از نظر خیلی‌ها، کنترل و هدایت خودرو وظیفه‌ی غربیلک فرمان است. این تصوری است که خیلی از ما درباره‌ی فرمان ماشین داریم؛ اما غربیلک فرمان به تنهایی نمی‌تواند خودرو را هدایت کند. اجزای دیگری هم در این چپ و راست شدن خودرو نقش دارند. یکی از این اجزا، جعبه فرمان است که نیروی لازمه را به چرخ‌ها منتقل می‌کند. در این مقاله قرار است درباره‌ی جعبه فرمان، و خطرات خرابی جعبه فرمان پراید صحبت کنیم.
جعبه فرمان پراید چیست و چکار می‌کند؟
سیستم جعبه فرمان، نیرویی که غربیلک فرمان برای گردش نیاز دارد را به آن منتقل می‌کند و در حرکت خودرو نقش دارد. جعبه فرمان، مهم‌ترین سیستم فرمان به‌حساب می‌آید و محل قرارگیری آن، روی اتاق ماشین است. گشتاور فرمان، از سیستم فرمان به سگ‌دست انتقال پیدا می‌کند. دیگر وظایف جعبه فرمان به شرح زیر است:
- سیستم فرمان حرکت چرخشی را به حرکت خطی اهرم‌بندی تبدیل می‌کند.
- گشتاور را افزایش و حرکت چرخشی را کاهش می‌دهد.
- صفحه دَوَرانی غربیلک فرمان را به صفحه مکانیکی تبدیل می‌کند.
اجزای تشکیل‌دهنده سیستم فرمان پراید
- غربیلک فرمان
- میل فرمان
- جعبه فرمان
- پیتمن
- میله درگ
- شغال‌دست و سگ‌دست
۱. غربیلک فرمان پراید
غربیلک همان قسمتی از فرمان است که همه می‌شناسیم و مشخص‌ترین جزء سیستم فرمان محسوب می‌شود. کار دیگر غربیلک، بالا بردن میزان گشتاوری است که دست راننده به آن انتقال می‌دهد.
۲. میل فرمان
میل فرمان میان غربیلک و جعبه فرمان نقش رابط را دارد و کارش انتقال چرخش غربیلک به جعبه فرمان است. ظاهر میل فرمان شبیه یک خرطوم است و انعطاف‌پذیری نسبی آن، باعث ایمن بودن راننده در حین وقوع سانحه می‌شود. اگر میل فرمان انعطاف نداشت، در هنگام تصادف، مانند سیخ وارد کابین خودرو شده و به راننده صدمه می‌زد.
بیشتر بخوانید : تعویض فیوز پراید
۳. جعبه فرمان پراید
جعبه فرمان گشتاور را افزایش می‌دهد و حرکت دروانی را به حرکت خطی تبدیل می‌کند.
۴. پیتمن
پیتمن که به بازوی پیتمن هم معروف است، روی شفت خروجی نصب شده و حرکت دروانی را مبدل به حرکت زاویه‌دار می‌کند.
۵. شغال دست و سگ دست
اسامی این دو قطعه، به‌علت شکل آن‌ها است. شغال دست و سگ دست همزمان با هم می‌چرخند و منجر به تغییر جهت چرخ‌های خودرو می‌شوند.
چند نوع جعبه فرمان وجود دارند؟
دو دسته جعبه فرمان وجود دارند که میزان راحتی راننده در کار با فرمان، در هر یک از آن‌ها متفاوت است. همچنین، مقداری که گشتاور افزایش پیدا می‌کند، در این دو جعبه فرمان فرق می‌کند.
- جعبه فرمان مکانیکی
- جعبه فرمان هیدرولیکی
۱. جعبه فرمان مکانیکی
خودروهای قدیمی همه مجهز به این جعبه فرمان بودند. زور بازوی راننده، مشخص‌کننده میزان افزایش گشتاور، و تنها منبع انرژی به‌حساب می‌آید. از معایب جعبه فرمان مکانیکی این است که دست و بازو، در رانندگی‌های طولانی مدت خسته شده و در صورتی که زور راننده زیاد نباشد، رانندگی و چرخش فرمان عذاب‌آور خواهد بود.
