سیستم کولر گازی ساختمان در اصل یک سیستم تبرید است و در این سیستم از یک کمپرسور برای گردش مبرد استفاده می‌شود. اقدامات مناسب و به موقع برای تعمیر و نگهداری از جمله روغن کاری کولر گازی برای عملکرد بهتر کمپرسور این وسیله سرمایشی ضروری است. اگر از سیستم کولر گازی به‌درستی نگهداری شود در دراز مدت هزینه کمتری برای شما خواهد داشت و مجبور نیستید به دنبال خرید یک جایگزین جدید باشید.
با رسیدن فصل گرما و ضرورت راه‌اندازی مجدد سیستم سرمایش، اولین اقدام مهم می‌تواند روغن کاری کولر گازی باشد. به این دلیل که مدتی طولانی است که سیستم کولر گازی خاموش بوده و ممکن است با وجود گرد و خاک و پرز فرش در کولر گازی، با کاهش قدرت خنک‌کنندگی این وسیله سرمایشی روبرو شویم. از این رو قبل از هر کاری باید برای سرویس و از همه مهم‌تر روغن کاری موتور کولر گازی برنامه‌ریزی کنیم.
نحوه عملکرد کولر گازی به چه صورت است؟
قبل از شروع بحث در مورد نحوه روغن کاری کولر گازی، بهتر است با عملکرد این سیستم سرمایشی آشنا شویم. کمپرسور کولر گازی به عنوان پمپی عمل می‌کند که مبرد را حرکت می‌دهد. مبرد به صورت گاز تحت فشار از کمپرسور خارج و وارد کندانسور شده و در آنجا تحت فشار قرار می‌گیرد و تبدیل به مایع می‌شود. مبرد مایع از طریق لوله جریان می‌یابد تا به دستگاه اندازه‌گیری که اغلب شیر انبساط حرارتی نامیده می‌شود، برسد. سپس مایع به سمت دهانه‌ای می‌ریزد که در آن افت فشار زیادی را تجربه می‌کند. افت فشار باعث کاهش دمای مبرد می‌شود.
خنک شدن هوا در قسمتی از سیستم به نام اواپراتور اتفاق می‌افتد. دمای هوای در حال حرکت روی اواپراتور بیشتر از دمای مبرد داخل اواپراتور است و این اختلاف دما باعث انتقال حرارت از هوای متحرک به مبرد داخل اواپراتور می‌شود. سپس مبرد به کندانسور پمپ می‌شود و در آنجا گرما از بین می‌رود. کمپرسور کل این گردش مبرد را هدایت می‌کند.
فن‌ها جزء اصلی سیستم‌های کولر گازی هستند چون هوا را از طریق کویل‌های کندانسور برای دفع گرما به بیرون می‌کشند. فن کولر گازی در معرض شرایط بیرونی و آلودگی زیادی قرار دارند. در حالی که در اکثر مدل‌های امروزی نیازی به روغن کاری کمپرسور کولر گازی نیست، بسیاری از واحدهای قدیمی برای حفظ وضعیت خوب آن‌ها، تعمیر فن کولر گازی و روغن کاری دوره‌ای آن، ضروری است. روغن کاری کولر گازی در ابتدای هر فصل سرد توصیه می‌شود. همچنین وقت سرویس کولر گازی در زمستان، زمان مناسبی برای بررسی تیغه‌های فن و موتور از نظر ساییدگی است.
نکات مهم قبل از روغن کاری پنل کولر گازی
کولر گازی سیستمی با ولتاژ بالا است و همیشه باید قبل از انجام هر کاری درباره کمپرسور و کندانسور، برق دستگاه را قطع کنید. بسیاری از واحدهای کولر گازی دارای یک کلید جداکننده خارجی هستند که معمولاً در جعبه‌ای قرار می‌گیرد که روی دیوار نزدیک واحد نصب شده است. در صورت نیاز قطع کننده سیستم کولر گازی را در جعبه فیوز خانه خود خاموش کنید.
دستورالعمل‌های روغن کاری کولر گازی
هر سیستم کولر گازی با دیگری متفاوت است بنابراین برای روغن کاری کولر گازی خود به دستورالعمل‌های کارخانه تولید کننده در دفترچه راهنمای خریدار مراجعه کنید. مشاهده فیلم زیر نیز به شما کمک خواهد کرد.
از روغن با کیفیتی که برای شفت و یاتاقان‌های موتور با سرعت بالا طراحی شده است استفاده کنید. از روغن‌های حاوی مواد شوینده مانند روغن موتور خودرو اجتناب کنید چون مواد شوینده برای یاتاقان موتورهای فن مضر هستند.
