برای اینکه بخواهیم برق را در داخل ساختمان به جریان بندازیم، نیازمند سیم کشی صحیح در فضاهای داخلی ساختمان هستیم. به طور کلی می‌توان فضای داخلی یک واحد را به چند بخش تقسیم کرد. این فضا شامل اتاق خواب، آشپزخانه، فضای پذیرایی و سرویس‌های بهداشتی می‌شود.
هر کدام از آنها دارای قوانین خاص خود می‌باشند که در این مطلب با در مورد سیم کشی فضای داخلی ساختمان و قوانین و نحوه آن صحبت خواهیم کرد.
تهیه نقشه الکتریکی برای سیم کشی فضای داخلی ساختمان
قبل از اینکه بخواهید اقدامی برای سیم کشی فضای داخلی ساختمان انجام دهید نیازمند نقشه برق خواهید بود. برای تهیه نقشه برق لازم نیست حتماً اطلاعات پیچیده‌ای را بلد باشید کافی است که پلانی از فضای داخلی واحد داشته باشید تا به کمک آن بتوانید محل روشنایی واحد، محل نصب پریزهای برق، تلفن و آنتن را تعیین کنید.
چقدر نور برای هر فضا لازم است ؟
در سیم کشی فضای داخلی ساختمان، نقشه روشنایی به شما کمک می‌کند تا متوجه بشوید که چراغ روشنایی هر قسمت از آپارتمان از چه محلی و چگونه کنترل می‌شود. با کمک این نقشه محل قرار گیری کلیدها و چراغ‌ها را تشخیص داده و مسیر لوله کشی برق را از روی این نقشه می‌توانید تعیین کنید.
برای بدست آوردن مقدار نور لازم برای هر فضا باید مراحل زیر را انجام دهید :
- مساحت فضا را به دست آورید.
- مقدار روشنایی مورد نیاز بر حسب نوع فضا را در نظر بگیرید.
- یک کندل-متر یعنی نور درفاصله یک متری از منبع، چقدر روشن است. الزامات روشنایی برای فضاهای مختلف متفاوت است، بعنوان مثال حمام یا آشپزخانه نور کندل-متر بیشتری به نسبت اتاق خواب یا نشیمن نیاز دارند.
با کمک جدول زیر می‌توان متوجه شد که چقدر نور برای فضاهای داخلی یک واحد لازم است
| نام فضا | مقدار کندل – متر | مقدار کندل مورد نیاز |
| فضای هال | 20 – 10 | 215 – 107 |
| آشپزخانه | 40 – 30 | 430 – 322 |
| اجاق آشپزخانه | 80 – 70 | 861 – 753 |
| سینک آشپزخانه | 80 – 70 | 861 – 753 |
| فضای غذاخوری | 40 – 30 | 430 – 322 |
| اتاق خواب | 20 – 10 | 215 – 107 |
| راهرو | 10 – 5 | 107 – 53 |
| سرویس بهداشتی | 80 – 70 | 861 – 753 |
یک لومن، واحد اندازه گیری روشنایی است، برای محاسبه لومن مورد نیاز،باید مساحت فضا را در مقدار کندل-متر مورد نیاز آن فضا کنید. به عنوان مثال مقدار لومن مورد نیاز یک نشیمن بزرگ صد متری که 107 تا 215 کندل-متر روشنایی لازم دارد،10700 تا 21500 لومن است. با نگاه به جدول زیر می‌توانیم به این نتیجه برسیم که از لامپ ال ای دی شش واتی که 45 لومن نور تولید می‌کند، حداقل 23 و حداکثر 45 عدد نیاز خواهیم داشت. طبق همین جدول اگر از لامپ ال ای دی سیزده واتی استفاده کنیم، تعداد لامپ مورد نیاز حداقل 9 عدد و حداکثر 19 عدد است.
برچه اساسی مکان پریزهای برق را انتخاب کنیم ؟
در سیم کشی فضای داخلی ساختمان، متناسب با چیدمان مبلمان در اتاق پذیرایی و چیدمان تخت در اتاق خواب و کابینت‌های آشپزخانه که باید جانمایی شده باشند، پریزهایی در نظر گرفته می‌شود. در سرویس بهداشتی کنار روشویی و در آشپزخانه برای یخچال، ماشین لباسشویی، اجاق گاز و هود پریز منظور شود.