۲. جعبه فرمان هیدرولیکی
در این مدل از جعبه فرمان‌ها، نیروهای هیدرولیک باعث انتقال نیروی گشتاور به جعبه فرمان است و نیاز به زور زیاد برای چرخش فرمان نیست.
مشاهده هزینه مکانیک سیار ماشین در محل!
تعدادی از جعبه فرمان‌های مکانیکی
- جعبه فرمان حلزونی انگشتی: این نوع جعبه فرمان، ساده‌ترین نوع جعبه فرمان به‌شمار می‌رود. ساختار این جعبه فرمان، مربعی شکل است و قطعات تشکیل‌دهنده آن انگشتی و حلزونی نام دارند.
- جعبه فرمان حلزونی با دنده تاج خروسی: قطعات تشکیل‌دهنده این جعبه فرمان، ساختاری دندانه دار شبیه به تاج خروس دارند و متاسفانه معایب زیادی دارد و دیگر در صنعت خودروسازی استفاده زیادی از آن نمی‌شود.
- جعبه فرمان دنده شانه‌ای: این جعبه فرمان ، در میان جعبه فرمان‌های مکانیکی رایج‌ترین نوع است و به آن جعبه فرمان کشویی هم گفته می‌شود. قطعات تشکیل دهنده‌ی آن، پوسته، بازو، پیچ‌های تنظیم‌کننده لقی، یاتاقان، گردگیر و دنده شانه‌ای است. دلیل این‌که این نوع جعبه فرمان طرفداران زیادی دارد، قیمت آن است که پایین‌تر از مدل‌های دیگر است. همچنین، جای کمتری می‌گیرد و سبک‌تر نیز هست.
بیشتر بخوانید : پیدا کردن جعبه فیوز یا جعبه قطع کننده مدار
علائم خرابی جعبه فرمان پراید
از علائم خرابی جعبه فرمان پراید می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- سفت شدن فرمان: در صورتی که متوجه سفتی بیش از حد و غیرمعمول فرمان شدید، یعنی در سیستم اختلالی ایجاد شده است.
- نشت روغن: نشت شدن روغن از جعبه فرمان پراید می‌تواند به شل شدن یکی از قطعات یا شکستگی آن اشاره داشته باشد.
- شنیدن صدای غیرعادی از فرمان: در صورتی که سیستم سرویس نشده باشد، ممکن است بر اثر تماس قطعات فلزی با هم، در زمان چرخاندن فرمان، صدای جیغ مانند به گوشتان بخورد. در این وضع، بهترین کار این است که به تعمیرکار خودرو اطلاع دهید.
- حس کردن بوی روغن سوخته: اگر فرمان هیدرولیک دارید و زمانی بوی روغن سوخته احساس کردید، می‌تواند نشانگر داغ کردن جعبه فرمان باشد. در این صورت، به رانندگی ادامه ندهید چون ممکن است در صورت داغ شدن زیاد، آتش‌سوزی رخ بدهد.
دلایل خرابی جعبه فرمان پراید
یکی از دلایل خرابی جعبه فرمان پراید، می‌تواند این باشد که قطعات و اجزای جعبه فرمان به درستی تنظیم نشده‌اند. در این صورت شنیدن صداهای عجیب‌وغریب غیرعادی نیست. اگر قطعات در جای خود لق شده باشند، صداهای ناجوری مانند تق‌تق خواهید شنید.
در صورتی که بلبرینگ‌ها یا دنده‌ها فرسوده شده باشند باز هم احساس لق بودن چیزی درون جعبه‌دنده طبیعی است.
دلیل آخر، می‌تواند به تنظیم نبودن باد لاستیک‌ها برگردد. در این‌صورت، فرمان به سختی می‌چرخد و حرکت آن بسیار سخت خواهد بود.
