انواع گل شمعدانی [روش‌ تکثیر شمعدانی]

گل شمعدانی از محبوب‌ترین گیاهانی است که به‌سادگی رشد می‌کند و گل‌های رنگارنگ با بوی بسیار خوبی دارد. بعضی از افراد این گیاه را در آپارتمان هم نگهداری می‌کنند و برخی دیگر ترجیح می‌دهند آن را در محیط بیرون قرار دهند. البته اگر این گل را بیرون می‌گذارید، بهتر است در فصول سرد سال، آن را داخل خانه بیاورید. اگر شرایط رشد در منزل فراهم باشد و نور به اندازه کافی به گیاه برسد، شمعدانی توانایی گل دادن در طول تمام سال را دارد. شمعدانی با اسم‌های دیگری از جمله ژرانیوم و پلارگونیوم هم خطاب می‌شود.
این گل در اوایل قرن هجدهم توسط تاجران هلندی از جنوب آفریقا وارد اروپا شد. از آن‌جایی که این گیاه شباهت زیادی به ژرانیوم وحشی که در اروپا رشد می‌کرد داشت، گیاه‌شناسان به اشتباه این دو را به‌عنوان یک گونه شناسایی کردند.
پس از چندسال وقتی که گیاه‌شناسان متوجه تفاوت گلبرگ‌ها و پرچم‌های این 2 نوع گیاه شدند، گونه آفریقایی را به‌عنوان پلارگونیوم که به‌معنای منقار لک‌لک بود دسته‌بندی کرده و این اسم را به خاطر شکل بلند بذر این گیاه انتخاب کرده‌اند.

امروزه کم‌ و بیش به شمعدانی، ژرانیوم می‌گویند اما اسم اصلی این گیاه پلارگونیوم است. در ادامه با ما همراه باشید تا به معرفی انواع گل شمعدانی بپردازیم.

شرایط نگهداری شمعدانی

شمعدانی گیاهی گل‌دار است؛ به همین دلیل اگر گلدان شمعدانی در خانه دارید یا آن را در باغچه کاشته‌اید، باید بدانید که به غیر از در نظر گرفتن نیازهای آن، باید شرایط مراقبت از گیاهان آپارتمانی را هم برایشان فراهم کنید. رشد شمعدانی به‌طور کلی در بهار شروع می‌شود و گل می‌دهد؛ در نیمه تابستان گل‌ها خشک شده و رشد آن متوقف می‌شود. ولی اگر آب و هوای مساعد برای آن فراهم باشد، در پاییز دوباره شروع به گل‌دهی می‌کند.

هنگام خرید گل شمعدانی از مغازه باید دقت کنید که اندازه برگ‌ها کوچک نباشد. همچنین پشت برگ‌ها نباید شل و افتاده یا کاملا سفت باشند. درواقع رنگی که برگ‌ها دارند باید در تمام قسمت‌های برگ‌ها، کاملا دیده شود. روش نگهداری و مراقبت از شمعدانی در آپارتمان یا حیاط، در فصل تابستان و زمستان با یکدیگر فرق دارند. در ادامه به بررسی شرایط و نحوه نگهداری گل شمعدانی می‌پردازیم.

• نور آفتاب مناسب برای نگهداری شمعدانی

شمعدانی برای سلامت و رشد خود به نور مستقیم خورشید نیاز دارد؛ بنابراین شرایط و روش مراقبت از گل شمعدانی در بالکن آپارتمان ایجاب می‌کند گلدان را در جایی بگذارید که نور مستقیم بگیرد. چون قرار دادن گلدان در سایه باعث توقف رشد شمعدانی و شل شدن برگ‌های آن می‌شود.



بنابراین اگر حتی آن‌ها را در باغچه می‌کارید، باید جایی باشند که نور خورشید دریافت کنند. اگر هم در زمستان گل را به خانه می‌آورید، باید ساعاتی در روز گل را بیرون قرار دهید تا نور آفتاب به آن بتابد. البته تمام روز آن را در معرض آفتاب قرار ندهید؛ زیرا براقی برگ‌هایشان از بین می‌رود.

• نحوه آبیاری گل شمعدانی

گل‌های شمعدانی زیاد از آبیاری خوششان نمی‌آید؛ زیرا باعث آسیب رسیدن به ریشه‌هایشان می‌شود. همچنین آبیاری زیاد باعث شل شدن برگ‌ها و بیمار شدن گل شمعدانی می‌شود.

