یکی از مشکلاتی که اکثر خانواده‌های ایرانی به خصوص آن‌هایی که بچه کوچک دارند، با آن روبرو می‌شوند، نجس شدن فرش‌های خانه است. قالیشویی شرعی یکی از دغدغه‌های اصلی خانواده‌ها است. یکی از مشکلاتی که نجس شدن فرش به وجود می‌آورد این است که علاوه بر نجس شدن، در رنگ فرش نیز تغییر ایجاد می‌شود. در نتیجه علاوه بر پاک شدن فرش نجس در قالیشویی، لکه بری فرش نیز مهم است.
در این مقاله شستن فرش نجس در قالیشویی را بررسی می‌کنیم و نحوه کار در یک قالیشویی شرعی را توضیح می‌دهیم.
احکام قالیشویی شرعی برای فرش نجس شده
یکی از موضوعات مورد تأکید در دین اسلام، موضوع نجاست و پاکی است. در علم پزشکی نیز این موضوع ثابت شده است که نجاست یکی از عوامل ایجاد و انتقال بیماری‌ها است. یکی از مهم‌ترین ارکان زندگی مسلمانان به خصوص ایرانیان نیز موضوع نظافت و نجاست و پاکی است.
همان‌طور که پیامبر (ص) نیز فرموده‌اند، پاکیزگی نشانه ایمان است. یکی از مواردی که منجر به شستن فرش نجس در قالیشویی می‌شود، نجس شدن فرش از طریق ادرار است. مورد بعدی که بیشتر از سایر موارد موجب نجس شدن فرش می‌شود، خون و لکه خون است. در چنین مواقعی ابتدا باید لکه شسته شود تا اثر آن روی فرش باقی نماند. سپس باید قالیشویی شرعی انجام شود.
در صورتی که قالی یا موکت به وسیله نجاست جرم‌دار کثیف نشده باشد، با ریختن آب کر روی فرش، می‌توان فرش را تطهیر کرد. برای این کار کل قسمت نجس باید در آب فرو برود. سپس باید آب از فرش خارج شود.
احکام مربوط به قالیشویی شرعی در مورد فرش‌های نجس، همگی برگرفته از دستورات آیات عظام مراجع تقلید است. برای شستن فرش نجس در قالیشویی یا به طور کلی برای قالیشویی شرعی از سه نوع آب می‌توان استفاده کرد.
- آب کر
- آب جاری متصل به کر
- آب قلیل
1. آب کر
اولویت تطهیر فرش و قالیشویی شرعی با استفاده از آب کر است. آبی که مخزن آن ۳ وجب در 3 وجب، طول، عرض و ارتفاع داشته باشد را آب کر میگویند. این آب مناسب‌ترین آب برای تمیز کردن فرش است. اگر هر وجب را نزدیک به ۱۰ سانتی‌متر بگیریم این مخزن حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ لیتر آب دارد و تهیه این‌چنین آبی در هر جایی به خصوص در آپارتمان‌های امروزی تقریباً غیرممکن است.
2. آب جاری متصل به کر
قالیشویی شرعی با آب جاری متصل به کر، تا حدی کار راحت‌تر است زیرا تمام آب‌های لوله‌کشی شامل این قاعده می‌شوند. برای آبکشی فرش با آب جاری هیچ مشکلی وجود ندارد؛ اما شرایط آبکشی است که تمیز کردن فرش نجس را در خانه کاری مشکل میکند و به همین دلیل شستن فرش نجس در قالیشویی بهتر و راحت‌تر است.
3. آب قلیل
آب قلیل، آبی است که در یک کاسه یا آفتابه باشد. با این آب می‌توان آبکشی فرش را انجام داد اما معمولاً لکه نجاست روی فرش باقی می‌ماند. در سال‌های دور که آب لوله‌کشی مهیا نبود، در خانه‌ها حوضی با ابعاد بیشتر آب کر می‌ساختند و با بردن فرش به خیاط و شستن فرش در حوض مشکل قالیشویی شرعی را حل می‌کردند.
شرایط تغییر کرده است و همه خانه‌ها آب لوله‌کشی دارند که با شرایط آب کر همخوانی دارد، اما دیگر فضای کافی برای شستن فرش وجود ندارد. ضمن اینکه شستن فرش به خصوص فرش نجس، شرایط مخصوص به خودش را دارد و در قدم اول، باید عین نجاست به طور کامل پاک شود و سپس آبکشی گردد به طوری که آب خارج شده از فرش به طور کامل بی‌رنگ و تمیز باشد.
