پنکه، یکی از پرکاربردترین وسایلی است این روزهاست که در خانه و دفاتر کار، به چرخش هوا و احساس خنکی افراد کمک می‌کند. ویژگی مهمی که پنکه در بین وسایل سرمایشی دارد آن است که به دلیل هزینه بسیار پایین‌تر نسبت به کولرهای گازی دیواری و کولرهای گازی اسپلیت، برای طیف‌های بیشتری از مردم قابل تهیه است. پنکه به‌طور معمول در مدل‌های دیواری، سقفی و رومیزی ساخته می‌شود. پنکه رومیزی یکی از این گونه‌هاست که امروزه کاربرد بسیار زیادی دارد. در کنار مزایای پنکه رومیزی، به دلیل وجود اجزای دوار و چرخش پیوسته، خرابی‌های متداولی در انتظار این وسیله است. یکی از شایع‌ترین آن‌ها، خرابی بلبرینگ است. اما برای تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی چه کارهایی می‌توان انجام داد؟

راهنمای تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی

اجزای پنکه رومیزی

• موتور (معمولاً تک‌فاز)
• پره‌های خنک‌کننده
• محافظ پره‌ها
• نگهدارنده پره‌ها
• پایه
• صفحه کلید
• زمان‌سنج دیجیتال
• بلبرینگ

وظیفه بلبرینگ پنکه رومیزی

بلبرینگ (Ball Bearing) و رولربرینگ (Roller Bearing) از بخش‌هایی در وسایل الکترونیکی و مکانیکی هستند که کمک بسیار زیادی به بهبود تجربۀ کاربری ما در هنگام کار با این دستگاه‌ها کرده‌اند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای بلبرینگ، می‌توان به بلبرینگ ماشین لباسشویی، بلبرینگ آبمیوه‌گیری، بلبرینگ جاروبرقی و بلبرینگ پنکه رومیزی اشاره کرد. به‌طور متوسط در هر خانه، در مجموع وسایل مکانیکی و الکترونیکی، حداقل 20 بلبرینیگ وجود دارد!

بلبرینگ هم می‌تواند بار و نیروی شعاعی و هم محوری را تحمل کند و عموماً در جاهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد که بار در اندازۀ به نسبت کوچکی اعمال شود. در بلبرینگ، بار از یک لایه خارجی به سطوح گوی‌ها منتقل شده و از آنجا، به لایۀ داخلی می‌رسد. از مهم‌ترین انواع بلبرینگ می‌توان به بلبرینگ شیار عمیق، بلبرینگ تماس زاویه‌ای و بلبرینگ کف‌گرد اشاره کرد.

مطلب پیشنهادی:نحوه روغن کاری پنکه پارس خزر

مراحل تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی

90 درصد بلبرینگ‌های استفاده‌شده در وسایل خانه همانند پنکه رومیزی از مدل بلبرینگ شیار عمیق هستند. بلبرینگ شیار عمیق، با توجه به ساختار و نوع طراحی، بهینه‌ترین صدا را تولید می‌کند.

اولین ویژگی بلبرینگ پنکه رومیزی، توانایی چرخش در سرعت بالا (دور بالابودن بلبرینگ) است. این شرایط را بلبرینگی می‌تواند تامین کند که با کیفیت و دقت طراحی شده باشد. یکی دیگر از مهم‌ترین ویژگی‌های مورد نیاز در بلبرینگ پنکه رومیزی که باید موردتوجه قرار گیرد، تولید صدای کم است. نظر به اینکه پنکه رومیزی در مجاورت انسان‌ها قرار دارد، افزایش صدای این وسیله، موجب سلب آسایش آن‌ها می‌شود پس بلبرینگ پنکه رومیزی بایستی صدای کمی را در حین کار طولانی تولید کند. بلبرینگ‌ها عموماً در کشورهای سوئد، ژاپن، آلمان و چین تولید می‌شوند و یکی از بهترین مدل‌های بلبرینگ پنکه رومیزی، برند KG است.

اگر این قطعه در دستگاه شما خراب شد و نیاز به تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی داشتید، با دستگاهی به نام پولی‌کش(بلبرینگ‌کش)، در ابتدا بلبرینگ را از مدار خارج کنید. بیرون آوردن بلبرینگ، یکی از مهم‌ترین بخش‌های مراحل تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی است چرا که در صورت عدم دقت کافی ممکن است موجب کجی محور شود. در صورتی که سطح محور برای جازدن بلبرینگ تازه صاف نیست، ابتدا آن را سمباده بکشید.

موضوع دیگری که در مراحل تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی باید به آن دقت کنید، وجود یک میله توخالی و بلندتر از محور خود دستگاه است. این میله از محور گشادتر بوده و باید راحت از آن عبور کند و به روی حلقه داخلی بلبرینگ برود. حتماً دقت کنید که این میله روی حلقه داخلی سوار شود چرا که در صورت برخورد با حلقه خارجی، ممکن است موجب آسیب جبران‌ناپذیر به آن شود.

در ادامه فرایند تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی، ابتدا بلبرینگ را روی محور سوار کنید و میله توخالی را روی بلبرینگ سوار کنید. بعد تا جایی که توان دارید به میله ضربه بزنید تا بلبرینگ به داخل آن برود. (نگران ضربه خوردن به حلقه داخلی بلبرینگ نباشید) در صورت اینکه این مراحل انجام شد ولی هنوز بلبرینگ روی محور لنگی داشت، از یک تراشکار کمک بگیرید.

مساله مهمی که در مراحل تعویض بلبرینگ پنکه رومیزی بایستی دقت داشته باشید، آسیب‌ نخوردن سیم‌پیچ‌های دستگاه است. اگر در حین جا زدن بلبرینگ با پارگی سیم‌پیچ‌ها روبرو شدید، می‌توانید با لحیم‌کردن مشکل را حل کرده و دستگاه را راه‌اندازی کنید.

مطلب پیشنهادی:بررسی مشکلات و معایب اجاق گاز رومیزی