گیاه بونسای یکی از بهترین انتخاب‌ها برای نگهداری گیاه در خانه است که به فضای خانه، ظاهری شیک و جذاب می‌بخشد. یکی از مشکلات رایج گیاه بونسای، ریزش برگ آن است. عوامل مختلفی می‌توانند علت ریزش برگ بونسای باشند و از این جهت لازم است که به شرایط زیستی این گیاه توجه ویژه داشت.
بونسای در اصطلاح ژاپنی، به شیوه‌ای گفته می‌شود که در آن درخت‌ها و گیاهان بزرگ و بلند قامت را برای نگهداری در درون خانه، کوچک‌سازی می‌کنند؛ به‌حالتی که یادآور فرم و شکل ظاهری درخت باشند.
پرورش و رشد گیاه بونسای در گلدان نیازمند نگهداری مخصوصی است. بونسای گیاهی مقاوم است ولی گاهی برگ این گیاه شروع به ریزش خواهد کرد. در این مطلب از آچاره به بررسی علت ریزش برگ بونسای، درمان و پیشگیری از ریزش آن خواهیم پرداخت.
چنانچه در زمینه خرید، نگهداری و تعویض گلدان یا خاک گیاه بونسای خود نیاز به مشاوره و خدمات دارید، می‌توانید سفارش خود را در صفحه نگهداری از گیاهان آپارتمانی ثبت نمایید.
- اگر برگهای گیاه بونسای به‌صورت ناگهانی زرد می‌شوند و سپس می‌ریزند، یعنی آبیاری بونسای کم است.
- در صورتی که برگها به‌آرامی زرد شده و بعد می‌ریزند، به‌معنای آبیاری بیش از اندازه و کوددهی نادرست (کمبود کود یا زیاده‌روی در کوددهی) است.
- به‌دلیل مایع بودن هاگ‌های آفت قارچ، تا زمان حذف قسمت‌های آلوده گیاه، آن را آبیاری نکنید.
- پیش از جدا نمودن برگهای آلوده به قارچ، از غبارپاشی برگها با آب معمولی یا قارچ‌کش نیز پرهیز نمایید؛ زیرا این کار باعث پخش شدن هاگ‌ها و افزایش سرعت انتقال بیماری به سایر برگها می‌شود.
علت ریزش برگ بونسای
نمی‌توان برای پرورش و نگهداری همه گیاهان یک دستورالعمل واحد و کاملا یکسان داشت. در واقع شرایط هر گیاه با گیاه دیگر فرق میکند.
اما تقریبا بعضی از عوامل در مورد یک گیاه میتواند عمومیت داشته باشد. به‌همین منظور می‌توان مواردی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت را به‌عنوان عوامل و علت ریزش برگ بونسای معرفی کرد.
1. آبیاری نامناسب علت ریزش برگ بونسای
آبدهی بیش از اندازه به گیاه باعث ریزش برگهای آن خواهد شد. زمانی که خاک گیاه در حدود عمق 3 سانتی‌متری خشک می‌شود، گیاه نیازمند آبدهی است.
رعایت اصول آبیــاری گل و گیاه آپارتمانی و انتخاب یک گلدان سایز مناسب در جلوگیری از خشکی این گیاه بسیار اهمیت دارند. تجربه ثابت کرده است کاشت این گیاه در گلدان نامناسب، بیشترین نقش را در آبیاری نادرست و خشکی این گیاه دارند.
در این شرایط شما باید خاک بونسای را عوض کنید و به آن کمتر آب دهید. درباره درختچه‌های بونسای مناسب فضای بیرون هم آبیاری بیش‌ازحد، علت اصلی ریزش برگها است. هنگامی که خاک خشک می‌شود، آن را آبیاری کنید.
