کولرهای آبی از اجزای بسیار محدود و ساده‌ای تشکیل شده‌اند. مهم‌ترین بخش یک کولر آبی، موتور آن است که وظیفه چرخاندن قفس و تولید جریان هوا را بر عهده دارد. کولر آبی جزو آن دسته از وسایلی است که تنها در فصل‌های مشخصی از سال از آن استفاده می‌شود. به خصوص در مناطق جغرافیایی سردسیر، شاید استفاده از کولر آبی تنها به فصل تابستان محدود شود.
بنابراین مدت زیادی از سال این وسیله بلااستفاده بوده و ممکن است در اثر نگهداری نامناسب، بخش‌های مختلف آن از جمله موتور آسیب ببیند. ممکن است در ابتدای فصل گرما وقتی می‌خواهید برای اولین بار کولر آبی خود را روشن کنید، متوجه شوید که کولر کار نمی‌کند.
یا اینکه در حین کار، به صورت ناگهانی از کار بیفتد. علت کار نکردن موتور کولر آبی، به عوامل مختلفی بستگی دارد که اکثر آن‌ها به مشکل موتور کولر مربوط می‌شوند.
گیرپاژ موتور کولر (Swamp Cooler Engine Seizing) یا به اصطلاح قفل شدن موتور کولر آبی آن مهم‌ترین عامل خرابی کولرهای آبی است. در این مقاله علت گیرپاژ موتور کولر آبی و عوامل تشدیدکننده این مشکل را بررسی خواهیم کرد.
تعمیرات کولر آبی ار تخصصی‌ترین شاخه‌های تعمیرات در این حوزه است که باید به تعمیرکار کاربلد سپرده شود.
- نیاز به روغن‌کاری یاتاقان‌ها
- زنگ‌زدگی و یا وجود مانعی برای چرخیدن شفت و یا تسمه
- سفت شدن و یا خرابی بلبرینگ‌های موتور کوار آبی
- گرمای زیاد هوا و یا کارکرد طولانی مدت موتور
- سوختن خازن
- اتصالی سیم‌کشی داخلی کولر آبی
- از بین رفتن عایق کولر آبی
- نوسانات و قطعی‌های مکرر برق
موتورهای کولر آبی
در کولرهای آبی از انواع مختلف موتورها استفاده می‌شود اما متداول‌ترین نوع موتور مورد استفاده در کولر آبی، نوع قفسه‌ای است که بر اساس مدل و الگوی سیم‌پیچی به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شود. همچنین تعداد دور سیم‌پیچ‌های روتور در این‌گونه موتورها، تعیین‌کننده میزان توان مصرفی و گشتاور خروجی موتور است.
در این نوع موتورها، معمولاً از یک خازن کولر آبی و یا مقاومت برای عملکرد موتور در دو دور مختلف استفاده می‌شود که نوع خازنی آن مرسوم‌تر است.
مکانیزم راه‌اندازی موتور کولر آبی معمولاً بر اساس دو روش است. در روش اول از خازن دائم برای راه‌اندازی و تنظیم دور موتور استفاده می‌شود. این خازن در هنگام راه‌اندازی و در هنگام تغییر دور موتور برای جریان کشی اولیه وارد مدار می‌شود و پس از آن به مرور روی سیم‌پیچ‌های روتور تخلیه می‌شود.
در مکانیزم دوم، از یک سیم‌پیچ به عنوان راه‌انداز استفاده می‌شود. این سیم‌پیچ در هنگام راه‌اندازی برای کنترل جریان اولیه وارد مدار شده و پس از آنکه موتور به سرعت و گشتاور اسمی خود رسید، از مدار خارج می‌شود. هر دو نوع موتورهای کولر آبی به دلایل مختلفی در معرض خرابی و گیرپاژ هستند.
مهم‌ترین علت گیرپاژ موتور کولر آبی یا قفل شدن موتور کولر آبی اختلال در سیم‌پیچ‌های موتور است. اما عوامل دیگری هم ممکن است باعث بروز این مشکل شود که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم. برای بررسی بیشتر موضوع پیشنهاد میکنیم ابیدا با اجزای کولر آبی و موتور آن که در تصاویر زیر آمده است آشنا شوید.
علت گیرپاژ موتور کولر آبی یا قفل شدن موتور کولر آبی
موتور کولر آبی به دلایل مختلفی ممکن است دچار خرابی شود و به اصطلاح قفل گردد. برخی از دلایل مرسوم بروز این مشکل عبارت‌اند از:
- از بین رفتن روغن‌کاری یاتاقان‌های کولر آبی و حرکت سفت آن‌ها
- زنگ‌زدگی و یا وجود مانعی برای چرخیدن شفت و یا تسمه متصل به قفس که در نهایت باعث فشار آمدن به موتور و داغ شدن آن می‌شود و در نهایت موتور را قفل می‌کند.
- سفت شدن و یا خرابی بلبرینگ‌های موتور کوار آبی که با چرخش موتور باعث وارد آمدن فشار به آن می‌شوند
- گرمای زیاد هوا و یا کارکرد طولانی مدت موتور که باعث داغ شدن سیم‌پیچ‌ها و در نهایت گیرپاژ موتور کولر آبی یا قفل شدن آن می‌شود.