بنابراین بهترین روش نگهداری و آبیاری گل شمعدانی در حیاط و باغچه این است که بگذارید اول خاک گل خشک شود و بعد آن را آبیاری کنید. اگر در گلدان و باغچه‌های آپارتمانی از این گل مراقبت می‌کنید، باید خاک گلدان را پیش از آبیاری بررسی کنید تا اگر خشک بود به آن آب بدهید. میزان آب دادن در زمستان هم بسیار کمتر است.

• دمای مناسب برای نگهداری از شمعدانی

حتما به یاد دارید که در خانه‌هایی که قدیمی بودند و حوض داشتند، همیشه گل شمعدانی را اطراف حوض قرار می‌دادند. دلیلش هم این بود که گل شمعدانی از هوای گرفته خوشش نمی‌آید.

بنابراین  اگر آن‌ها را داخل ساختمان آوردید، باید سعی کنید ساعاتی از روز، پنجره اتاق را باز بگذارید تا شمعدانی هوای آزاد و اکسیژن دریافت کند.

هوای مطلوب برای این گل، دمای معتدل رو به خنک بوده و دمای ایده‌آل برای مراقبت از شمعدانی بین 13 تا 18 درجه سانتی‌گراد است. همچنین دمای بیشتر از 40 درجه سانتی‌گراد برای این گل نابودکننده است. هوای منفی صفر نیز باعث یخ‌زدگی گل می‌شود و به اندازه هوای خیلی گرم برای آن مضر است.

• رطوبت موردنیاز شمعدانی

حتما دقت کرده‌اید که گل‌های شمعدانی خیلی کمتر در خانه‌های شمالی وجود دارند و بیشتر در مناطقی دیده می‌شوند که هوای خشک و معتدل دارند. علت آن هم این است که رطوبت زیاد برای شمعدانی و مخصوصا غنچه‌های آن گل مناسب نیست.

بنابراین نه در شهرهای مرطوب و نه در گلخانه‌ها نباید از این گل نگهداری کرد؛ چون اصلا جای مناسبی برای آن نیست. مخصوصا زمانی که فصل گل‌دهی گیاه نزدیک است. بهترین روش نگهداری برای این گل در منزل این است که ساعاتی از روز، پنجره را باز بگذارید تا رطوبت اضافه از ساختمان بیرون برود.

• نگهداری از گل شمعدانی در خاک مناسب

اولین چیزی که باید در مورد نگهداری از انواع گل شمعدانی بدانید این است که خاک گل باید زهکشی شود تا آب اضافه را از خود عبور دهد و باعث پوساندن ریشه گیاه نشود. بعد از آن باید دقت داشته باشید خاکی که برای تکثیر شمعدانی و مراقبت از آن استفاده می‌کنید، علاوه‌بر سنگینی و اسیدی بودن، مواد آهکی نداشته و شور هم نباشد. بهترین ترکیب‌هایی که می‌توانید برای کاشت شمعدانی در گلدان یا باغچه درنظر بگیرید، شامل این موارد هستند:

1. 2 قسمت خاک برگ + 4 قسمت خاک باغچه + 2 قسمت کود گاوی پوسیده + 2 قسمت شن
2. 3 قسمت خاک لوم + 1 قسمت کود دامی + 1 قسمت ماسه

• کوددهی مناسب گل شمعدانی

تمامی گل‌ها و گیاهانی که گل می‌دهند، برای تقویت و رشد خود به کود شیمیایی نیاز دارند. شمعدانی‌ها هم از این قاعده مستثنا نیستند و مانند تمام گل‌ها به کود نیاز دارند. روش و شیوه مراقبت و نگهداری از گل شمعدانی در آپارتمان به این صورت است که در فصل بهار و تابستان، گل‌دهی آن‌ها به اوج می‌رسد. وقتی هم که فصل گل‌دهی برسد، باید به اندازه کافی به آن‌ها کود بدهیم.

این کود باید محلول در آب باشد. همچنین میزان کود هم نباید بیش از حد باشد؛ زیرا کود زیادی باعث سوختن برگ‌ها و صدمه دیدن آن‌ها می‌شود. کود مخصوص گل‌دهی یا کود کلات آهن از کودهای مناسبی هستند که برای رشد شمعدانی می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید.

