راهنمای کامل نگهداری فیکوس در زمستان

اگر عاشق گل‌ و گیاه هستید، حتما در باغچه آپارتمانی‌ خود یکی از انواع گل فیکوس را دارید. محبوبیت این گیاه بیشتر به‌دلیل راحتیِ نگهداری گل فیکوس در آپارتمان و سازگاری آن‌ با دمای خانه است. در واقع تنها چالش اساسی، نگهداری فیکوس در زمستان است!

در صورتی که شما با زرد شدن برگ های فیکوس، ریزش، لول‌ و آویزان‌شدن آن‌ها در فصل سرما مواجه هستید؛ خواندن این مقاله را از دست ندهید. در ادامه با انواع گل فیکوس، شرایط نگهداری از فیکوس در زمستان، روش‌های تکثیر، علت و درمان بیماری‌های فیکوس آشنا خواهیم شد.

انواع گل فیکوس

فیکوس‌ها از خانواده گیاهان انجیری هستند که در نواحی گرمسیری مانند استوایی آمریکا و آسیا رشد می‌کنند. از خواص گل فیکوس می‌توان به تهیه کائوچو از شیره این گیاه اشاره کرد.

براساس شکل و رنگ برگ‌‌های فیکوس، این گیاه را دارای گونه‌های زیادی می‌دانند و شرایط نگهداری فیکوس در زمستان و فصل‌های دیگر بسته به نوع آن کمی متفاوت است. در ادامه به معرفی چند گونه معروف گیاه فیکوس می‌پردازیم.

فیکوس الاستیکا

فیکوس آلمانی یا الاستیکا در واقع همان فیکوس‌های معمولی با برگ‌های بزرگ و چرم‌مانند هستند. اگر فیکوس شما از نوع الاستیکا است،‌ احتمالا به‌دنبال پاسخی برای پرسش‌های زیر هستید.

فیکوس الاستیکا  (Ficus elastica)
شکل برگ‌ها	برگ‌های بزرگ و براق مانند چرم
رنگ برگ‌ها	الاستیکا بلک (مشکی)، الاستیکا شرابی، الاستیکا سبز
علت لوله شدن برگ فیکوس الاستیکا	آبیاری زیاد سبب پر شدن منافذ خاک از آب و مانع اکسیژن‌رسانی به ریشه می‌شود. واکنش گیاه به این شوک، لوله شدن برگ‌هایش است. آبیاری کم باعث خشک ‌شدن خاک می‌شود و عکس‌العمل فیکوس به این تنش، لوله شدن برگ‌ها است. نور زیاد
فیکوس الاستیکا به چه میزان آبیاری نیاز دارد؟	هفته‌ای یک‌بار در تابستان هر 2 هفته یک‌بار در زمستان
چه مکانی برای نگهداری فیکوس الاستیکا مناسب است؟	پشت پنجره نورگیر با پرده نازک و نور غیرمسقیم

شرایط نگهداري گل فیکوس سبز به‌گونه‌ای است که در صورت مجاورت با نور زیاد، برگ‌هایش لول می‌شود و اگر نور محیط کم باشد؛ تنوع رنگی به سیاه و صورتی را از دست خواهد داد.

فیکوس بنجامین یا ابلق

اگر فیکوس شما برگ‌هایی با اندازه متوسط و به‌شکل ابلق دارد، لازم است نگاهی کوتاه به نحوه نگهداری فیکوس ابلق بیندازید.

فیکوس بنجامین  (Ficus benjamina)
شکل برگ‌ها	برگ‌های متوسط و ابلق
رنگ برگ‌ها	سبز و سفید و یاقوتی
دمای مناسب برای فیکوس ابلق	بهترین دما برای نگهداری از این گیاه، بین 20 تا 25 درجه سانتی‌گراد است. در هوای سرد برگ‌های فیکوس ابلق یکی‌یکی قهوه‌ای شده و از ساقه جدا می‌شوند.
نور مورد نیاز فیکوس ابلق	نور از پشت پنجره به آن بتابد و اتاق دمای خیلی زیادی هم نداشته باشد.
چگونگی آبیاری فیکوس ابلق	فاصله بین 2 آبیاری را طوری تنظیم کنید که سطح خاک خشک شده و بعد از آن آبیاری انجام شود.