تفاوت شستن فرش نجس در قالیشویی و خانه
مهم‌ترین تفاوتی که شستن فرش نجس در قالیشویی و خانه دارد، قسمت شستشو و خشک کردن فرش است. حتی اگر شما در یک خانه با حیاطی بزرگ هم زندگی کنید، باز هم حمل و نقل فرش به حیاط، شستن آن و خشک کردنش، هر کدام مرحله‌ای سخت و زمان‌بر است.
ویژگی دیگری که افراد را ترغیب میکند تا شستن فرش نجس در قالیشویی را انتخاب کنند، وجود دستگاه‌های مجهز و به‌روز و امکان شستشوی فرش با فشار آب زیاد است. استفاده از تکنولوژی‌ها و دستگاه‌های جدید و مواد شوینده مناسب، به راحتی فرش را تمیز میکند و لکه های فرش را از بین می‌برد.
واقعیت این است که لکه بری فرش در خانه هم امکان‌پذیر است اما ممکن است برای از بین بردن یک لکه شما مجبور شوید چندین بار فرش را بشویید و خشک کنید که این کار شدیداً عمر فرش را کم میکند.
قالیشویی شرعی
برای شستن فرش نجس در قالیشویی باید فرش طبق دستورالعمل‌ها و احکام شرعی شسته شود. در احکام تطهیر آمده است که قالی، موکت و امثال آن‌ها را اگر با نجاست جرم‌دار آلوده نشده باشد و اثر عینی نجاست روی آن‌ها نباشد، می‌توان با ریختن یک بار آب بر روی فرش و یا موکت، آن را تطهیر کرد.
به این ترتیب با ریختن آب روی قسمتی که نجس شده است می‌توانیم آن را پاک نماییم. برای این کار موقع شستن فرش، باید همه قسمت فرش را آب فرا گیرد و سپس آب را از فرش خارج کرده و اجازه دهیم فرش خشک شود. این حکم در مورد جامه‌هایی که جز به بول آلوده شده‌اند نیز صدق میکند. برای شستشوی فرش از بول ابتدا باید عین نجاست را پاک کنیم سپس نسبان را تطهیر کنیم.
مراحل تطهیر فرش از نجاست
تطهیر فرش نجس یکی از کارهای مهم در نظافت منزل است.
- برطرف کردن عین نجاست.
- ریختن آب قلیل بر محل نجاست.
- بنا به احتیاط لازم است محل نجس شده به وسیله مواد شوینده و برس به خوبی پاک شود.
در کدام یک از قالی‌شویی‌ها، قالیشویی شرعی انجام می‌شود؟
جدا از اینکه قالیشویی شرعی ارتباط مستقیمی با اعتقادات ایرانیان و مسلمانان دارد، به این علت که با آب بیشتری شسته می‌شود، باعث تمیزتر شدن فرش هم می‌شود. در خیلی از مواقع ممکن است این موضوع پیش بیاید که فرش از نظر ظاهری کثیف نباشد ولی چون توسط خون یا ادرار نجس شده است، مجبورید فرش را برای شستن به قالیشویی بسپارید. قالیشویی‌های آچاره به شکلی فرش را می‌شویند که هر نوع نجاستی چه سطحی و ظاهری یا باطنی در فرش از بین می‌رود.
در این باره بیشتر بخوانید:
مقدار آب کرّ بنابر نظر مشهور فقیهان برابر است با مقدار آبی است که اگر در ظرفی که هر یک از درازا، پهنا و گودی آن سه وجب و نیمِ معمولی است بریزند آن را پر کند. از این‌رو، مجموع مساحت آب کرّ ۴۲ و هفت هشتم وجب است. مساحت های ۳۶ و ۲۷ وجب نیز گفته شده است.[۱] درباره وزن آب کر نیز چند دیدگاه وجود دارد:
۳۷۶/۷۴۰ کیلوگرم
۳۷۷ کیلوگرم
۳۸۴ کیلوگرم[۲]
برخی گفته‌اند: اگر مقدار وزن آب ۴۸۰ کیلوگرم باشد، طبق نظر تمامی فقها آب، کرّ است.[۳]
مقدار از این اب کم تر بیاد دیگر کر نیست