• هرس کردن انواع گل شمعدانی

گل شمعدانی از جمله گیاهان آپارتمانی هستند که به هرس زیادی نیاز دارد. پس باید موقع نگهداری و مراقبت از این گل، هر 6 ماه یک‌بار برگ گل را هرس کنیم تا گیاه بتواند برگ‌های جدید و تازه بدهد و رشد خوبی هم داشته باشد. زمان هرس کردن برگ شمعدانی نباید وقتی باشد که گیاه، گل دارد.

محاسبه رایگان هزینه نگهداری از گیاهان آپارتمانی!

با این تفاسیر، زمان مناسب برای هرس کردن آخر زمستان یا اواسط تابستان است. گاهی هم نیاز است تا کمی از سر ساقه اصلی را کوتاه کنیم تا برگ‌های جدید جوانه بزنند.

• گلدان مناسب شمعدانی و نحوه تعویض آن

گلدان‌های سفالی بهترین و مناسب‌ترین گلدانی هستند که برای نگهداری از شمعدانی می‌توانید از آن‌ها استفاده کنید. به این منظور باید ته گلدان سفالی را سوراخ کنید تا آب از آن خارج شود. اندازه گلدان نیز باید متناسب با ریشه گیاه باشد. بهترین زمان تعویض گلدان هم موقعی است که ریشه گیاه کاملا رشد کرده و از زیر گلدان بیرون زده یا گلدان را شکسته باشد. هرگز گلدان را زودتر از موعد مقرر عوض نکنید.

تکثیر گل شمعدانی

تکثیر انواع گل شمعدانی به 2 روش “کاشت بذر” و “جوانه زدن” قابل انجام است. البته روش قلمه زدن خیلی آسان‌تر و رایج‌تر است اما تکثیر آن پرنکته ولی ساده تلقی می‌شود و جزئیاتی مثل زمان قلمه‌ زدن و روش نگهداری از قلمه‌ها و بذرها برای داشتن گیاهی زیبا را دارد. ابتدا با روش راحت‌تر یعنی همان قلمه‌زنی آشنا می‌شویم و سپس روش جوانه زدن را توضیح می‌دهیم.

1. قلمه زدن شمعدانی

• گام اول

برای تکثیر شمعدانی به روش قلمه‌زنی از ساقه‌های اصلی و چوب مانند شمعدانی استفاده می‌کنیم. ابتدا قلمه‌هایی با اندازه حدودا 8 تا 12 سانتی‌متر دارای 2 یا 3 گره را از گیاه اصلی جدا می‌کنیم. این‌کار را حتما با چاقوی تیز یا قیچی باغبانی انجام دهید.

• گام دوم

پس از بریدن قلمه، تمام برگ‌ها و شاخه‌های اضافی روی آن را حذف می‌کنیم. به‌شکلی که تنها 5 سانتی‌متر باقی بماند. برگ‌های موجود در انتهای قلمه را نگه می‌داریم و اگر برگی بینشان وجود داشت که بریده شده بود یا ظاهری بیمارگونه داشت، آن را حذف می‌کنیم.

• گام سوم قلمه زدن شمعدانی

برای بهتر و زودتر نتیجه گرفتن می‌توانید انتهای ساقه را درون هورمون ریشه‌زایی فرو کنید. این هورمون باعث افزایش سرعت ریشه‌زایی می‌شود. علاوه‌بر این باعث کاهش بیماری قلمه که ممکن است بر اثر آلودگی ناشی از قرار دادن ساقه در خاک به وجود بیاید می‌شود.

• گام چهارم

قلمه‌ها را می‌توان در خاک و کود آماده یا مخلوط کوکوپیت و پرلیت کاشت. پس از کاشتن قلمه‌ها، باید آن‌ها را حدودا یک هفته در یک محیط نیمه‌تاریک نگهداری کنید تا انرژی گیاه به‌جای رشد برگ، محدود به ریشه‌زایی شود. بعد از طی این مدت قلمه را به یک مکانی که نور زیادی داشته باشد منتقل کنید. برای مثال کنار پنجره جای مناسبی برای قرارگیری گلدان است.