فیکوس لیراتا

فیکوس لیراتا یا فیکوس برگ ویلونی، بومی آفریقا و دارای برگ‌های پهن دارای حاشیه مواج است. سایر مشخصات این گیاه و سوالات رایج درباره نگهداری فیکوس لیراتا در جدول زیر آورده شده است.

فیکوس لیراتا (Ficus lyrate)
شکل برگ‌ها	پنج ضلعی و پهن و موج دار
رنگ برگ‌ها	سبز
نور مناسب فیکوس لیراتا	·         نور غیرمستقیم و نزدیک پنجره جنوبی بهتر است هفته‌ای یک‌بار گلدان را بچرخانید تا ساقه آن رو به نور خم نشود.
آبیاری فیکوس لیراتا	به‌دلیل برگ‌های پهن، آب بیشتری را تبخیر می‌کند و نسبت به انواع گل فیکوس به آب بیشتری نیاز دارد.
کود فیکوس لیراتا	در فصول رشد یعنی بهار و تابستان ماهی یک‌مرتبه از کودهای شیمیایی مایع برای تقویت گیاه استفاده کنید.
مشکلات فیکوس لیراتا چیست؟	متداول‌ترین آفت فیکوس لیراتا، کنه است که به‌دلیل هوای خشک به گیاه حمله می‌کند. راه جلوگیری از آن غبارپاشی آب و هر چندوقت یک‌بار سم‌پاشی با سم کنه‌کش است.

فیکوس جنگلی

فیکوس جنگلی یا برگ ریز با برگ‌هایی ریز و قلبی شکل است که شرایط نگهداری و بیماری‌ها و مشکلات فیکوس جنگلی را در جدول مشاهده خواهید کرد.

فیکوس جنگلی  (Ficus  pumila-minia)
شکل برگ‌ها	برگ‌های ریز و قلبی‌شکل
رنگ برگ‌ها	سبز روشن و تیره
نور مناسب فیکوس جنگلی	در فصل بهار و تابستان می‌تواند در فضای باز و نور غیرمسقیم، رشد سریعی داشته باشد.
روش آبیاری فیکوس جنگلی	فیکوس جنگلی در برابر تشنگی مقاوم است. در فصول سرد سال، آب‌دهی فیکوس جنگلی را کاهش دهید.
مشکلات فیکوس جنگلی	ریزش برگ فیکوس جنگلی مشکل رایج در این گیاه است که معمولا به‌دلیل آبیاری زیاد اتفاق می‌افتد. آفت فیکوس جنگلی شپشک است که موجب لکه‌های قهوه‌ای برجسته در اطراف برگ می‌شود.

فیکوس پیچ

فیکوس پیچ با برگ‌هایی ریز و ساقه‌هایی نازک، پیچ‌دار و آبشاری مانند است که مشخصات کامل و شرایط نگهداری آن در جدول زیر ارائه شده است.

فیکوس پیچ (Ficus pumila)
شکل برگ‌ها	برگ‌های ریز و قلبی با ساقه نازک و رونده
رنگ برگ‌ها	سبز و ابلق
نور مناسب فیکوس پیچ	نور غیرمستقیم و نیم‌سایه
روش آبیاری فیکوس پیج	نسبت به خشکی مقاوم است و به دفعات آبیاری کمتری نیاز دارد.
مشکلات فیکوس پیچ	نسبت به تغییر گلدان و محل قرارگیری حساس است و دچار ریزش برگ می‌شود.

 نگهداری انواع گل فیکوس در آپارتمان

از آنجا که شرایط نگهداری فیکوس در زمستان از نوع ابلق، الاستیکا، بلک،‌ لیراتا و جنگلی چندان تفاوتی با هم ندارد، در این بخش مطالبی را می‌خوانیم که برای مراقبت انواع فیکوس در آپارتمان مفید است.

اگر به آبیاری منظم، رطوبت موردنیاز ، خاک مخصوص فیکوس، کوددهی و دمای مناسب برای نگهداری فیکوس در زمستان توجه کنید، برخلاف گفته‌ها، شاهد رشد سریع فیکوس خواهید بود.

میزان آبیاری گیاه فیکوس

رطوبت مورد نیاز فیکوس از طریق غبارپاشی آب و آبیاری به خاک گلدان تامین می‌شود. تعادل در آبیاری انواع گل فیکوس، سبب طراوت و شادابی فیکوس می‌گردد. همچنین برای نگهداری از فیکوس در زمستان بایستی دفعات آبیاری را به‌دلیل سرمای هوا کاهش دهید.