به کار بردن پریز داخل حمام ممنوع است. حداکثر هر 12 عدد پریز باهم تشکیل یک مدار را می‌دهند و از نزدیکترین پریز با علامت فلش به داخل تابلوی مینیاتوری متصل می‌شود. پریزهای داخل آشپزخانه تشکیل یک مدار را می‌دهند.
برچه اساسی مکان پریزهای تلفن و آنتن را انتخاب کنیم ؟
در سیم کشی فضای داخلی ساختمان، پریز تلفن جزو سیستم‌های جریان ضعیف محسوب می‌شود. معمولاً در فضای پذیرایی و اتاق خواب‌ها براساس مکان‌هایی که قرار است تلفن و تلویزیون قرار گیرد، نصب می‌شوند. در فضاهای پذیرایی که بزرگ هستند معمولاً دو یا سه یا بیشتر و در کنار پریزهای برق مکانی را برای نصب پریز تلفن و آنتن در نظر می‌گیرند.
چه سایز سیم و کابلی را برای سیم کشی فضای داخلی ساختمان استفاده کنیم ؟
یکی از موارد مهمی که برای سیم کشی فضای داخلی ساختمان باید در نظر گرفت این است که چه سایز سیمی مناسب فضای ما است. سیم در سیم کشی ساختمان ارتباط الکتریکی بین تجهیزات الکتریکی را برقرار می‌سازد. انتخاب سیم مطابق استاندارد و جداول مربوطه می‌باشد. سیم‌ها انواع مختلفی دارند که در ادامه توضیح کوتاهی درباره هر کدام می‌دهیم :
سیم مفتولی
سیم‌های مفتولی از یک رشته هادی از جنس مس آنیل تشکیل شده که با مقاطع ،6 ،4 ،2/5 ،1/5 ،1 ،0/75 ،0/5 و 10 میلیمتر مربع تولید می‌شوند. جنس روکش‌هادی از مواد عایق PVC به رنگ‌های قرمز، مشکی، قهوه‌ای، آبی، سفید و زرد با نوار سبز می‌باشد. از سیم‌های مفتولی در سیم کشی ساختمان استفاده می‌شود و به کارگیری آنها در لوله‌های برق و زیرگچ مجاز است.
سیم‌های مفتولی تحت عنوان سیم‌های نصب ثابت شناسایی می‌شوند و با حرف NYA مشخص می‌شوند.
سیم افشان
سیم افشان از به هم تابیدن نامنظم چندین تار مسی تولید می‌شود لذا از انعطاف پذیری بیشتری نسبت به سیم مفتولی برخوردار است. سطح مقطع هادی و رنگ روکش سیم‌های افشان مشابه سیم مفتولی است. استفاده از سیم افشان در سیم کشی برق ساختمان ممنوع است و در صورت استفاده از سیم افشان نصب سرسیم الزامی است. همچنین در محل‌هایی که مجموع زوایای مسیر سیم کشی بیش از 360 درجه باشد با کسب اجازه از ناظر برق ساختمان استفاده از سیم افشان مجاز است.
سیم رشته‌ای
سیم‌های رشته‌ای از بهم تابیدن منظم چندین رشته مسی بدون روکش تولید می‌شوند. از سیم رشته‌ای برای توزیع انرژی الکتریکی در خطوط هوایی و زمین حفاظتی (ارت) در سیم کشی ساختمان استفاده می‌شود و سطح مقطع آنها بیش از 10 میلی متر مربع می‌باشد. مثال براي سيستم اتصال زمين از سيم رشته‌اي mm2 35 استفاده می‌شود.
انتخاب سیم مناسب
در طراحی سیم کشی برق ساختمان نیاز به انتخاب سیم با سطح مقطع مشخصی می‌باشد. هر سیم با سطح مقطع مشخص قادر به انتقال جریان معینی است که اگر جریان سیم از آن تجاوز کند سبب تلفات انرژی الکتریکی، کوتاهی عمر سیم یا سوختن آن می‌شود. لذا در انتخاب سطح سیم سه اصل زیر را باید در نظر گرفت:
- جریان از حد مجاز جریان سیم بیشتر نشود.
- افت ولتاژ از حد مجاز بیشتر نشود.
- محاسبات اقتصادی در مورد سطح مقطع انتخابی از نظر افت توان انجام شود.