مکانیک سیار ماشین در محل تهران
جلوگیری از خرابی جعبه فرمان پراید
همه قطعات طول عمر مشخصی دارند و زمانی که این طول عمر سپری شود، به‌خصوص اگر آن قطعه پراستفاده باشد، باید اقدام به تعویض آن کنید. جعبه فرمان هم از آن سیستم‌های پرکار و فعال خودرو است که باید سر موعد تعویض شود اما راه‌هایی وجود دارند که باعث بالا بردن طول عمر آن می‌شوند.
حواستان به باد لاستیک‌ها باشد و به موقع ان‌ها را تنظیم کنید و در حالت بالانس نگاهشان دارید. در صورتی که زمان زیادی از تعویض لاستیک‌ها گذشته و عاجشان از بین رفته، باید اقدام به تعویض آن‌ها کنید وگرنه هم لاستیک‌ها آسیب می‌بینند و هم جعبه فرمان. گریسکاری را جدی بگیرید و به‌موقع روغن کاری کنید که قطعات روی هم ساییده نشوند و همیشه کار به‌خوبی کار کنند. ساییده شدن قطعات روی هم، باعث اصطکاک و افزایش میزان فرسودگی می‌شود و هزینه زیادی را برای مالک خودرو به بار می‌آورد.
فراموش نکنید که برای پیشگیری، سرویس‌های دوره‌ای خودرو بهترین کار هستند و سر موعدهای مشخصی، از متخصصین بخواهید که خودرو را بررسی کنند و در هرجای آن که مشکلی داشته باشد، برطرف می‌شود.
بیشتر بخوانید : 7 علت کشیده شدن فرمان به یک سمت هنگام ترمزگیری
تعمیر خرابی جعبه فرمان پراید
از ان‌جایی که بیشترین مشکل خرابی جعبه فرمان به لاستیک‌ها برمی‌گردد، در صورت لزوم، اول از همه وضع لاستیک‌ها را چک کنید. پس از آن، اگر فرمان خودرو هیدرولیک است، میزان روغن را بررسی کنید چون این امکان وجود دارد که روغن خودرو تخلیه شده باشد. سری هم به تسمه پمپ بزنید. در نهایت پیشنهاد می‌شود که برای عیب‌یابی کامل و اطلاع از مشکلات جعبه فرمان، کار را به یک متخصص بسپارید.
جمع‌بندی
سیستم فرمان خودرو خیلی پیچیده‌تر از غربیلک فرمانی هست که ما به چشم می‌بینیم و قطعات زیادی در حرکت خودرو و چپ و راست شدن آن سهیم هستند. در صورت بروز هرگونه مشکلی در جعبه فرمان خودروتان، می‌توانید از تیم تعمیرکاران آچاره کمک بگیرید و خدمات را در محل دریافت کنید. برای ثبت سفارش خود، کافی است که به سایت و یا اپلیکیشن آچاره رجوع فرمایید. همچنین، می‌توانید از طریق شماره‌گیری ۱۴۷۱ نیز با پشتیبانان سایت تماس بگیرید و سفارش خود را ثبت کنید.
با سلام. مدت زیادیه که فرمانم صدای کشیده شدن دو صفحه آهنی روی هم میده، موقع چپ و راست کردن هم همینطوره، درجا و درحرکت دنده یک و دو.
و الانم چند روزه در موقع حرکت صدایی شبیه کوبیدن چیزی محکم به زیر اتاق ماشین از زیر پاهام میاد. یکی دوبار هستش و بعدش دیگه خبری نیست تا توقف بعدی.
پیش مکانیک بردم ولی اون موقع صدایی نداشت، نمیدونم چیه.
گیربوکسم نشتی روغن و صدا داره، نمیدونم از گیربوکسه یا جعبه فرمان.
جلوبندی هم چند روزه تنظیم شده و اوکی هستش.
لطفا راهنمایی کنید.🙏🙏🙏
با سلام، به احتمال قوی پایه‌های نگهدارنده جعبه فرمان دچار خرابی شده و یا قرقری آسیب دیده که حتما باید توسط جلوبندی ساز بررسی شود.
سلام اگر جعبه فرمان مشکل داشته باشد
تا چند وقت زمان هست برای درست کردنش