موتور دیزلی یکی از انواع موتور درون‌سوز است که از چرخه دیزل برای تولید نیرو استفاده می‌کند. تفاوت اساسی آن با دیگر موتورها در این است که در موتور دیزلی احتراق در اثر تراکم ایجاد می‌شود. موتورهای دیزلی خوب کار می‌کنند اما زمانی که با چالش مواجه شوند، نیاز به رسیدگی دارند. در این مقاله با راهنمای کامل عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو قصد داریم شما را با مشکلات رایجی که موتورهای دیزلی با آن روبه‌رو می‌شوند، آشنا کنیم.
موتور دیزل چگونه کار می‌کند؟
در پاسخ به سوال موتور دیزل چگونه کار می‌کند؟ باید گفت که این موتورها عملکردی مبتکرانه دارند. طراحی آنها به‌گونه‌ای است که قادرند قدرت بیشتر را با استفاده از سوخت کمتر تولید کنند. کارکرد موتور دیزل به این صورت است که هوای وارد شده به سیلندر توسط پیستون در سرسیلندر شدیداً تحت فشار قرار گرفته و متراکم می‌شود. هوای تحت فشار قرار گرفته داغ می‌شود و پس از رسیدن داغی به حد مشخص، سوخت به داخل این هوای داغ پاشیده شده انفجار صورت می‌گیرد.
در نتیجه پیستون به سمت پایین رانده می‌شود. بعد از این میل‌لنگ می‌چرخد و چرخش آن باعث می‌شود فلایویل نیز به چرخش درآید. بنابراین خودرو حرکت می‌کند.
برای تولید نیرو در یک وسیله نقلیه کامل اجزای موتور باید پشت سر هم کار کنند. موتورهای دیزلی قابل اعتماد هستند، با این وجود با توجه به تعدد مراحلی که برای تولید نیرو باید انجام شود، ایجاد نقص در آنها دور از ذهن نیست. در چنین شرایطی سوالی برای افراد به‌وجود می‌آید و آن هم این است که «مشکل موتور دیزل من از کجاست؟»
پاسخ این سوال ساده نیست، زیرا به عوامل زیادی بستگی دارد. برای دانستن علت مشکل باید به عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو بپردازید.
عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو
در زیر رایج‌ترین علل خرابی موتور دیزلی را بررسی می‌کنیم. با بررسی و عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه خواهید شد که علت درست کار نکردن موتور چیست.
مطلب پیشنهادی تنظیم مصرف سوخت با دیاگ
1. بیش از حد گرم شدن موتور
در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو یکی از مشکلات رایج گرمای بیش از حد موتور است. این مشکل اگر برطرف نشود، تشدید شده و روی سرسیلندرها، پیستون‌ها، میل‌لنگ و یاتاقان‌ها هم تأثیر می‌گذارد. در این وضعیت حتی سیستم تعلیق نیز امنیت ندارد!
حال این سوال پیش می‌آید که چه چیزی باعث داغ شدن بیش از حد موتور دیزلی می‌شود؟ به صورت معمول موتورها از یک سیستم خنک‌کننده استفاده می‌کنند که آنها را از گرم شدن بیش از حد حفظ می‌کند. همچنین بیش از حد کار کردن سیستم نیز موجب افزایش دمای نامعقول آن می‌شود.
همان طور که گفته شد، داغ شدن موتورهای دیزلی به علت کار کردن بیش از حد موتور و خرابی سیستم خنک‌کننده اتفاق می‌افتد. خرابی سیستم خنک‌کننده ممکن است در اثر نشتی مایع خنک‌کننده، گرفتگی انژکتورهای دیزل، فن خنک‌کننده معیوب و ترموستات خراب رخ دهد. اگر در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه داغی بیش از حد آن شدید، موارد گفته شده در بالا را بررسی کنید تا ببینید که کدام یک علت ایجاد مشکل بوده است.
2. اکسید شدن روغن موتور
مورد دیگری که در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو ممکن است با آن مواجه شوید، اکسید شدن روغن موتور است. هنگامی که یک وسیله نقلیه موتور دیزلی به مدت طولانی در یک مکان قرار گیرد یا وقتی در مدت زمان طولانی تنها چند بار از آن استفاده شود، معمولاً مشکلاتی برای روغن آن به‌وجود می‌آید. مشکل زمانی ایجاد می‌شود که هوا وارد روغن شده و حباب‌هایی ایجاد کند که نگذارند عمل روانکاری به شکل صحیح صورت گیرد.