• گام پنجم قلمه زنی گل شمعدانی

برای حفظ رطوبت گیاه روش‌های متعددی وجود دارد. یکی از این روش‌ها کشیدن کیسه پلاستیکی روی گلدان است. در این مدت نباید اصلا قلمه‌ها را در معرض نور مستقیم خورشید قرار دهید. سعی کنید بستر کاشت همواره مرطوب باشد.

• گام ششم

اگر از کیسه پلاستیکی برای روی قلمه‌ها استفاده کردید، باید بدانید که اگر تهویه نداشته باشید، قلمه‌ها کپک می‌زنند؛ بنابراین روی نایلون سوراخ‌های ریزی ایجاد کنید که جریان هوا در حال گردش باشد. همچنین می‌توانید نایلون را هر روز بردارید تا قلمه‌ها هوا بخورند.

• گام هفتم قلمه زدن گل شمعدانی

در شرایط ایده‌آل که برابر با 3 یا 4 هفته است و با در نظر گرفتن بدترین شرایط که 6 تا 8 هفته طول می‌کشد، ریشه زدن قلمه‌ها زمان می‌برد. اگر تکثیر را از اواسط بهار شروع کرده باشید، پس از ریشه‌دهی قلمه، هوا رو به گرمی رفته و فصل رشدشان آغاز می‌شود.

پس از  گذاشتن آن‌ها در گلدان اصلی، قلمه را سرزنی کنید تا گیاه به رشد شاخه‌های جانبی تشویق شود و گلدان پر شود. در صورت فراهم بودن تمام شرایط، پس از چند هفته شما یک گلدان شمعدانی زیبا و پر خواهید داشت.

بیشتر بخوانید:  علت قرمز شدن برگ شمعدانی + پیشگیری و درمان آن

2. روش تکثیر شمعدانی با بذر

• گام اول

روش تکثیر با بذر هم برای انواع گل شمعدانی قابل انجام است. برای این روش ابتدا باید سوراخ‌هایی رو با عمق نیم سانتی‌متر و با قطری دو برابر قطر بذر روی خاک تشکیل دهید. از خاک کوکوپیت یا ترکیب پیت ماس استفاده ‌کنید. بذر را درون سوراخ‌ها قرار داده و روی آن خاک بریزید. سپس روی آن را به آرامی با آب پاش مرطوب کنید و با نایلون بپوشانید. پس از آن باید آن را در دمای 20 درجه قرار دهید.

• گام دوم تکثیر شمعدانی با بذر

در این مرحله مراقب باشید گیاه کپک نزند. برای جلوگیری از این موضوع باید چندوقت یک‌بار، هوادهی را انجام دهید.

• گام سوم

جوانه‌زنی بذرها در این مرحله حدود 3 تا 7 روز زمان می‌برد. در این مدت توجه کنید که هر وقت خاک گل خشک شد، آن را با اسپری مرطوب کنید.

• گام چهارم تکثیر گل شمعدانی با بذز

وقتی جوانه‌ها دارای برگ شدند، روی نایلون یک سوراخ ایجاد کنید و در محلی نورگیر با نور غیرمستقیم قرار دهید. پس از یک هفته، سوراخ دیگری را تشکیل دهید و انقدر این‌کار را انجام دهید تا گیاه به هوای بیرون عادت کند. پس از چند هفته گلدان‌ها ساقه و برگ‌های زیبا دارند و می‌توانید از این زیبایی لذت ببرید.

مراقبت و نگهداری از گیاهان آپارتمانی با تیم آچاره

انواع گل شمعدانی خارجی

• گل شمعدانی رونده

گل شمعدانی رونده یکی از انواع گل شمعدانی است که از چندین هیبرید مشتق شده است. این گل ساقه‌های بلند، رونده و خیلی باریک و ظریفی دارد. البته برگ‌ها هم گونه‌های بسیار مختلفی دارند. بعضی از آن‌ها گرد و با قطری حدود 5 تا 7 سانتی‌متر هستند. بعضی دیگر برگ قلبی شکل و مشابه برگ پیچک می‌باشند. سطح برگ‌ها هم ممکن است صاف و براق یا کرک‌دار باشد.

