با وجود این که زندگی شهری در سال‌های گذشته باعث کاهش کاشت گیاهان مختلف توسط عموم مردم شده است، بسیاری از افراد با احداث گلخانه نیازهای خود در این زمینه را برطرف می‌کنند. البته راه‌اندازی گلخانه ممکن است هدف تجاری داشته و سازندگان قصد کسب درآمد از این طریق را داشته باشند. در هر صورت می‌توان گفت که گلخانه کاشت گیاهان مختلف را در زندگی مدرن امکان‌پذیر می‌کند. برای ساخت یک گلخانه شما باید مراحل مختلفی را پشت سر بگذارید که یکی از آن‌ها سیم کشی برق گلخانه است.
تامین صحیح انرژی الکتریکی موردنیاز بخش‌های مختلف گلخانه مهم است و وجود هر گونه اختلالی در این شبکه سلامت گیاهان را در معرض خطر قرار می‌دهد. در واقع حتی اگر روند برق‌رسانی به گلخانه برای مدت زمان محدودی نیز با مشکل مواجه شود، احتمال آسیب دیدن گیاهان و در نتیجه وارد شدن خسارت مالی به شما وجود خواهد داشت. در راستای جلوگیری از بروز چنین مشکلاتی در این مقاله از مجله آچاره به بررسی نحوه سیم کشی برق گلخانه می‌پردازیم و نکات مهم این روند را مرور می‌کنیم. پیشنهاد می‌کنیم تا انتها با ما همراه باشید.
مراحل سیم کشی برق گلخانه
برای این که سیم کشی برق گلخانه به صورت کاملا ایمن انجام بپذیرد شما باید مراحل آن را با توجه به برخی از نکات مهم پشت سر بگذارید. از آن جایی که محیط گلخانه یک محیط بسیار مرطوب است، سیم‌کشی آن را نمی‌توان همانند دیگر ساختمان‌ها انجام داد. فارغ از ابعاد گلخانه شما باید یک نقشه سیم‌کشی تهیه کرده و بر اساس آن مراحل سیم‌کشی را به اجرا درآورید. به صورت کلی مراحل سیم کشی برق گلخانه عبارتند از:
1. محاسبه نیاز شبکه
شما باید در اولین قدم نیاز شبکه را محاسبه کنید. عواملی همچون ابعاد گلخانه، میزان تجهیزات الکتریکی، نوع تجهیزات الکتریکی و … تاثیر چشمگیری در میزان برق موردنیاز این فضا داشته و بدون در نظر گرفتن آن‌ها نمی‌توان سیم کشی برق گلخانه را به سرانجام رساند. در این مرحله شما باید ابتدا تجهیزاتی که قصد به‌کارگیری آن‌ها را دارید، مشخص کنید. از این تجهیزات می‌توانیم به موارد ذیل اشاره کنیم:
- سیستم روشنایی
- سیستم تهویه هوا
- سیستم گرمایشی
- سیستم آبیاری و …
بسته به مقیاس و تعداد این تجهیزات باید ظرفیت تابلو اتوماسیون برق، میزان سیم موردنیاز و … محاسبه شده تا هنگام سیم‌کشی با چالش خاصی روبه‌رو نشوید. ظرفیت تابلو برق معمولا نسبت به ابعاد گلخانه متغیر بوده و بازه 60 آمپر تا 800 آمپر را شامل می‌شود. اگر قصد به‌کارگیری تجهیزاتی مثل هیتر، سیستم آبیاری خودکار، فن و … را در این محیط داشته باشید، باید یک تابلو برق با ظرفیتی بالاتر نسبت به یک گلخانه کوچک تهیه کنید. همچنین لازم به ذکر است که معمولا در گلخانه‌ها از برق 3 فاز استفاده می‌شود اما اگر ابعاد گلخانه شما کوچک است، استفاده از برق تک فاز برای شما مانعی نخواهد داشت.
مطلب پیشنهادی : مرحله به مرحله تا سیم کشی ساختمان هوشمند
2. تعیین نوع سیم‌کشی
طبق قوانین ساخت و ساز، در محیط‌های مرطوبی همچون گلخانه سیم‌کشی از سطح پایین و کف ساختمان ممنوع بوده و شما باید سیم‌کشی این محیط را با توجه به این نکته به انجام برسانید. فارغ از نوع سیم‌کشی این قاعده باید در محیط‌های مرطوب رعایت شود در غیر این صورت بروز مشکلات مرتبط دور از انتظار نیست. در قدم بعد باید نوع سیم کشی برق گلخانه تعیین شود. شما می‌توانید این روند را با استفاده از 2 روش به انجام برسانید که در ادامه از آن‌ها نام می‌بریم.
