امروزه در بازار خودرو یکی از بیشترین عبارت‌هایی که به گوش می‌خورد “مجهز به توربو شارژر” بودن است. توربو شارژر یکی از تکنولوژی‌های موجود در ماشین‌های اسپرت بوده و بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در سال‌های گذشته ویژگی یک خودروی سریع و قدرتمند به موتورهای حجیم با سیلندرهای متعدد محدود می‌شد.
این موتورها بر خلاف اندازه بزرگی که داشتند و سر و صدایی که تولید می‌کردند، کارایی کمی داشتند. اما امروزه به لطف فناوری‌های جدید، موتورهایی که تنها حجم یک سیلندر از موتورهای سابق را داشتند، قدرتی دو برابر را برای ماشین ایجاد می‌کنند. یکی از همین فناوری‌های جدید، توربو شارژر است. با ما همراه باشید تا در این مقاله درباره توربو شارژر ماشین و نحوه استفاده از آن اطلاعات دقیقی را به شما ارائه کنیم.
تاریخچه توربو شارژر ماشینن
بعد از چندین بحران نفتی که در اروپا و آمریکا شکل گرفت و جنگ‌های وسیعی که در خاورمیانه ایجاد شد، قیمت نفت به طور وحشتناکی بالا آمد. این بدترین خبری بود که تولیدکنندگان خودرو می‌توانستند آن را بشنوند. شرکت‌های نامدار و به روزی که اغلب کالاهای خود را با موتورهای حجیم وارد بازار می‌کردند افت شدیدی پیدا کردند؛ این به خاطر مصرف بالای نفت و افزایش هزینه استفاده از این نوع خودروها بود.
قیمت بالای بنزین و گازوئیل علاوه بر این که هزینه بالایی را به خریداران تحمیل می‌کرد بلکه هزینه تولید خودرو را از گذشته بیشتر می‌کرد. نفت تاثیر بسیار زیادی بر صنایع مختلف می‌گذارد و خودرو یکی از زمینه‌‌هایی است که تحت الشعاع قرار می‌گیرد. این بحران‌های اقتصادی مدیران و ایده‌پردازان را به فکر تغییری بزرگ انداخت. به نظر می‌رسید با کم کردن حجم موتور، قدرت آن نیز به طرز چشمگیری کاهش می‌یابد؛ بنابراین با نارضایتی شدید مخاطبان رو به رو می‌شد؛ در نتیجه گروه بزرگی از مهندسان به دنبال پیدا کردن یک راه‌کار اساسی برای حل این مسئله رفتند.
برخی از شرکت‌ها توانستند با ابداع یک موتور جدید که سیلندر کمتری داشت، بهره وری موتورهای خود را بیشتر کنند. از طرف دیگر برخی دیگر از شرکت‌های تولیدکننده خودرو بر آن شدند تا با کاهش وزن خودرو جبران مافات کنند. اما گروه دیگری که به دنبال ایده‌های بزرگتری بودند، سراغ یک تکنولوژی قدیمی رفتند که متاسفانه هنوز تاثیر آن در صنعت خودرو سازی به چشم نیامده بود!
نحوه استفاده از توربو شارژر ماشین
توربو شارژر یا به عبارت درست‌تر «توربو سوپر شارژر» یک دستگاه توربینی است که با متراکم کردن هوای ورودی موتور و ثابت نگه داشتن حجم آن، هوا و در ازای آن بنزین بیشتری را وارد محفظه سیلندر کرده و در نهایت باعث می‌شود به بازدهی بیشتری برسیم. این وسیله با کمک گرفتن از گازهای خروجی موتور کار کرده و بدون اتلاف انرژی فعالیت می کند. این سامانه بر خلاف سوپر شارژرها، به بخشی از قدرت موتور نیازی پیدا نمی‌کند.
در واقع این تکنولوژی با نیروی به دست آمده از گازهای خروجی موتور عمل می‌کند. این در حالی است که سوپر شارژر با نیروی حاصل از میل لنگ توسط تمسه یا زنجیر کار می‌کند. با استفاده از توربو شارژر هوایی که به داخل موتور می‌رود بیشتر شده و در نتیجه موجب بهبود قدرت یا راندمان ماشین می‌شود. معمولا این سامانه در چرخه اتو و چرخه دیزل برای موتورهای احتراق داخلی استفاده شده؛ هر چند استفاده از این تکنولوژی در موتورهای احتراق خارجی نیز مفید است.