ورود هوا به روغن علاوه بر ایجاد مشکل در روانکاری، ممکن است باعث ایجاد زنگ‌زدگی و اصطکاک در اجزایی از موتور که قابلیت حرکت دارند نیز بشود؛ زیرا حباب‌های هوا غلظت روغن را افزایش می‌دهند. در این صورت روغن اکسید شده منجر به تسریع تخریب و افزایش ویسکوزیته روغن می‌شود و همچنین ایجاد لجن و رسوبات را نیز در پی دارد. اکثر مردم لجن تشکیل شده در روغن را می‌بینند و گمان می‌کنند که روغن کثیف شده و عمر آن رو به اتمام است. این درحالی است که تنها شیمی روغن عوض شده است.
مطلب پیشنهادی 7 نشانه اصلی خرابی ترمز خودرو
اگر در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه اکسید شدن روغن شدید، اقدامات زیر را انجام دهید:
- روغن را تعویض کنید. هنگام تعویض روغن توجه داشته باشید که روغن جدید باید در برابر اکسید شدن، گرما و فشارهای محیطی ماندگاری بیشتری نسبت به روغن قبلی داشته باشد.
- در فواصل زمانی منظم موتور را روشن کنید.
محاسبه رایگان هزینه تعمیرات خودرو و تعویض روغن و تعویض باتری خودرو !
3. آلودگی سوخت دیزل
ممکن است در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه آلودگی سوخت دیزل شوید. قطعاً خبر بدی است. این اتفاق برای سوخت دیزلی به دلیل ویسکوزیته بیشتر آسان‌تر از سوخت بنزینی اتفاق می‌افتد. سوخت دیزل با آب، دوده، زباله، میکروارگانیسم‌ها و گلیکول می‌تواند آلوده شود.
اگر درپوش یا مهر و موم سوخت آسیب دیده باشد، راه برای ورود آلاینده‌ها باز می‌شود. همچنین نگهداری سوخت دیزل به مدت طولانی یا قرار گرفتن در شرایط آب و هوایی بد نیز موجب آلودگی سوخت دیزل می‌شود. وقتی آلاینده‌ها وارد پمپ سوخت یا انژکتور شوند، شرایط برای خرابی موتور آماده است. در زیر برخی راهکارها برای آگاهی از آلودگی سوخت دیزل آورده شده است:
- روشن شدن چراغ موتور
- انسداد فیلترهای سوخت
- پمپ سوخت معیوب
- خرابی جزئی انژکتور
به نشانه‌های زیر نیز دقت کنید:
- افت ناگهانی برق
- نوسانات موتور
- قدرت موتور پایین
- سر و صدا
- شروع ضعیف
- دود
- افزایش میزان مصرف سوخت
4. کاهش قدرت
کاهش قدرت موتور یکی دیگر از نشانه‌های معیوب بودن موتور است که ممکن است در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه آن شوید. دور برداشتن قبل از روشن شدن وسیله نقلیه نشان‌دهنده این است که قدرت موتور کاهش یافته است. این اتفاق ممکن است در اثر شل بودن دریچه اتصال، کثیفی فیلتر سوخت، انسداد خطوط انتقال سوخت یا مشکلات انژکتور سوخت رخ دهد.
مطلب پیشنهادی علائم خرابی بوبین کمپرسور کولر خودرو
5. به‌سختی روشن شدن
ممکن است در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه شوید که موتور دیزلی شما مخصوصاً در فصول سرد سال به‌سختی روشن می‌شود. علت چنین اتفاقی این است که موتورهای دیزلی بر خلاف موتورهای گازی که از الکتریسیته برای تولید سوخت استفاده می‌کنند، با فشرده‌سازی هوا به تولید سوخت می‌پردازند.
در طول زمستان مشکلات انتقال سوخت یا احتراق کم ناشی از سرما سختی روشن شدن را تشدید می‌کند. معمولاً در چنین شرایطی موتور برای روشن شدن باید چند بار دور زدن را تجربه کند. در غیر این صورت، علت جدی‌تری وجود دارد و باید به تعمیرکار حرفه‌ای برای حل مشکل مراجعه کنید.
تعمیرات تخصصی خودرو و تعویض روغن و تعویض باتری خودرو با تیم حرفه‌ای آچاره
6. مشکلات شمع
بر خلاف موتورهای بنزینی که احتراق آنها با استفاده از جرقه شمع انجام می‌شود، موتورهای دیزلی از شمع‌های درخشان استفاده می‌کنند. این شمع‌ها عمل احتراق را به کمک عناصر با مقاومت گرمایی بالا انجام می‌دهند. در صورت خراب شدن آنها ممکن است موتور روشن نشود. این مورد نیز در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو به شما کمک خواهد کرد.
