تعویض مخزن آب موتورخانه از جمله کارهایی است که هر چند سال یک‌بار در ساختمان‌های دارای موتورخانه صورت می‌گیرد. یکی از عواملی که موجب طول عمر بیشتر در مخزن‌های قدیمی می‌شود، کیفیت ورق گالوانیزه استفاده‌شده و رعایت قوانین و قواعد در مراحل تولید مخزن است. علاوه بر همه این موارد، رعایت نکات اصولی در زمان تعویض یا تعمیر مخزن نیز نقش مهمی در میزان طول عمر آن ایفا می‌کند.
امروزه با توجه به قیمت بالای فولاد و جوشکاری، تعمیر مخزن آب موتورخانه نیز امکان‌پذیر است اما این کار در صورتی برای شما به صرفه است که مخزن به‌طور مرتب به تعمیر و رسیدگی نیاز نداشته باشد. مخزن آب موتورخانه یکی از بزرگ‌ترین اجزای موتورخانه است و در زمان انتقال و جابه‌جایی، باید به این نکته دقت شود که به مخزن یا سایر اجزای موتورخانه آسیبی وارد نشود. همچنین شما در زمان تهیه مخزن باید حتما به جنس آن دقت کنید. جنس مخزن باید گالوانیزه باشد و ورقه‌های سیاهی که صرفاً با آبکاری گالوانیزه شده باشند، از کیفیت خوبی برخوردار نیستند. بعد از تعویض مخزن حتماً آن را مجدداً ایزوله کنید. چرا که این کار تأثیر بسزایی در مصرف و کاهش مصرف انرژی دارد.
برای این که اطلاعات بیشتری در این راستا به دست آورید، با ادامه این مقاله از مجله آچاره همراه باشید.
مخزن آب موتورخانه چیست؟
یکی از متداول‌ترین مخزن‌های آب در ساختمان‌های دارای موتورخانه، منبع دوجداره است. اقتصادی‌ترین روش تولید آب گرم در موتورخانه استفاده از همین نوع مخزن آب است. این منبع، آب را بدون نیاز به پمپ سیرکولاتور به گردش در می‌آورد و آب گرم موردنیاز شما را تأمین می‌کند. در حالی که منابع کویل‌دار مبدل صفحه یا مبدل‌های پوسته لوله برای گزدش آب به پمپ سیرکولاتور نیاز دارند. در این مقاله منظور از مخزن، در واقع همان منبع دوجداره است.
منبع دوجداره به هیچ عنوان نیاز به شستشوی داخلی یا اسیدواش ندارد و به دلیل فاصله زیادی که بین جداره اول و جداره دوم وجود دارد، دچار رسوب نمی‌شود. ولی مبدل‌های دیگر این ویژگی را ندارند و به دلیل فاصله کم بین جداره‌ها، در آن‌ها رسوب ایجاد شده و این رسوب، مانع از چرخش آب می‌شود.
ضخامت ورق استفاده‌شده در این نوع مخزن آب موتورخانه، رابطه مستقیمی با وزن و طول عمر آن دارد. هرچقدر میزان ضخامت ورق بیشتر باشد، طول عمر و وزن مخزن نیز بیشتر خواهد بود. جنس مخزن حتماً باید گالوانیزه باشد چون به‌طور مرتب آب بهداشتی با جداره منبع در تماس است. همچنین گالوانیزه بودن جنس بدنه مانع از بروز واکنش شیمیایی و مشکلات بهداشتی می‌شود.
با توجه به ورقه‌های گالوانیزه مورد استفاده در منابع، طول عمر آن‌ها حدود 10 سال است و معمولاً بعد از آن باید برای تعویض مخزن آب موتورخانه اقدام شود.
آشنایی با نحوه کار منبع دوجداره
منبع دو جداره از ورق گالوانیزه ساخته شده است و جداره داخلی آن محل انباشت آب سرد است. آب سرد بر اثر تماس غیرمستقیم با جداره بیرونی که محل گردش آب داغ است، گرم می‌شود؛ به عبارت دیگر اساس کار منبع دوجداره روش تبادل حرارت از آب داغ تولیدشده توسط دیگ و مشعل و آب سرد ورودی به منبع از آب شهر است.
تعویض مخزن آب موتورخانه و نصب منبع دوجداره
تعویض مخزن آب موتورخانه و نصب منبع دوجداره باید به‌طور کامل براساس قواعد و اصول فنی انجام شود. در این روند منبع دوجداره باید بالاتر از کلکتور برگشت قرار گیرد تا برای گزدش آب داغ، نیازی به پمپ سیرکولاسیون نداشته باشد. این نکته حتماً باید توسط مهندسان و طراحان در نظر گرفته شود تا از قابلیت منبع دوجداره که همان کار کردن بدون نیاز به پمپ سیرکولاسیون است، استفاده شود.