سیم‌کشی روکار
این نوع سیم‌کشی همان‌طور که از نام آن مشخص است، بر روی سطح خارجی دیوار، سقف و … صورت گرفته و پس از سیم‌کشی، سیم‌ها به صورت بصری قابل مشاهده هستند. در این روش شما باید حتما از سیم‌های مقاوم در برابر اشعه ماوراء بنفش (UV) خورشید استفاده کرده و از استفاده از سیم‌های خانگی در چنین محیطی بپرهیزید. همچنین در این روند به هیچ عنوان نباید استفاده از کنتاکتورهای ضد رطوبت را فراموش کنید.
سیم‌کشی توکار
شاید فکر کنید که در سیم‌کشی توکار دیگر نیازی به استفاده از کابل و تجهیزات ضد رطوبت نیست اما این تصور اشتباهی است. در سیم‌کشی روکار تمام کابل‌ها باید از درون لوله برق عبور کنند. به این منظور به کار بردن لوله برق PVC بهترین گزینه پیش روی شما خواهد بود. در این مرحله استفاده از لوله آب PVC و یا لوله برق استیل مجاز نبوده و از این تجهیزات نباید در سیم کشی برق گلخانه استفاده کرد. فارغ از لوله برق مناسب، تمام کابل‌ها نیز باید ضدرطوبت باشند در غیر این صورت احتمال بروز خطراتی از قبیل قطعی شبکه، آتش‌سوزی و … افزایش خواهد یافت. این نوع سیم با حرف اختصاری (W) قابل تشخیص است.
مطلب پیشنهادی : سیم کشی فیبر نوری داخل ساختمان
نکته مهم دیگر در سیم کشی توکار گلخانه مهار کابل‌ها در فواصل تقریبی 1 متری است. همچنین بهتر است در متراژهای بالا از لوله برق خرطومی استفاده کنید. در نهایت فراموش نکنید که سیم‌ها نباید از ناحیه بالایی وارد قوطی‌های پریز و کلید شوند. استفاده از نواحی زیرین و کناری این قوطی‌ها بهترین روش سیم‌کشی در این مرحله محسوب می‌شود.
به صورت کلی کارشناسان برای سیم کشی برق گلخانه، سیم‌کشی توکار را به دلیل محیط بسیار مرطوب گلخانه به شما پیشنهاد می‌دهند.
3. تهیه تجهیزات موردنیاز
- همان‌طور که احتمالا تا به اینجا متوجه شده‌اید، در سیم کشی برق گلخانه صرفا باید از کابل‌های ضد رطوبت استفاده کنید. حداقل ظرفیت جریان برای این سیم‌ها 20 آمپر در نظر گرفته شده و نباید سیم‌هایی با ظرفیت جریان کمتر را در این شبکه به کار برد. همچنین به‌کارگیری سیم‌های مسی کوچک‌تر از شماره 12 نیز در این روند به شما توصیه نمی‌شود بنابراین در سیم کشی برق گلخانه حتما از سیم‌های مسی شماره 12 و بزرگتر استفاده کنید.
- توجه داشته باشید که توانایی مقاومت در برابر رطوبت صرفا منحصر به سیم‌ها نبوده و دیگر تجهیزات نیز باید از این قابلیت برخوردار باشند. در نتیجه این نکته را هنگام تهیه تابلو برق، پریزها، کلیدها و … مدنظر داشته باشید. بهترین تابلو برق برای استفاده در محیط‌های مرطوبی همچون گلخانه، تابلو برق‌های پلاستیکی مقاوم در برابر رطوبت محسوب می‌شوند.
- در سیستم روشنایی بهتر است از لامپ‌های معمولی استفاده نشده و لامپ‌های کم‌مصرفی مثل لامپ ال ای دی (LED) در این محیط به کار برده شود. فارغ از کاهش مصرف انرژی بر اثر استفاده از لامپ‌های ال ای دی، عواملی همچون کاهش حرارت تولیدی لامپ‌ها نیز تاثیرات مثبتی در روند نگهداری از گیاهان شما خواهد داشت.
- سیستم روشنایی و بخش‌هایی مثل پریزها زمانی که در گلخانه به کار می‌روند، به محافظ نیاز خواهند داشت و شما نباید از این تجهیزات بدون به‌کارگیری محافظ استفاده کنید. همچنین برای مهار کابل این بخش‌ها حتما از لوازمی همچون زنجیر استفاده کنید تا از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری به عمل آید.
- در صورتی که قصد به‌کارگیری سیستم برق اضطراری را در گلخانه خود دارید، در این مرحله باید تجهیزات مرتبط را تهیه کنید. فراموش نکنید که قطعی شبکه برق گلخانه حتی در بازه‌های زمانی کوتاه می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به گیاهان شما وارد کرده و شما را به دلیل جبران خسارت ناشی از این اختلال، از لحاظ شرایط مالی در موقعیت نامناسبی قرار دهد. به همین دلیل صرف هزینه بیشتر به منظور تهیه سیستم برق اضطراری گلخانه در بلندمدت برای شما توجیه‌پذیر است.