دم گل‌ها 20 سانتی‌متر است و از گل‌های کوچک نیز برخوردارند. هر گل هم 5 گلبرگ و بعضی از واریته‌ها، گل‌های دوتایی دارند. خرداد تا آبان، ماه تشکیل گل روی گیاه است. شمعدانی رونده به حداقل 4 ساعت نور مستقیم خورشید در روز نیاز دارد تا رشد کافی را داشته باشد. این گل در دمای اتاق نیز قابل نگهداری بوده و نیازمند دوره استراحت زمستانه است.

• گل شمعدانی هلندی

گل شمعدانی هلندی، گل بومی آفریقای جنوبی است و گل‌های بسیار زیبایی در رنگ‌های قرمز، سفید و ترکیبی آبی و سفید و … دارد. نام علمی گل شمعدانی هلندی “Pelargonium” است که از خانواده “Geraniaceae” در نظر گرفته می‌شود. گل شمعدانی درواقع در دسته گل‌های آپارتمانی قرار نمی‌گیرد.

پس انتظار نداشته باشید که در محیط کم نور منزل دوام بیاورند؛ بنابراین اگر نور کافی به این گل نتابد، برگ و گل‌های آن بی‌رنگ خواهند شد. ولی اگر در محیطی که تهویه خوبی دارد قرار بگیرند، ماندگاری بالایی دارند. گل شمعدانی هلندی به خاطر زیبایی که دارد، جزو گل‌های محبوب محسوب می‌شود.

• گل شمعدانی اژدر

اژدر نیز یکی دیگر از انواع گل شمعدانی است. شمعدانی گل اژدر همواره سبز است و با گل‌های زیادی کشت می‌شود. این گل همچنین از یک گونه گل شمعدانی گل درشت “Grandiflorum” در ایران کشت می‌شود. اگر از این گل به‌خوبی مراقبت کنید، بین 50 تا 60 سانتی‌متر رشد می‌کند. واریته اژدر، برگ‌های درشت و دندانه‌دار و گاها لوب‌دار و متمایل به بالا به رنگ سبز تیره و چین‌دار دارد.

گل‌های درشت اژدر نیز به رنگ‌های بنفش، قرمز، زرد و سفید است که گاهی وقت‌ها دو رنگ هم هستند. گل شمعدانی اژدر نام‌های دیگری مثل رویال، رگال و شمعدانی آلمانی یا شمعدانی گل درشت هم دارد. این گل را می‌توان در باغچه یا فضای باز یا حتی در یک گلدان کاشت. زمان گل‌دهی اژدر از فروردین تا پایان مرداد است و این گیاه به آب‌وهوای نسبتا سرد و خشک نیاز دارد؛ پس بهتر است پس از تمام شدن دوره گل‌دهی، هرس بشود.

بیشتر بخوانید:  6 علت خشک شدن برگ شمعدانی + راهکار برای جلوگیری از خشک شدن

نتیجه‌گیری

گل شمعدانی از گل‌های بسیار زیبا با ظاهر جذاب و فریبنده به‌شمار می‌رود که باعث می‌شود جلوه خانه، باغچه و اتاق شما کلا عوض شود و رنگ و بوی دیگری به خود بگیرد. این گل عاشق آب‌وهوای معتدل و خنک است و هوای گرفته و مرطوب را دوست ندارد؛ به همین دلیل هم از این گل کمتر در شمال کشور مشاهده می‌کنید.

در این مقاله به معرفی انواع گل شمعدانی پرداختیم تا با مدل‌های مختلف آن آشنا شوید. تمام مدل‌های آن زیبا و چشم‌گیر هستند و مطمئنا برای محل زندگی شما، فضای جدید و زیبایی را خلق می‌کنند. این گل، دو روش تکثیر هم دارد که به‌صورت کامل آن را توضیح دادیم. امیدواریم که این مقاله برای شما مفید واقع شود. ممنون از همراهی شما.

اگر به نگهداری از گل و گیاه علاقمند هستید و در خانه خود گلخانه دارید؛ می‌توانید تمیز کردن آن را به ما بسپارید. نظافت گلخانه تاثیر زیادی بر شادابی گل‌های شما دارد. تمیز کردن گلخانه با وجود تعداد زیادی گلدان و ریختن مداوم خاک پای گلدان کار ساده‌ای نیست. از خدمات نظافت منزل آچاره استفاده کنید. برای اطلاع از قیمت سفارش خود را به‌رایگان ثبت کنید.