منبع دوجداره و منبع کویل دار، دو نوع منبع تامین آب گرم خانگی و صنعتی هستند و هر 2 منبع جزء تاسیسات گرمایش مرکزی نصب‌شده در موتورخانه‌ها محسوب می‌شوند. کاربرد اصلی منبع تامین گرمای ساختمان از طریق تولید آب گرم است.
در این مقاله از مجله آچاره ویژگی‌های هر دو منبع دوجداره و کویل دار را معرفی می‌کنیم و به شرح آن‌ها می‌پردازیم. همچنین تفاوت‌های میان این دو نوع منبع را نیز توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
منبع دوجداره چیست؟
منبع دوجداره از جمله منابع موتورخانه برای تامین گرمایش ساختمان است. این منبع جزء قدیمی‌ترین منابع با بهره‌وری بالا محسوب می‌شود. در ساختار منبع دوجداره از 2 لایه داخلی و خارجی استفاده شده و این منبع به همین دلیل دوجداره نام‌گذاری شده است.
آب گرم مصرفی ساختمان در جدار داخلی منبع جریان دارد. آب گرم تولیدی از موتورخانه از جدار بیرونی عبور می‌کند و از آنجایی که فشار آب در جدار داخلی بیشتر است، باید ضخیم‌تر از جدار بیرونی ساخته شود.
همچنین بین این 2 جداره، فضای خالی وجود دارد و اختلاف دمای بین دو جداره، عامل اصلی گرم شدن آب است. به‌عنوان مثال می‌توانیم آب گرمکن‌های ساختمانی را نام ببریم. این نوع آبگرمکن‌ها ساختاری مشابه منبع دوجداره دارند.
1. مزایای منبع دوجداره
- منبع دوجداره برای موتورخانه‌های خانگی مناسب است.
- به دلیل دوجداره بودن منبع، افت فشار ایجاد نمی‌شود.
- منبع دوجداره در میان مبدل‌های حرارتی دیگر ارزان‌قیمت‌تر است.
- بازدهی منبع دوجداره برای تولید آب گرم حدود 98 درصد است.
- در ساختار منبع دوجداره، به پمپ برگشت یا سیرکولاتور نیازی نیست.
2. معایب منبع دوجداره
- برای ساختمان‌هایی با مصرف آب گرم بالا مناسب نیست.
- در صورت ایجاد سوراخ یا ترک‌خوردگی در لایه درونی، تعمیر آن پرهزینه است.
- عدم دسترسی کافی به محل نشتی و پوسیدگی در لایه داخلی
- منبع دوجداره دارای افت حرارتی نسبتا بالایی است.
مطلب پیشنهادی:پیدا کردن دلیل نشتی و سوراخ شدن دیگ شوفاژ
منبع کویل دار چیست؟
منبع کویل دار یا کویلی، نوع دیگری از منبع آب گرم موتورخانه است. بدنه این منبع به شکل استوانه‌ای و از جنس گالوانیزه ساخته می‌شود و چند لوله مسی هم در ساختار این منبع بکار رفته است.
مکانیزم منبع کویل دار با منبع دوجداره کاملا متفاوت است. در این منبع، آب گرم از دیگ خارج شده و وارد کویل‌ها می‌شود و کویل‌ها یا لوله‌های مسی حاوی آب گرم، به‌عنوان منبع گرم شدن آب سردِ ورودی به مخزن عمل می‌کنند.
منبع کویل دار کاربردهای زیادی در تولید و ذخیره آب گرم خانگی و تجاری دارد. همچنین از این منبع برای مصارف صنعتی سنگین و نیمه‌سنگین هم استفاده می‌شود. منابع کویل دار در 2 نوع ایستاده و عمودی ارائه می‌شوند که فرق چندانی با هم ندارند.
با این حال، چون منبع کویلی ایستاده فضای کمتری را اشغال می‌کند، بیشتر از نوع افقی محبوبیت دارد. همچنین ظرفیت منبع کویل دار با توجه به فضای در دسترس و میزان آب گرم مصرفی ساختمان تعیین می‌شود.
1. مزایای منبع کویل دار
- منبع کویل دار تک جداره است و تعمیر پوسیدگی یا نشتی آن آسان‌تر خواهد بود.
- اگر یکی از کویل‌ها خراب شود، تولید آب گرم مختل نخواهد شد.
- سرعت انتقال گرما در منبع کویل دار از سایر انواع مبدل‌ها بیشتر است.
- به دلیل استفاده از لوله‌های مسی در ساختار منبع کویلی، افت حرارت کمتری اتفاق میفتد.
- تمیز کردن و رسوب زدایی منبع کویل دار به‌آسانی امکان‌پذیر است.