توربو شارژر الکتریکی
یکی از انواع توربو شارژرها، توربو شارژر الکتریکی است که همان‌طور که از نام آن می‌توانید حدس بزنید، با انرژی الکتریسیته کار می‌کند. این تکنولوژی بیشتر در خودروهایی که به صورت فابریک توربو شارژر ندارند استفاده می‌شود. همچنین این تکنولوژی وسیله‌ای است که برای وارد کردن هوای بیشتر به موتور نیز استفاده می شود.
در نتیجه این استفاده، سوخت به ذرات نانو تبدیل شده و فن باعث می‌شود تا هوای زیادی با سوخت ترکیب شده و در نتیجه انرژی بیشتری تولید می شود. این مجموعه بر همه خودروهای کاربراتوری و گازسوز قابل نصب بوده و در موتور وی شکل نیز استفاده می‌شود. در موتورهای وی شکل معمولا از دو توربو شارژر استفاده می شود که هر کدام از آن ها مخصوص نصف موتور است؛ به این سیستم twin turbo می‌گویند.
مشکل دمای هوای فشرده
در اینجا یک مشکل جزئی به وجود می‌آید و آن این است که هر چه گاز فشرده‌تر شود، دمای آن بالاتر رفته و داغ‌تر می شود. در واقع به همین خاطر است که تلمبه هنگام باد کردن چرخ دوچرخه گرم می‌شود. هوای گرم مقدار کمتری از اکسیژن را در خود دارد؛ بنابراین باعث می‌شود که بنزین کمتری مصرف شود که البته بی فایده است. در نتیجه بهتر این است که هوای ورودی از کمپرسور قبل از وارد شدن به سیلندرها خشک شود. برای خنک کردن آن خروجی کمپرسور از مبدل حرارتی عبور کرده و این عمل گرمای اضافی را از بین می‌برد.
مطلب پیشنهادی : علائم خرابی توربو خودرو
آیا قدرت اضافه شده از اگزوز بدست می‌آید؟
تا این جا متوجه شدیم که توروبو شارژر ماشین قدرت بیشتری به خودرو می‌دهد، اما سوال این است که آیا این قدرت مستقیما از لوله اگزوز وارد شده یا نه؟ در جواب این سوال باید گفت که این قدرت مستقیما از لوله اگزوز به وجود نمی‌آید. شاید به نظر گیج کننده باشد، اما با استفاده از توربو شارژر ماشین به‌‌راحتی خواهیم توانست تا مقداری از انرژی به وجود آمده در دود خروجی از سیلندرها را برای چرخش کمپرسور مهار کنیم. این کار به موتور اجازه آن را می‌دهد که در هر ثانیه سوخت بیشتری را بسوزاند. این سوخت اضافی در حقیقت جایی است که نیروی اضافی ماشین تولید می‌شود.
محاسبه رایگان هزینه خدمات برق خودرو
تمام گازهای اگزوز در حال کار برای تولید توربو شارژر هستند؛ این به آن خاطر است که توربو شارژر به میل لنگ و چرخ‌های اتومبیل متصل نشده است. در نتیجه به هیچ وجه نمی‌تواند به طور مستقیم به قدرت رانندگی خودرو چیزی اضافه کند. باید گفت که توربو شارژر باعث می‌شود که موتور سوخت را با سرعت بیشتری بسوزاند؛ در نتیجه قدرت موتور بیشتر می‌شود.
نهایت قدرت توربو شارژر چقدر است؟
هر چقدر توربو شارژر بزرگتر باشد، قدرت موتور هم بیشتر می‌شود. تصور کنید که شما می‌توانید توربو شارژ خود را تقویت کنید تا موتور قدرتمندتری داشته باشید؛ اما نهایتا به یک محدودیت می‌رسید. سیلندرها تنها گنجایش مقدار مشخصی از سوخت و هوا را در خود دارند.