2. نور ضعیف
نرسیدن نور کافی به گیاه میتواند علت ریزش برگ بونساي باشد. این اتفاق بیشتر برای بونسای درون فضای خانه اتفاق می‌افتد. برای این‌که بونسای نورکافی دریافت نماید، می‌توانید آن را پشت پنجره آفتاب‌‌گیر قرار دهید یا نور مصنوعی درون خانه برایش فراهم کنید.
بونسای از گیاهانی است که نور زیاد غیرمستقیم می‌خواهد و نبود نور فتوسنتز این گیاه را با اشکال مواجه میکند و برگ‌هایش می‌ریزد.
3. تغییرات محیطی علت ریزش برگ بونسای
گیاه بونسای دوست‌دار فضای محیطی ثابتی است و تغییرات دما و رطوبت را دوست ندارد. دمای اتاق برای نگهداری گیاه بونسای باید بین 15 تا 30 درجه سانتی‌گراد باشد.
مراقب باشید درختچه‌تان را نزدیک بخاری و کولر و جریان باد قرار ندهید. با توجه به نوع دمای اتاق و رطوبت، از رطوبت‌‌زا یا نم‌گیر استفاده نمایید. اگر علت ریزش برگ بونسای به‌دلیل تغییر محیط باشد، برگها به زردی تغییر رنگ خواهند داد.
محاسبه رایگان هزینه نگهداری از گیاهان آپارتمانی!
4. حمله آفات
آفات را هم باید علت ریزش برگ بونسای دانست و لازم است تا همیشه بونسای را از لحاظ آفات بررسی کنید. برگها، ساقه‌ها و شاخه‌هایش را چک کنید تا اگر نشانی از آفات ریز دیدید زودتر اقدام کنید. شما همچنین می‌توانید از محلول‌های مخصوص آفات استفاده کنید.
5. کوددهی اشتباه
اگر برگهای بونسای مداوم و آهسته می‌افتد، مشکل از کوددهی اشتباه گیاه است. کوددهی بیش از اندازه یا کم و اشتباه، به گیاه آسیب می‌رساند و علت ریزش برگ بونسای در نظر گرفته می‌شود.
اگر به‌درستی تشخیص دادید که علت ریزش برگ بونسای، کوددهی آن است، PH خاک را اندازه‌گیری کنید و میزان کود را کم و زیاد نمایید.
متوجه خواهید شد که بونسای هم مانند سایر گیاهان به نور، کــود مناسب گیاهان آپارتمانی و محیطی با شرایط خوب برای رشد و تکثیر نیاز دارد.
علت زرد شدن برگ بونسای
نحوه آبدهی غلط میتواند علت ریزش برگ بونسای و زرد شدن آن باشد. گیاه بونسای به‌شدت در برابر تغییرات محیطی حساس است و همین امر علت زرد شدن بــرگ بونسای و ریزش آن است.
مراقبت و نگهداری از گیاهان آپارتمانی با تیم آچاره
از عوامل دیگر زرد شدن برگ گیاه می‌توان به کاهش ازُت موجود در برگهای قدیمی گیاه اشاره نمود که در این حالت هم شما باید از کود مخصوص استفاده کنید.
از دیگر مواردی که میتواند علت ریزش برگ بونسای یا زرد شدن آن باشد، نقل مکان کردن زیاد گلدان است که باعث وارد شدن شوک به گیاه می‌شود. در این‌صورت لازم است برای درمــان شوکه شدن گیاهان اقدامات خاصی انجام شود.
علت ریزش برگ بونسای و پوسیدگی ریشه و ساقه آن
پوسیدگی ریشه و در موارد بیشتر، پوسیدگی و آسیب ساقه درخت به‌دلیل آبدهی بیش از اندازه و غرق آب شدن ریشه گیاه است.
آبیاری بیش از اندازه، سبب پوسیدگی ریشه و در موارد شدید، علت ریزش برگ بونسای و سبب مرگ گیاه خواهد شد. تشخیص این مشکل به‌دلیل پنهان بودن ریشه‌ها در خاک کمی سخت است؛ ولی در صورت بروز لکه‌های سیاه روی برگ یا ساقه، ریزش برگها و پژمردگی گیاه، احتمال پوسیدگی ریشه وجود دارد.
