راهنمای تعمیر موتور کولر آبی

موتور کولر آبی قفسی است که به‌خاطر استفاده از خازن در این موتورها، به‌عنوان موتور خازنی نیز شناخته می‌شود. قدرت کولر آبی و حجم هوادهی آن به قدرت موتور کولر بستگی دارد. موتور کولر که با قدرت‌های 0.25، 0.5 و 0.75 اسب بخار یا بیشتر وجود دارد، به دلیل نداشتن کلکتور صدای خیلی کمی از خود تولید می‌کند؛ اما آیا میدانید که هنگام خرابی و تولید صدای غیرطبیعی موتور باید چه اقداماتی انجام دهید؟ در این مقاله از مجله آچاره با بررسی نحوه صحیح تعمیر موتور کولر آبی، اطلاعات مهم به این منظور را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

 اجزای اصلی موتور کولر آبی

1. هسته سیم‌پیچی
2. پوسته
3. روتور
4. درب‌های بلبرینگی یا بوشی
5. پولی موتور کولر

آشنایی با ساختمان موتور کولر آبی

موتور کولر آبی از نوع قفسی یا سنجابی است که با قدرت‌های مختلفی طراحی می‌شود. در واقع قدرت کولر آبی با توجه به حجم هوادهی کولر انتخاب می‌شود. موتور کولر آبی به دلیل نداشتن کلکتور، از صدا، حجم و قیمت کمی برخوردار است و در عین حال دارای عمری طولانی دارد. موتور کولر 2 دور کند و تند دارد که یکی 1000 و دیگری 1500 دور در دقیقه است.

قسمت الکتریکی کلید گریز از مرکز، روی بدنه موتور کولر قرار داشته و سرهای خروجی سیم‌پیچ‌ها و کابل ورودی برق به آن وصل شده است. موتور کولر در دورهای کند و تند، جریان‌های 2 و 4 آمپر می‌کشد و اگر حجم هوادهی کولر زیاد باشد، از موتور 3فاز با یک دور استفاده می‌کنند.

 

موتورهای دو دور کولر آبی

در راستای آشنایی بیشتر با روند تعمیر موتور کولر آبی، بهتر است ابتدا با انوع موتور بیشتر آشنا شوید. موتورهای دو دور در 2 نوع وجود دارند که عبارتند از:

• موتورهای دو دور با خازن دائم کار
• موتورهای دو دور با سیم‌پیچ راه‌انداز

موتورهای دو دور با خازن دائم کار

موتورهای دو دور با خازن دائم کار، برای 2 دور 1000 و 1500 طراحی شده‌اند و هر کدام، 4 نوع سیم‌پیچی متفاوت دارند. هر دور دارای سیم‌پیچ مجزا است که همراه با یک سیم‌پیچی کمکی و یک خازن خواهد بود.

در واقع هر یک از دورها برای خود یک سیم‌پیچی مجزا دارد که با خازن همراه بوده و سیم‌پیچی کمکی، به‌صورت سری تعبیه می‌شوند. زمانی که موتور کولر آبی در حالت تند یا کند قرار می‌گیرد، سیم‌پیچی اصلی دور با سیم‌پیچی کمکی و خازن در مدار قرار می‌گیرند. به همین دلیل به این موتورها، موتور با خازن دائم کار می‌گویند؛ چراکه خازن‌ها همیشه در حال کار کردن هستند.

مطلب پیشنهادی: آموزش نصب کلید کولر آبی

موتور کولر آبی با سیم‌ پیچ راه‌ انداز

انواع سیم‌پیچی موتور کولر آبی با سیم‌پیچ راه‌انداز به شرح ذیل هستند:

• سیم‌پیچی دور تند، دارای 4 قطب و با سرعت 1500 دور در دقیقه
• سیم‌پیچی دور کند، دارای 6 قطب و با سرعت 1000 دور در دقیقه
• سیم‌پیچی راه‌انداز با 4 قطب

سیستم عملکرد موتور کولر آبی با سیم‌پیچ راه‌انداز این‌گونه است که سیم‌پیچ راه‌انداز به‌طور موازی همراه با سیم‌پیچ دور تند روشن می‌شود. زمانی که سرعت موتور حدوداً به 75 درصد اسمی خود می‌رسد، سیم‌پیچ راه‌انداز به‌طور اتومات از مدار خارج می‌شود.

در صورتی که دور موتور کولر آبی خود را روی دور کند قرار داده باشید، بعد از راه‌اندازی سیم‌پیچ راه‌انداز و سیم‌پیچ، دور تند زمانی که سرعت اسمی آن به 0.75 درصد برسد، هر 2 سیم‌پیچ از مدار خارج شده و سیم‌پیچی دور کند در مدار قرار می‌گیرد. درنهایت روتور با دور کند خواهد چرخید.

