قطعاً می‌دانید که کارکرد اصلی دودکش خارج کردن ایمن گازها و خاکستر از خانه است؛ هر چند به اعتقاد برخی بابانوئل هم از طریق دودکش وارد خانه می‌شود و هدایای خود را تحویل می‌دهد! دودکش‌ها را می‌توان از آجر، سنگ کاری یا فلز ساخت و دودکش‌ها برای عملکرد صحیح شومینه‌ها، کوره‌ها یا اجاق‌های گرمایشی ضروری هستند.
در این مقاله از مجله آچاره با آموزش نحوه ساخت دودکش برای شومینه در خدمت شما هستیم. اگر به ساخت دودکش شومینه علاقمند هستید؛ این مقاله به دردتان خواهد خورد!
مراحل ساخت دودکش شومینه:
طراحی دودکش: در این مرحله باید به کدهای ساخت و ساز محلی، مواد سازنده، ماده تخلیه‌شده توسط دودکش و عرض دودکش توجه کرد.
نصب دودکش: در این مرحله باید تمام لوازم موردنیاز را تهیه کرد و مراحل زیر را انجام داد:
- ساخت محفظه دود
- ساخت لوله دودکش و قسمت خارجی آن
- احاطه کردن دودکش با فلاشینگ
- بستن درب دودکش (کلاهک دودکش شومینه)
هنگام ساخت دودکش برای شومینه به چه نکاتی باید توجه کرد؟
هنگام ساخت دودکش برای شومینه مهم است که برخی نکات را در نظر بگیرید. 2 مرحله مهم ساخت دودکش شومینه عبارتند از:
- طراحی دودکش (توجه به کدهای محلی، مواد سازنده، ماده تخلیه‌شده توسط دودکش و عرض دودکش)
- نصب دودکش
در ادامه هر مرحله را توضیح داده‌ایم.
شاید با این سوال نصب تلویزیون بالای شومینه؛ درست یا غلط؟ دچار شده‌اید که می‌توانید با مطالعه مقاله مربوطه به جواب موردنظر می‌رسید.
مرحله اول ساخت: طراحی دودکش شومینه
در این مرحله از طراحی دودکش شومینه باید این موارد را مدنظر قرار داد:
1. توجه به کدهای ساخت و ساز محلی
از جمله نکات مهم ساخت دودکش برای شومینه، توجه به کدهای ساخت و ساز محلی است. اکثر کدها براساس استاندارد 211 حفاظت از حریق هستند. برای بررسی کد آتش مربوط به دودکش‌ها باید به قوانین شهرداری و نظام مهندسی شهر خود مراجعه کنید.
- دو الزام کلی استاندارد 211 این است که دودکش‌ها حداقل 3 فوت (90cm) نسبت به بالاترین نقطه‌ای که از سقف یک سازه می‌گذرد و 2 فوت (60cm) نسبت به هر قسمت از ساختمان یا ساختمان‌های مجاور ارتفاع داشته باشند. هر چه دودکش بلندتر باشد، بهتر ساخته می‌شود.
- در صورتی که دودکش در داخل یا از طریق دیوارها ساخته شود، باید به اندازه 2 اینچ (5cm) از مواد قابل احتراق فاصله داشته باشد و اگر در کنار خانه ساخته شده، به فاصله 1 اینچی (5cm) نیاز دارد.
ارتفاع دودکش شومینه هیزمی باید در حدود 4.5 متر باشد تا بهترین عملکرد را داشته باشد.
2. توجه به مواد سازنده دودکش (فلز، سنگ، آجر و …)
تصمیم بگیرید که می‌خواهید دودکش را از چه موادی بسازید. متداول‌ترین مواد سازنده دودکش، آجر یا سنگ هستند. دودکش‌های فلزی پیش‌ساخته نیز به‌طور گسترده‌ای در دسترس شما قرار دارند.
- اگر قصد ساخت دودکش آجری یا سنگی را دارید، باید اندازه آن را برای تخمین تعداد آجر یا سنگی که باید سفارش دهید، مشخص کنید.
- اگر از دودکش فلزی ازپیشساخته استفاده می‌کنید، فاصله اجاق گاز یا وسایل دیگر را تا جایی که از خانه خارج می‌شوند، اندازه‌گیری کنید.
