استفاده از اصطلاحات و کلمات مخفف تخصصی روزبه‌روز بیشتر شده و امروزه افراد در بسیاری از شرایط‌ها با انواع مختلف حروف انگلیسی مواجه می‌شوند. اگر شما هم قصد خرید و یا تعویض خودرو را داشته باشید، احتمالا کلماتی همچون موتور OHV و یا موتور OHC برایتان آشناست اما این مخفف‌ها به چه معنایی هستند؟ از آنجایی که این مخفف‌ها به ویژگی‌های مهمی در میل بادامک خودرو اشاره دارند، بهتر است شما قبل از تصمیم‌گیری با این ویژگی‌ها آشنایی داشته باشید. به همین دلیل در این مقاله از مجله آچاره به بررسی این موضوع پرداخته و پاسخ این سوال که DOHC، SOHC و OHV مخفف چیست را در اختیار شما قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.
میل بادامک چیست؟
میل بادامک که با نام میل سوپاپ نیز شناخته می‌شود، وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ‌ها را برعهده دارد. سوپاپ‌ها در واقع دریچه‌هایی هستند که سوخت و هوا از طریق آن‌ها وارد موتور شده و ضایعات پس از روند احتراق از آن‌ها خارج می‌شوند.
بنابراین می‌توان گفت که میل بادامک نقش بسیار مهمی را در کارکرد صحیح موتور خودرو ایفا می‌کند. میل بادامک یا میل سوپاپ یا در ناحیه فوقانی سیلندر قرار گرفته و یا موقعیت آن در ناحیه زیرین سیلندر طراحی شده است و نحوه جایگذاری این قطعه در نحوه عملکرد آن به صورت مستقیم تاثیرگذار است.
کلمات مخفف DOHC، SOHC و OHV که معمولا بر روی پوسته موتور خودرو نوشته شده‌اند، به نوع میل بادامکی که در آن موتور مورد استفاده قرار گرفته، اشاره دارد و شما با توجه به این کلمات مخفف می‌توانید به اطلاعات مهمی راجع به ساختار و نحوه عملکرد میل بادامک در خودرو دست پیدا کنید اما هر کدام از این مخفف‌ها به چه معنایی هستند؟
انواع میل بادامک (میل سوپاپ)
همان‌طور که اشاره کردیم امروزه انواع مختلف میل بادامک در ساختار سیلندر خودروها قابل مشاهده است که از لحاظ ساختار، موقعیت و نحوه کارکرد با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت‌ها در عملکرد موتور و بازدهی آن تاثیر مستقیم داشته و به همین دلیل نمی‌توان نوع آن را در روند خرید خودرو نادیده گرفت. در ادامه شما را کمی بیشتر با انواع میل سوپاپ آشنا کرده و به مرور مزایا و معایب آن‌ها می‌پردازیم.
1. موتور OHV (Over Head Valve)
در این موتور که با نام موتور سوپاپ بالا نیز شناخته می‌شود، سوپاپ‌ها در ناحیه بالایی سیلندر و در ناحیه فوقانی میل بادامک که درون ساختار موتور جاگذاری شده است، قرار دارند و به نوعی می‌توان گفت که در این موتور موقعیت میل بادامک در پایین سیلندر طراحی شده است. در موتور OHV، میل بادامک با استفاده از میل رابط، چکش سوپاپ یا میل اسبک را به حرکت درآورده که در نتیجه آن سوپاپ‌ها باز و بسته می‌شوند.
میل بادامک OHV در سرعت‌های پایین گشتاور خوبی را فراهم می‌کند اما در سرعت‌های بالا بازدهی کمتری را نسبت به دیگر مدل‌های میل بادامک به نمایش می‌گذارد. به همین دلیل امروزه از این نوع موتور صرفا در ساخت وانت‌ها و خودروهای اس یو وی (SUV) استفاده می‌شود و بکارگیری آن در خودروهای شاسی کوتاه رواج ندارد.
مزایای میل بادامک OHV
- طراحی ساده و ارزان
- عمر مفید مناسب
- گشتاور بهتر در سرعت‌های پایین
- ابعاد کوچکتر
معایب میل بادامک OHV
- سرعت موتور محدود
- احتمال بیشتر ایجاد سوپاپ شناور در سرعت‌های بالا
- تعداد محدود سوپاپ به ازای هر سیلندر
2. موتور OHC (Over Head Camshaft)
در موتورهای OHC، میل بادامک در ناحیه فوقانی سیلندر قرار گرفته و قادر است بدون استفاده از میل رابط، میل اسبک یا چکش سوپاپ را به حرکت درآورد. در ادامه و با به حرکت درآمدن میل اسبک توسط میل سوپاپ، سوپاپ‌ها یا دریچه‌های موجود در سیلندر باز و بسته خواهند شد. در ادامه نیز بیشتر به سوال DOHC، SOHC و OHV مخفف چیست؟ پاسخ خواهیم داد.