7. سر و صدا
یک عامل تقریباً مشخص که در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو زودتر از دیگر موارد توجه شما را به خود جلب خواهد کرد، سر و صدا است. موتورهای دیزلی معمولاً پر سر و صدا هستند. با این وجود زمانی که صدایی غیر معقول و شبیه تق تق از آنها به‌گوش برسد، می‌توانید مطمئن شوید که موتور مشکل دارد.
مطلب پیشنهادی سیستم کولر پراید
8. آب
بدترین اتفاقی که می‌تواند برای یک موتور دیزلی بیفتد، وارد شدن آب به آن است. ممکن است آب وارد سیستم سوخت شده و برای موتور مشکلاتی ایجاد کند. در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو باید به این مورد توجه کنید. آب باعث زنگ زدن اجزای فولادی و آهنی شده و اکسید آهن تشکیل می‌دهد. ذرات اکسید موجب انسداد فیلتر سوخت و تخریب انژکتورها می‌شوند.
آب موجود در سیستم سوخت امکان رشد باکتری‌های پایین مخزن را نیز افزایش می‌دهد. اگر برایتان سوال است که چطور ممکن است آب وارد مخزن سوخت شود باید بگوییم که کار چندان سختی نیست. یک دریچه باز، یک مخزن معیوب، باز بودن مخزن هنگام باران یا تقطیر آب در یک مخزن گرم از علل ممکن برای این امر هستند.
مطلب پیشنهادی PDR چیست؟
عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو: علت دیر روشن شدن موتور دیزل چیست؟
همان طور که در قسمت قبل نیز درباره آن صحبت کردیم، علت دیر روشن شدن موتور دیزل مخصوصاً در فصول سرد سال احتراق کم ناشی از سرما است. اگر در عیب‌یابی موتور دیزل متوجه شدید که موتور به‌سختی روشن می‌شود، گرفتگی لوله‌های سوخت را چک کنید. تمیز نبودن سوخت موجود در مخزن نیز ممکن است علت دیر روشن شدن موتور دیزل باشد. وجود هوا در لوله‌ها و انسداد فیلتر سوخت نیز مواردی هستند که می‌توانند به عنوان علت دیر روشن شدن موتور دیزل در نظر گرفته شوند.
عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو: علت دود سیاه در موتور دیزل چیست؟
عوامل مختلفی وجود دارند که می‌توان آنها را علت دود سیاه در موتور دیزل در نظر گرفت. در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو موارد زیر را بررسی کنید:
- کاهش فشار پاشش انژکتور: ممکن است سوراخ‌های انژکتور و سوزن آن گشاد شده باشند. در این صورت سوخت به صورت کامل تولید نشده و چکه‌ای تزریق می‌شود. عدم تنظیم نسبت سوخت به هوا اجازه نمی‌دهد احتراق به شکل کامل صورت گیرد. برای حل مشکل باید انژکتورها را مجدداً تنظیم کرد یا سوزن انژکتور را تعویض نمود.
- تمیز نبودن فیلتر هوا و مکش کم سیلندر: در این وضعیت علت دود سیاه در موتور دیزل کثیف بودن فیلتر است. ذرات اضافی موجود در فیلتر از ورود هوا به محفظه سوخت جلوگیری می‌کنند. برای حل مشکل باید فیلتر را تعویض کرد.
- نامناسب بودن سوخت مصرفی: ممکن است سوخت مصرفی موتور دیزل با موتور سازگاری نداشته باشد یا به علت گذشت مدت زمان طولانی کیفیت خود را از دست داده باشد.
- زیاد بودن بار موتور: گاهی در عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو متوجه خواهید شد که علت دود سیاه در موتور دیزل بیش از حد بودن بار موتور است. در این شرایط موتور برای تولید نیروی اضافه مجبور است پاشش سوخت را افزایش دهد که این امر موجب ایجاد دود سیاه موتور می‌شود. برای حل مشکل باید بار موتور را کاهش داد و در دیزل‌های وسایل نقلیه، دنده سنگین را به‌کار برد.
مطلب پیشنهادی کولر برقی خودرو
جمع‌بندی
در این مقاله سعی شد راهنمای کاملی برای عیب‌یابی موتور دیزلی خودرو آورده شود تا با استفاده از آن بتوانید تشخیص دهید که مشکل موتور دیزل شما از کدام قسمت آن است. مشکل از هر قسمتی که باشد برای حل آن باید اقدام به خصوصی را انجام داد. نهایتاً اگر نتوانستید بفهمید که مشکل موتور دیزلی شما از کجاست، می‌توانید از متخصصین و تعمیرکاران حرفه‌ای خودرو در این زمینه کمک بگیرید.
در این باره بیشتر بخوانید
علت قطع و وصل شدن کمپرسور کولر خودرو
راهنمای جامع کاسه نمد کمپرسور کولر پراید