در زمان نصب و تعویض مخزن آب موتورخانه، باید این نکته را مد نظر داشته باشید که محل نصب مخزن باید به گونه‌ای انتخاب شود تا آب مخزن، روی تجهیزات برقی مانند مشعل، پمپ، تابلو برق و مدار سیم‌کشی نریزد.
مطلب پیشنهادی: اجزای موتورخانه و دیگ بخار
هزینه تعویض مخزن آب موتورخانه و منبع دوجداره
- عوامل مختلفی هزینه تعویض مخزن آب موتورخانه و منبع دوجداره را مشخص می‌کنند. مهم‌ترین عامل لیتراژ منبع است. هر چقدر که لیتراژ منبع بیشتر باشد، میزان دستمزد تعویض آن نیز بیشتر خواهد بود.
- یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار در هزینه مخزن آب موتورخانه، محل نصب آن است. گاهی اوقات ممکن است به مقداری لوله یا کلکتور نیاز شود که باعث زیاد شدن هزینه تعویض مخزن آب موتورخانه خواهد شد.
- جوشکاری منبع دوجداره بسته به شرایط و طول عمر مخزن، می‌تواند با تکنولوژی قوس الکتریکی و با ایجاد حرارت بالا در کانون جوشکاری انجام شود. حرارت جوشکاری منجر به سوختن و از بین رفتن آبکاری ورق گالوانیزه در محل جوشکاری می‌شود و گالوانیزه را سیاه می‌کند. این کار علاوه بر این که سرعت فرسایش قسمت جوش داده شده را زیاد می‌کند، باعث وارد شدن زنگ‌زدگی به آب بهداشتی هم می‌شود. جوشکاری منبع به یک جوشکاری حرفه‌ای نیاز دارد و با جوشکاری معمولی متفاوت است و دستمزد بالاتری خواهد داشت.
- در تعویض مخزن آب موتورخانه، لوله‌کشی فقط به منظور ایجاد مسیر بین کلکتورهای رفت و برگشت تا ورودی و خروجی آب داغ و منبع ایجاد نمی‌شود، بلکه برای ورودی آب سرد از لوله‌کشی آب شهر به زیر منبع و خروجی آب گرم مصرفی و بهداشتی در بالای منبع نیز انجام می‌شود.
- در مدار لوله کشی آب گرم ساختمان اگر خط لوله برگشت آب گرم اجرا شده باشد، لازم است که این خط با در نظر گرفتن محلی برای نصب پمپ برگشت آب گرم و شیر فلکه بای پس، به اتصالی که در وسط منبع در نظر گرفته شده است وصل شود تا مدار برگشت به‌درستی کار کند.
- به‌طور معمول لوله‌های رفت و برگشت آب داغ کلکتور از جنس لوله سیاه درزدار هستند و با استفاده از اتصالات جوشی اجرا می‌شوند. البته بسته به شرایط می‌توان از لوله‌های پلی پروپیلن یا پنج لایه هم استفاده کرد، اما لوله آب سرد، ورودی، آب گرم خروجی و برگشت آب گرم تحت هیچ شرایطی نباید از لوله سیاه فولادی باشند.
- عایق کردن منبع دوجداره به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی انجام می‌شود و طبق مبحث ۱۹ مقررات ملی ساختمان، منبع باید توسط عایق مناسب ایزوله شود و شما باید هزینه این مورد هم باید در نظر بگیرید. اصولی‌ترین روش عایق‌بندی، استفاده از پشم شیشه پارچه و ماستیک است و این روش به صرفه‌تر از استفاده از عایق پوشش‌های الاستومریک خواهد بود.
مطلب پیشنهادی:دلیل نشتی گاز در موتورخانه
جمع‌بندی
در این مقاله از مجله آچاره با بررسی نکات مهم در تعویض مخزن آب موتورخانه، تلاش کردیم تا تمامی اطلاعات لازم به این منظور را در اختیار شما قرار دهیم. فراموش نکنید که افراد، نباید بدون تجربه قبلی در این راستا اقدامی انجام دهند. در این شرایط شما باید حتما از کمک یک فرد دارای صلاحیت بهره ببرید. اما نگران نباشید؛ کارشناسان آچاره به این منظور در کنار شما خواهند بود!
امیدواریم که مطالعه این مقاله برای شما مفید واقع شده باشد.