- دودکش‌های بنایی (سنگی) معمولاً دارای دیوارهایی با ضخامت حداقل 4 اینچ (10cm) هستند. آجرهای دودکش استاندارد باید ضخامتی در این حدود داشته باشند.
3. مشخص کردن مواد تخلیه شده توسط دودکش
مشخص کنید که دودکش شما قرار است چه موادی را تخلیه کند. با این کار مشخص می‌شود که آیا دودکش می‌تواند چندین وسیله را هواگیری کند یا فقط توانایی تخلیه یک دستگاه را دارد.
- امکان ساخت دودکش برای چندین دستگاه و اتصال آن‌ها به یک لوله تخلیه با اندازه خروجی ترکیبی وجود دارد، مشروط بر این‌که دودکش‌های فرعی بیش از 30 درجه با خط عمودی زاویه نداشته باشند و فراورده تولیدی نیز یکسان باشد.
- دودکش‌ها نباید بیش از 6 اینج (15cm) بالا یا زیر کف یا سقف ساخته شده از مواد قابل‌اشتعال، تغییر اندازه داشته باشند.
محاسبه رایگان هزینه نصب و تعمیر بخاری و شومینه!
4. تعیین عرض دودکش
تعیین عرض دودکش عمدتاً با توجه به تعداد وسایلی که دودکش قرار است هواگیری کند، ساخته می‌شود. دودکش‌های فلزی معمولاً از لوله‌های گرد ساخته شده‌اند؛ در حالی که دودکش‌های بنایی یا سنگی لوله‌های مربع یا مستطیل شکل دارند. هر نوع دودکش بسته به آنچه که در حال تهویه است، نیازهای قطری متفاوتی دارد. برای تعیین قطر مناسب از یک متخصص کمک بگیرید.
مرحله دوم ساخت دودکش برای شومینه: نصب دودکش
در این مرحله نحوه نصب دودکش شومینه اقدامات ذیل را انجام دهید:
1. تهیه تمام لوازم موردنیاز
با توجه به نوع دودکش لوازم موردنیاز برای ساخت آن اندکی متفاوت خواهد بود. در هر صورت قبل از شروع به ساخت دودکش باید تمام لوازم را در دسترس داشته باشید.
- هنگام نصب دودکش فلزی به فلاشینگ، جعبه دودکش ازپیشساخته، درپوش دودکش، بخش‌های پیش‌ساخته دودکش و مهاربندهای سقف نیاز دارید. هنگام عبور از دیوار یا سقف باید از قسمتی از دودکش استفاده کنید که به‌عنوان گذر دیوار شناخته می‌شود؛ در این صورت خطر آتش گرفتن دیوار یا سقف از بین می‌رود.
- هنگام ساخت دودکش بنایی (سنگی) قطعاتی مثل آجر و سنگ‌تراشی، ملات، قطعات نگهدارنده (مانند میلگرد)، فلاشینگ، کلاهک دودکش و ابزار مخصوص سنگ‌تراشی را خریداری کنید.
قبل از تهیه لوازم بررسی ویژگی های انواع شومینه گازی و هزینه نصب و نگهداری آن‌ها را انجام دهید تا در هزینه‌های آن صرفه جویی کنید.
2. ساخت محفظه دود
ساخت دودکش خود را از پایه شروع کنید. در مورد دودکش‌های بنایی، دودکش را دقیقاً از بالای شومینه بسازید. این کار با استفاده از آجری مشابه آجر مورد استفاده در ساخت اجاق انجام می‌گیرد.
- باید مخلوط ملات خود را با آب ترکیب کنید تا به غلظتی شبیه غلظت کره بادام‌زمینی برسد. وقتی به قوام مناسب رسید، از ماله سنگ‌تراشی برای بارگذاری ملات روی هر آجر استفاده کنید. این کار باید قبل از قرار دادن آجر در جای خود انجام گیرد. باید روی هر آجر به اندازه کافی ملات بمالید. مالیدن ملات را تا جایی ادامه دهید که کمی از درزها بیرون بیاید. (این کار به شما اطمینان می‌دهد که کل فضای آجرها با ملات پر شده است)
- در زمانی که مشغول ساخت دیواره دودکش با آجر هستید، مطمئن شوید که در تمام جهات هم سطح باشند. یک تراز بگیرید و بررسی کنید که همه دیوارها در سطوح عمودی و افقی خود همسطح باشند. همچنین در هر خط آجرها باید همگی در یک راستا باشند.
