تعمیر کلکتور موتورخانه یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید در زمان نگهداری از موتورخانه مورد توجه قرار گیرد. کلکتور مخزن، در نزدیکی حرارت قرار دارد و ممکن است دچار فرسودگی و پوسیدگی شود. از این رو تعمیر آن از جمله اقدامات ضروری در نگهداری از موتورخانه محسوب می‌شود.
کلکتور موتورخانه اغلب از جنس لوله‌های فولادی ساخته می‌شود که بدون درز هستند و رده 40 دارند. نام دیگر کلکتور موتورخانه، منیفولد است که به صورت لغوی معنای جمع‌کننده دارد. طول عمر و مدت کارایی کلکتور، به جنس و ضخامت لوله و نوع آن بستگی دارد.
در این مقاله از مجله آچاره قصد داریم ابتدا درباره ساختار کلکتور موتورخانه کمی صحبت کنیم و سپس با مزیت‌های آن آشنا خواهیم شد. در مرحله آخر هم مراحل تعویض یا تعمیر کلکتور موتورخانه را مورد بررسی قرار خواهیم داد. با ما همراه باشید.
کلکتور موتورخانه چیست و چه کاربردهایی دارد؟
این بخش از موتورخانه با هدف توزیع و جمع کردن سیالات در سیستم لوله‌کشی نصب می‌شود. در ساختار سیستم موتورخانه، آب در مخزن دیگ بخار گرم شده و از طریق لوله‌کشی به قسمت‌های مختلف ساختمان منتقل خواهد شد. بعد از این که آب گرم از سیستم‌های توزیع گرما در داخل ساختمان عبور کرد، به مخزن دیگ بخار برمی‌گردد. به همین دلیل برای سیستم موتورخانه از 2 کلکتور رفت و برگشت استفاده می‌شود.
عملکرد اصلی کلکتور رفت موتورخانه انتقال و توزیع آب گرم تولیدشده در منبع بخار به لوله‌کشی داخل ساختمان است. در مقابل، کلکتور برگشت، آب سرد جمع‌شده از لوله‌کشی را به مخزن دیگ بخار برمی‌گرداند. تعداد کلکتورهای برگشت معمولا بین 5 تا 8 عدد متغیر است.
تعمیر کلکتور موتورخانه زمانی اهمیت پیدا می‌کند که بدانیم چه نقش مهمی در تامین آب گرم و گرمایش ساختمان دارد. کالکتور مهم‌ترین جزء موتورخانه است و وظیفه هدایت آب گرم ورودی و آب سرد خروجی به لوله‌کشی‌ها را برعهده دارد.
مزایای کلکتور در تاسیسات لوله‌کشی موتورخانه
نصب کلکتور در سیستم گرمایشی موتورخانه دارای مزایای مختلفی است که در ادامه به ذکر آن‌ها می‌پردازیم:
- انتقال و پخش یکسان گرما در سیستم‌های مصرفی
- به حداقل رساندن طول لوله‌کشی
- کاهش اتلاف گرمای سیالات در مسیر لوله‌کشی
- بالا رفتن سرعت انتقال و جمع‌آوری آب گرم مصرفی
- در زمان تعمیر یا تعویض لوله‌کشی امکان کنترل مسیر آب فراهم می‌شود.
مراحل نصب
نصب و راه‌اندازی کلکتور موتورخانه از جمله کارهای مهمی است که باید با حساسیت انجام شود. مونتاژ درست و جوشکاری دقیق می‌تواند عملکرد مفید کلکتور موتورخانه را تضمین کند.
برای جوشکاری لوله‌ها بهتر است از جوشکار ماهری کمک بگیرید. اتصال درست لوله‌ها در کارکرد نهایی موتورخانه نقشی مهم دارد. در ادامه با مراحل نصب کلکتور موتورخانه آشنا خواهیم شد:
- کلکتور در پشت مخزن بخار موتورخانه نصب می‌شود.
- در نصب کلکتور باید از لوله و اتصالات مناسبی استفاده کنید.
- از قرار دادن کلکتور در محل مرطوب خودداری کنید، زیرا رطوبت باعث پوسیدگی آن خواهد شد.
- محل نصب کلکتور باید به دور از چکه کردن احتمالی آب باشد.
- نصب کلکتور باید در ارتفاعی مناسب انجام گیرد.
- فاصله کلکتور رفت و برگشت باید از زمین مناسب باشد تا دسترسی به شیرها، دماسنج و فشارسنج امکان‌پذیر شود.
دلایل پوسیدگی کلکتور موتورخانه
یکی از معمول‌ترین دلایلی که تعمیر کلکتور موتورخانه را ضروری می‌کند، پوسیدگی آن است. کلکتور موتورخانه ممکن است به دلایل مختلفی پوسیده شود که در ادامه به مرور آن‌ها خواهیم پرداخت.
-
- نشتی آب از درزها که پوسیدگی خارجی محسوب می‌شود
- مونتاژ نادرست کلکتور و تحت فشار قرار گرفتن آن
- پوسیدگی لوله‌کشی به دلیل استفاده طولانی‌مدت از آن‌ها
- نشتی از محل‌های جوشکاری‌شده
مطلب پیشنهادی: عایق‌بندی صدا برای موتورخانه
مراحل تعمیر کلکتور موتورخانه
کلکتور موتورخانه از فولاد سنگین ساخته می‌شود و ممکن است با آب در تماس باشد. از این رو بعد از مدتی ممکن است این بخش دچار پوسیدگی و زنگ‌زدگی شود. فرسودگی و تجمع رسوبات عامل اصلی ایجاد نشتی در محل اتصالات کلکتور موتورخانه هستند.