برای تشخیص این مشکل باید خیلی آرام خاک روی ریشه را کنار بزنید و ریشه را بررسی نمایید. همچنین شما در صورت نیاز با هــرس ریشه گیاهان می‌توانید به رشد بهتر آن‌ها کمک کنید.
اگر ریشه سیاه یا نرم شده باشد، یعنی ریشه پوسیده است و باید گیاه از گلدان خارج گردد تا ریشه‌های گندیده جدا شوند و پس از زدن قارچ‌کش به گلدان و ریشه و حذف ریشه پوسیده، دوباره گیاه را به‌همراه ریشه سفید و سالم درون گلدان با خاک خشک و جدید بگذارید.
علت بروز لکه‌های قهوه‌ای و زرد رنگ روی برگ بونسای
عامل ایجاد لکه‌هایی به رنگ قهوه‌ای و زرد به‌طور معمول آفتی به‌نام کنه تار عنکبوتی است. این کنه‌ها که شبیه عنکبوت‌های قرمز ریز هستند، عموما در سطح زیرین برگها وجود دارند.
آن‌ها برگهای مسن‌تر را بیشتر دوست دارند و برای نگهداری و محافظت از تخم‌های سفید و کوچک خود، یک تار نرم و ابریشمی در زیر برگ ایجاد می‌کنند.
این نوع کنه علاوه‌بر آسیب رساندن به ظاهر گیاه و ریزش برگ اگر به‌سرعت کنترل نشود باعث مرگ گیاه خواهد شد.
برای از بین بردن و دفع این کنه، استفاده از آفت‌کش معمولی تاثیری ندارد؛ چون این کنه در برابر آفت‌کش‌های معمولی مقاوم شده است و برای از بین بردن آن باید از کنه‌کش‌ها و روغن چریش یا روغن خواب زمستانی استفاده نمود.
علت بروز لکه‌های سیاه روی برگ بونسای
در این بیماری درخت بونسای، ابتدا روی برگها لکه‌های سیاه رنگی ایجاد خواهد شد و سپس برگها زرد و پژمرده می‌شوند دچار ریزش می‌شوند.
بنابراین این بیماری علت ریزش برگ بونساي محسوب می‌شود. عامل این بیماری وجود «قارچ» است. لازم است روش تشخیص قــارچ گیاهان آپارتمانی را بدانید تا بتوانید در همان مراحل اولیه به گیاه خود کمک کنید.
برای درمان قارچ گیاه باید در وهله اول برگهای آلوده جدا کنید و سپس با یک قارچ‌کش، برگهای سالم گیاه و خاک را اسپری نمایید.
علت از بین رفتن رنگ سبز برگها
در صورتی که گیاه بونسای شما از نوع خزان‌کننده باشد، این امر در فصول سرد شایع است. ولی در صورتی که از یک گیاه بونسای همیشه سبز نگهداری میکنید، مشکلات ریشه و کمبود مواد مغذی مانند آهن میتواند باعث ایجاد رنگ‌پریدگی برگها یا تغییر رنگ آن‌ها بشود.
برای درمان اول از کود آهن استفاده کنید و پس از گذشت چند روز نتیجه را بررسی نمایید. در صورتی که تغییر رنگ برگها همچنان ادامه‌دار بود، باید ریشه‌های گیاه بونسای را بررسی کرده و از سالم بودن آن‌ها اطمینان حاصل کنید.
آفت رایج در انواع گیاه بونسای
1. کلروز
کلروز نوعی بیماری در گیاه است که به‌دلیل کمبود مواد معدنی در خاک ایجاد می‌شود. رنگ زرد در برگها نشانگر وجود این بیماری هستند.
زمانی که منیزیم یا آهن کافی در خاک وجود نداشته باشد، بونسای شما توانایی تولید کلروفیل به‌میزان کافی را ندارد و این باعث ضعیف شدن درخت شما خواهد شد.