در جدول زیر نیاز آب انواع فیکوس به‌طور خلاصه آورده شده است:

نکته: اگر در حین غبارپاشی، فیکوس در معرض نور آفتاب باشد، به‌مرور شاهد ایجاد لکه‌های قهوه‌ای رنگ و برجسته در اطراف برگ‌های فیکوس خواهید بود.

نور مورد نیاز برای نگهداری فیکوس در زمستان

انواع فیکوس برای رشد به میزان متفاوتی از نور احتیاج دارند. اما آنچه در میان آن‌ها مشترک است این است که در سایه رشد خوبی نخواهند داشت. میزان نور مورد نیاز انواع فیکوس در جدول زیر گزارش شده است:

دمای مناسب برای نگهداری از فیکوس در زمستان

از آنجایی‌که انواع گیاه فیکوس بومی مناطق استوایی هستند، به هوای گرم تمایل بیشتری دارند.

اگرچه انواع فیکوس جنگلی و پیچ را می‌توان در فصول بهار و تابستان در بیرون از خانه نگهداری کرد، اما باید توجه داشت بهترین دما برای رشد این گیاه، ۲۰ الی ۳۰ درجه سانتی‌گراد است.

یک قانون کلی: هرچه دمای هوا از این مقدار بیشتر باشد، آب بیشتری از سطح گیاه تبخیر می‌شود و باید تعداد دفعات آبیاری را افزایش داد.

نگهداری فیکوس در زمستان و خاک مناسب آن

خاک مناسب برای رشد و نگهداری فیکوس در زمستان و سایر فصول باید ترکیبی از یک‌سوم خاک باغچه + یک‌سوم خاک‌برگ پوسیده + یک‌سوم کود پوسیده دامی باشد.

طبق نتایج تحقیقات وجود مواد آلی در خاک سبب رشد سریع فیکوس می‌شود؛ بنابراین استفاده از کود دامی پوسیده در ترکیب خاک مخصوص فیکوس توصیه می‌شود.

محاسبه رایگان هزینه نگهداری از گیاهان آپارتمانی!

کود مخصوص فیکوس

علاوه‌بر کود پوسیده حیوانی که برای تامین مواد آلی خاک استفاده می‌شود، خاک مناسب فیکوس باید از مواد معدنی نیز غنی باشد.

کود مناسب فیکوس، کودهای شیمیایی محلول در آب است که در فصول بهار و تابستان هر یک یا 2 ماه یک‌بار باید کوددهی به فیکوس انجام شود. در مدت زمان نگهداری فیکوس در زمستان، نیازی به کوددهی گیاه نیست.

طریقه هرس کردن فیکوس

هرس به‌معنای این است که برگ‌های پژمرده و پیر و ساقه‌هایی که خیلی بلند شده است را از انتهای هر بند، ببرید.

برای رشد بهتر فیکوس لازم است آن را به‌موقع هرس کنید و هر دفعه حداکثر ۳۰ درصد از برگ‌‌های آسیب‌دیده را حذف نمایید تا گیاه دچار شوک نشود. در حین هرس کردن فیکوس دستکش بپوشید؛ زیرا شیره موجود در ساقه فیکوس، سمی است.

گلدان مناسب برای نگهداری از فیکوس در زمستان و نحوه تعویض آن

بهترین گلدان برای فیکوس گلدانی است که در انتهایش سوراخ‌هایی جهت تخلیه و زهکشی آب از گلدان داشته باشد. زمانی که ریشه‌های گلدان به‌قدری رشد کرد که از سوراخ‌های انتهایی گلدان خارج شد، به تعویض گلدان نیاز دارید.

این مدت زمان برای تعویض گلدان فیکوس معمولا ۲ سال یک‌بار است. در مدت زمان نگهداری فیکوس در زمستان نباید گلدان را تعویض کرد؛ زیرا در فصل زمستان گیاه در ضعیف‌ترین وضعیت است و این کار شوک بزرگی به گیاه وارد می‌کند.

در حین تعویض گلدان مراقب باشید تا به ریشه‌های فیکوس آسیبی نرسد.