اگر دور موتور کولر شما روی کند قرار دارد، بعد از راه‌اندازی کولر و وقتی کولر به سرعت اسمی رسید، هر 2 سیم‌پیچی از مدار خارج و سیم‌پیچی دور کند در مدار قرار می‌گیرد تا روتور با دور کند بچرخد.

تست خازن موتور کولر آبی

یکی دیگر از مسائل مهم در تعمیر موتور کولر آبی، تست خازن آن است. به‌صورت کلی روش‌های مختلفی برای تست خازن موتور کولر آبی وجود دارد که برخی از این روش‌ها عبارتند از:

• قطع کردن برق خازن
• تست کردن خازن با مولتی‌متر
• جدا کردن خازن از مدار برق و بررسی ولتاژ در خازن با استفاده از یک پیچ‌گوشتی

دلایل داغ شدن موتور کولر آبی

• قفل شدن (Locking) یا عملکرد نادرست ایمپلرهای سیستم
• اختلال در عملکرد واتر پمپ کولر
• عدم تنظیم صحیح شناور (Floater)

روش‌های جلوگیری از داغ شدن موتور کولر آبی

• حذف کردن پوشش جانبی دستگاه و برداشتن این پوشش
• بررسی صحت نصب تسمه موتور و فن
• بررسی شفت‌ها و یاتاقان‌های کولر آبی
• بررسی کردن اتصالات الکتریکی دستگاه
• بررسی ولتاژ ورودی به سیستم
• بررسی ظرفیت ولتاژ

پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی بیشتر مطالعه کنید: 6 علت داغ شدن موتور کولر آبی چیست؟

بررسی دلایل کار نکردن و نحوه تعمیر موتور کولر آبی

در این قسمت دلایل کار نکردن کولر را بررسی می‌کنیم و روش‌های تعمیر موتور کولر آبی را توضیح خواهیم داد.

1. واتر پمپ را بررسی کنید

برای تعمیر کولر آبی کوچک، واتر پمپ را از دستگاه جدا کرده و آن را تست کنید. اگر مشکل از واتر پمپ بود، آن را تعویض کنید.

2. وجود اختلال در موتور دو سرعته

در این حالت هم برای تعمیر موتور کولر آبی کوچک، مانند حالت قبلی، موتور را جدا کرده و بررسی کنید. اگر موتور دارای مشکل اساسی است، بهتر است تا به کمک یک متخصص آن را تعمیر یا تعویض کنید.

3. بررسی سیم‌ کشی کولر آبی

اگر مورد بالا را امتحان کردید و مشکلی نبود، سیم‌کشی دستگاه را بررسی کنید تا اتصال کوتاه نداشته باشد.

4. اتصال داشتن بدنه کولر آبی

دلایل ایجاد اتصال بدنه، می‌تواند مصرف‌کننده‌ها و سیم‌های رابط باشند. موتور و واترپمپ جزو مصرف‌کننده‌ها هستند و شما باید هر کدام از آن‌ها را به‌صورت جداگانه بررسی کنید. در صورتی که مصرف‌کننده‌ها مشکلی نداشتند، سیم‌کشی‌های دستگاه را تعویض کنید.

5. روشن نشدن موتور کولر آبی

زمانی که موتور و پمپ استارت نمی‌خورند، 2 احتمال وجود دارد: قطعی فاز و نول اصلی و قطع بودن فیوز.

در صورت سوختن فیوز، شما باید فیوز را تعویض کنید. به‌منظور بررسی قطعی فاز و نول، صفحه کلید کولر را بررسی کرده و در صورت وجود مشکل، آن‌ها را تعمیر یا تعویض کنید.

6. موتور صدا دارد ولی کار نمی‌کند

در این حالت برای تعمیر کولر آبی خود، به‌عنوان اولین اقدام خازن را بررسی کنید و در صورت وجود مشکل در خازن، آن را تعویض کنید. اگر مشکل از خازن نبود، سیم‌پیچ دور تند، فن، کلید، تسمه، سیم‌پیچ دور کند و … را بررسی کرده و در صورت نیاز، هر یک از آن‌ها را تعمیر یا تعویض کنید.

بررسی دلایل باد گرم زدن کولر آبی در حین کار کردن موتور

شل بودن تسمه کولر می‌تواند یکی از اصلی‌ترین دلایل کار نکردن موتور کولر در نظر گرفته شود. توجه داشته باشید که تسمه کولر نباید بیش از اندازه سفت یا شل باشد. اگر مشکل از تسمه بود، شما باید آن را رگلاژ کنید. رگلاژ کردن تسمه درواقع همان سفت یا شل کردن تسمه است. برای رگلاژ کردن، 4 پیچ زیر دینام را باز کرده و اگر می‌خواهید تسمه را سفت کنید، دینام را بالا بکشید. همچنین برای شل کردن تسمه، شما باید دینام را پایین بکشید.

