یکی از شایع‌ترین علت‌های بروز جوش و آکنه در مردان و پسران، نوسانات هورمونی، به‌خصوص هورمون تستوسترون است. اما علت بروز جوش ناشی از این هورمون چیست؟ راههای درمان جوش هورمونی در مردان کدام است؟ درادامه این مقاله به این موضوعات خواهیم پرداخت.
تستوسترون چیست؟
در بدن انسان‌ها 10 نوع غده وجود دارد. هر کدام از این غدد وظیفه ایجاد هورمون‌های خاصی را در بدن دارند. و هر کدام از این هورمون‌ها به بهبود فرآیندهای مختلف در بدن انسان، کمک زیادی می‌کنند. یکی از این غدد آدرنال است که آندروژن‌ها را تولید می‌کند و یکی از آندروژن‌های مهم در بدن مردان، تستوسترون است. وظیفه این هورمون، توسعه ویژگی‌های جنسی مردانه است. با این تفاسیر و ذکر این که این یک هورمون مردانه است، این هورمون به مقدار کم در بدن زنان هم وجود دارد. این هورمون به تنهایی باعث ایجاد و بروز جوش و آکنه نمی‌شود، اما فعالیت بیش از حد غده آدرنال و همچنین تولید بیش از اندازه آندروژن، می‌تواند یکی از عوامل افزایش جوش هورمونی مردان باشد. این نوع آکنه فقط در مردان نیست و ممکن است به سبب کیست تخمدان، در زنان هم وجود داشته باشد. برای اطلاعات بیشتر مقاله درمان جوش هورمونی: درمان خانگی و درمان پزشکی را مطالعه کنید.
تستوسترون چگونه باعث ایجاد آکنه و جوش می‌شود؟
تولید آندروژن‌های بیش از حد در بدن، باعث می‌شود که سباسه یا غدد چربی پوست که به عنوان فولیکول مو عمل می‌کنتد، تحریک شوند. این موضوع ماده‌ای روغنی را تولید می‌کند که به آن سبوم یا چربی پوست می‌گویند. وظیفه این چربی سالم محافظت از بافت پوست است. اما وقتی سبوم بیش از اندازه تولید می‌شود، منافذ پوست یا فولیکول‌ها، با ذراتی مثل چربی، سلول‌های مرده پوستی و گرد و غبار و آلودگی، مسدود می‌شوند. اگر در این منافذ مسدود شده، باکتری و میکروب هم وجود داشته باشند، جوش هورمونی مردان در سطح پوست ظاهر می‌شود. اکثر این نوسانات هورمونی، در زمان بلوغ اتفاق می‌افتند. این نوسانات عواملی دارند که در ادامه به صورت کوتاه به آن اشاره خواهیم کرد.
عوامل نوسانات هورمون تستوسترون
- اختلال غده آدرنال: هایپرپلازی مادرزادی آدرنال، یکی از شرایط رایج اختلال آدرنالی است. این اختلال، به سبب تولید کمتر از حد آلدوسترون و کورتیزول در بدن رخ می‌دهد. در صورتی که تولید این هورمون ها در بدن کمتر از حد لازم باشد، به بدن اجازه تولید بیشتر از حد تستوسترون داده می‌شود. از دیگر اختلالات این غده، تشکیل تومور است که آن هم می‌تواند بر سطح تستوسترون تاثیرگذار باشد.
- پرمویی
- سرطان
- کم‌کاری تیروئید
- بلوغ زودرس: منظور از بلوغ زودرس، بروز علائم بلوغ قبل از نه سالگی است.
- استفاده از مکمل
- استفاده از مواد مخدر
مطلب پیشنهادی 21 روغن روشن کننده پوست صورت را بیشتر بشناسید!
علائم نوسانات هورمون تستوسترون
این عوامل علائم متفاوت جسمانی و روانی را در مردان ایجاد می‌کنند:
- اضافه وزن
- پوست چرب
- رشد بی‌قاعده و عجیب موی صورت
- کچلی
- بروز آکنه
- بم شدن صدا
- کوچک شدن بیضه‌ها
- میزان بالای سلول‌های خون
- میزان کم اسپرم
- افت شناخت
- نوسانات خلقی
- پرخاشگری
- قضاوت ضعیف
مطلب پیشنهادی مواد غذایی مفید برای پوست: 22 غذای مفید برای سلامت پوست
راههای درمان جوش هورمونی در مردان چیست؟
درمان جوش‌های هورمونی مردان با روش‌های طبیعی
روش‌های طبیعی ممکن است به اندازه درمان‌های شیمیایی تاثیر نداشته باشند اما عوارض جانبی آن‌ها نسبت به داروهای شیمیایی بسیار کمتر است.