حداکثر جریان مجاز سیم براساس سطح مقطع و محل استفاده در جدول زیر آمده است. شدت جریان در جدول زیر بر حسب آمپر آمده است
| مقطع سیم به میلی متر مربع | سیم‌ها با عایق تا حداکثر 3 سیم در هر لوله | کابل‌های روکار | سیم‌های هوایی |
| 0.75 | 4 | 6 | 10 |
| 1 | 6 | 10 | 15 |
| 1.5 | 10 | 15 | 20 |
| 2.5 | 15 | 20 | 25 |
| 4 | 20 | 25 | 35 |
| 6 | 25 | 35 | 50 |
| 10 | 35 | 50 | 60 |
| 16 | 50 | 60 | 80 |
| 25 | 60 | 80 | 100 |
رنگ عایق سیم
در سیم کشی برق ساختمان برای جلوگیری از بروز اشتباه به هنگام سیم کشی و عیب یابی مطابق استاندارد رنگ عایق سیم‌ها به صورت زیر انتخاب می‌شود.
بیشتر خوانید سیم کشی ساختمان چند طبقه
فاز اول: رنگ قرمز
فاز دوم: رنگ زرد
فاز سوم : رنگ سیاه
نول: رنگ آبی کمرنگ
برگشت : ترجیحاً رنگ فاز مربوطه با خط سفيد و در صورت عدم امكان رنگ خاکستری
زمین یا ارت : رنگ زرد با خط سبز
بعد از انتخاب سیم‌های مورد نظر خود براساس توان مصرفی وسایل داخل هر فضا نوبت به آن می‌رسد که سیم کشی خود را آغاز کنید. برای سیم کشی نیازمند فنر سیم کشی می‌باشید. به شما پیشنهاد می‌شود در صورت نداشتن وسایل تخصصی کار خود را به یک متخصص بسپارید.
چگونه سیم کشی فضای داخلی را انجام دهیم ؟
معمولاً سیم کشی اولیه را متخصصین انجام می‌دهند و نیاز ما برای سیم کشی مجدد به دلیل مشکلات ایجاد شده براساس اتصالی سیم کشی یا موارد مشابه است.
به دو روش می‌توان سیم کشی یک مدار را عوض کرد. مراحل کار را به ترتیب برای شما آورده‌ایم :
در صورتی که فنر سیم کشی دارید :
- ابتدا باید متوجه شوید که کدام بخش از مدار سیم کشی دچار اتصالی شده است.
- زمانی که مدار را پیدا کردید، برق آن مدار را از طریق تابلو برق به کمک کلید مینیاتوری که بر سر راه آن مدار قرار گرفته است قطع نمایید.
- بعد از قطع کردن کلید مینیاتوری با کمک یک فازمتر تست کنید که آیا واقعاً برق آن مدار قطع شده است یا خیر
- بعد از اطمینان از قطع شدن برق مدار با کمک فنر سیم کشی، کار خود را آغاز کنید
- فنر سیم کشی را داخل لوله مدار برق کرده و تا انتها ببرید به طوری که فنر از سمت دیگر لوله خارج شود
- سیم جدید خود را به سر فنر با اتصالات محکم کنید
- فنر را از سمت دیگر جمع کنید تا سیم از مدار بگذرد
در صورتی که فنر سیم کشی ندارید :
- ابتدا باید متوجه شوید که کدام بخش از مدار سیم کشی دچار اتصالی شده است.
- زمانی که مدار را پیدا کردید، برق آن مدار را از طریق تابلو برق به کمک کلید مینیاتوری که بر سر راه آن مدار قرار گرفته است قطع نمایید.
- بعد از قطع کردن کلید مینیاتوری با کمک یک فازمتر تست کنید که آیا واقعاً برق آن مدار قطع شده است یا خیر
- بعد از اطمینان از قطع شدن برق مدار با سیم جدید خود را آماده کرده و کار خود را آغاز کنید
- سیم جدید را با اتصالات محکم به سیم‌های قبلی ببندید
- سیم قدیمی را از سر دیگر لوله بکشید تا سیم خارج شود و سیم جدید جایگزین شود
- برای عبور آسان سیم‌ها می‌توانید از مواد لغزنده استفاده کنید.
کار سیم کشی خود را به آچار بسپارید
در صورتی که در هر یک از مراحل سیم کشی دچار مشکل شدید یا اینکه شک دارید که این کار را می‌توانید انجام دهید، حتماً از یک متخصص کمک بگیرید. متخصصات آچاره می‌توانند به صورت کاملاً رایگان به شما راهنمایی داده و استعلام قیمت بدهند. بنابراین کار سیم کشی فضای داخلی ساختمان خود را به آچاره بسپارید.