علاوه بر آن، اندازه دریچه ورودی و خروجی هوا در این محصولات مشخص است و در نتیجه می‌توانند مقدار مشخصی از هوا را وارد و خارج کنند. به همین خاطر است که انرژی توربو شارژ محدود می‌شود. به عبارت دیگر باید توجه کنید که عوامل محدود کننده دیگری هم وجود دارند که باید آن‌ها را در نظر داشته باشیم.
برای نگهداری از توربو شارژر خودرو چه باید کرد؟
توربو شارژر ماشین یکی از اجزای گران قیمت و بسیار موثر آن بوده که نحوه نگهداری از آن برای صاحبان این خودرو اهمیت دارد. در ادامه این مقاله قصد داریم تا شما را با نکاتی آشنا کنیم که در صورت رعایت آن‌ها خواهید توانست عمر موتور توربو خودرو خود را بیشتر کنید و آن را از آسیب‌ها و خطرات احتمالی در امان نگه دارید.
1. سوخت مناسب
احتمالا شما هم شنیده‌اید که در موتور توربو شارژ باید از بنزین سوپر استفاده شود. حالا سوال این است که در صورتی که از بنزین معمولی برای توربو شارژر ماشین استفاده کنیم، چه مشکلی برای موتورهای مجهز به این سیستم به وجود خواهد آمد؟
در موتور توربو شارژر، مرحله مکش و انفجار اهمیت زیادی دارد؛ چرا که دمای هوای ورودی به سیلندر به دلیل گذشتن از توربو بیشتر از موتورهای تنفس طبیعی بوده و اگر از بنزین معمولی با اکتان پایین برای توربو شارژر استفاده شود، احتمال ایجاد ضربه به خاطر خودسوزی ترکیب هوا و سوخت قبل از جرقه زدن شمع نیز وجود دارد. این انفجار قبل از به حداکثر رسیدن تراکم صورت می‌گیرد و ضربه بسیار زیادی به پیستون‌ها و باقی قطعات موتور وارد می‌کند. بنزین با اکتان پایین در مقابل حرارت مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهد؛ بنابراین موجب افزایش احتمال خودسوزی ترکیب هوا و بنزین می‌شود. به همین خاطر است که در ایران استفاده کردن از بنزین سوپر که عدد اکتان بالاتری دارد برای موتور توربو شارژ مناسب‌تر است.
2. روغن مناسب
استفاده کردن از روغن موتور مناسب برای توربو شارژر ماشین و همچنین تعویض کردن به موقع آن، در افزایش عمر موتور توربو شارژر تاثیر بسیار زیادی می گذارد. توربوهای اولیه فقط با روغن موتور خنک می شدند اما توربوهای امروزی به جز این که به روغن احتیاج دارند، با سیال خنک کننده نیز خنک می شوند. روغن های سینتتیک بهترین گزینه برای خنک شدن این موتورها هستند، چرا که در دماهای بالاتر نیز به خوبی دوام آورده و می توانند از توربو شارژر ماشین محافظت کنند. با توجه به این که روغن کار کرده نمی تواند به خوبی از توربو محافظت کند، هیچ وقت روغن توربو شارژر را دیرتر از موعد تعیین شده تعویض نکنید.
3. فیلتر هوا، روغن و سوخت
همیشه برای توربو ماشین خود از فیلتر هوای مرغوب استفاده کنید و بهتر است که بموقع آن را عوض کنید. این به آن خاطر است که در غیر این صورت، هوای فیلتر نشده به سمت پره‌های کمپرسور هدایت شده و باعث آسیب رسیدن به آن‌ها می‌شود. قبل از این که فیلتر نو را قرار دهید، حتما محفظه فیلتر را به خوبی تمیز کنید تا جایی که ذرات ریزی که در این قسمت جمع شده‌اند وارد مسیر ورودی هوا نشوند.
خدمات تخصصی برق خودرو با تیم آچاره
تعویض به موقع فیلتر روغن از آلوده شدن روغن جلوگیری کرده و باعث بالارفتن عمر بلبرینگ‌های شفت توربو می‌شود. همچنین تعویض فیلتر سوخت را نیز از یاد نبرید؛ این کار باعث می‌شود که نسبت سوخت و هوا از حالت ایده‌آل آن و تنظیم خود خارج شده و به موتور توربو شارژر آسیب وارد شود.