- در مورد یک شومینه فلزی پیش‌ساخته، محفظه دود از بقیه دودکش تمایزپذیر نیست.
- دودکش باید روی یک پایه محکم ساخته شود.
اگر بخواهید روش تبدیل شومینه هیزمی به گازی هم امکان‌پذیر است البته توصیه می‌شود توسط متخصصین انجام شود.
3. ساخت لوله دودکش و قسمت خارجی آن
لوله دودکش قسمت بالایی محفظه دود را از وسط دودکش به سقف متصل می‌کند. همان‌طور که در قسمت قبل نیز گفته شد، لوله می‌تواند از آجر یا فلز ساخته شود. اگر از کاشی‌های سفالی یا سرامیکی برای ساخت لوله دودکش آجری استفاده کنید، آن‌ها را به‌عنوان نمای بیرونی دودکش قرار می‌دهند.
4. احاطه کردن دودکش با فلاشینگ (به‌منظور زیبایی)
قسمت‌هایی از دودکش که از دیوار عبور می‌کند را با فلاشینگ بپوشانید. فلاشینگ فلزی را در 2 مکان اطراف دودکش قرار دهید:
- محلی که دودکش به سقف می‌رسد.
- به‌عنوان یک آستر زیر درپوش دودکش
از یک درزگیر سیلیکونی یا پلی اورتان در زیر فلاشینگ استفاده کنید تا از نشت آب به داخل خانه از اطراف دودکش جلوگیری شود.
5. بستن درب دودکش (قرار دادن کلاهک)
کلاهک دودکش در قسمت بالای محفظه دودکش آجری قرار گرفته است. باید به اندازه حداقل 5 سانتی‌متر از دیواره دودکش امتداد داشته باشد. همچنین باید لبه قطره‌ای داشته باشد تا آب را از دودکش دور کند. مواد سازنده درپوش دودکش سنگ و بتن پیش‌ساخته یا ریخته‌گری در محل هستند.
درپوش دودکش از آن جهت مهم است که میزان رطوبتی که ممکن است از دودکش پایین بیاید را کاهش می‌دهد. حیوانات را از دودکش دور نگه می‌دارد، جریان‌های پایین را مسدود می‌کند، از خروج جرقه‌ها از دودکش جلوگیری می‌کند و همچنین مانع از پایین رفتن زباله‌ها مانند شاخ و برگ درختان از دودکش می‌شود.
کلاهک دودکش شومینه هیزمی
کلاهک دودکش شومینه هیزمی برای بهبود عملکرد و ایمنی شومینه‌های هیزمی استفاده می‌شود. این کلاهک از مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته می‌شود و از ورود باران، برف، حشرات و اجسام خارجی به داخل شومینه جلوگیری می‌کند.
همچنین، کلاهک دودکش شومینه هیزمی از فولاد یا آهن ساخته می‌شود ساختاری مخروطی یا مانند قرقره دارد که به خروج بهینه دود از آن کمک می‌کند.
استفاده از کلاهک دودکش شومینه هیزمی مزایای زیادی دارد، از جمله:
- جلوگیری از زنگ‌زدگی و خرابی شومینه
- جلوگیری از بروز حوادث ناگوار با جلوگیری از ورود حشرات و حیوانات
- بهبود عملکرد شومینه
رفع نشتی و تعمیر بخاری گازی با تیم آچاره
بیشتر بخوانید: تمیز کردن شومینه با این روش دیگر سخت نیست!
جمع‌بندی مطالب دودکش شومینه
در این مقاله از مجله آچاره نحوه ساخت دودکش برای شومینه را توضیح دادیم. این کار با داشتن کمی دانش فنی قابل انجام است و اصلاً کار سختی نیست! البته اگر خودتان فرصت یا دانش کافی برای ساخت دودکش ندارید، می‌توانید این کار را به کارشناسان مجرب آچاره بسپارید. همچنین شما با طرح سوالات خود در بخش نظرات می‌توانید پاسخ آن‌ها را در زمانی کوتاه از این متخصصین دریافت کنید.