1. چای سبز برای درمان جوش هورمونی مردان
یکی از عوامل موثر برای کاهش التهاب پوست، چای سبز است. نوشیدن روزانه چند استکان چای سبز، می‌تواند التهاب بدن و جوش هورمونی مردان را تا حد زیادی کم کند. حتی در اکثر لوسیون‌ها و ژل‌ها هم از عصاره چای سبز استفاده شده است.
2. روغن درخت چای برای درمان جوش هورمونی
این روغن نیز با کاهش التهاب، به درمان جوش‌های هورمونی کمک می‌کند. این روغن در تونرها و پاک‌کننده‌های آرایشی هم وجود دارد اما استفاده مستقیم از روغن درخت چای می‌تواند تاثیر بیش‌تری روی درمان جوش هورمونی مردان بگذارد. برای استفاده از روغن درخت چای، باید آن را با یک روغن حامل مثل روغن نارگیل، جوجوبا یا زیتون رقیق کنید. همچنین روغن حامل باید بیشتر از روغن درخت چای باشد. مثلاً اگر از 1 تا 2 قطره روغن درخت چای استفاده می‌کنید، 12 قطره حامل هم به آن اضافه کنید. دقت کنید که این روغن ممکن است باعث حساسیت شود. بنابراین قبل از استفاده، حتماً آن را تست کنید.
مطلب پیشنهادی درمان جوش هورمونی
3. از آلفا هیدروکسی‌اسید استفاده کنید
این نوع اسیدها که به آن هیدروکسی‌اسید یا AHAs می‌گویند، گیاهی هستند و غالباً از مرکبات به دست می‌آیند. این اسیدها با لایه‌برداری، به از بین بردن سلول‌های مرده پوست کمک می‌کنند و باعث درمان جوش هورمونی مردان می‌شوند. این اسید نیز در بسیاری از ماسک‌ها و کرمهای بهداشتی استفاده می‌شود. در استفاده از محصولات دارویی حتما از متخصص مشورت پزشکی بگیرید.
درمان جوش‌های هورمونی مردان با روش‌های درمانی
داروها و پمادها وکرم‌های موضعی تاثیرات بیش‌تری روی درمان جوش هورمونی مردان می‌گذارند اما عوارض جانبی هم دارند.
1. استفاده از رتینوئید
در صورتی که جوش هورمونی ظاهرشده روی پوست، خفیف باشد، می‌توانید برای درمان آن‌ها از رتینوئیدهای موضعی که از مشتقات ویتامین A هستند استفاده کنید. این لوسیون‌ها و کرم‌ها را می‌توانید بدون نسخه از داروخانه تهیه کنید. اما دقت کنید که در صورت استفاده از این کرم‌ها، استفاده از کرمهای ضدآفتاب هم ضروری است، زیرا این کرم‌ها خطر آفتاب‌سوختگی را افزایش می‌دهند.
2. استفاده از داروهای آنتی آندروژن
همان‌طور که در ابتدا گفته شد، ماندن هورمون آندروژن در سطح طبیعی ضروری است. بنابراین داروهای آنتی‌آندروژن با کاهش هورمون آندروژن مردانه، به درمان جوش هورمونی مردان کمک می‌کند.
3. مراجعه به پزشک
بهترین روش درمانی مراجعهبه پزشک است. دو روشی که در ادامه ذکر می‌شود می‌تواند به درمان جوش هورمونی در مردان کمک کند.
- لیزر درمانی
- پیلینگ شیمیایی
مطلب پیشنهادی اپیلاسیون آقایان
نتیجه‌گیری
با این تفاسیر، درمان جوش هورمونی مردان قابل انجام است و اگر دچار چنین مشکلی شدید، جای نگرانی وجود ندارد. با تنطیم فعالیت غده آدرنال و هورمون آندروژن و تستوسترون، این موضوع قابل حل است.