در بیشتر موارد با تعویض فیتینگ‌های اتصال‌دهنده و تعویض قطعات شیرآلات می‌توانیم مشکل نشتی را برطرف کنیم. این پروسه، اولین مرحله تعمیر کلکتور موتورخانه محسوب می‌شود.
گاهی اوقات باید از اتصالات جوشی برای انشعابات کلکتور استفاده کرد. در این شرایط معمولا باز کردن و تعویض انشعابات کمی مشکل خواهد بود. در نتیجه بهتر است برای سهولت کار در زمان ساخت و نصب کلکتور، از فیتینگ‌های مهره ماسوره‌ای استفاده شود.
استفاده از فیتینگ‌های مهره ماسوره‌ای مزایای زیادی دارد. با کمک این فیتینگ‌ها می‌توانید ورودی آب اصلی به کلکتور را به‌راحتی باز کنید. به این ترتیب با باز کردن شیر تخلیه، تمامی حجم آب داخل کلکتور خارج شده و تعمیر تعویض اتصالات و شیرآلات آسان‌تر خواهد شد.
مراحل تعویض کلکتور موتورخانه
در صورت بروز نشتی از شیرآلات، بهترین کار تعمیر قطعات است و اگر تعمیر شیرآلات به تعویق بیفتد، نشتی باعث نفوذ آب در لوله‌ها و درنهایت زنگ زدن آن‌ها خواهد شد. در این شرایط تنها راه‌حل، تعویض کلکتور موتورخانه است.
قبل از تعویض کلکتور موتورخانه ابتدا باید میزان خوردگی و آسیب آن را بررسی کنید. در برخی مواقع میزان زنگ‌زدگی کم بوده و فقط روی برخی لوله‌ها ایجاد شده است. در این صورت با باز کردن لوله زنگ زده و با تعویض آن می‌توانید از هزینه‌های بیشتر جلوگیری کنید.
لوله جدید باید از نظر اندازه و قطر با لوله زنگ‌زدگی همخوانی داشته باشد. اگر رسوبات و زنگ‌زدگی در قسمت داخلی لوله‌ها ایجاد شده‌اند، بهتر است کل کلکتور را تعویض کنید.
اولین مرحله برای تعویض کلکتور موتورخانه تخلیه آب آن است. باید ابتدا تمامی ورودی‌های متصل به کلکتور رفت و برگشت را ببندید و خروجی را باز کنید تا همه حجم آب خالی شود.
سپس با کمک دستگاه برش خصوص، کلکتور زنگ‌زده را از محل اتصال باز کنید و کنار بگذارید. در مرحله بعد کلکتور جدید را در محل کلکتور قبلی به دقت جوش داده و نصب کنید.
مطلب پیشنهادی:مقررات و استاندارد لوله کشی گاز
نکات مهم در زمان تعمیر و تعویض کلکتور موتورخانه
در زمان تعمیر و تعویض کلکتور آسیب‌دیده باید نکاتی را مورد توجه قرار دهید که در ادامه از آن‌ها نام خواهیم برد:
تعمیر و تعویض کلکتور تنها به جوشکاری و برش مربوط نمی‌شود. برای این کار باید با مهارت‌های لوله‌کشی و نحوه نصب پمپ آب هم آشنا باشید.
بهترین نوع لوله برای ساخت و تعویض کلکتور، لوله‌های مانیسمان یا بدون درز است. استفاده از این نوع لوله‌کشی به عمر مفید موتورخانه شما کمک می‌کند. همچنین عملکرد کلکتور را نیز بهتر خواهد کرد.
جمع‌بندی
کلکتور یکی از اجزای مهم موتورخانه است که در 2 نوع کلکتور رفت و کلکتور برگشت کاربرد دارد. کلکتور رفت آب گرم تولیدشده در مخزن بخار را به لوله‌کشی ساختمان منتقل می‌کند. کلکتور برگشت نیز آب سرد را از لوله‌کشی به مخزن برمی‌گرداند.
جنس کلکتور از فولاد سنگین و سیاه است؛ چراکه اتصال جوشی روی آن امکان‌پذیر است. همچنین شیر تخلیه کلکتورها باید از نوع کف فلزی باشد. رعایت این نکات در زمان تعویض و تعمیر کلکتور موتورخانه اهمیت زیادی دارد. از نصب کلکتور در مکان مرطوب خودداری کنید. چکیدن آب روی لوله‌ها به‌تدریج باعث زنگ‌زدگی و فرسودگی آن‌ها می‌شود. برای ساده‌تر شدن روند تعمیر کلکتور موتورخانه، توصیه می‌کنیم که از فیتینگ‌های مهره ماسوره‌ای برای انشعابات استفاده کنید.
سرویس مرتب و تعمیر کلکتور برای رفع نشتی و خوردگی شیرآلات از اهمیت بالایی برخوردار است و عملکرد صحیح کلکتور موتورخانه، تاثیری مستقیم روی تامین آب گرم و گرمایش ساختمان دارد. از این رو باید در زمان نصب، نکات ایمنی به‌دقت رعایت شوند.
امیدواریم از مطالعه این مقاله بهره برده باشید.