انواع روان‌کننده برای روغن کاری کمپرسور کولر گازی
روان کننده‌ها در کمپرسور سیستم کولر گازی کاربردهای متعددی دارند. به طور طبیعی این روغن‌ها باید قابلیت روان‌کنندگی قطعات متحرک را داشته باشند. در برخی از سیستم‌های کولر گازی، روان‌کننده علاوه بر اینکه یک درزگیر است، به عنوان یک سیال خنک‌کننده نیز عمل می‌کند.
روان کننده‌های مناسب برای روغن کاری پنل کولر گازی معمولاً ترکیبی منحصر به فرد از مواد افزودنی و روغن‌های پایه هستند. این ترکیب کیفیت روان‌کنندگی مورد نیاز را فراهم می‌کند. این روغن‌ها باید برای استفاده با مبرد مناسب باشند چون ناسازگاری می‌تواند نتایج مخربی برای سیستم داشته باشد.
مطلب پیشنهادی نحوه کار سیستم گرمایش کولر گازی
روان کننده‌های کمپرسور اغلب دارای ترکیب مصنوعی هستند و به طور خاص فرموله می‌شوند تا عمر مفید بیشتری نسبت به روان کننده‌های طبیعی داشته باشند. با وجود سازگاری با مبرد که مهم‌ترین مسئله برای این روغن‌ها است، مسائل دیگری نیز وجود دارد که باید در نظر گرفته شود.
محاسبه رایگان هزینه نصب و تعمیر کولر گازی!
برای مثال رطوبت می‌تواند برای برخی از روغن‌های پایه مصنوعی بسیار مضر باشد. رطوبت ممکن است با برخی از روغن‌ها واکنش داده و اسید ایجاد کند، ویسکوزیته را تغییر دهد و کیفیت روان‌کنندگی روغن را کاهش دهد. این موضوع می‌تواند به خرابی نابهنگام کمپرسور و خنک‌کنندگی ضعیف سیستم منجر شود.
ویژگی‌های اصلی روغن‌های روان‌کننده سیستم‌های کولر گازی
زمان تعیین روغن مناسب برای روغن کاری کمپرسور کولر گازی، مهم است که نکات مربوط به کیفیت مانند ویسکوزیته، پایداری شیمیایی، استحکام دی‌الکتریک و رطوبت روغن را در نظر بگیرید.
ویسکوزیته، اندازه‌گیری میزان ضخامت یک سیال و ظرفیت آن برای تحمل تنش برشی است. به طور معمول، کمپرسورهای بزرگ‌تر دارای شکاف‌های بزرگ‌تری هستند که برای روان شدن مؤثر به روغن ضخیم‌تری نیاز دارند.
ویسکوزیته روغن با قرار دادن نمونه روی تجهیزات آزمایشگاهی استاندارد در دمای ثابت و جاری کردن روغن از میان سوراخ‌هایی با اندازه خاص ارزیابی می‌شود. در شرایطی که روغن غلیظ‌تر آهسته‌تر از روغن نازک‌تر جریان می‌یابد، مدت زمانی که طول می‌کشد تا یک نمونه از سوراخ‌های آزمایشی عبور کند، برای تعیین عدد ویسکوزیته، که درSSU یا پویز واحد متریک نوشته می‌شود، ثبت می‌گردد.
جدول مقدار روغن کمپرسور کولر گازی
|
میزان شارژ روغن (سانتی‌متر مکعب) |
شدت جریان استارت (آمپر) |
خنک‌کننده | قدرت تقریبی | مدل کمپرسور |
| 475 | 8.5 | OC | یک پنجم | OPP 80 101A |
| 475 | 8.5 | OC | یک چهارم | OPP 88101A |
| 300 | 6.7 | S | یک هشتم | OPP 44 801 |
| 300 | 8.6 | S | یک ششم | 0PP 59 801 |
| 475 | 10.2 | S | یک پنجم | OPP 80 801 |
این امکان وجود دارد که روغن روان‌کننده کمپرسور با مبرد واکنش نشان دهد. روغن‌های بسیار واکنش‌پذیر می‌توانند با موادی مانند کربن و اسیدهای ناخواسته واکنش نشان دهند که می‌تواند بر عملکرد و طول عمر کمپرسور تأثیر بگذارد. از آنجایی که روغن روان‌کننده کمپرسور به طور کلی با موتور در تماس است، باید عایق خوبی هم باشد.
روغن‌های روان‌کننده، مستعد جذب رطوبت هستند و زمانی که آب در مبرد وارد می‌شود و دما به زیر صفر درجه سانتی‌گراد می‌رسد، یخ ایجاد شده و باعث ایجاد مشکلات جدی در شیر انبساط کمپرسور می‌شود. رطوبت همچنین می‌تواند بر قدرت دی‌الکتریک روغن روان‌کننده تأثیر بگذارد زیرا آب رسانای خوبی برای الکتریسیته است.