- هر موتور الکتریکی برای محافظت در مقابل اضافه جریان یک سری خازن در ورودی خود دارد که در صورت سوختن این خازن‌ها، ممکن است جریان زیادی در لحظه استارت توسط موتور کشیده شده و به سیم‌پیچ‌های آن آسیب وارد کند.
- سیم‌کشی داخلی کولر آبی شاید دچار اتصالی شده و همین مسئله باعث سوختن موتور آن شود
- سیم‌پیچ‌های کولر دارای یک لایه عایق هستند. اما وجود رطوبت زیاد و یا گرمای محیط باعث می‌شود که این پوشش عایق به مرور از بین رود و با بروز اتصال کوتاه بین سیم‌پیچ‌های موتور، باعث اتصالی و سوختن سیم‌پیچ‌ها گردد.
- نوسانات و قطعی‌های مکرر برق نیز می‌تواند باعث شود که جریان زیادی در هنگام وصل شدن مجدد برق توسط موتور کولر آبی کشیده شده و در نهایت باعث آسیب به سیم‌پیچ‌های آن شود. برای کاهش خطر در این حالت بهتر است در مسیر برق تغذیه کولر آبی، از ترانس‌های محافظ استفاده کنید.
علت سوختن موتور کولر آبی
موتور کولر به دلایل مختلفی ممکن است بسوزد. یکی از مهم‌ترین علل سوختن موتور کولر آبی، کارکرد طولانی مدت و گرم شدن بیش از حد موتور کولر و زیاد سیم‌پیچ‌های آن است.
همچنین به دلیل عدم سرویس به موقع کولر، شامل تعویض پوشال‌ها، بررسی پمپ آب و سیستم خنک‌سازی، به خصوص در فصل گرما، کارکرد طولانی مدت موتور باعث می‌شود که سیم‌پیچ‌ها به شدت داغ شده و پوشش عایقی آن‌ها آسیب ببیند. در نهایت به دلیل اتصال کوتاه بین سیم‌پیچ‌های کولر، موتور می‌سوزد.
علت دیگری که باعث سوختن موتور کولر آبی می‌شود، سفت بودن تسمه کولر آبی و فشار زیاد به موتور است. در این حالت موتور به راحتی نمی‌تواند قفس را بچرخاند و به همین دلیل فشار زیادی به شفت موتور وارد شده و باعث سوختن موتور می‌شود.
راهکارهایی برای جلوگیری از سوختن موتور کولر آبی
برای جلوگیری از سوختن موتور کولر آبی می‌توان یک سری راه‌کارهای ساده اما مؤثر را انجام داد. در ساده‌ترین حالت، سرویس و بازدید دوره‌ای و مرتب از کولر آبی و توجه به علائمی مانند بوی سوختگی کولر آبی می‌توان مانع بروز این مشکل شود. تعویض پوشال‌ها، بررسی سیستم پمپاژ آب و سیستم خنک‌سازی محیط داخلی کولر، بررسی سیم‌کشی‌ها و فیوزها به صورت مرتب تا حد زیادی می‌تواند مانع بروز مشکل سوختن موتور شود.
ثبت رایگان درخواست تعمیر کولر آبی
همچنین استفاده از محفظه کولر در محیط خنک، به دور از تابش مستقیم خورشید و یا پوشاندن بالای آن برای جلوگیری از گرم شدن بیش‌ازحد محیط در فصل گرما، می‌تواند از داغ شدن سیم‌پیچ‌های موتور و سوختن آن‌ها جلوگیری کند. مورد بعدی تست کردن میزان سفتی تسمه، روغن‌کاری موتور و بررسی عملکرد روان قفسه است. با این کار فشار کمتری به موتور وارد شده و عمر آن هم طولانی‌تر خواهد شد.
یکی از مشکلات رایج در کولرهای آبی، سوراخ شدن و یا نشتی شیلنگ‌های پمپاژ آب به داخل کولر است که در اثر فرسودگی رخ می‌دهد. گاهی اوقات در صورتی که این شیلنگ‌ها در محیط بیرون قرار گرفته و در فصل سرما به درستی نگهداری نشوند، وجود آب در داخل آن‌ها باعث یخ‌زدگی در فصل سرما و ترک‌خوردگی دیواره شیلنگ می‌شود.
به مرور نشتی آب باعث می‌شود که آب به داخل محفظه کولر وارد نشده و به این ترتیب، کولر در یک محیط گرم کار کند. در نهایت این گرما باعث سوختگی سیم‌پیچ‌های موتور کولر آبی خواهد شد.
اگر به دلیل قفل شدن موتور کولر آبی یا گیرپاژ آن نیاز به تعمیرکار داشتید کافی است به‌صورت رایگان در سایت یا اپلیکیشن آچاره ثبت سفارش کنید تا بهترین تعمیرکاران شهرتان برای حل مشکل در خدمت شما باشند.
در این باره بیشتر بخوانید:
سوالات متداول
علت گیرپاژ موتور کولر آبی یا قفل شدن آن چیست؟
- نیاز به روغن‌کاری یاتاقان‌ها
- زنگ‌زدگی و یا وجود مانعی برای چرخیدن شفت و یا تسمه
- سفت شدن و یا خرابی بلبرینگ‌های موتور کوار آبی
- گرمای زیاد هوا و یا کارکرد طولانی مدت موتور
- سوختن خازن
- اتصالی سیم‌کشی داخلی کولر آبی
- از بین رفتن عایق کولر آبی
- نوسانات و قطعی‌های مکرر برق