- در انتها اگر احتمال گسترش ابعاد و ظرفیت گلخانه شما در سال‌های پیش رو وجود دارد، از ابتدا تدابیر لازم در جهت این گسترش را در نظر بگیرید تا در آینده با مشکلات ناشی از نامناسب بودن ظرفیت شبکه تامین برق روبه‌رو نشوید. در این راستا بهتر است تجهیزاتی که پس از افزایش ظرفیت گلخانه نیز قابل استفاده خواهند بود را در روند سیم کشی اولیه گلخانه به کار ببرید.
مطلب پیشنهادی : آموزش لحیم کاری سیم های برق
4. اجرای سیم کشی برق گلخانه
پس از این که محاسبات لازم در راستای تخمین نیازهای شبکه به اتمام رسیده و تجهیزات موردنظر نیز تهیه شد، زمان اجرای روند سیم کشی برق گلخانه شما فرا رسیده است. در ادامه از نکات مهمی که در این روند باید مدنظر خود داشته باشید، نام خواهیم برد:
هشدار:
“سیم کشی برق گلخانه روندی خطرناک محسوب شده و رعایت نکات ایمنی در طول آن اولویت اصلی است. بنابراین اگر با این شبکه آشنایی قبلی ندارید حتما سیم‌کشی این محیط را به افراد دارای صلاحیت بسپارید.”
- تابلو برق را حتما در فضایی خشک که رطوبت بسیار کمی در آن وجود دارد، نصب کنید. همچنین موقعیت این تابلو باید به صورتی تعیین شود تا شما به راحتی به آن دسترسی داشته باشید.
- ظرفیت تجهیزات شبکه را به گونه‌ای تعیین کنید که نیازی به استفاده از تمام این ظرفیت وجود نداشته باشد.
- ترجیحا در این روند از تجهیزات ضدزنگ و مقاوم در برابر پوسیدگی استفاده کنید.
- فراموش نکنید که تمامی تجهیزات الکتریکی که در گلخانه وجود دارند باید به سیم ارتینک (Earthing) مجهز باشند. به‌کارگیری سیستم ارتینگ از مصرف غیرمجاز ولتاژ توسط بخش‌هایی مثل سیستم روشنایی و … جلوگیری کرده و از پیشآمد خطرات احتمالی در این راستا پیشگیری می‌کند.
- بهتر است که در هر مدار برق حتما از قطع‌کننده مدار نیز استفاده کنید. همچنین تجهیزات به کار رفته در هر مدار باید توانایی تامین حداکثر جریان موردنیاز تجهیزات متصل به آن را نیز داشته باشند.
- ابعاد لوله برق را به نحوی مشخص کنید که ظرفیت عبور همه کابل‌ها از آن وجود داشته باشد.
- استفاده از کلیدهای محافظ جان را در روند سیم کشی برق گلخانه فراموش نکنید.
- توجه داشته باشید که همه اتصالات شبکه باید در محافظ‌های ضدرطوبت مهر و موم شوند.
- برای برقراری اتصالات مختلف به موتورها بهتر است از لوله برق منعطف استفاده کنید.
- شما باید نسبت به تعداد فن‌هایی که قصد استفاده از آن‌ها را دارید، تعداد مدارهای برق را تعیین کنید. هر مدار صرفا توانایی پشتیبانی از 2 فن را داشته و اگر قصد نصب تعداد بیشتری از این دستگاه را داشته باشید باید به همین نسبت به تعداد مدارها بیافزایید. همچنین دقت داشته باشید که از هر کدام از مدارها با توجه به ظرفیت آن‌ها خروجی پریز بگیرید.
مطلب پیشنهادی : نحوه نصب لوله برق روکار
در این مقاله از مجله آچاره به بررسی نحوه سیم کشی برق گلخانه پرداخته و تلاش کردیم که تمامی اطلاعات لازم به این منظور را در اختیار شما قرار دهیم. مجددا یادآور می‌شویم که اجرای این روند برای شما دارای خطرات احتمالی متعددی خواهد بود و بهتر است با سپردن اجرای سیم کشی برق گلخانه خود به افراد دارای صلاحیت، سلامت خود را در معرض خطر قرار ندهید. با این وجود در صورت اجرای روند سیم‌کشی به هیچ عنوان رعایت کامل نکات ایمنی را فراموش نکنید. شما می‌توانید در راستای سیم کشی برق گلخانه و یا دیگر محیط‌ها با اطمینان خاطر از کمک کارشناسان مجرب آچاره استفاده کنید. همچنین شما می‌توانید با طرح سوالات خود در بخش نظرات همین مطلب، پاسخ آن را در سریع‌ترین زمان ممکن از این متخصصین دریافت کنید.