2. شپشک آردآلود
شپشک‌های آردآلود، حشراتی ریز و بیضی‌شکلی هستند که در هر مکان خنک و تاریک روی گیاه بونسای شما پنهان می‌شوند.
بعضی از این نقاط پنهانی که شپشک‌های بیضی‌شکل در آن‌جا بیشتر هستند، سیستم ریشه، زیر برگها یا در میان برگ و شاخه‌ها است.
![طریقه احیای بونسای خشک شده! [5 اشتباه رایج]](https://blog.achareh.ir/wp-content/uploads/2022/08/طریقه-احیای-بونسای-خشک-شده.jpg6_.jpg){kind=avatar}
3. کپک پودری
این نوع قارچ هنگامی که خاک بیش از اندازه دارای رطوبت است و نور یا گردش هوای کافی در آن وجود ندارد، روی برگها و شاخه‌های گیاه بونسای رشد خواهد کرد.
این کپک دارای شکلی پودری مانند و سفیدرنگ است، بونسای شما را ضعیف میکند و میتواند علت ریزش برگ بونسای باشد.
4. زنگ‌زدگی
زنگ، نوعی قارچ است که سبب به‌وجود آمدن لکه‌های نارنجی و قهوه‌ای در سطح زیرین برگها خواهد شد. برگها در این بیماری شبیه به فلز زنگ‌زده به‌نظر می‌آیند.
5. شته‌ها
شته‌ها حشرات ریزی هستند که دارای بدن گلابی‌شکل بوده و از شیره بونسای شما تغذیه می‌کنند. به‌طور معمول می‌توانید این حشرات را در قسمت زیرین برگها پیدا کنید.
آن‌ها قطراتی شبیه به شبنم ترشح می‌کنند که مورچه‌ها و کپک‌ها دوست دارند از این قطرات تغذیه کنند. (برای کسب اطلاعات در زمینه از بین بردن حشــرات گلدان به روش خانگی کلیک کنید.)
6. بیماری شانکر
بروز برگهای رنگ‌پریده، رشد کم گیاه و پوست متورم‌شده آن میتواند از عوامل ایجاد بیماری شانکر باشد. برخی از عوامل احتمالی این بیماری شامل نیتروژن زیاد در کود یا زخم التیام‌نیافته پس از هرس گیاه است.
7. کاترپیلارها
کاترپیلارها حشراتی هستند که روی گیاه می‌نشینند. اما این نوع حشرات برای درخت بونسای مضر هستند.
در صورتی که برگهای خورده‌شده یا ابریشم بین شاخه‌های گیاهتان وجود داشته باشد، احتمال این‌که بونسای شما آفت کاترپیلار داشته باشد، بسیار بالا است.
8. فلس‌ها
این حشرات قهوه‌ای رنگ و بیضی شکل امکان دارد در وهله اول شبیه برجستگی‌هایی روی پوست ساقه یا برگ به نظر آیند. آن‌ها در زیر برگها و در محل اتصال برگ به ساقه جمع می‌شوند و می‌توانند علت ریزش برگ بونسای به‌حساب آیند.
9. حلزون‌ها
این موجودات می‌توانند برای بونسای شما مضر باشند؛ چون قارچ، کپک و بیماری را پخش خواهند کرد.
آن‌ها آب و هوای گرم و مرطوب را ترجیح می‌دهند و لجن‌هایی را روی برگها و شاخه‌هایی که به‌آسانی قابل تشخیص هستند از خود به‌جای می‌گذارند.
10. سرخرطومی درخت انگور
این شپشک‌های درخت انگور برگهای گیاه بونسای شما را می‌خورند و در لبه‌های برگ سوراخ‌هایی را به‌وجود می‌آورند.