معمولاً برای سیستم‌های تهویه هوا و کولرهای گازی که دارای ماده مبرد 22 هستند از روغن نمره 300 یا 4GS استفاده می‌شود و برای سیستم‌هایی با ماده تبرید a134 روغن 100SL بکار می‌رود. در ادامه جدول مقدار روغن کمپرسور کولر گازی آورده شده است.
مراحل روغن کاری کولر گازی
1. سیستم کولر گازی را باز کنید
اولین قدم در روغن کاری پنل کولر آبی باز کردن پوشش بالایی واحد کمپرسور یا کندانسور است. موتور در قسمت زیرین کاور نصب شده است. روکش معمولاً با 8 یا 10 پیچ در امتداد آن محکم می‌شود. پیچ‌ها را با یک مهره یا پیچ گوشتی باز کنید. بعضی از واحدهای کولر گازی دارای فن‌هایی هستند که به توری فن متصل می‌شوند. در این حالت کافی است پیچ‌های نگه‌دارنده توری را به درپوش واحد باز کنید.
2. به پورت‌های روغن دسترسی داشته باشید
درپوش یا مجموعه توری را وارونه بچرخانید تا به پورت‌های روغن موتور دسترسی داشته باشید. این پورت‌ها در بالا و یا پایین موتور قرار دارند.
3. موتور فن را بازرسی کنید
در حالی که فن کولر گازی طوری تعبیه شده که پره‌های آن رو به بالا هستند، تیغه‌ها را با دست خود بچرخانید تا مطمئن شوید که محور موتور به آرامی حرکت می‌کند. سپس مجموعه تیغه‌ها را نزدیک مرکز آن بگیرید و سعی کنید محور موتور را به جلو و عقب و بالا و پایین تکان دهید. حرکت کمی به سمت بالا و پایین طبیعی است اما نباید حرکت پهلو به پهلو وجود داشته باشد.
ثبت رایگان درخواست تعمیر کولر گازی
اگر جابجایی غیر عادی مشاهده کردید و متوجه شدید صدای فن بیشتر از حد معمول است احتمالاً زمان تعویض موتور فرا رسیده است چون بلبرینگ‌ها فرسوده شده‌اند. در نهایت هر تیغه را از نظر ترک یا آسیب دیدگی بررسی کنید. در صورت مشاهده هر گونه مشکل، مجموعه تیغه‌ها را تعویض کنید.
4. پورت‌ها را باز کنید
در این مرحله از روغن کاری کولر گازی باید دوشاخه پوشاننده هر پورت روغن را بردارید. بهتر است دوشاخه‌ها را با انگشتان خود بیرون بکشید یا از یک پیچ گوشتی کوچک سر صاف برای بیرون کشیدن آن‌ها استفاده کنید.
5. پورت‌ها را روغن کاری کنید
نوبت به روغن کاری موتور کولر گازی می‌رسد. مقدار کمی روغن را در هر پورت بریزید تا روغن شروع به ریختن کند. روغن‌های ریخته شده را با یک پارچه پاک کنید.
6. دوشاخه‌ها را دوباره نصب کنید
دوشاخه‌ها را دوباره در پورت‌ها نصب کنید. تیغه فن را به آرامی با دست بچرخانید تا روغن درون موتور پخش شود.
7. واحد کولر گازی را دوباره مونتاژ کنید
درپوش دستگاه یا توری فن را سر جای خود قرار دهید و آن را با پیچ محکم کنید. برق کولر گازی را دوباره وصل کنید.
جمع‌بندی
کمپرسور کولر گازی قطعه بسیار حساسی است که باید به درستی روغن کاری شود تا عمر مفید طولانی داشته باشد. روغن بکار رفته در پروسه روغن کاری کولر گازی نه تنها باید تمام قسمت‌های داخل کمپرسور را روغن کاری کند بلکه باید مبردی را که با آن در تماس است نیز کنترل نماید.
روغن‌های روان‌کننده کمپرسور اغلب ترکیبی تخصصی از افزودنی‌ها و روغن‌های پایه هستند تا ضمن سازگاری با مبرد، خواص روان‌کنندگی لازم را فراهم کنند. هر گونه ناسازگاری روغن پایه و مبرد می‌تواند نتایج فاجعه باری برای تجهیزات کولر گازی داشته باشد. برخی از روغن‌ها با مبردهای خاصی بهتر کار می‌کنند و نوع روغن باید با نیازهای کمپرسور متعادل شود تا روغن پایه و خواص افزودنی مناسبی بکار گرفته شود. با درک نحوه واکنش روغن‌های روان‌کننده با مبرد و همچنین نکات ضروری در انتخاب روان‌کننده مناسب برای روغن کاری موتور کولر گازی می‌توانید اطمینان حاصل کنید که کمپرسور کولر گازی شما تا حد امکان کارآمد و مؤثر کار می‌کند.
در این باره بیشتر بخوانید:
بررسی علت روشن نشدن کولر گازی و تعمیر آن
دیفراست کولر گازی یا برفک‌زدایی