2. معایب منبع کویل دار
- منبع کویلی نسبت به سایر مبدل‌های حرارتی هزینه بیشتری دارد.
- در ساختار منبع کویل دار باید از پمپ گردش یا سیرکولاتور استفاده شود.
- منبع کویلی مصرف انرژی نسبتا بالایی دارد.
- فضای بیشتری را اشغال می‌کند و برای محیط‌های کوچک مناسب نیست.
تفاوت منبع دوجداره با منبع کویل دار
مهم‌ترین تفاوت بین منبع دوجداره و منبع کویلی در تعداد بدنه استوانه‌ای بکار رفته در ساختار آن‌هاست.
در منبع دوجداره، 2 استوانه تو در تو، مسئول گرم کردن آب مصرفی ساختمان هستند؛ اما در منبع کویل دار تنها از یک بدنه استوانه‌ای استفاده می‌شود. در ادامه به مقایسه این دو منبع می‌پردازیم.
1. مقایسه ظرفیت منبع دوجداره و کویل دار
منبع کویل دار و منبع دوجداره از نظر بازده حرارتی تا مقدار 600 لیتر با هم یکسان هستند. اما به دلیل دوجداره بودن و کاهش نسبت سطح به حجم، در مقادیر 1000 لیتر، بازده حرارتی منبع دوجداره کاهش پیدا می‌کند.
با توجه به بیشتر بودن سطح حرارتی بین آب داغ و آب گرم مصرفی، منبع کویلی برای ظرفیت‌های بالاتر کارآیی بیشتری دارد. منبع کویل دار در مقایسه با منبع دوجداره مصرف سوخت کمتری دارد.
2. مقایسه هزینه
منبع کویل دار مجهز به لوله‌های مسی، صفحه لوله، دیگ چدنی و فلنج است. همه این تجهیزات باعث افزایش قیمت منبع کویلی می‌شوند. در این میان منبع کویل دار ایستاده نسبت به خوابیده هزینه بیشتری دارد.
از آنجایی که منبع کویل دار ایستاده دارای پمپ گردش یا سیرکولاتور است و از کویل‌های مسی تشکیل شده، قیمت خرید بالاتری نسبت به منبع کویلی خوابیده دارد. همچنین از منبع دوجداره هم گران‌تر است.
3. مقایسه مصرف آب منبع دوجداره و کویل دار
آب شهری دارای املاح معدنی باعث ایجاد رسوبات و خوردگی در منبع آب گرم خواهد شد. در صورت تشکیل رسوبات، کویل مسی باید اسیدشویی شود. توجه داشته باشید که اسیدشویی بیشتر از 2 بار امکان‌پذیر نیست و در صورت تکرار رسوبات، باید منبع را تعویض کنید.
4. مقایسه هزینه تعویض
تعویض منبع کویل دار به نسبت منبع دوجداره، هزینه کمتری دارد. تنها زمانی ممکن است شما متحمل هزینههای بالا شوید که قصد تعویض منبع کویل دار و راه‌اندازی منبع دوجداره را به‌جای آن داشته باشید یا بالاعکس. چون تعویض لوله‌کشی‌ها پرهزینه خواهد بود.
اگر قصد تعویض منبع دوجداره موتورخانه ساختمان خود را دارید، شما باید از افراد ماهر و باتجربه کمک بگیرید. هزینه تعویض منبع کویل دار به ظرفیت مخزن، تعداد کویل‌ها، کیفیت و جنس بدنه استوانه بکار رفته بستگی دارد.
جمع‌بندی
منبع دوجداره و منبع کویل دار دو نوع رایج و پرکاربرد منبع تامین آب گرم ساختمان هستند. این 2 منبع از برخی جهات با هم تفاوت دارند که مهم‌ترین وجه تمایز آن‌ها، نوع منبع است. منبع دوجداره از دو استوانه تو در تو ساخته شده که میان آن‌ها هوا جریان دارد.
منبع کویل دار دارای لوله‌های مسی و به 2 شکل ایستاده و خوابیده عرضه می‌شود. همچنین منبع کویل دار به دلیل کارآیی بیشتر برای ظرفیت‌های بالاتر مناسب‌تر است. این نوع منبع بیشتر در ساختمان‌های تجاری و برج‌ها کاربرد دارد.
در مقابل منبع دوجداره بیشتر در منازل و ساختمان‌های مسکونی بکار می‌رود. از نظر هزینه منبع دوجداره ارزان‌تر از منبع کویل‌دار کمتر است و از نظر اقتصادی به‌صرفه‌تر خواهد بود. فراموش نکنید که متخصصان آچاره به‌منظور تعمیر یا تعویض منبع، در کنار شما خواهند بود!