این حشرات بسیار کوچک‌اند و لکه‌های زرد یا سفید روی برگ ایجاد خواهند کرد. همچنین تخم‌های آن‌ها به نوزادانی تبدیل خواهند شد که در خاک فرو می‌روند و ریشه‌های گیاه را می‌خورند.
برای پیشگیری و درمان در وهله اول باید گیاه بونسای خود را از دیگر گیاهان جدا کنید و سپس با استفاده از سم یا قارچ‌کش‌های طبیعی یا شیمیایی به نابودی حشرات یا آفات بپردازید.
جمع‌بندی
از جمله عوامل اصلی می‌توان به ریزش برگ بونسای می‌شود به کمبود آب گیاه، تغییرات دمایی نامناسب، نور کم و نامناسب و در برخی موارد آبیاری بیش از اندازه گیاه اشاره نمود. همین‌طور نبود نور کافی نیز میتواند علت ریزش برگ بونسای باشد.
سوالات رایج
قهوه‌ای شدن برگهای بونسای به چه علتی است؟
زمانی که هوا خیلی سرد باشد، رطوبت محیط کم باشد یا از آب کلردار استفاده شود، برگهای بونسای قهوه‌ای خواهد شد.
پشه‌های سیاه در گلدان بونسای جینسینگ چه علتی دارد؟
این پشه‌ها به‌علت رطوبت زیاد خاک ایجاد می‌شوند. در صورتی که از سم برای از بین بردن آن استفاده میکنید، با مقادیری کمتر از آنچه روی بسته‌بندی درج شده این کار را انجام دهید.
علت چروک شدن و پوک شدن تنه بونسای جینسینگ چیست؟
اگر تنه بونسای چروک و پوک شده است، به‌احتمال زیاد آبیاری بیش‌ازحد و در نتیجه پوسیدگی ریشه گیاه باعث ایجاد این مشکل شده است.
برای حل این مشکل، زهکشی گلدان را مورد بررسی قرار داده و آبیاری گیاه را پس از این که سطح خاک رطوبت خود را از دست داد انجام دهید.
چه دمایی برای نگهداری گیاه بونسای جینسینگ مناسب است؟
این گیاه گرمسیر است. دمای بالای 15 درجه سانتی‌گراد در زمستان و پایین‌تر از 27 درجه در تابستان برای این گیاه مناسب است.
اگر محیط منزل شما از چنین شرایطی برخوردار است، می‌توانید از این گیاه نگهداری کنید و از آن لذت ببرید.
توقف رشد بونسای جینسینگ چه علتی دارد؟
در فصل پاییز و زمستان این گیاه به خواب خواهد رفت. در این هنگام رشد گیاه متوقف می‌شود و در استراحت زمستانی به سر می‌برد.
مطلوب است که در این دوره کوددهی را شروع کنید تا گیاه در بهار رشد بهتری داشته باشد.
گیاه بونسای ما نه رنگ برگها عوض شد ونه مشکلی در برگها وجود دارد برگها کاملا سالم ریزش دارد وتمامی برگ ها بکل ریخت و هیچ مشکلی در برگهای سبز وجود ندارد
سلام، احتمالا به ریشه گیاه به احتمال جابجایی گلدان شوک وارد شده اگر خشک نشده و سالمه باید کوددهی شود و زیاد هم ابیاری نشود.
سلام ، چه نوع کودی برای گیاه بنسای توی این شرایط مناسبه؟
با سلام، کود سه بیست برای اوایل رشد بنسای مناسب است. کود دوازده، دوازده سی و شش هم مناسب است.
با سلام، کود سه بیست برای اوایل رشد بنسای خوب است. دوازده دوازده سی و شش هم مناسب است.
من بونسایم رو دا سال پیش که خیلی کوچولو بود خریدم و الان یه گل خیلی بزرگ شده سه روز پیش یه کم خاک مخصوص خودش که از گلفروشی گرفتم رو بهش اضافه کردم و الان دیدم تمام برگهای سبزش یک دفعه شروع به ریزش کرد
با سلام، احتمالا به دلیل تغییر خاک گلدان چنین مشکلی پیش آمده است.