نیم‌ سوز شدن موتور کولر آبی

داغ کردن کولر، ایجاد بوی بد از کولر و تولید باد گرم، از جمله اصلی‌ترین نشانه‌های نیم‌ سوز شدن موتور کولر آبی هستند. اگر فیوز و پمپ آب کولر را بررسی کردید و مشکلی نداشتند، یعنی عملکرد موتور دچار مشکل شده است و شما باید برای تعمیر موتور کولر آبی خود اقدام کنید.

به این منظور در قدم اول جریان ثابت بدنه موتور را با جریان آمپرمتر مقایسه کنید. اگر عدد نشان‌داده‌شده توسط آمپرمتر بیشتر از آمپر درج‌شده روی بدنه کولر بود، یعنی موتور کولر نیم‌سوز شده است. آسیب دیدن صفحه فیبری کولر یا اکسید شدن کلید گریز از مرکز روی موتور نیز از جمله دلایل نیم‌سوز شدن موتور کولر آبی هستند.

دلایل صدای غیرطبیعی موتور کولر آبی

1. پروانه خنک‌کننده با درپوش‌ها درگیر شده است
2. خراب شدن یاتاقان کولر آبی
3. تاب برداشتن فن کولر

پیشنهاد می‌کنیم برای بررسی بیشتر مطالعه کنید:

سر و صدای کولر آبی و راهکار برای تعمیر آن

صدای جیر جیر کولر آبی و رفع کردن آن‌ها

نحوه تعمیر موتور کولر آبی کوچک

موتور کولر آبی انواع مختلفی دارد، ولی روش تعمیر موتور کولر آبی کوچک شبیه سایر مدل‌ها است. در ادامه برای آشنایی بیشتر شما، مراحل تعمیر را به‌ترتیب برایتان توضیح خواهیم داد:

• 4 پیچ در اطراف موتور کولر آبی قرار دارد؛ آن‌ها را باز کنید.
• با یک پیچ‌گوشتی به‌‍آرامی به درپوش‌های اطراف موتور کولر ضربه بزنید و آن‌ها را باز کنید. در این شرایط بهتر است روی درپوش‌ها علامت بزنید تا موقع بستن مشکلی پیش نیاید.
• یاتاقان‌های قرارگرفته در بین 2 درپوش موتور را تمیز کنید.
• اگر دور کند کولر آبی کار نمی‌کند، باید صفحه پلاتینی که روی درپوش عقب نصب است را بررسی کنید.
• اگر مشکل از صفحه پلاتین نبود، به‌سراغ کلید گریز از مرکز که روی درپوش جلو قرار دارد بروید و فنرهای آن را بررسی و در صورت جدا شدن، آن‌ها را وصل کنید.
• اگر هیچ یک از قسمت‌های گفته‌شده ایرادی نداشتند، سیم‌پیچ‌های کولر به بررسی بیشتر نیاز دارند.
• در صورتی که کولر کار می‌کند اما فعالیت آن با سروصدا همراه بود، مشکل از یاتاقان‌ها است. اگر مشکل یاتاقان‌ها با روغن‌کاری برطرف نشد، شما باید آن‌ها را تعویض کنید.
• بعد از تعمیر موتور کولر آبی کوچک، درپوش‌ها را با توجه به علامت‌گذاری‌ها ببندید.

دلایل سوختن موتور کولر آبی

• خراب شدن پمپ آب
• نبود آب کافی در کولر
• قطع شدن آب شهری
• پاره شدن و نشتی داشتن شلنگ ورودی آب
• گرفتگی شلنگ ورودی آب
• وجود آشغال و کثیفی در کفی کولر
• سفت یا شل بودن تسمه
• فرسوده شدن پوشال‌ها
• عدم روغن‌کاری قطعات
• بالا بودن حرارت درونی کولر
• سوختن خازن موتور
• وجود اشکالات الکتریکی

آشنایی با علائم سوختن موتور کولر آبی کوچک

• کار نکردن موتور کولر آبی
•  ایجاد صدای غیر عادی در موتور کولر
• کار نکردن دور تند کولر
• روشن و خاموش شدن موتور کولر
•  ایجاد لرزش در موتور کولر
•  عدم ایجاد هوای خنک در کولر

بیشتر بخوانید: نصب کلید هوشمند کولر آبی

جمع‌بندی

در این مقاله از مجله آچاره با بررسی کامل تعمیر موتور کولر آبی کوچگ و بزگ، تلاش کردیم تا تمامی اطلاعات مهم به این منظور را در اختیار شما قرار دهیم. با استفاده از این مطالب شما می‌توانید روند تعمیر موتور کولر خود را با کمترین دردسر و در زمانی کوتاه پشت سر بگذارید. فراموش نکنید که اگر در این روند به راهنمایی نیاز داشتید، کارشناسان آچاره در کنار شما خواهند بود و شما با طرح سوالات خود در بخش نظرات، می‌توانید پاسخ این سوالات را در سریع‌ترین زمان ممکن از این متخصصین دریافت کنید.