این نوع میل بادامک امروزه در 2 مدل طراحی شده و سازندگان خودرو بسته به نیاز خود از یکی از مدل‌های میل بادامک OHC استفاده می‌کنند. این 2 دسته عبارتند از:
موتور SOHC (Single Over Head Camshaft)
در موتورهای SOHC صرفا از یک میل بادامک استفاده شده و این میل به تنهایی سوپاپ ورودی و سوپاپ خروجی سیلندر را باز و بسته می‌کند. این نوع موتور در سرعت‌های بالا بازدهی زیادی داشته و در این بازه گشتاور بسیار خوبی را تولید می‌کند.
این نکته بدین معناست که اگر شما از یک موتور کوچک SOHC در سرعت‌های بالا استفاده کنید، قدرت اسب بخار بیشتری را نسبت به یک موتور OHV بزرگتر دریافت خواهید کرد. همچنین در این شرایط نرخ مصرف سوخت موتور SOHC نیز نسبت به موتور OHV کمتر خواهد بود.
البته لازم به ذکر است که بازدهی این نوع میل سوپاپ در سرعت‌های پایین کمتر از میل سوپاپ OHV است.
مزایای میل بادامک SOHC
- گشتاور بیشتر در سرعت‌های بالا
- طراحی ساده و تعمیر راحت‌تر نسبت به DOHC
- قابلیت نصب توربوشارژ
معایب میل بادامک SOHC
- گشتاور نامناسب در سرعت‌های پایین
- بازدهی و راندمان کمتر نسبت به DOHC
- احتمال ایجاد خطا در سیستم زمان‌بندی
موتور DOHC (Dual Over Head Camshaft)
امروزه اکثر سازندگان خودرو در محصولات خود از موتور DOHC استفاده می‌کنند و این موتور پربازده‌ترین موتور در یک ابعاد مشخص در نظر گرفته می‌شود که بیشترین قدرت اسب بخار را برای راننده فراهم خواهد کرد.
در ساختار موتور DOHC از 2 میل بادامک استفاده شده که یکی از آن‌ها وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ ورودی سیلندر و دیگری وظیفه باز و بسته کردن سوپاپ خروجی سیلندر را برعهده دارد. البته در موتورهای V-Type چهار میل بادامک بکار برده شده، چرا که طراحی موتور DOHC به سازندگان اجازه استفاده از 4 سوپاپ به ازای هر یک سیلندر را می‌دهد.
این قابلیت با بهبود حرکت جریان هوا، باعث افزایش قدرت و بازدهی در موتور شده اما از طرف دیگر هزینه تعمیر و قطعات یدکی آن را نیز افزایش داده است.
مزایای میل بادامک DOHC
- بازدهی بیشتر نسبت به OHV و SOHC در سرعت‌های بالا
- تولید صدای کمتر هنگام فعالیت
- نرخ مصرف سوخت مناسب
- قابلیت جایگذاری چند سوپاپ به ازای هر سیلندر
- قدرت بیشتر نسبت به دیگر موتورها
معایب میل بادامک DOHC
- هزینه بالای تعمیر و نگهداری (قطعات یدکی)
- آسیب‌پذیری بالا در برابر استفاده از روغن‌های کم‌کیفیت
- ابعاد بزرگتر و وزن بیشتر نسبت به SOHC و OHV
مطالعه بیشتر: دلیل روغن سوزی موتور ماشین چیست؟
نتیجه‌گیری
در این مقاله از مجله آچاره با بررسی انواع میل بادامک خودرو تلاش کردیم تا به این سوال که DOHC، SOHC و OHV مخفف چیست، پاسخ دهیم. شما با توجه به این نکات می‌توانید هنگام خرید خودرو انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید و تصمیم نهایی را با در نظر گرفتن نیازها و اولویت‌های خود اتخاذ کنید.
فراموش نکنید که کارشناسان آچاره از طریق بخش نظرات پاسخگوی سوالات، شما خواهند بود. امیدواریم که از مطالعه این مقاله بهره برده باشید.