4. تحت فشار رانندگی نکنید!
زمان‌هایی وجود دارد که شما به شتاب گرفتن در جاده احتیاجی ندارید و می‌خواهید با سرعت عادی رانندگی کنید؛ پیشنهاد می‌شود که در این زمان‌ها تا حد امکان فشار به موتور را کم کنید. به عبارت دیگر باید گفت که با کم‌ترین میزان فشار روی پدال گاز، سعی کنید سرعت خود را حفظ کرده و بوست توربو را در پایین‌ترین حالت آن نگه دارید.
5. گرم کردن موتور
یک نکته مهم که در استفاده از توربو شارژر ماشین وجود دارد، این است که بعد از روشن کردن موتور بلافاصله حرکت ماشین را آغاز نکنید. این کار باعث می‌شود که دمای موتور هنوز پایین بوده و غلظت روغن نیز بیشتر باشد. در نتیجه از میزان روان‌کنندگی توربو شارژر کمتر می‌شود. اما اگر تنها یک دقیقه بعد از روشن کردن ماشین خود صبر کنید و یا مدت زمان کمی را با دنده پایین در جاده حرکت کنید، موتور توربو شارژر فرصت این که گرم شود را پیدا می‌کند و روغن باکیفیت بهتری به توربو شارژر می‌رسد.
بیشتر بخوانید : آموزش کامل تعویض سنسور اکسیژن ماشین
در رانندگی های طولانی چه نکاتی را رعایت کنیم؟
توجه کنید که وقتی با سرعت بالایی در جاده رانندگی می‌کنید، سیستم توربو شارژر با حداکثر توانی که دارد کار می‌کند. به همین خاطر است که درجه حرارت در قطعات مکانیکی در بالاترین مقدار خود قرار می‌گیرد. در نتیجه این اتفاق، بهتر این است که بعد از مسافرت‌های طولانی اگر قصد توقف دارید، حدود سی ثانیه ماشین خود را به صورت ایستاده و در جا روشن نگه دارید تا درجه حرارت به حد نرمال برسد و سپس می‌توانید ماشین را خاموش کنید.
چطور خودرو را خاموش کنیم؟
رانندگان زیادی هستند که عادت دارند قبل از خاموش کردن کامل ماشین، چند گاز متوالی بدهند و بعد موتور ماشین را خاموش کنند؛ اما بهتر است بدانید که این کار در خودروهای توربو بسیار مهلک و آسیب رسان است. گاز دادن به طور مستقیم بر توربو شارژر ماشین تاثیر می‌گذارد و قطعات آن را به چرخش در می‌آورد، این در حالی است که شما می‌خواهید بلافاصله موتور ماشین خود را خاموش کنید. در نتیجه سیستم روان کاری از کار می‌افتد و روغن به محل توربو نخواهد رسید و باعث می‌شود که توربو بدون روغن چرخش داشته باشد.
خدمات پیشنهادی آچاره : تعمیر خودرو در محل
استفاده از دنده مناسب
اگر ماشین شما به گیربکس دنده‌ای یا گیربکس اتوماتیک با قابلیت عوض کردن دستی دنده‌ها است، هنگام سبقت گرفتن یا بالا رفتن از سربالایی از دنده سنگین‌تر استفاده کنید. این کار باعث می‌شود تا فشار خیلی کمتری به توربو بیاید و کل سنگینی کار بر توربو شارژر نباشد. در توضیح علت این اتفاق باید بگوییم که وقتی از دنده سنگین‌تری استفاده می‌کنید، خودرو سرعت بیشتری می‌گیرد و مدت زمانی که توربو در حالت بوست کامل کار می‌کند کمتر می‌شود.
جمع بندی
در آخر بهتر است خاطر نشان کنیم که همه ماشین‌هایی که به سیستم توربو شارژر مجهز هستند، نسبت به سرویس‌های دوره‌ای خیلی حساسند و باید برای سرویس های دوره ای ماشین در زمان و کیلومتر تعیین شده به شبکه خدمات پس از فروش مراجعه کنید و از قطعات اصلی مورد نیاز آن بهره بگیرید.