چگونه از گل فیکوس در زمستان نگهداری کنیم؟

همان‌طور که پیش از این نیز اشاره شد، فیکوس گیاهی گرمسیری است و مراقبت از فیکوس در زمستان باید در محیط خانه انجام شود. نیاز آبی گیاه فیکوس در این فصل کمتر است و خشک شدن خاک در سطح و عمق ۶ سانتی‌متری، فاصله بین 2 آبیاری را تعیین می‌کند.

زمان نگهداری فیکوس در زمستان این گیاه را در کنج اتاق دور از نور و حتی در مجاورت بخاری یا شوفاژ قرار ندهید؛ زیرا همان‌قدر که این گیاه به گرما نیاز دارد، گرمای زیاد باعث خشک‌ شدن هوا و از بین‌ رفتن رطوبت خاک و برگ‌های فیکوس می‌شود و این موضوع به‌علت اصلی ریزش برگ‌های فیکوس تبدیل می‌شود.

برای مطالعه بیشتر در زمینه علت رشد نکردن فیکوس کلیک کنید.

مراقبت و نگهداری از گیاهان آپارتمانی با تیم آچاره

انواع روش های تکثیر فیکوس

فیکوس را می‌توان با 2 روش زیر تکثیر کرد:

تکثیر فیکوس از طریق قلمه

تکثیر فیکوس از طریق قلمه باید در فصل بهار و تابستان و طبق مراحل زیر انجام شود (انواع روش قلمه زدن گیاهان):

1. یک ساقه که دارای تنها یک برگ است را انتخاب کنید و با چاقو یا تیغ تیز و دستکش، با یک برش مورب، ساقه را جدا کنید.
2. قبل از کاشت قلمه فیکوس در خاک، باید شیره موجود در ساقه را با قراردادن آن در لیوان آب به مدت یک ساعت، خالی کنید.
3. خاکی با ترکیب کوکوپیت، شن، خاک‌برگ تهیه کنید و قلمه را در آن بکارید.
4. شرایط و نحوه نگهداری قلمه گیاه فیکوس لیرانا، الاستیکا پس از کاشت به اینصورت است که محیط باید مرطوب و دما 25 یا 27 درجه باشد.
5. برای تامین رطوبت محیط و نگهداری فیکوس در زمستان از کاور مشمایی (پلاستیکی) که دارای سوراخ است، استفاده کنید.

تکثیر فیکوس با ساقه

در تکثیر فیکوس با ساقه به زمان بیشتری برای ریشه‌دار شدن نسبت به کاشت قلمه در خاک، نیاز داریم:

1. یک ساقه تقریبا ۳۰ سانتی‌متری از فیکوس را که تنها دارای یک برگ است، با تیغ یا چاقو با برش عرضی از گیاه جدا کنید.
2. یک شکاف به عمق ۳ الی ۵ سانتی روی ساقه جداشده ایجاد کنید و این شکاف را با خلال دندان باز نگه‌دارید.
3. اطراف این شکاف را با خزه مرطوب‌شده اسفاگنوم بپوشانید و با نخ محکم ببندید.
4. روی این قسمت از ساقه را با کیسه پلاستیکی تا زمان مشاهده ریشه، کاور کنید.
5. بعد از مشاهده ریشه در قسمت شکاف،‌ ساقه را از همین قسمت به 2 بخش تقسیم کنید و در خاک بکارید و مجدد چند هفته برای تامین رطوبت خاک گلدان را کاور نمایید.

بیشتر بخوانید:  راهنمای کامل نگهداری فیکوس در زمستان

سخن پایانی

در این مقاله با انواع فیکوس و مشکلات و بیماری‌‌های رایج در فیکوس و روش‌های درمان آن آشنا شدیم. چنانچه در خصوص نگهداری فیکوس در زمستان و پیشگیری از ریزش برگ های فیکوس به مشاوره نگهداری از گیاهان آپارتمانی نیاز دارید، با ثبت سفارش در آچاره می‌توانید با کارشناسان مجرب مشورت نمایید.

در پایان یادآور می‌شود که اگر به گل و گیاه علاقه دارید و گلخانه دارید؛ می‌توانید برای تمیز کردن آن از خدمات نظافت منزل آچاره استفاده کنید. برای اطلاع از قیمت خدمات نظافت منزل کافی است سفارش خود را به‌رایگان در سایت ثبت کنید.

سوالات متداول