سلام،گیاه بونسای من هم برگهاش قهوه ای میشن و میریزن، و هم حتی برگهای سبز رنگش بدون تغییر رنگ ریزش دارن،هفته ای یکبار هم آبیاری میشه،علتش چی میتونه باشه؟
حالش خوب بود،بزرگ شده بود،جوونه هم زده بود،یک دفعه اینجوری شد.
نور هم غیر مستقیم هست،حدودا سه متر از پنجره فاصله داره،ولی به هیچ وجه آفتاب بهش نمیخوره
با سلام، احتمالا آبیاری غیر منظم و نور کم است.
سلام. بونسای نیاز به هرس مرتب هم داره؟
با سلامُهم خود گیاه و هم ریشه آن نیاز به هرس دارد.
سلام من یک بونسای جنسینگ هدیه گرفتم و بزرگ هم بوده متاسفانه از روز اول حدودا دو ماه پیش ریزش برگ داره دلیل و راه درمان دلم می سوزه اگر بمیره؟
گیاه بونسای من برگ ریزی زیادی داره،جوونه های جدیدی هم که داره میزنه،انگار خشک شدن و باز نمیشن،
با سلام مدتی پیش گیاه بونسایی رو خریداری کردم و در داخل گلخانه خونه قرار دادم همونجا زمانی که گل رو خریداری کردم خاک گیاه و و گلدان رو تغییر دادم و از خاک مخصوص بسته بندی شده استفاده کردم، الان همه برگها شروع به زردی میکنن و میریزن! مقدار آب رو به اندازه و در طول هر هفته یک بار سعی می کنم بدم، اما نکته حائز اهمیت اینه که گیاه داره ساقه جدید و برگهای جدید از تنه درخت در میاره و از سمت دیگه که قبلا برگ داشت شاهد ریزش برگ هستم، لطفا راهنمایی بفرمائید.
سلام وقتتون بخیر به صورت کلی بونسای حساسه اول با قارچ کش حتما هم پودری باشه حلال در اب نباشه قارچ کشی میکنید و با کود هیومیک اسید تقویت کنید اصلا هیچ کدوم زیاد مصرف نکنید دوز پایین استفاده کنید، یه هفته بعد دوباره قارچ کشی کنید 3 بار این تکرار باشه یعنی هر هفته یه بار قارچ کشی کنید و روی کیسه سوراخ ایجاد میکنید مثل کلاه میکشید روی بونسای و از پایین میبندین تا حالت رطوبتی و گلخونه بشه و روی کیسه اسپری کنید تا خیس بشه و چندوقت یه بار کیسه رو در بیارید هوا بخوره. بونسای رطوبت دوسته و دستگاه بخور هم خوبه، اب بدون کلر مصرف بشه، اگر روی خاک خزه و سنگ و … هست بردارید.
سلام و احترام. یکی از خوبی های مطلب این بود که خلاصه توضیحات در ابتدا در دسترس بود، سپس سایر توضیحات ضمیمه شده بود. درود بر شما و مرسی.
من یه بونسای میخک دارم که با تزیین تنه درخت هس. چن وقته که برگاش همینطوری سبز خشک میشن و پژمرده. علتش چی میتونه باشه؟ بخاطر تغییر فصل و مقدار نور هس؟
سلام
من یه بنسای جنسینگ خریداری کردم به مدت یک ماه هیچ مشکلی نبود ولی الان برگ های سبز و سالم به شدت ریزش داره
دلیلش چی میتونه باشه؟ممنون میشم راهکار بدید؟
سلام وقت بخیر. اگر برگ های سبز خشک میشن که قارچ ریشه هست و اگر برگ های سبز میریزن باید کود کلسیم بر مصرف بشه که دم برگ رو تقویت میکنه. برای اطمینان بیشتر میتونید از سرویس باغبانی آچاره کمک بگیرید.