک شدن زودتر فرش، از اختلاط رنگ فرش و ریشه نیز جلوگیری می‌کند.
روشهای شستن ریشه فرش در خانه
در مواقعی ممکن است پس از شستشوی فرش و خشک شدن آن شاهد ریشه‌های تیره و زرد رنگ شوید. یا اینکه مشاهده کنید که فرش تمیز است اما ریشه‌ها کدر و کثیف شده‌اند. بنابراین تصمیم بگیرید بدون شستشوی فرش، صرفا ریشه‌ها را بشویید. مسلما در این دو حالت باید روشهای جداگانه‌ای داشته باشید.
1. شستن ریشه فرش در خانه پس از خشک شدن آن
اگر بعد از شستشو و خشک شدن فرش متوجه زرد و کدر شدن ریشه‌های فرش شدید، قبل از پهن کردن فرش، کار شستشوی ریشه‌ها را انجام دهید. این کار به مراتب راحت‌تر خواهد بود. برای انجام این کار نیاز به شوینده‌ای خواهید داشت که خاصیت سفیدکنندگی داشته باشد. بعضی افراد از مواد سفیدکننده مانند وایتکس برای شستشوی ریشه استفاده می‌کنند. دقت داشته باشید در صورتی که وایتکس با فرش برخورد کند به سرعت به رنگ آن آسیب زده و لکه‌های سفید روی آن ایجاد خواهد کرد.
به همین دلیل توصیه می‌شود از مواد سفیدکننده ملایمتری استفاده کنید. پودر صابون و شامپو فرش انتخاب مناسبی برای این کار می باشند. پودر صابون حاوی مواد سفیدکننده است و توانایی سفید کردن ریشه‌ها را خواهد داشت. کمی از پودر را داخل آب ولرم حل کنید سپس با استفاده از دستکش ریشه‌ها را به این محلول آغشته کنید.
سپس با کمک یک برس یا فرچه به آرامی ریشه‌ها را بشویید و آب‌کشی نمایید. هنگام استفاده از برس دقت کنید که باعث پارگی ریشه نشود. همچنین می‌توانید ریشه را میان کف دست خود نگه داشته و بشویید. انجام این کار به وسیله دستکش علاوه بر جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست، در تمیز شدن ریشه نیز موثر است. زیرا کف دستکش‌های پلاستیکی کمی زبر است و به شستشوی بهتر کمک می‌کند. دقت کنید که فرش را خیس نکنید. زیرا ممکن است مشکل کدر شدن ریشه‌ها مجددا تکرار شود.
در صورتی که ریشه‌ها بسیار تیره شده باشند و محلول پودر صابون و یا شامپوی فرش نتیجه‌بخش نباشد. برای شستن ریشه فرش در خانه می توان از پودر لباسشویی نیز استفاده کرد. پودر لباسشویی دارای تکه‌های صابون و مواد سفید کننده است و برای از بین بردن زری و تیرگی ریشه‌ها موثر است.
2. شستن ریشه فرش در خانه بدون جابجایی آن
در این شرایط کار شستن ریشه‌ها کمی سخت‌تر خواهد بود. برای انجام این کار بهتر است با قرار دادن چند تکه چوب یا آجر در قسمت‌های انتهایی فرش شیب ملایمی به سمت ریشه‌ها ایجاد نمایید. این کار از برگشت و نفوذ آب به داخل فرش جلوگیری می‌کند. سپس با استفاده از شامپو فرش یا محلول پودر صابون و آب، ریشه‌ها را بشویید. سپس با قراردادن یک ظرف کوچک در زیر ریشه‌ها، آب‌کشی ریشه را انجام دهید.
در حالت دوم می‌توانید با استفاده از یک اسفنج یا دستمال سفید، ریشه‌ها را شسته و با یک دستمال نم‌دار، مواد شوینده را از روی ریشه‌ها پاک کنید. این کار را با صبر و حوصله بیشتر انجام دهید تا مواد به طور کامل از روی ریشه‌ها پاک شود.
روش تمیز نگه داشتن ریشه فرش
همانطور که اشاره شد ریشه‌ها از نخ سفید و شیری بافته می‌شوند. به همین دلیل به سرعت تیره و کثیف می‌شوند. روشهای متعددی برای حفظ تمیزی آن‌ها وجود دارد.
1. استفاده از چسب‌های پهن برای ریشه فرش
در این روش از چسب‌های پهن برای جلوگیری از تیره شدن ریشه‌ها استفاده می‌شود. اما این روش غلط به هیچ عنوان توصیه نمی‌شود. زیرا در طولانی مدت مواد شیمیایی چسب روی ریشه‌ها تاثیر گذاشته و حتی باعث تغییر رنگ آن خواهد شد. همچنین به دلیل عدم جریان هوا میان ریشه‌ها این روش موجب پوسیدگی ریشه‌ها خواهد شد.
محاسبه رایگان هزینه خدمات قالیشویی در محل!
2. لفافه دوزی ریشه فرش برای پرهیز از شستن ریشه فرش
در این روش با استفاده از پارچه برزنت یا متقال لبه فرش را دوخته و ریشه را درون آن قرار می‌دهند. در این روش آسیبی متوجه ریشه نمی‌شود. اما از آنجا که ریشه‌ها جزئی از زیبایی فرش هستند، پوشاندن آن‌ها ممکن است جلوه و زیبایی فرش را کمتر کند.
3. استفاده از کاورهای پارچه‌ای و توری ریشه فرش
امروزه کاور ریشه فرش به دو صورت پارچه‌ای و توری عرضه می‌شود که بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. خصوصا کاورهای توری که علاوه بر حفظ تمیزی ریشه، زیبایی ریشه و فرش را نیز مخفی نمی‌کند. استفاده از این کاورها مانع از عبور جریان هوا نمی‌شود. بنابراین نگرانی بابت پوسیدگی ریشه وجود ندارد.
کاورهای ریشه به صورت آماده مصرف تولید می‌شوند و نیازی به دوخت ندارند. نصب آسان و ظاهر زیبا و حفظ و نگهداری ریشه از پوسیدگی و کنده شدن از جمله مزایای آن است.
سخن پایانی
فرش جزء مهمی از دکوراسیون داخلی خانه ما ایرانیان است. زیبایی و هنر به‌کار رفته در آن، ارزش فرش را صدچندان می‌کند. به‌همین دلیل حفظ و نگهداری آن به‌نحو مطلوب، ضرورتی است که ما ایرانیان به خوبی به آن واقفیم. شستشوی فرش و کدر شدن رنگ ریشه فرش مشکلی است که از روزگاران گذشته وجود داشته است.
اما خوشبختانه امروز با وجود مراکز قالیشویی متبحر و مجهز آچاره به تجهیزات پیشرفته این مشکل رفع شده است. دیگر نیاز نیست برای شستشوی فرش یا شستن ریشه فرش در خانه مشقت بسیاری را متحمل شد. آچاره با معرفی بهترین مراکز و افراد کاردان در این زمینه یاری‌گر شما می‌باشد.
