کافئین یک ماده طبیعی است که در چای، قهوه، شکلات و همچنین اشکال مصنوعی آن در نوشابه‌های گازدار و بسیاری از نوشیدنی‌های انرژی‌زا یافت می‌شود. شاید جالب باشد بدانید این ماده همان‌طور که می‌تواند انرژی‌بخش و تسکین دهنده سردرد باشد، وابستگی به مصرف بیش‌از حد آن نیز می‌تواند منجر به سردردهای کافئینی شود که این سردرد‌ها اغلب دردناک و با خستگی و عدم تمرکز همراه هستند. در ادامه این مقاله از مجله آچاره با سردرد کافئینی و پنج راهکار ساده برای رفع آن آشنا خواهیم شد. با ما همراه باشید.
کمبود کافئین چگونه باعث سردرد می‌شود؟
سردرد کافئینی، در اثر کاهش یا قطع ناگهانی مصرف روزانه کافئین، درفرد رخ می‌دهد. درواقع کافئین باعث انقباض و تنگ شدن رگ‌های خونی مغز می‌شود، و باقطع شدن مصرف آن، این رگ‌ها گشاد می‌شوند، درنتیجه جریان خون به مغز افزایش پیدا می‌کند و با این تغییر ناگهانی، فرد دچار سردرد می‌شود.
چگونه سردرد کافئینی را از دیگر سردرد‌ها تشخیص دهیم؟
سردرد ممکن است به دلایل گوناگونی مانند سرماخوردگی یا فشار ناشی از استرس رخ دهد. اما سردرد کافئینی دارای علائم مشخصی است. اولین و بدیهی‌ترین نشانه این است اگر هرروز صبح عادت به نوشیدن قهوه و مصرف کافئین دارید، روزی که آن را حذف کردید دچار سردرد شوید. اگرعلائم سرماخوردگی نیز نداشته باشید، به احتمال بسیار زیادی سردرد شما از نوع سردرد ترک کافئین است. همچنین سردردهای کافئینی معمولا با درد در دو طرف سر همراه هستند و با فعالیت‌های بدنی تشدید می‌شوند. این سردرد‌ها ممکن است با علائم دیگری نیز همراه باشند، مانند:
- خستگی
- عدم تمرکز
- اضطراب
- تحریک پذیری
- لرزش دست و پا‌ها
- تن صدای ناخوشایند
چگونه از سردرد کافئینی خلاص شویم؟
هنگامی که با ترک کافئین دچار سردرد می‌شوید، ممکن است وسوسه شوید تا با نوشیدن یک لیوان قهوه یا مصرف هرنوع کافئین دیگری درد خود را تسکین دهید. اما راه‌های دیگری نیز وجود دارند که به شما کمک می‌کنند تا در کوتاه‌ترین زمان از شر سردرد خود رهایی یابید. در ادامه به معرفی چند راهکار کاربردی می‌پردازیم:
1. استفاده از قرص‌های مسکن
برای درمان این نوع سردرد، مانند دیگر سردرد‌ها می‌توانید از مسکن‌های بدون نسخه مانند استامینوفن یا ادویل استفاده کنید. این داروها معمولاً هر چهار تا شش ساعت یک بار مصرف می شوند. توجه داشته باشید که اگر دارو‌های دیگری مصرف می‌کنید یا قصد استفاده از مسکن جدیدی را دارید، قبل از مصرف آن حتما با پزشک خود مشورت کنید. قرص‌های مسکن را بیش از دوبار در هفته استفاده نکنید، زیرا درصورت استفاده مداوم تاثیر خود را از دست خواهند داد.
2. هیدراته نگه داشتن بدن
از آنجایی که کافئین ادرار‌آور است، ممکن است باعث ازدست دادن مایعات، کم‌آبی بدن و ایجاد سردرد شود. با نوشیدن آب کافی و هیدراته نگه داشتن بدن، می‌توانید به کاهش سردرد خود کمک کنید. مقدار مایعاتی که هرفرد برای هیدراته ماندن نیاز دارد می‌تواند متفاوت باشد اما به طور متوسط بدن به روزانه هشت لیوان آب نیاز دارد.
3. استفاده از کمپرس یخ
قراردادن کیسه یخ روی سر، می تواند با تغییر جریان خون یا بی حس کردن ناحیه، به کاهش درد سردرد کمک کند. قرار دادن کیسه یخ در پشت گردن نیز می‌تواند در کاهش درد سردرد نقش موثری ایفا کند.
مطلب پیشنهادی:مقایسه پروتئین سویا و پروتئین آب پنیر
4. درمان سردرد کافئینی با روغن نعنا
نعنا با کاهش التهاب و شل کردن عضلات سفت، به تسکین سردرد کمک بسیاری می‌کند. برخی شواهد نشان می‌دهند مصرف موضعی روغن نعنا می‌تواند به اندازه استامینوفن در کاهش سردرد مؤثر باشد. برای استفاده، دو تا سه قطره از آن را روی شقیقه‌های خود ماساژ دهید. این روغن را می‌توانید با روغن نارگیل نیز ترکیب کنید.
5. ماساژ نقاط فشار
در بدن نقاطی وجود دارند که به‌طورمستقیم با سلامتی درارتباط هستند، به این نقاط در اصطلاح نقاط فشار می‌گویند. ماساژ و فشار برخی نقاط فشار موجب کاهش تنش عضلات و تسکین سردرد خواهد شد. یکی از این نقاطی که با سردرد مرتبط است، بین شست و انگشت اشاره دست قرار دارد. هنگام سردرد، این نقطه را پنج دقیقه محکم فشار دهید و سپس این کار را درسمت مقابل نیز تکرار کنید.
مطلب پیشنهادی: نکات ضروری آفتاب گرفتن
چگونه وابستگی به کافئین را کاهش دهیم؟
با کاهش مصرف منابع کافئین‌دار می‌توانید از سردردهای کافئینی رهایی یابید. بهترین راه برای کنترل وابستگی به این ماده این است که مصرف آن را به آرامی از برنامه غذایی کم کنید. به طورمثال؛ می‌توانید هرهفته 25 درصد از مصرف روزانه کافئین موجود در برنامه غذایی خود کم کنید، یعنی اگر در طول روز چهار فنجان قهوه می‌نوشید، در هفته اول آن را به سه فنجان کاهش دهید و این روند را تا زمانی ادامه دهید تا به یک فنجان قهوه در روز برسید. همچنین یاداشت کردن میزان کافئین مصرفی و روی آوردن به منابع غذایی بدون کافئین مانند چای سبز و آبمیوه به‌جای نوشابه و چای سیاه نیز می‌توانند درکاهش وابستگی به کافئین مؤثر واقع شوند.
مطلب پیشنهادی:کاهش درد اپیلاسیون
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟
سردرد ناشی از کافئین اغلب با درمان‌های خانگی برطرف می‌شود. اما درصورتی که با علائم زیر همراه باشد نیاز به مشورت با پزشک خواهید داشت:
- حالت تهوع
- احساس ضعف
- تب
- دوبینی
- گیجی
سخن پایانی
کافئین در بسیاری از نوشیدنی‌ها و مواد غذایی مانند قهوه، چای، نوشابه و شکلات وجود دارد. وابستگی بیش از حد به این ماده می‌تواند منجر به ایجاد سردرد کافئینی شود. در این مقاله از مجله آچاره با این نوع سردرد، علت، علائم و راه‌های درمان آن آشنا شدیم. شما می‌توانید سوالات و نظرات خود را در بخش دیدگاه‌ها با ما درمیان بگذارید تا پاسخ خود را از کارشناسان سلامت آچاره دریافت کنید. از اینکه تا پایان این مطلب با ما همراه بودید، سپاس‌گزاریم.
